SURIGAO SUR COLLEGES

BAROBO SURIGAO DEL SUR

FILIPINO 115
SANAYSAY AT TALUMPATI
Mga Paksa:
Mga Sangkap ng Sanaysay
Pagsasanay sa Pagsulat ng
Sanaysay
 unang pasulit
A. Ibigay ang 3 Sangkap ng Sanaysay. (2pts.each)
1.
2.
3.

B. Magbigay ng mga katangiang dapat Taglay ng isang

mananaysay sa Pagsasanay ng Pagsulat sa isang Sanaysay.
1.
2.
3.
4.
 Mga Sangkap ng Sanaysay
Ang isang sanaysay ay maaaring tumalakay sa iba't ibang paksa
gaya ng pag-ibig, kapaligiran, pamilya, lipunan, mundo, at iba pa
1.Tema at Nilalaman
Anuman ang nilalaman ng isang sanaysay ay itinuturing na
paksa dahil sa layunin sa pagkasulat nito at kaisipang ibinahagi.
Inaasahang may kaisahan ang tono, pagkabuo at
pagpapakahulugan. Dapat na sa bawat bahagi ay naaaninag ang
nabubuong tema.
Halimbawa: hindi pwedy na ang tema nito ay patungkol sa
digmaam
Dito sa Pilipinas ang asawang babae ang siyang naghahawak
ng susi. Ang lahat ng kinikita ng asawa ay ibinibigay sa kanya
upang ingatan at gugulis sa wastong paraan.
 Mga Sangkap ng Sanaysay
2.Anyo at Estruktura
Ang anyo at istruktura ng sanaysay ay isang mahalagang
sangkap sapagkat nakaapekto ito sa pagkaunawa ng mga
mambabasa; ang maayos at lohikal na pagkasunud-sunod
ng ideya o pangyayari ay makatutulong sa mambabasa sa
pagkaunawa sasanaysay.

Halimbawa:

 Panimula
“ Sadyang isang hamon ang buhay ngayon. Kailangang
harapin ito nang buong tatag”.
 Katawan
“Ngayong bata ka pa dapat ay mulat ka sa
nagaganap sa kapaligiran mo. Masdan ang ilang
pamilyang nakatira sa ilalim ng tulay o gilid ng mga
gusali. Kontento na sila sa paghingi o pasahod-sahod
ng kamay, naglilimos sa mga nagdaraan.Pero may
magagawa ka pa upang hindi sila maging pabigat sa
lipunan. Ang isang mungkahi ay ang pagbibigay ng
kaalaman sa kanila kung paano tutuklasin ang
kanilang natatagong galing na maaaring maging
puhunan nila ng pagkakaroon ng munting negosyo”.
 Wakas
“Ang bawat tao ay may natatagong kakayahan na
dapat paunlarin.”
 Mga Sangkap ng Sanaysay

3.Wika at Istilo
Ang uri at antas ng wika at istilong pagkakagamit
nito ay nakaaapekto rin sa pagkaunawa ng
mambabasa; higit na mabuting gumamit ng simple,
natural at matapat na mga pahayag
Halimbawa:
“Sadyang mahirap ang buhay ngayon. “
 Pagsasanay sa Pagsulat ng
Sanaysay
 Katangiang Dapat Taglay sa Pagsasanay sa
Pagsulat ng isang Sanaysay.

1. May malawak na kaalaman o karanasan sa paksa.

2. Nagagamit ang wika nang wasto at mabisa.
3. Nakapipili ng mabuti at mabisang istilo ng paglalahad
ng ideya.
4. Malinaw at hindi madamot o matipid sa
pagpapaliwanag ng kaisipan at kaalaman ukol sa
paksa.
5. May kakayahang pumukaw o manghikayat ng
mambabasa.
Mga Dapat Tandaan sa Pagsulat ng Sanaysay
1.Tema
– basahing mabuti ang tema, pokus o topic ng
sanaysay na hinihingi ng pagsusulit. Ito ba ay
tungkol sa iyong sarili, opinyon o puna, , isang
paglalarawan, reaksyon sa isang nabasa, atbp

2.Pamagat o Titulo ng Sanaysay

– dapat ay may kinalaman ito sa tema ng
isusulat; hindi dapat napakahaba, iwasan ang
pamagat na patanong at kailangang nakakapukaw
ng kalooban
3.Talata
– isang punto o diwa, ang isang talata. Huwag
pagsama-samahin sa iisang talata o paragraph ang mga
isusulat. Ang mga talata ay dapat magkakaugnay.
Iwasan din ang masyadong mahabang talata na paulit-
ulit naman ang laman.

Pangunahing Paksa (PP) – main idea, sentro o

pangunahing tema sa talata. Kadalasan ay makikita sa
unang pangungusap at huling pangungusap
(konklusyon).
Pantulong na Detalye (PD) - Supporting details/
information mga mahahalagang kaisipan o mga susing
pangungusap na may kaugnayan sa paksang
pangungusap.
4.Punto
– dapat malinaw ang iyong punto o thesis sentence.
Ano ba ang gusto mong palabasin? Iakma rito ang iyong
mga sasabihin.

5.Balangkas o Outline
– kung mahaba ang oras, gumawa ng maikling outline
para alam mo ang isusulat sa bawat talata.
Halimbawa:
PAKSA:
“Ano ang aking gagawin para makapasa sa A&E Test? “
BALANGKAS:
Mga Pangarap na Nais Kong Maabot
Makapagtapos ng pag-aaral
Maiahon ang pamilya sa kahirapan
 May maipagmalaki sa mga taong mababa ang tingin sa
akin.
Mga Paraan para Makapasa sa A&E Exam
Magbabasa ng maraming A&E Modyul
Magsisipag sa pagsulat ng sanaysay
Makikinig sa payo ng aking mga guro

KONKLUSYON :
Gagawin ang lahat para makapasa sa A&E Test
Hinding-hindi sasayangin ang pangalawang
pagkakataong
handog ng Alternative Learning System (ALS)
Iaaalay sa Magulang ang lahat ng pagsisikap at
tagumpay.
6.Panimula, Katawan at Wakas
– Ang sanaysay ay karaniwang may panimulang
talata, katawan at wakas o konklusyon. Sa body o
katawan ng sanaysay, dito ipinahihiwatig ang
pinakapunto ng sanaysay, ang maliliit na detalye ng
punto at ang paglalarawan o masusing pagbusisi ng
maliliit na detalye.

7.Tono
– tiyakin ang tono ng iyong isusulat. Ito ba ay nasa
unang katauhan (ako)? Ikaw ba ay isang magulang,
pulitiko, guro? Ito ay mahalaga upang maipaliwanag mo
ng mahusay ang inyong punto de vista (point of view).
8.Tamang gramatika at mga pananda
– mas malaki ang puntos kung tama ang
grammar o gramatika ng sanaysay. Dapat ay wasto
ang mga pananda (tuldok, kuwit, pananong,
tutuldok, atbp)

9.Tapusin ang sanaysay

- huwag ibitin ang mambabasa. Dapat itong
may konklusyon o wakas.
A.
1. isang sanaysay na itinuturing na paksa dahil sa layunin sa
pagkasulat nito at kaisipang ibinahagi.
a.Tema b.Nilalaman c.Anyo d.Tema at Nilalaman,
2.Ang sanaysay ay isang mahalagang sangkap sapagkat
nakaapekto ito sa pagkaunawa ng mga mambabasa
a.Anyo at Istruktura, a.Tema b.Nilalaman c.Anyo
3. Ang mga nabanggit ay mga dapat tandaan sa Pagsulat ng
Sanaysay maliban sa isa.
a.Tema b.Talata c.Punto d. Anyo,
B.
Ibigay ang mga dapat Tandaan sa Pagsulat ng Sanaysay.
1. 5.
2. 6.
3. 7.
4.
Maraming Salamat sa
inyong Pakikinig…