DOPPLER ETKİSİ

26.06.021
Doppler Etkisi

Bu konuyu incelerken öncelikle

dalgalar hareketli bir kaynaktan
üretildiğinde ne olacağını anlamamız
gerekir.
Doppler Etkisi

● ν, frekansıyla ses yayan bir kaynağımız olduğunu varsayalım

● Bu durumda, üretilen dalganın genliğinin maksimumu, T= 1/ν periyodu aralıklarında
meydana gelir
● Eğer kaynak durağan ise, bir gözlemci T ile aralıklı bu maksimum değerleri algılayacaktır
● Dalgaları çizersek, maksimum bir dalga boyu λ = Tcₛ ve ses hızıysa cₛ’ tir.
● Kaynağın hızı vₛ’tir.
● Kaynağın bir maksumum dalgayı emdiğinde vₛ.T miktarında ilerlediğini göreceğiz.
● Böylece iki ardışık maksimum değer λ'dan daha yakın olacaktır.
● λahead= (cₛ − vₛ)T
Doppler Etkisi

● İkinci maksimum, ilk patlamadan T'den daha az bir sürede ulaşacaktır

● Periyot;

● Bu nedenle, sirenin hemen önündeki maksimum frekans;

Başka bir deyişle, eğer kaynak doğrudan bize doğru ilerliyorsa, duyduğumuz frekans
cₛ/cₛ-vₛ faktörü ile yukarı doğru kaydırılır.
Doppler Etkisi

Kaynağın v hızı ile doğrudan bizden uzaklaştığı durum için benzer bir
hesaplama yapabiliriz. Bu durumda, darbeler arasında, kaynak bir mesafe T ve eski
darbe bir mesafe cₛ.T ile dışarı doğru hareket eder. Bu nedenle, maksimum değerler
arasındaki fiziksel mesafe λbehind = (cₛ + v) T'dir. Sirenin arkasındaki gözlemci
tarafından algılanan frekans;

sabit bir kaynaktan daha düşük.

Doppler Etkisi

Başka bir deyişle, kaynak

bize yaklaştığında frekans
artar ve bizden uzaklaştığında
aşağı iner.
Doppler Etkisi

Sola doğru hareket eden bir kaynak tarafından yayılan ses dalgaları. Kaynağın
önündeki zirveler, kaynağın arkasındaki zirvelerden daha yakın aralıklıdır.
Doppler Etkisi

Bu iki sonucu, sabit bir gözlemci için

doğrudan hareketli kaynağın önünde veya
arkasında olduğunu söyleyerek
özetleyebiliriz,

kaynak gözlemciden uzaklaşıyorsa

pozitif, kaynak gözlemciye doğru hareket
ediyorsa negatiftir.
Doppler Etkisi
Gözlemcinin hareket halinde olduğu durumu da dahil etmek zor değildir.
Kaynağın gözlemciden uzaklaştığını varsayalım.
Daha sonra bitişik zirveler arasındaki boşluk şu şekilde yayılır

Gözlemci hız ile kaynağa doğru hareket ediyorsa

vr, o zaman bu zirveleri daha hızlı, daha hızlı geçer.
Doppler Etkisi

● Gözlemcinin kaynağının yönünün ters çevrildiği durumlarda, vs veya vr işareti

ters çevrilir, ancak bu denklem hala geçerlidir. Gözlemci ve kaynak aynı hızda
aynı yönde hareket ediyorsa, frekans değişikliği algılanmadığını unutmamamız
gerekir.
Doppler Etkisi

Hareket nedeniyle frekanstaki bu tür değişikliklere Doppler etkisi denir.

Ad Soyad: Alper İbrahim Çelik
Numara:060170724
Eğitmen:Mehmet Murat Sunar
CRN: 20961