FILIPINO 6

HALINA’T TAYO’Y
MAGBASA!
MUTYA NG DAGAT
NI PAT VILLAFUERTE
 DAGAT ANG KANIYANG DAIGDIG. DITO SIYA ISINILANG,
LUMAKI AT NAGKAISIP. DITO SIYA UNANG NATUTONG
LUMANGOY AT NAMANGKA. DITO SIYA NAGLALARO AT
BUMIBILANG NG MGA PANGARAP. SA DAGAT NIYA
PINAPANGARAP NA SANA BALANG-ARAW AY MAKILALA
SIYANG PINAKAMAHUSAY NA MANLALANGOY NG BANSA.
HIGIT NIYANG NAIIBIGANG PUMUNTA SA DAGAT KAYSA
SUMAMA SA KANIYANG MGA KAIBIGAN SA KABILANG
PAMPANG UPANG PASYALAN ANG KABUBUKAS NA PABRIKA
NG MGA SAPATOS AT TSINELAS.
 NANG BUKSAN ANG PABRIKA AY ISA SIYA SA MGA
NAKAPANOOD NG SEREMONYA. NOON NIYA NAKILALA ANG
PUNONG NAMAMAHALA SA PABRIKA. NAKIAGAW SIYA SA MGA
BARYANG INIHAGIS NITO. TAKANG-TAKA SIYA KUNG BAKIT
ITINATAPON NITO ANG PERA GAYONG SILA, ISANG BARYA LANG
AY HALOS AYAW GASTAHIN NG KANIYANG INA. KAYRAMI
NIYANG BARYA! IBINIGAY NIYANG LAHAT IYON SA KANIYANG
INA.
SIYA AY SIYAM NA TAONG GULANG NA AT NAG-IISANG ANAK.
MANGINGISDA ANG KANIYANG AMA. ANG MGA ISADANG
NAHUHULI NG KANIYANG AMA AY IPINAGBIBILI NAMAN NG
KANIYANG INA SA PALENKE. SIYA’Y MASIPAG, MASUNURIN,
MALUSOG AT HIGIT SA LAHAT AY MALAYA. MALAYA SIYANG
NAKAPUPUNTA SA TABING-DAGAT UPANG MAMULOT NG MGGA
BATO AT KABIBE, UPANG YAPAKAN ANG MGA BUHANGIN, UPANG
HABULIN ANG MGA IBON AT TIPAKLONG, AT UPANG PAHABOL SA
KANIYANG ANINO.
IBIG NA IBIG NIYANG SUMISID SA ILALIM NG DAGAT UPANG
MAKISABAY NG PAGLANGOY SA MGA ISDA. NAPAKALINIS NG
DAGAT KAYA KITANG-KITA NIYA ANG BUONG KAGANDAHAN NITO.
ISANG ARAW, HABANG NAKIKIPAGLARO SIYA SA MGA ALON AY
NAPUNA NIYANG MAY ISANG LATA NG GATAS NA LULUTANG-
LUTING SA IBABAW NG DAGAT.
 “PAANONG NAGKAROON DITO NG LATA NG GATAS? NAKU,
DUDUMI ANG DAGAT,” NASABI NIYA SA KANIYANG SARILI.
HINDI SIYA NAG-AKSAYA NG PANAHON. HINABOL NIYA SA
ALON ANG LUMULUTANG-LUTANG NA LATA NG GATAS. UMAHON
SIYA SA DAGAT. NAKAKUHA SIYA NG ISANG PUTOL NA KAHOY.
HUMUKAY SIYA SA LUPA AT IBINAON ANG LATA NG GATAS. SAKA
PA LAMANG SIYA NAGBALIK SA DAGAT UPANG LUMANGOY.
PAGKARAAN NG ISANG LINGO AY MULI SIYANG NAGBALIK SA
DAGAT. LULUNDAG NA SANA SIYA RITO NANG MAKITA NIYANG
MAY NAKALUTANG NA PLASTIK, GOMA, TELA, LATA AT KUNG
ANO-ANO PANG BASURA.
 “PAANO NAGKAROON DITO NG GANITONG KARAMING BASURA?
NAKU, BAKA MABARAHAN ANG DAGAT!” NASABI NIYA SA SARILI.
SUMISID SIYA SA DAGAT, ISA-ISA NIYANG PINULOT ANG IBA’T
IBANG NAGKALAT NA MGA BASURA. UMAHON SIYA SA DAGAT.
KUMUHA SIYA NG ISANG PUTOL NA KAHOY. HUMUKAY SIYA SA
LUPA. PAGKALALIM-LALIM NA HUKAY. DITO NIYA IBINAON ANG
LAHAT NG BASURANG NAKUHA NIYA SA IBABAW NG DAGAT.
HINDI NA SIYA MALILIGO SA DAGAT. NAGMAMADALI NA SIYANG
UMUWI NG BAHAY UPANG IBALITA SA KANIYANG AMA’T INA ANG
NAKITA. NGUNIT NAPIGIL ANG KANIYANG PAGSUSUMBONG.
NARINIG NIYANG KINAKAUSAP NG KANIYANG AMA ANG
KANIYANG INA.
“DATI-RATI, BUHAY LAHAT ANG MGA ISDANG NAHUHULI KO.
MATATABA ANG MGA TAHONG, ALIMASAG, AT ALIMANGO. NGUNIT
NGAYON, NAKAHUHULI NA AKO NG MGA PATAY NA ISDA. PAYAT
ANG NAHUHULI KONG MGA TAHONG, ALIMASAG, AT ALIMANGO,”
PUNA NG KANIYANG AMA.
“BIHIRA NA RING BUMILI NG ISDA ANG MGA TAO. IBA NA RAW
ANG LASA. IILAN NA RIN ANG BUMIBILI NG PAGKAING-DAGAT.
HINDI NA RAW KASINSARAP TULAD NG DATI,” SABI NG KANIYANG
INA. “O, HETO NA SI MUTYA. HINDI BA’T SA DAGAT KA GALLING?
WALA KA BANG NAPUNA, ANAK?”
 “MARUMI PO ANG DAGAT, INA. TINATAMBAKAN NA PO NG MGA
BASURA. KANINA PO’Y ANG DAMI-RAMING BASURANG
LUMULUTANG-LUTING SA IBABAW NG DAGAT. IBINAON KO NA
PONG LAHAT SA LUPA,” SABI NI MUTYA.
“MABUTI ANG IYONG GINAWA, ANAK. NGUNIT NAIISIP KONG,
KUNG MGA BASURA LAMANG AY HINDI MALALASON ANG MGA
ISDA AT ILANG PAGKAING-DAGAT. KAILANGANG MAGSIYASAT
TAYO,” SABI NG KANIYANG AMA.
IBIG NIYANG MAKATULONG SA KANIYANG AMA. IBIG NIYANG
SIYA NAG MAKATUKLAS KUNG BAKIT MAY BASURA ANG DAGAT,
KUNG BAKIT NAMAMATAY ANG MGA ISDA, KUNG BAKIT PAYAT
ANG MGA ALIMASAG AT ALIMANGO.
 NAGBALIK SIYA SA DAGAT. LUMANGOY SIYA NANG
LUMANGOY. SINISID NIYA ANG KALALIMAN NITO. MAY IBIG
SIYANG MATUKLASAN. SISID, LANGOY, SISID, LANGOY.
SIYA’Y NAMANGHA AT NATIGILAN SA KANIYANG
NATUKLASAN. SA ILALIM PALA NG DAGAT AY MAY
MALALAKING TUBO. SA BUNGANGA NG MGA ITO AY
BUMUBULUSOK ANG MAIITIM NA USOK NA UNTI-UNTI NA
RING UMIITIM. KUMAKALAT, WALANG TIGIL.
“NAKU, MALALASON NGA ANG MGA ISDA’T PAGKAING-
DAGAT,” PANINIYAK NIYA.
 UMAHON SIYA SA DAGAT. HINDI UPANG HUMUKAY NG
LUPA AT MAGBAON NG BASURA. ,AY PUPUNTAHAN SIYA.
ISANG TAONG TIYAK NA MAKATUTULONG SA PROBLEMANG
KANIYANG NATUKLASAN. AT ANG LAHAT AY ALANG-ALANG
SA DAGAT. ANG KABUUAN NG KANIYANG PANGARAP. . . ANG
KANIYANG DAIGDIG.
GALING-UNAWA
PANUTO: SAGUTIN ANG MGA TANONG AYON SA IYONG SARILING
KARANASAN O PALAGAY.

1. ANO ANG MGA SULIRANIN NA NATUKLASAN NI MUTYA? ISA-

ISAHIN.
2. BAKIT NANGYAYARI ANG MGA SULIRANIN NA KINAKAHARAP
NG MGA MANGINGISDA?
3. PAANO NAKAAAPEKTO ANG MGA BASURA AT KEMIKAL NA
ITINATAPON SA DAGAT? PATUNAYAN ANG SAGOT.
4. KUNG IKAW SI MUTYA, GAGAWIN MO RIN BA ANG KATULAD NG
KANIYANG GINAWA? BAKIT?