PHẦN 3:

DÂN CHỦ XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VÀ NHÀ

NƯỚC PHÁP QUYỀN XÃ HỘI CHỦ NGHĨA
Nhóm 2A
Ở VIỆT NAM
 I. Dân chủ xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam
1. Sự ra đời và phát triển của dân chủ xã hội chủ
nghĩa ở Việt Nam
• Chế độ dân chủ
nhân dân ở
nước ta được
xác lập sau
Cách mạng
Tháng Tám năm
1945 khi Chủ
tịch Hồ Chí Minh
đọc Tuyên ngôn
độc lập khai
sinh ra nước
Việt Nam Dân
chủ Cộng hòa
1. Sự ra đời và phát triển của dân chủ xã hội chủ nghĩa ở
Việt Nam
• 1976, tên nước đổi thành CHXHCN Việt Nam, nhưng bản
chất dân chủ XHCN, mối quan hệ giữa DCXHCN và nhà
nước pháp quyền XHCN chưa được xác định rõ ràng

• Việc xây dựng nền DCXHCN, thực hiện dân chủ thời kỳ quá
độ lên CNXH chưa được đặt ra một cách cụ thể, thiết thực

• Nhiều lĩnh vực liên quan mật thiết đến DCXHCN vẫn chưa
được đặt đúng vị trí và giải quyết đúng
 1. Sự ra đời và phát triển của dân chủ xã hội chủ nghĩa ở Việt
Nam
• Đại hội VI của Đảng (1986) đề ra đã
nhấn mạnh phát huy dân chủ để tạo
động lực mạnh mẽ phát triển đất nước
• Khẳng định một trong những đặc
trưng của CNXH VN là do nhân dân
làm chủ
• Đưa dân chủ vào mục tiêu tổng quát:
“Dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công
bằng, văn minh”
• Khẳng định “DCXHCN là bản chất của
chế độ ta, vừa là mục tiêu, vừa là
động lực của sự phát triển đất nước...
Dân chủ gắn liền với kỷ luật, kỷ
cương và phải được thể chế hóa
bằng pháp luật, được pháp luật bảo
đảm…”
 2. Bản chất của nền dân chủ xã hội chủ nghĩa ở Việt
Nam
Là mục tiêu của chế độ xã hội
Gắn với pháp luật (phải đi đổi chủ nghĩa (dân giàu, nước
với kỷ luật, kỷ cương). mạnh, dân chủ, công bằng,
văn minh)

Phải được thực hiện trong

Dân chủ gắn liền với kỷ Là bản chất của chế độ xã hội
đời sống thực tiễn ở tất cả
cương và phải thể chế hóa chủ nghĩa (do nhân dân làm
các cấp, mọi lĩnh vực của đời
bằng pháp luật, được pháp chủ, quyền lực thuộc về nhân
sống xã hội về lĩnh vực kinh
luật bảo đảm… dân).
tế, chính trị, văn hóa, xã hội.

Là động lực để xây dựng chủ

nghĩa xã hội (phát huy sức
mạnh của nhân dân, của toàn
dân tộc).
 2. Bản chất của nền dân chủ xã hội chủ nghĩa ở Việt
Nam

Là nền dân chủ mà con

Tất cả quyền lực đều Bản chất dân chủ xã hội chủ nghĩa
người là thành viên trong
thuộc về nhân dân, lấy là dựa vào Nhà nước xã hội chủ
xã hội với tư cách công
dân là gốc, dân là chủ, làm nghĩa và sự ủng hộ, giúp đỡ của
dân, tư cách của người
chủ nhân dân
làm chủ

Thể hiện qua

Trực tiếp 2 hình thức
Gián tiếp
2. Bản chất của nền dân chủ xã hội chủ nghĩa ở Việt
Nam

Cử tri đi bầu cử ngày 23/05/2021 Đồng bào dân tộc thiểu số tham gia bầu cử nhiệm
kỳ 2021 – 2026
II. Quan niệm về Nhà nước pháp quyền XHCN ở Việt Nam

1. Nhà nước pháp quyền

Các cơ quan nhà nước
được phân quyền rõ ràng
trên nguyên tắc bình đẳng

Nhà nước
Hướng tới phúc lợi cho
pháp mọi người
quyền

Công dân được giáo dục,

hiểu biết và tuân thủ pháp
luật
2. Cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa
xã hội của Đảng Cộng sản Việt Nam đã đưa ra những nội dung liên
quan đến nhà nước pháp quyền
• Đề cao vai trò tối thượng của Hiến
pháp và Pháp luật
• Đề cao quyền lợi và nghĩa vụ công dân,
đảm bảo quyền con người
• Tổ chức bộ máy tập trung, thống nhất,
có sự phân công giữa các nhánh quyền
lực, phân cấp quyền hạn và trách
nhiệm giữa các cấp chính quyền nhằm
đảm bảo dân chủ, tránh lạm quyền
3. Nhận thức của Đảng về nhà nước pháp quyền ngày càng sáng tỏ
qua chủ trương

“Xây dựng nhà nước pháp quyền Việt Nam của

dân, do dân, vì dân” và thể hiện rõ qua: “Quyền
lực nhà nước là thống nhất, có sự phân công,
phối hợp, kiểm soát giữa các cơ quan nhà nước
trong việc thực hiện các quyền lập pháp, hành
pháp, tư pháp”.
III. Đặc điểm của nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa
Việt Nam
Dân chủ được thực
hành một cách rộng rãi,
Được tổ chức và hoạt đồng thời tăng cường Nhà nước của dân, do
động dựa trên cơ sở của thực hiện sự nghiêm dân, vì dân
Hiến pháp và pháp luật. minh của pháp luật.

Nhà nước pháp quyền

XHCN ở nước ta có một
số đặc điểm cơ bản của
như sau
Quyền lực thống nhất, có Do ĐCS VN lãnh đạo và
sự phân công & phối hợp hoạt động dưới sự giám
nhịp nhàng giữa lập pháp sát của nhân dân thông
hành pháp tư pháp qua các tổ chức, cá nhân
Tổ chức và hoạt động
được nhân dân ủy nhiệm
của bộ máy nhà nước
theo nguyên tắc tập
trung dân chủ
 IV. Phát huy DCXHCN, xây dựng Nhà nước
PQXHCN ở Việt Nam hiện nay
1. Phát huy dân chủ xã hội chủ nghĩa, xây dựng Nhà nước pháp
quyền xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam hiện nay
• Xây dựng, hoàn thiện thể chế kinh tế thị trường định hướng XHCN → cơ sở kinh tế vững
chắc cho xây dựng DCXHCN
• Xây dựng ĐCSVN trong sạch, vững mạnh → điều kiện tiên quyết để xây dựng nền
DCXHCN
• Xây dựng Nhà nước PQXHCN vững mạnh → điều kiện thực thi DCXHCN
• Nâng cao vai trò các tổ chức CT – XH trong xây dựng nền DCXHCN
• Xây dựng & từng bước hoàn thiện các hệ thống giám sát, phản biện xã hội để phát huy
quyền làm chủ của nhân dân
• Ngoài ra cần nâng cao dân trí, văn hóa pháp luật cho toàn thể xã hội
2. Tiếp tục xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội
chủ nghĩa
• Xây dựng Nhà nước PQXHCN dưới sự lãnh đạo của Đảng

• Cải cách thể chế & phương thức hoạt động của Nhà nước

• Xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức trong sạch, có năng lực

• Đấu tranh phòng chống tham nhũng, lãng phí, thực hành tiết kiệm