Mặt thái độ

-Thái độ lựa chọn

- Thái độ cảm xúc
-Thái độ đánh giá

CẤU TRÚC CỦA

Ý THỨC

Mặt năng động:

Điều khiển, điều chỉnh hoạt động
để cải tạo thể giới và bản thân
Hoàng Thị Quỳnh Lan Khoa Giáo dục 1
Hoàng Thị Quỳnh Lan Khoa Giáo dục 2
 KHÁI NIỆM CHUNG VỀ CẢM GIÁC

Cảm giác là Thuộc tính bề

Phản ánh
quá trình nhận ngoài của SV,
một cách riêng lẻ
thức HT

Đa
trự ng
tiế c
tá p
độ c
ng

Hoàng Thị Quỳnh Lan Khoa Giáo dục 3

 BẢN CHẤT XÃ HỘI CỦA CẢM GIÁC NGƯỜI

Cảm giác

Đối tượng Phương thức

phản ánh Cơ chế sinh lí Mức độ tạo ra cảm giác

Sự vật
Mức độ Chịu ảnh
hiện
Hệ sơ đẳng hưởng của Ảnh
Sự vận tượng Hệ
thống nhưng nhiều hiện hưởng
động do lao thống
tín hiệu không tượng tâm bởi hoạt
trong tự động tín hiệu
thứ phải lí cao cấp động
nhiên loài thứ hai
nhất duy của con giáo dục
người
nhất người
tạo ra

Hoàng Thị Quỳnh LanNhững đặc điểm khác

Khoabiệt
Giáogiữa
dục con người và con vật 4
Đặc điểm của tri giác:
P/á SVHT một
cách trọn vẹn

Là quá trình Đặc

tích cực, gắn
điểm
với HĐ của
con người của tri giác

P/á SVHT theo

nhữngcấu trúc
nhất định

Hoàng Thị Quỳnh Lan Khoa Giáo dục 5

Hoàng Thị Quỳnh Lan Khoa Giáo dục 6
 Hoạt động lên ý tưởng thiết kế

Hoàng Thị Quỳnh Lan Khoa Giáo dục 7

NHỮNG CẢM GIÁC BÊN TRONG

Cảm giác vận

động và sờ mó

           Cảm giác rung

Cảm giác thăng bằng

Hoàng Thị Quỳnh Lan Khoa Giáo dục

Cảm giác cơ thể 8
 VAI TRÒ CỦA CẢM GIÁC

• Phản ánh TL đầu tiên

• Thu nhận thông tin từ TGKQ

• Cơ sở cho QT nhận thức cao hơn

• Giữ cho não ở trạng thái hoạt hóa

• Người bị khuyết tật.

Hoàng Thị Quỳnh Lan Khoa Giáo dục 9

Hoàng Thị Quỳnh Lan Khoa Giáo dục 10
 CÁC QUY LUẬT CƠ BẢN CỦA
CẢM GIÁC

Hoàng Thị Quỳnh Lan Khoa Giáo dục 11

 Hãy trả lời

Ngưỡng cảm giác là gì?

Ngưỡng sai biệt là gì?
Độ nhạy cảm là gì?
Ngưỡng cảm giác và độ nhạy cảm tỷ lệ như
thế nào?

Hoàng Thị Quỳnh Lan Khoa Giáo dục 12

 Quy luật ngưỡng cảm giác

Ngưỡng cảm giác là giới hạn mà ở đó kích thích

gây ra được cảm giác

C/độ KT C/độ KT
Tối thiểu Tối đa

Ngưỡng cảm giác Vùng cảm Ngưỡng cảm giác

phía dưới giác được phía trên

Hoàng Thị Quỳnh Lan Khoa Giáo dục 13

 Cảm giác có hai ngưỡng:

• Ngưỡng cảm giác phía dưới là cường độ kích

thích tối thiểu đủ để gây được cảm giác.
• Ngưỡng cảm giác phía trên là cường độ kích
thích tối đa vẫn còn gây được cảm giác.
• Phạm vi từ ngưỡng dưới -> ngưỡng trên gọi
là vùng cảm giác được trong đó có vùng
cảm giác tốt nhất.

Hoàng Thị Quỳnh Lan Khoa Giáo dục 14

 Ngưỡng sai biệt – Độ nhạy cảm
• Ngưỡng sai biệt: là mức độ chênh lệch tối thiểu về cường
độ và tính chất của hai kích thích đủ để ta phân biệt sự
khác nhau giữa chúng thì gọi là ngưỡng sai biệt.
• Độ nhạy cảm: khả năng có được cảm giác với những
cường độ kích thích nhất định ( tối thiểu) trong những điều
kiện cụ thể ( nhất định)
• Ngưỡng cảm giác và ngưỡng sai biệt và độ nhạy cảm
– Ngưỡng cảm giác phía dưới tỷ lệ nghịch với độ nhạy
cảm, ví dụ….
– Ngưỡng sai biệt tỉ lệ nghịch với độ nhạy cảm sai biệt, ví
dụ…..

Hoàng Thị Quỳnh Lan Khoa Giáo dục 15

 Quy luật ngưỡng cảm giác

- Các cá nhân có ngưỡng cảm giác khác nhau

- Các cơ quan cảm giác khác nhau có ngưỡng

cảm giác riêng của mình

- Ngưỡng cảm giác chịu ảnh hưởng của các

điều kiện giáo dục và rèn luyện.

Hoàng Thị Quỳnh Lan Khoa Giáo dục 16

Hoàng Thị Quỳnh Lan Khoa Giáo dục 17
 Đi từ chỗ tối vào chỗ sáng

Hoàng Thị Quỳnh Lan Khoa Giáo dục 18

 Làm thế nào để con người thích
ứng với các kích thích?
Thíchứng
Thích ứnglàlàkhả
khảnăng
năng
thayđổi
thay đổiđộ
độnhạy
nhạycảm
cảm
cuảcảm
cuả cảmgiác
giáccho
chophù
phù
hợpvới
hợp vớisự
sựthay
thayđổi
đổi
củakích
của kíchthích
thích

Hoàng Thị Quỳnh Lan Khoa Giáo dục 19

 Quy luật thích ứng cảm giác

Độ nhạy
Độ nhạy
Tỷ lệ nghịch cảm của
cảm của
cảm giác
cảm giác

Cường độ
Cường độ
Khả năng
Khả năng
kích thích
kích thích
thích ứng
thích ứng

Thích ứng
Thích ứng với
với môi
môi trường
trường

20
Quy luật thích ứng của cảm giác có vai trò gì?

Thích ứng giúp con người thích nghi

Bảo vệ hệ thần kinh không bị quá tải

Sự thích ứng có thể phát triển nhờ rèn luyện

Sự thích ứng của cảm giác ở các loại cảm giác

khác nhau có mức độ không giống nhau.

Hoàng Thị Quỳnh Lan Khoa Giáo dục 21

 Điều gì sẽ xảy nếu....

• Các cảm giác không tồn tại độc lập mà luôn tác
đông qua lại lẫn nhau theo các quy luật
Kích thích

Yếu Mạnh

Cơ quan phân tích 1 Cơ quan phân tích 2

Tăng độ nhạy Giảm độ nhạy

cảm của cơ quan cảm của cơ quan
phân tích khác phân tích khác
Hoàng Thị Quỳnh Lan Khoa Giáo dục 22
 Có mấy loại tác động tương phản?

-Có 2 loại tác động tương phản:

Tương phản nối tiếp: khi hai kích thích tác

động nối tiếp nhau lên một cơ quan cảm
giác.

Tương phản đồng thời: khi hai kích thích

tác động cùng một lúc lên cơ quan cảm
giác.
Hoàng Thị Quỳnh Lan Khoa Giáo dục 23
 Quy luật tác động qua lại giữa các
cảm giác
“Nhà sạch thì mát
Bát sạch ngon cơm”

Hoàng Thị Quỳnh Lan Khoa Giáo dục 24

Hoàng Thị Quỳnh Lan Khoa Giáo dục 25
 Hoạt động

Nhiệm vụ:
- Hãy tưởng tượng nhóm của bạn sẽ nhận thiết
kế mẫu cho sản phẩm là nước đóng chai
- Dựa trên quy luật của cảm giác thiết kế cho
sản phẩm trên
Yêu cầu
- Có sản phẩm minh họa
- Sử dụng đồ dùng tái chế đề thiết kế

Hoàng Thị Quỳnh Lan Khoa Giáo dục 26

 II. TRI GIÁC

1. Khái niệm chung về tri giác

1.1. Định nghĩa
1.2. So sánh cảm giác và tri giác
1.3. Đặc điểm của tri giác
2. Phân loại tri giác.
3. Quan sát và năng lực quan sát
4. Vai trò của tri giác
5. Các quy luật tri giác.
Hoàng Thị Quỳnh Lan Khoa Giáo dục 27
ĐỊNH NGHĨA

Các thuộc tính

Tri giác là một
quá trình nhâ ̣n Phản ánh bên ngoài
một cách trọn vẹn
thức của sự vật
hiện tượng

Đa
Các giác quan trự ng
của chúng ta tiế c
tác p
độ
ng

Hoàng Thị Quỳnh Lan Khoa Giáo dục 28

1.2. SO SÁNH CẢM GIÁC - TRI GIÁC

CẢM GIÁC TRI GIÁC

- Là một quá trình tâm lý
GIỐNG
NHAU
- Phản ánh HTKQ một cách trực tiếp
- Phản ánh thuộc tính bề ngoài của SVHT
- Phản ánh sự vật, hiện - Phản ánh sự vật, hiện tượng
tượng một cách riêng lẻ một cách trọn vẹn

- Hình ảnh về từng thuộc - Hình ảnh trọn vẹn về SVHT

KHÁC tính riêng lẻ, bề ngoài của
NHAU
SVHT

Hoàng Thị Quỳnh Lan Khoa Giáo dục 29

Đặc điểm của tri giác
P/á SVHT một
cách trọn vẹn

Là quá trình Đặc

tích cực, gắn
điểm
với HĐ của
con người của tri giác

P/á SVHT theo

nhữngcấu trúc
nhất định

Hoàng Thị Quỳnh Lan Khoa Giáo dục 30

 Tại sao tri giác là quá trình trọn
vẹn/ cấu trúc?
• Bản thân sự vật, hiện tượng mang tính
trọn vẹn
• Kinh nghiệm của chủ thể tri giác về sự
vật, hiện tượng mang tính trọn vẹn

Hoàng Thị Quỳnh Lan Khoa Giáo dục 31

Phân loại tri giác

Tri giác
không gian

Tri giác Tri giác

con người thời gian

Tri giác
vận động

Hoàng Thị Quỳnh Lan Khoa Giáo dục 32

 3. QUAN SÁT VÀ NĂNG LỰC QUAN SÁT
Quan sát là một hình thức tri giác cao nhất, mang tính tích cực, chủ
động và có mục đích rõ rệt, làm cho con người khác xa với con vật.
Năng lực quan sát là khả năng tri giác
Nhanh chóng
Chính xác
Những điểm:
-Quan trọng
- Chủ yếu
- Đặc sắc

33
 4. VAI TRÒ CỦA TRI GIÁC

Tri giác là thành phần

của nhận thức cảm tính, nhất
là ở người trưởng thành.

Nó là một điều kiện quan

trọng trong sự định hướng
hành vi và hoạt động của con
người trong môi trường xung
quanh.

Hoàng Thị Quỳnh Lan Khoa Giáo dục 34

 1.Tính đối tượng
2. Tính lựa chọn
3. Tính có ý nghĩa
4. Tính ổn định
5. Tính tổng giác
6. Tính ảo giác
Hoàng Thị Quỳnh Lan Khoa Giáo dục 35
 Bạn nhìn thấy những gì?

Có bao nhiêu bạn nhìn đến những vật không chỉ trên slide?

Hoàng Thị Quỳnh Lan Khoa Giáo dục 36

 Hình ảnh mà tri giác đem lại bao giờ cũng thuộc về một sự vật hiện tượng nhất định trong thế giới khách quan.

Là cơ sở để định hư­ớng, điều chỉnh hành vi, hoạt động

của con ngư­ời cho phù hợp với HTKQ

Hoàng Thị Quỳnh Lan Khoa Giáo dục 37

 Phô lôc 2

Hoàng Thị Quỳnh Lan Khoa Giáo dục 38

Phô lôc 3

Hoàng Thị Quỳnh Lan Khoa Giáo dục 39

-Là quá trình đối tượng ra khỏi bối cảnh

- Không cố định

- Phụ thuộc vào yếu tố khách quan và chủ quan

Ứng dụng: Ngụy trang, trang trí

Hoàng Thị Quỳnh Lan Khoa Giáo dục 40

 Đây là cái gì?

• Quát sát
• Phân loại
• Gọi tên

Hoàng Thị Quỳnh Lan Khoa Giáo dục 41

Hoàng Thị Quỳnh Lan Khoa Giáo dục 42
 Quy luật này có liên hệ chặt chẽ với:
-Quy luật tính đối tượng
-Quy luật lựa chọn

 Ý nghĩa: Nhờ tính ý nghĩa mà hoạt động tri

giác của con người trở nên có ý thức

Hoàng Thị Quỳnh Lan Khoa Giáo dục 43

Hoàng Thị Quỳnh Lan Khoa Giáo dục 44
Hoàng Thị Quỳnh Lan Khoa Giáo dục 45
5.4. Quy luật về tính ổn định của tri giác

Sự vật Sự vật Sự vật

hiện tượng hiện tượng hiện tượng

Vị trí & điều kiện Vị trí & điều kiện Vị trí & điều kiện
1 2 …

Chủ thể
Tri giác

Hoàng Thị Quỳnh Lan

Ta vẫn tri giác sựKhoa Giáo dục
vật, hiện tượng như nó vốn có 46
 5.4. Tính ổn định của tri giác

Tính ổn định của tri giác màu sắc:

Là tính không đổi tương đối của màu sắc nhìn thấy của sự vật khi điều kiện chiếu sáng thay đổi

Tính ổn định của tri giác độ lớn:

Là tính không đổi tương đối của độ lớn nhìn thấy của sự vật trong độ xa khác nhau của chúng

Tính ổn định của tri giác hình dáng:

Là tính tương đối của hình dáng của sự vật khi vị trí của sự vật đối với đường nhìn của người quan sát thay đổi.

ư 47
 Các yếu tố chi phối tính ổn định của tri giác

Cấu trúc của sự vật là tương đối ổn định trong một thời gian, một
điều kiện nhất định

 Cơ chế điều chỉnh của hệ thần kinh

 Do vốn kinh nghiệm phong phú của con người về đối tượng

Hoàng Thị Quỳnh Lan Khoa Giáo dục 48

Hoàng Thị Quỳnh Lan Khoa Giáo dục 49
Hoàng Thị Quỳnh Lan Khoa Giáo dục 50
Hoàng Thị Quỳnh Lan Khoa Giáo dục 51
Là sự phụ thuộc của tri giác vào nội dung đời sống tâm lý của con người, vào đặc điểm
nhân cách.

Nhờ sự tham gia tích cực của các đặc điểm nhân cách của chủ thể
vào quá trình tri giác làm cho tri giác trở nên sâu sắc, tinh vi và chính xác
hơn.

Hoàng Thị Quỳnh Lan Khoa Giáo dục 52

Hoàng Thị Quỳnh Lan Khoa Giáo dục 53
 Phô lôc 4

Hoàng Thị Quỳnh Lan Khoa Giáo dục 54

 Phô lôc 5

Hoàng Thị Quỳnh Lan Khoa Giáo dục 55

 Phô lôc 8

Hoàng Thị Quỳnh Lan Khoa Giáo dục 56

 Phô lôc 11

Hoàng Thị Quỳnh Lan Khoa Giáo dục 57

 Phô lôc 8

Hoàng Thị Quỳnh Lan Khoa Giáo dục 58

Là tri giác không đúng, bị sai lệch

Quy luật này được ứng dụng nhiều trong kiến trúc, hội họa, trang trí, trang phục

Hoàng Thị Quỳnh Lan Khoa Giáo dục 59

Hoàng Thị Quỳnh Lan Khoa Giáo dục 60