infeqciuri diarea

 mwvave diareuli daavadeba aris erT-erTi yvelaze gavrcelebuli

daavadeba msoflioSi;

 insidentoba aris daaxloebiT 4.6 miliardi weliwadSi;

 infeqciuri diarea xasiaTdeba klinikuri manifestaciis

mravalferovnebiT, rac ukavSirdeba etiologiuri agentebis
mravalricxovnobas.
 anTebiTi diarea
 salmonelozi
 Sigelozi
 eSerixiozi
 amebiazi
 kampilobaqteriozi
 iersiniozi
 klostridia Difficile-iT gamowveuli diarea
 araanTebiTi diarea
 sakvebismieri toqsikoinfecia;
 qolera
 norovirusebi
 rotavirusebi
 jiardiazi
 kriptosporidiozi
 cistoizosporiazi
salmonelozi
 muclis tifi (tifuri cxeleba)

muclis tifi aris infeciuri daavadeba, romelic

xasiaTdeba mezenteruli limfuri aparatis
dazianebiT da baqteriemiiT.
istoriuli monacemebi

H hipokratem aRwera muclis tifis klinikuri mimdinareoba

Cv.w.aR-mde V saukuneSi. Mmas aseve ekuTvnis termini
“typhos”, rac nisls, binds niSnavs.

Tavdapirvelad am terminis qveS gaerTianebuli iyo cxelebiT

mimdinare yvela daavadeba, romelsac Tan axlda gonebis
dabindva.
etiologia

gamomwvevi aris Salmonella typhi, romelic

ganekuTvneba gvars Salmonella
ojaxs Enterobacteriaceae
 Mmokle daxasiaTeba:

 gramuaryofiTi baqteriaa;
 sporebsa da kafsulas ar warmoqmnis;
 kargad izrdeba Cveulebriv niadagze, gansakuTrebiT kargad
naRvlovan niadagze;
 Seicavs endotoqsins, romelic gamonTavisufldeba baqteriis
daSlis Semdeg;
 wyalsa da niadagSi, aseve sakveb produqtebSi cocxloben
ramdenime dRidan ramdenime Tvemde;
 sadezinfeqcio saSualebebis zemoqmedebiT ramdenime wuTSi
ixocebian.
 etiologia
 Aarsebobs 2 serotipi
 S. bongori
 S. enterica

(S. Typhimurium)
 eqvsi subtipi

 umetesoba aris zoonozi

 etiologia
 salmonelebis klasifikacia xdeba antigenebis
mixedviT.

 somaturi O antigeni
 zedapiruli Vi antigeni
 Soltis cila H antigeni
yovelwliurad registrirdeba muclis tifis 20 mln
SemTxveva
 epidemiologia

 infeqciis wyaro
muclis tifiT daavadebuli an baqteriamtarebeli
adamiani.
 daavadebuli organizmidan baqteriebis gamoyofa
xdeba ganavliT, SardiTa da nerwyviT
 baqteriebis gamoyofa iwyeba dainficirebidan me-7
dReze, maqsimums aRwevs klinikuri gamovlinebis
periodSi da mcirdeba rekonvalescenciis periodSi.
 epidemiologia
 gadacemis gza _ fekalur-oraluri
 yvelaze xSirad avaddebian 15-45 wlis mamakacebi
 daavadebis gadatanis Semdeg viTardeba myari imuniteti.
O antigenis sawinaaRmdego antisxeulebis titri maRalia
daavadebis gadatanis Semdeg, xolo H antigenis
sawinaaRmdego antisxeulebis titri maRalia imunizirebul
pirebSi.
 axasiaTebs sezonuroba (zafxuli-Semodgoma)
SemTxveva
 inficirebuli adamiani gadamdebia manam, sanam
baqteria arsebobs ganavalSi an SardSi.

baqteriamtarebloba
droebiTi baqteriamtarebeli gamoyofs baqterias 6-8 kviris
ganmavlobaSi;
qronikuli baqteriamtarebeli gamoyofs baqterias 1 welze
meti xnis ganmavlobaSi. (mikroorganizmebis rezervuaria
naRvlis buSti an naRvlmdeni sistema.
 paTogenezi

 inficirebis faza – baqteriebis wvrili nawlavis sanaTurSi moxvedra (1-3

kvira);
 pirveladi regionuli infeqciis faza _ baqteriebis moxvedra regionul limfur
kvanZebSi da maTi intensiuri gamravleba (1-3 kvira).
 baqteriemiisa da toqsinemiis faza _ gamomwvevis sisxlSi moxvedra
(moqmedeben cns-ze da iwveven status typhosus. (daavadebis I kvira)
 parenqimuli diseminaciis faza – baqteriebis parenqimul organoebSi
moxvedra (daavadebis II-III kvira)
 gamomyof-alergiuli faza _ organizmis ganTavisufleba baqteriisagan
(daavadebis dawyebidan III kvira).
 imunitetis formireba (daavadebis IV-VI kvira).
 klinika

 inkubaciuri periodi 7-25 dRe (saSualod 9-14 dRe)

 prodromi 2-7 dRe.
 daavadebis TandaTanobiT dawyeba
 daavadebis mwvave dawyeba

advilad daRla, Semcivneba, Tavis tkivili, madis daqveiTeba,

sxeulis temperaturis momateba. avadmyofi aris mivardnili,
gabruebuli, adinamiuri, saxe fermkrTali, pastozuri.
 gul-sisxlZarRvTa sistema:
bradikardia, arteriuli wneva daqveiTebulia.
 sasunTqi sistema

vezikuluri sunTqva momkvrivo elferiT.

 saWmlis momnelebeli sistema

ena zomaSi momatebuli, gverdebze gamoxatulia kbilebis

CanaWdevebi. enis zedapiri dafarulia moruxo-moTeTro
nadebiT. muceli Seberili. prodromis bolos aRiniSneba
hepato-splenomegalia.
 sisxlis saerTo analizSi
4-5 dRiani leikocitozis Semdeg aRiniSneba leikopenia;
eds zomierad momatebuli
 daavadebis ganviTarebis stadia

 xangrZlivoba 1-2 kvira

 sxeulis temperatura 39-40
 status typhosus _ Tavis tkivili, uZiloba,
cnobierebis dabindva
 filipoviCis simptomi _ xelis da fexis gulebis
moyviTalo elferi.
 diurezi Semcirebulia (proteinuria, mikrohematuria,
cilindruria).
 me-8-10 dRes egzanTema (mkerdis qveda nawilisa
da muclis midamoSi), rozeolozuri, monomorfuli.
gamonayris TiToeuli elementis arsebobis
xangrZlivoba aris 1-5 dRe.
 daavadebis gamosavlis periodi

 xangrZlivoba 1 kvira
 avadmyofi aRar aRniSnavs Tavis tkivils
 mada umjobesdeba;
 enaze nadebi qreba;
 diurezi normalizdeba.
 gamojanmrTelebis periodi

 xangrZlivoba 2-4 kvira

 organizmis darRveuli funqciebis aRdgena;
 baqteriebisagan organizmis ganTavisufleba
 asTeniur-vegetatiuri sindromi;
 muclis tifiT daavadebuli pacientebis 1-4%-Si
viTardeba qronikuli baqteriamtarebloba.
pacientebis daaxloebiT 10% gamoyofs baqterias 3
Tvemde.
 qronikuli baqteriamtarebloba ufro metad
damaxasiaTebelia qalebisTvis, axalSobilebisa da
naRvlis buStis paTologiis mqone pirebisTvis.
 muclis tifis atipiuri formebi

 abortuli forma
 waSlili forma
 garTulebebi

 specifiuri garTulebebi
sisxldena nawlavebidan
perforaciuli peritoniti
infeqciur-toqsiuri Soki
 araspecifiuri garTulebebi
pnevmonia
tromboflebiti
meningiti
pieliti
parotiti
 prognozi

 muclis tifis normaluri mimdinareobisas

prognozi keTilsaimedoa, garTulebebis
SemTxvevaSi ki arakeTilsaimedo.

 letaloba 0,1-0,3%.
 diagnostika

 baqteriologiuri meTodi

 serologiuri meTodi
 baqteriologiuri meTodi

 baqteriemia viTardeba daavadebis adreul stadiaze,

Sesabamisad sisxlis baqteriulogiuri klvevis Sedegi
aris dadebiTi.
 sisxlis baqteriologis dadebiTia:
 I kviraze 90%-Si;
 II kviraze 75%-Si;
 III kviraze 50%-Si;
 IV kviraze da mogvianebiT 25%-Si.
 serologiuri meTodi
(vidalis testi)

 Sratis aglutininebi mkveTrad matulobs daavadebis 2-

3 kviraze;
 matulobs antigenis sawinaaRmdego antisxeulebis
titric
O > 1 in 160
H > 1 in 320

7-10 dRis intervaliT Catarebul serologiur kvlevaSi

antisxeulebis titris mateba aris sadiagnostiko
Rirebulebis.
 mkurnaloba
 woliTi reJimi daavadebis dawyebidan
temperaturis normalizebidan me-6 dRemde.
 dieta
 antibiotikoTerapia
 dezintoqsikaciuri Terapia
 simptomuri Terapia
 mkurnaloba

 ciprofloqsacini (pirveli rigi) 500mg 2-jer dReSi

peroralurad an 400mg 12 saaTSi erTjer i/v (5-7 dRe);
 amoqsicilini (meore rigi) 1 gr 3-jer dReSi
peroralurad an 2 gr 6 saaTSi erTjer i/v (14 dRe);
 qloramfenikoli 25mg/kg peroralurad an i/v (14-21
dRe);
 trimetoprim/sulfametoqsazoli 160/800 mg 2-jer dReSi
peroralurad (14 dRe)
 prevencia

vaqcinacia rekomendebulia:
endemuri aris mosaxleobisTvis;

mWidro kontaqtisas

maRali riskis jgufebSi – skolis moswavleebi da med.

personali.

vaqcinebi:

ViCPS – inaqtivirebuli saineqcio vaqcina;

TY21a – ცოცხალი ატენუირებული
პერორალური ვაქცინა
salmonelozi adamianis da cxovelTa mwvave
infeqciuri daavadebaa, gadaecema sakvebi
produqtebiT da mimdinareobs gastroenteritis
sindromiT.
 სალმონელოზი არის მსოფლოოში
ყველაზე მეტად გავრცელებული
საკვებისმიერი ინფექცია.

 აშშ-ში უკანასკნელი 20 წლის

განმავლობაში სალმონელოზის
ინსიდენტობა გაორმაგდა

 2009 წელს დაფიქსირდა 14 მლნ ახალი

შემთხვევა.
 etiologia

 gamomwvevia salmonela
 gramuaryofiTi, moZravi, fakultaturi anaerobia
 gamoyofs egzotoqsins, maT Soris enterotoqsins, romelic
siTxis da eleqtrolitebis sekrecias aZliereბs da citotoqsins,
romlis moqmedeba nawlavis lorwovani garsis ujreდebze cilis
sinTezis darRvevas iwvevs.
 daRupvis Semdeg anTavisufleben endotoqsins.
 garemoSi arian gamZleni
 epidemiologia

 infeqciis wyaro – cxovelebi da frinvelebi. maTSi infeqcia

klinikurad gamoxatuli an baqteriamtareblobis saxiT gvxvdeba.
 gadacemis gza _ fekalur-oraluri, ZiriTadad alimenturi
 mimRebloba _ gansakuTrebiT xSiria 1 wlamde bavSvebSi
 daavadebis SemTxvevebi mTeli wlis manZilze registrirdeba,
magram matulobs maisidan-oqtombramde periodSi.
Prevalence in Animals

86%

50%

1-36%
2-20%

6%
Center for Food Security and Public
Health, Iowa State University, 2011
 klinika

inkubaciuri periodi saSualod 12-24 saaTi da 2-6 saaTidan 2-3

dRemde
I. lokaluri anu gastrointenstinuri forma:
1. gastriti
2. gastroenteriti (yvelaze xSiri)
3. gastoenterokoliti
II. generalizebuli forma:
1. tifismagvari
2. septikopiemiuri
III. baqteriamtarebloba
 klinika

 xanmokle diskomfortiს Semdeg (muclis Seberiloba,

yuryuri, tkivili epigastriumis areSi, gulisreva, saerTo
sisuste) daavadeba iwyeba SemcivnebiT, sxeulis
temperaturi momatebiT.
 gulisreva, Rebineba
 faRaraTi uxvi, qafiani, myrali sunis, momwvano an
muqi yavisferi Txieri, siTxis Semcveli ganavliT.
 muclis areSi mWreli, difuzuri xasiaTis tkivili
 cxeleba _ 3-4 dRe
 diareuli sindromi _ 7-10 dRe
 გენერალიზებული ფორმა
(ბაქტერიემია ან
ენდოვასკულური ინფექციები)
 სალმონელოზური გასტროენტერიტის
მქონე პაციენტების 8%-ს უვითარდება
ბაქტერიემია;

 ბაქტერიემიის განვითარების რისკი მაღალია

ახალშობილებში, 65 წელს გადაცილებულ
პირებსა და იმუნოკომპრომეტირებულ
პაციენტებში.
 გენერალიზებული ფორმა
(ბაქტერიემია ან ენდოვასკულური
ინფექციები)
 სალმონელოზური ენდოვასკულური ინფექცია
ვითარდება პირებში, რომელთაც აქვთ
პერსისტული ბაქტერიემია და გულის მანკი,
ათეროსკლეროზი ან აორტის ანევრიზმა.

 ენდოკარდიტი და არტერიიტი არის

ენდოვასკულური ინფექციის იშვიათი ფორმა
(<1%) და ასოცირდება ფატალურ
გართულებებთან (სარქვლის პერფორაცია,
ენდომიოკარდიული აბსცესი, პერიკარდიტი,
ანევრიზის რუპტურა, აორტოენტერული
ფისტულა და ა.შ.).
 გენერალიზებული ფორმა
(ბაქტერიემია ან ენდოვასკულური
ინფექციები)

 აფრიკაში სალმონელოზი არის

ბექტერიემიის ყველაზე ხშირი მიზეზი
ახალშობილებში.

 ახალშობილებში სალმონელოზური
ბაქტერიემია არ უკავშირდება
გასტროინტესტინალურ ფორმას და
დიარეას, არამედ ასოცირებულია
იმუნოდეფიციტთან და არასრულფასოვან
კვებასთან.
 garTulebebi

 hipovolemiuri Soki
 infeqciur-toqsikuri Soki
 sisxlZarRvovani kolafsi
 gulis mwvave ukmarisoba
 Tirkmlis mwvave ukmarisoba
 mkurnaloba

 dieta
 antibiotikoTerapia
 paTogenezuri Terapia
 simptomuri Terapia
 მკურნალობა
 ანტიბიოტიკების რუტინულად გამოყენება
სალმონელოზური გასტროენტერიტის დროს არ
არის რეკომენდებული.

 ანტიბიოტიკების გამოყენება არ ამცირებს

დიარეის ხანგრძლივობას.

 ანტიბიოტიკოთერაპია ასოცირებულია
რელაფსებთან, გახანგრძლივებულ
ბაქტერიამტარებლობასთან და გვერდით
ეფექტებთან.
Antibiotic Therapy for Nontyphoidal Salmonella
Infection in Adults
Indication Agent Dosage (route) Duration,
days
Preemptive Treatment
Ciprofloxacin 500 mg bid (PO) 2–3

Severe Gastroenteritis
Ciprofloxacin 500 mg bid (PO) or 400 3–7
mg q12h (IV)

Trimethoprim- 160/800 mg bid (PO)

sulfamethoxazole

Amoxicillin 1 g tid (PO)

Ceftriaxone 1–2 g/d (IV)

Indication Agent Dosage (route) Duration,
days
Bacteremia
Ceftriaxone 2 g/d (IV) 7–14

Ciprofloxacin 400 mg q12h (IV),

then 500 mg bid (PO)

Endocarditis or Arteritis

Ceftriaxone 2 g/d (IV) 42

Ciprofloxacin 400 mg q8h (IV), then

750 mg bid (PO)

Ampicillin 2 g q4h (IV)