Edgar Allen Poe

“Macja e zeze”

Prof.Tolinda Gojani
Shqetësuese qe në kaq shumë mënyra, historia tregon një rast të asaj që mund të quhet sindromi fatal i alkoolit.
Dashuria e dukshme e tregimtarëve për kafshët kthehet në një hidhërim dhe brutalitet irracional. 

Kush mund të harrojë takimin e tij të parë me macen

e zezë? 

Tmerrësisht e plagosur, pastaj e

vrarë brutalisht, siç është
gruaja e tregimtarit, macja
hakmerret në fund. (Poe vetë,
rastësisht, kishte një mace
shumë të dashur me emrin
Katarina), ndersa ne veper
macja ka emrin Pluto.
Edgar Allen Poe

“Macja e zezë”
• Protagonisti i tregimit është një pijanec i
shqetësuar. Ai tallet me kafshët, nuk e
kursen gruan e tij dhe me të vërtetë sillet
në mënyrë jo të duhur. Viktima e parë e
tij serioze, përveç gruas së tij të përlotur,
është macja e tij e zezë
 Tregimi horror
Poe e kthen cdo ngjarje te treguar ne nje “rast
psikiatrik”.
Tek Poe nuk as fantazma dhe as realitet “Macja
fantazmagorik(nderton projeksione Horror
imagjinare per te mudshmen e te e zeze”
deshirueshmen, porse jo per realen) qe tremb
naivet; perkundrazi, friken dhe tmerrin
protagonisti e ka brenda vetes, ai nuk mundet
madje as ta luftoj brenda vetes dhe kjo gjendje
sjella akth te paberballueshem.
“Portreti
Tregime te tilla si “Macja e zeze” apo
oval”
“Portreti oval” mbahen si modele te ketij lloji.
Heronjte e Poes ne thelb jane tragjik, dhe
shpesh tregimi I tij “horror” emertohet si
”tregim I zi”.
Mjeshter i prozes horror
Prejse vuan vet nga neuroza
qe lidhen me shkaqe
personale e sidomos me
alkool, Poe I gjene
perbrenda vetes shtysat qe I
frymezojne tregime me
tmerr e llahtar.
Por asnjehere autori nuk e
identifikon veten me
heronjte e tij!
 Romani Gotik
Romani gotik ose I tmerrit ekzistonte
ne Angli, si nje lloj I caktuar I prozes,
meqenese zakonisht zhvillimi behej ne
Keshtjella te frikshme te stilit gotik,
plot me kthina, bodrume e dhoma
sekrete, me fantazma e vampire.
Poe e njeh mire kete tradite dhe
frymezohet prej saj.
Por ai e perpunon ate dhe e sjell ne
dicka krejt te re, qe ka te beje me
thellesisht me permasen simbolike te
rrefimit, duke nxjerruar ne pah
anomali te theksuara te personalitetit.
 Subjekti i vepres
• Jam martuar herët, dhe sa mirë që njoha tek ime shoqe një gatishmëri të ngjashme me timen. Ajo
e vuri re shpejt dobësinë time për kafshët shtëpiake, dhe nuk la rast t’i ikte për të kërkuar ato më
të lezetshmet. Kishim zogj, peshk të kuq, një qen të zgjuar, lepuj, një majmun të vogël, dhe një
mace.
Më vonë, macja jonë u rrit, u bë një kafshë e madhe dhe e bukur; e gjitha e zezë, dhe me një
nuhatje mahnitëse. Kur fliste për inteligjencën e saj, gruaja ime, e cila ishte edhe disi
supersticioze, kujtonte një pikëpamje të lashtë popullore, sipas së cilës, të gjitha macet e zeza
ishin, thjesht, shtriga të maskuara. Jo se ajo e kishte fort seriozisht këtë ide…
• E përmenda, pa ndonjë arsye të veçantë, po ja që më erdhi ndërmend tani… Pluto, kështu quhej
macja, ishte kafsha ime e preferuar dhe e kisha shok loje. E ushqeja vetë, dhe ajo më shoqëronte
kudo nëpër shtëpi. Mezi e ndaloja të më vinte pas kur dilja në rrugë.
• Mbrëmjen e ditës që kreva këtë mizori, më zgjoi një zjarr i madh. Mbulesa e shtratit tim kishte
marrë flakë. E gjithë shtëpia po digjej. Me shumë vështirësi, gruaja ime, shërbëtorja dhe unë, ia
mbathëm larg zjarrit të madh. Shkatërrimi qe i plotë. E gjithë pasuria ime për një çast të vetëm, u
gllabërua nga flaka, dhe m’u desh të dorëzohesha, të humbisja çdo shpresë…(vazhdoni ta lexoni)
• (https://fionakopali.wordpress.com/2018/01/26/macja-e-zeze