Professional Documents
Culture Documents
Aralin 1 Panitikan
Aralin 1 Panitikan
Aralin 1 Panitikan
PANITIKAN
DOMINICAN COLLEGE OF TARLAC
SAKLAW NG TALAKAYAN:
•Panitikan
•Dalawang Anyo ng Panitikan
•Uri ng Tuluyan at Patula
DOMINICAN COLLEGE OF TARLAC
PANITIKAN
DOMINICAN COLLEGE OF TARLAC
PANITIKAN
• Pagpapahayag ng damdamin, kaisipan,
at karanasan ng isang tao.
• Isang teksto at itinatanghal.
• Ginagamitan ng mga Makrong
kasanayan.
DOMINICAN COLLEGE OF TARLAC
DALAWANG ANYO
NG PANITIKAN
DOMINICAN COLLEGE OF TARLAC
ANYO NG PANITIKAN
TULUYAN PATULA
• Nasusulat sa • Binubuo ng mga
karaniwang takbo ng salitang may sukat
pangungusap at sa at tugma.
patalatang paraan.
DOMINICAN COLLEGE OF TARLAC
URI NG AKDANG
TULUYAN
DOMINICAN COLLEGE OF TARLAC
1. ALAMAT
• Ito’y akdang hubad sa katotohanan at
kawili-wiling basahin.
Halimbawa:
“Ang Alamat ng Lansones”
DOMINICAN COLLEGE OF TARLAC
2. ANEKDOTA
• Ito’y isang kuwneto ng isang nakawiwili
at nakakatuwang pangyayari sa buhay
ng isang tao.
Halimbawa:
Ang Gamu-gamo at ang Munting Ilawan
DOMINICAN COLLEGE OF TARLAC
3. NOBELA
• Ito’y salaysaying mahaba na
nahahati sa mga kabanata.
Halimbawa:
Noli Me Tangere
DOMINICAN COLLEGE OF TARLAC
4. PABULA
• Ito’y isang salaysaying likhang-isip lamang na
ang layunin ay hubugin ang magandang pag-
uugali ng mga bata. Ang mga tauhan ay
hayop at bagay na walang buhay.
Halimbawa:
Ang Unggoy at ang Pagong
DOMINICAN COLLEGE OF TARLAC
5. PARABULA
• Ito’y mga pahayag na hinango mula
sa Bibliya
Halimbawa:
Ang Mabuting Samaritano
DOMINICAN COLLEGE OF TARLAC
6. MAIKLING KWENTO
• Ito’y salaysay na may ilang tauhan at
nababasa sa iisang upuan
Halimbawa:
Lupang Tinubuan
DOMINICAN COLLEGE OF TARLAC
7. DULA
• Ito’y nahahati sa ilang yugto na ang
bawat yugto ay maraming tagpo.
Halimbawa:
Sa Pula sa Puti
DOMINICAN COLLEGE OF TARLAC
8. SANAYSAY
• Ito’y nagpapahayag ng opinyon o kuru-
kuro ng may-akda sa isang pangyayari o
suliranin.
Halimbawa:
Ang bawat wikain sa Pilipinas
DOMINICAN COLLEGE OF TARLAC
9. TALAMBUHAY
• Ito’y tala ng kasaysayan ng buhay ng
isang tao.
Halimbawa:
Talambuhay ni Dr. Jose Rizal
DOMINICAN COLLEGE OF TARLAC
10. TALUMPATI
• Ito’y isang mabisa at kalugud-lugod na
paraan ng pagbigkas.
Halimbawa:
SONA
DOMINICAN COLLEGE OF TARLAC
11. BALITA
• Ito’y naglalaman ng mga pangyayaring
nagaganap sa loob at labas ng bansa.
Halimbawa:
“Ang Bagyong Yolanda”
DOMINICAN COLLEGE OF TARLAC
URI NG AKDANG
PATULA
DOMINICAN COLLEGE OF TARLAC
URI NG TULANG
PASALAYSAY
DOMINICAN COLLEGE OF TARLAC
1. AWIT AT KORIDO
• AWIT- 12 pantig (sukat), na inaawit nang
mabagal sa saliw ng gitara.
• KORIDO- 8 pantig (sukat), binibigkas sa
kumpas ng martsa.
DOMINICAN COLLEGE OF TARLAC
2. EPIKO
• Ito’y tumatalakay sa mga
kabayanihan at pakikipagtunggali sa
mga kaaway na halos hindi
mapaniwalaan.
DOMINICAN COLLEGE OF TARLAC
3. BALAD
• Ito’y ginagawa noong unang
panahon.
• May himig awit sa dahilang ito’y
inaawit habang may nagsasayaw.
DOMINICAN COLLEGE OF TARLAC
4. BALITAO
• Isang debateng sayaw tungkol sa
pagmamahalan ng isang babae at
lalaki.
DOMINICAN COLLEGE OF TARLAC
URI NG TULANG
LIRIKO
DOMINICAN COLLEGE OF TARLAC
1. ELEHIYA
• Damdamin, panaghoy o panangis para sa
alaala ng isang yumao.
DOMINICAN COLLEGE OF TARLAC
2. DALIT
• Nagpupuri o nagbibigay parangal sa
Diyos.
DOMINICAN COLLEGE OF TARLAC
3. SONETA
• Labing-apat na taludtod at naghahatid
ng aral sa mga mambabasa.
DOMINICAN COLLEGE OF TARLAC
4. ODA
• Nagsasaad ng papuri o iba pang
masiglang damdamin para sa mga
diwata.
• Binubuo ng isang saknong
DOMINICAN COLLEGE OF TARLAC
URI NG TULANG
PANDULAAN
DOMINICAN COLLEGE OF TARLAC
1. MELODRAMA
• Simula ng dulang ito ay malungkot
ngunit sa katapusan ay nagiging masaya.
DOMINICAN COLLEGE OF TARLAC
2. KOMEDYA
• Ang layunin ay pasayahin ang mga
manunuod sa paraan ng patula na may
tunggalian.
DOMINICAN COLLEGE OF TARLAC
3. PARSA
• Ang layunin ay magpasaya sa
pamamagitan ng pagkukuwwento ng
mga pangyayaring nakakatuwa.
• Walang tunggalian
DOMINICAN COLLEGE OF TARLAC
4. TRAHEDYA
• Dula na may tunggalian na magwawakas
sa pagkamatay ng pangunahing tauhan.
DOMINICAN COLLEGE OF TARLAC
5. SAYNETE
• Pinapaksa nito ang kaugalian ng isang
tao o lahi.
DOMINICAN COLLEGE OF TARLAC
URI NG TULANG
PATNIGAN
DOMINICAN COLLEGE OF TARLAC
1. KARAGATAN
• Bilang pang-aliw sa mga naulila.
• Ika 30 araw ng pagkamatay at unang
taon ng kamatayan.
DOMINICAN COLLEGE OF TARLAC
2. DUPLO
• Karaniwang nilalaro upang aliwin ang
mga namatayan. Ito’y pahusayan sa
pagbigkas ng tula.
DOMINICAN COLLEGE OF TARLAC
3. BALAGTASAN
• Ito’y tagisan ng talino sa pamamagitan
ng pagpapalitan ng kuru-kuro o katwiran
sa pamamagitan ng patula.
• Francisco Balagtas- Dito galing ang
salitang balagtasan. Ama ng Makatang
tagalog.
DOMINICAN COLLEGE OF TARLAC