MANEIUA

3. GAIA: Kodifikazioa garraioan

GARRAIOAREN INGENIARITZA
MEKANIKA INGENIARITZA SAILA

Universidad del País Vasco – Euskal Herriko Unibertsitatea

3. Gaia: Kodifikazioa garraioan 1/21

 1. Sarrera

Enpresarentzat faktore klabea: INFORMAZIO MANEIUAREN gaitasuna

Azkartasuna/ segurtasuna/ fidagarritasuna
Informazio abiadura infinitoa izanez gero, hurrengo abantailak:
• Lehengai stocken murrizketa
• Produkzioaren efizientzia
• Kalitatearen hobekuntza
• Produktuen biltegien razionalizazioa
• Zerbitzuaren hobetzea

Eboluzio historikoa:
• 1940: lehengo barra-kode zirkularra
• 1966: komertzialki erabiltzen hasten da
• 1972: Estatu Batuetan “U.S. Supermarket Ad Hoc Comitee on Universal
Product Coding” sortzen da, geroago Uniform Code Comitee(UCC) 1973
• 1977: Europan “European Article Numbering” (E.A.N.) sortzen da.
A.E.C.O.C.(Asociación Española de Codificación Comercial) sortzen da
• 2005: UCC eta EAN fusionatzen dira GS1 (Global System 1) sortuz

3. Gaia: Kodifikazioa garraioan 2/21

 1. Sarrera

Eremu honetan aurrerapenak kodeen erabilpen eta kudeaketan: irakurketa,

biltegiratze, kudeaketa eta datu transmisio sistema eta plataformetan
inplementatuz. RFID(Identificación por Radiofrecuencia)

Gai honetan hurrengoak aztertuko dira:

Barra-kodea: esanahia, motak, egitura, kodifikazioa, irakurketa eta idazte

moduak, erabilerak eta teknologia

 GS1 sistema

 RFID( Identificación por radiofrecuencia) eta EPC (Electronic Product Code)

 Fabrikazioan kodifikazioa. Trazabilitate sistema

3. Gaia: Kodifikazioa garraioan 3/21

 2. Barra-kodea

Datu sarrera teknika bat dira, lodiera ezberdineko lerro eta tarte paraleloz
osatua.
Karaktere sekuentzia bat adierazten dute
Irakurgailu optiko edo eskaner bidez irakurri eta deszifratu daitezke
Produktuak identifikatze balio dute→ Datu-basea

Barra-kodearen aplikazioak:
• Merkantzien kontrola
• Inbentario kontrola
• Denbora eta asistentzia kontrola
• Birjarpen eskaerak
• Paketeen identifikazioa
• Kalitate kontrola
• Produkzio kontrola
• Fakturazioa
• Etab.

3. Gaia: Kodifikazioa garraioan 4/21

 2. Barra-kodea

Barra-kodeak bi multzo handitan bana daitezke :

 Linealak (1-D) : produktuetan erabiltzen direnak. Mezu laburrak barneratu
daitezke

 Bi dimentsiokoak (2-D) mezu handiagoak behar direnean.

Adibidez espediente kliniko osoa barneratu behar denean

3. Gaia: Kodifikazioa garraioan 5/21

 2. Barra-kodea

Barra-kode linealaren egitura orokorra :

1. Quiet zone: inpresio gune librea. Irakurgailu optikoak kodea gainontzeko
informaziotik bereizteko erabilia
2. Hasiera eta bukaera karakterea : kodearen hasiera eta bukaera adierazten
dute.
3. Datu karaktereak: sinboloaren zenbaki edo letrak
4. Checksum: sinboloan gaineratzen den erreferentzia. Matematikoki
kalkulatua kode berdineko gainontzeko karakterren informaziotik.
Txekeatzeko. Sinbologia guztietan ez da erabiltzen.

3. Gaia: Kodifikazioa garraioan 6/21

 2. Barra-kodea

Barra-kodearen idazketa :
• Altuera ezberdinekin inprimatu daitezke : deskodetzea lortzeko beharrezko
den altuera minimoa
• Kodea inprimatu daiteke:
Horizontalki “a picket fence”
Bertikalki “a ladder”
• Inpresioa izan daiteke : Matriziala, txorru bidezkoa, laser, termikoa edo
elektrostatikoa
• Etiketa mota ezberdinak hurrengoen menpe : erabilpena, produktu tamaina,
lan giroa, kode mota eta formatoa …

3. Gaia: Kodifikazioa garraioan 7/21

 2. Barra-kodea

Etiketaren inpresio sistema, material eta erabileraren adibideak :

Blanco Mate Es el papel mate universal utilizado para el etiquetaje industrial. RP 51 Adhesivo universal
Couché alto
RP 31 Adhesivo para laboratorios y hospitales
brillo Es el papel brillante universal utilizado para el etiquetaje industrial.
Es como el papel couché, pero contiene una capa de aluminio para Adhesivo especial para bolsas de sangre. Soporta bajas
Couché aluminio RP 31 C temperaturas
poder moldear la etiqueta con la forma del producto.
Se utiliza para imprimir con una impresora térmica. Puede ser térmico RP 38 Adhesivo para la indústria textil
Térmico eco o térmico protegido. El eco es mas sensible a los factores
RP 48 Adhesivo para congelados alimentarios o productos químicos
externos que el protegido
Se utiliza para la industria farmaceútica. Permite una impresión de alta RP 50
Farmaceútico calidad para artículos cilíndricos con diámetros pequeños o Hotfill Adhesivo especial para latas de aceite caliente
superficies curvas como botes, tubos de ensayo y viales RP 77 Adhesivo extrafuerte para sintéticos

Fluorescente Se utiliza para marcar precios, para etiquetas de envío, para RH1 FG Adhesivo de contacto directo para alimentos
cerrajerías, etc. Existen cuatro colores: rojo, naranja, verde y amarillo
RH1 Adhesivo resistente a la humedad
Láser Especial para impresoras láser
RR 21 Adhesivo removible universal
Ink-Jet Especial para impresoras de inyección de tinta (Ink-Jet)
RR 28 Adhesivo removible para sintéticos
Este papel puede ser oro o plata y brillo o mate. Se usa mucho en
Metalizados
joyerías o en cualquier aplicación que se necesite un tono de color oro Luminisce
Plata y Oro
o plata nte Adhesivo luminiscente
Cartulina varios Es cartulina blanca sin adhesivar en continuo de varios gramajes y
gramajes estucada a una o dos caras
Itsasgarri motak
Paperean inpresioa

3. Gaia: Kodifikazioa garraioan 8/21

 2. Barra-kodea

Barra-kodearen irakurketa :
• Irakurgailu optiko edo eskanerrek barra-kodeko informazioa eskuratzen dute
• Bere funtzionamendua :
Argi izpi gorri igortzen dute → barra eta tarteetan islatu
Trasduktore batek isladak seinale elektrikoetan bihurtu
Deskodetzaile batek zero eta batetan bihurtu → ordenagailu datu binarioa
• Mota eta tamaina ezberdineko irakurgailu optikoak : aukera kode mota eta
kalitate eta lan giroaren arabera
Irakurgailu optikoak:

 1D eta 2D irakurgailuak

3. Gaia: Kodifikazioa garraioan 9/21

 2. Barra-kodea

Irakurgailu optikoak:

 Eskuzko eta esku askeko irakurgailua(norabide orotakoak)

Eskuzko irakurgailuak
Argidun arkatza: Kontaktuzkoak
Pistola: Kontaktugabea
Irakurketa distantziara egiten da (0,5 m)
Laserra erabiliz
Eraginkorragoak
Garestiagoak
Argí geldikorra
PC batetara konektatua

Esku askeko irakurgailua

Langilea dago
Artikulua erraz eraman daiteke irakurgailura
Presentzia detektagailua
Seinale akustikoa emititzen dute

3. Gaia: Kodifikazioa garraioan 10/21

 2. Barra-kodea

Irakurgailu optikoak:

 Irakurgailu finkoak
Materialen garraio automatikoa. Ez dago langilearen beharrizanik
1. Izpi mugiezindun irakurgailua
Argi geldikorra
Prezio murriztua
Mugaketak
Igarotze abiadura uniformea
Irakurgailu eta artikuluaren arteko separazioa
Kalitate máximo, bigarren irakurketa ezinezkoa
2. Izpi mugikorreko irakurgailua
Helio- Neoiko laser gorria
babestua eta itxiak : kontrako girotik babesteko
Segundoko 40 eta 1000 bitarteko irakurketak, prezioaren arabera
Abiadura uniformearen desabantaila eliminatua
Zenbait irakurketa saiaketa
Sinbolo kalitate gutxiago behar du
Irakurketa zenbakia garraiagailuaren abiaduraren menpekoa
3. Gaia: Kodifikazioa garraioan 11/21
 2. Barra-kodea

Izpi mugikorreko irakurgailu irakurketa 3 patroi:

1 Lerro bakarreko irakurketa

Orientazio berdineko artikuluak
Kode horizontala
Kode bertikala
Kodearen altuera uniformea
2 Lerro anizkoitzen irakurketa
Izpi-sorta paraleloak
Altueran perdoi handiagoak
Pilatutako karga ezberdin aldiuneko irakurketa
3 Norabide orotako irakurketa
Txikizkako artikuluak
Kostu altua

3. Gaia: Kodifikazioa garraioan 12/21

 3. GS1

GS1:
EAN eta UCC fusioaren ondorioz sortua
Globala den organizazio pribatua
Arauen egite eta aplikazioaz arduratzen da

A.E.C.O.C.→ GS1-España

GS1-ek sektore eta industria ezberdinetan operatzen du:

• GS1 BarCodes (barra-kodeak)

• GS1 eCom (komertzio elektronikoa)
• GS1 GDSN (Datu Sinkronizazio Sare Mundiala)
• EPCglobal (Produktuen kode elektronikoa)

3. Gaia: Kodifikazioa garraioan 13/21

 3. GS1

770 GS1 Colombia

Kode erabilienak :
773 GS1 Uruguay
775 GS1 Perú
 GS1-13 (lehengo EAN-13)
777 GS1 Bolivia
13 digituz osatua
779 GS1 Argentina
Bere egitura lau partetan banatzen da:
780 GS1 Chile
 Kodea ematen duen estatua/organizazioa
784 GS1 Paraguay
 Enpresa kodea 5-8 digitu
786 GS1 Ecuador
 Produktu kodea
789 - 790 GS1 Brasil  
Lehenengo 12 digituak osotzen ditu
800 - 839 GS1 Italia
 Kontrol digitua
840 - 849 GS1 España  
850 GS1 Cuba
123456789041 8
858 GS1 Eslovaquia
859 GS1 República Checa
Posizio bakokien zenbaki batuketa: (1+3+5+7+9+4) = 29
Posizio bikoitien zenbaki batuketa bider 3: 3 x (2+4+6+8+0+1) = 63
Batuketa, (63 + 29) = 92
Goiko hamarrena, 100
Kontrol digitua, (100 – 92) = 8

3. Gaia: Kodifikazioa garraioan 14/21

 3. GS1

Kode erabilienak :

 GS1-8 (lehengo EAN-8)

GS1-13ren bertsio laburra

 GS1-128 (lehengo EAN-129)

- Luzera aldakorra karakter kopuru, mota eta inpresio
kalitatearen arabera
- Sinboloaren tamaina aldakorra izan daiteke
- Bi-norabideetan irakurketa eskaner
finko edo portatilak erabiliz
- Beste atributu batzuk adierazten duen bakarra
aplikazio identifikatzaileak:

3. Gaia: Kodifikazioa garraioan 15/21

 3. GS1

Kode erabilienak :

 ISSN eta ISBN kodeak

ISSN seriatutako publikazioak

Publikazioko tituluarekin lotua
8 zifraz osatua(azkenekoa kontrol digitua)
Aukerakoa da

ISBN liburuak identifikatzen ditu

Beharrezkoa da
10 zifraz osatua

3. Gaia: Kodifikazioa garraioan 16/21

 4. RFID

RFID (irrati-frekuentziaz identifikazioa) : objektu baten identitatea transmititu irrati

uhin bidez
RFID teknologiak Auto ID (identifikazio automatikoa) barnean sartzen dira

RFID etiketak dispositibo txikiak dira, antena eta guzti

RFID igorle/hartzaile baten irrati frekuentzia bidez bidalitako eskaerak
hartu/erantzun
Ez dute behar ikusmen zuzenik igorle eta hartzailearen artean

Funtzionamendua :
RFID etiketak, objektuaren identifikazio datuak ditu
Datu horien irrati-frekuentzia seinalea bidaltzen du
RFID hartzaile/irakurleak hartzen du seinalea, irakurri eta formatu
digitalera bihurtu
Osagaiak:
• RFID etiketa : antena, irrati transduktore eta chip
• RFID irakurlea : antena, transceptore eta dekodifikadorea
• Prozesamendu eta datu biltegiratze su-sistema

3. Gaia: Kodifikazioa garraioan 17/21

 4. RFID

RFID etiketa motak :

Pasiboak: ez daukate elikatze elektrikorik, irakurgailutik heltzen zaien seinaleak

zirkuitu integratuak operatzea baimentzen duen korronte elektriko txikia sortzen du.
Horrela, erantzuna sortu eta transmititu dezake.

Aktiboak: bere energia iturri autonomoa dute(pila), zirkuitu integratuei korrontea

emateko erabilia eta bere seinalea irakurgailuari bidaltzeko.
Fidagarriagoak dira
Seinale potenteagoak transmititzeko gaitasuna
Distantzia handiagoetan erabili daitezke
Tamaina handiagoa eta garestiagoak
Bizi iraupen baxuagoa

Semipasiboak: elikatze iturri propioa dute, baina mikrotxipa elikatzeko erabiltzen

da eta ez seinalea transmititzeko,

3. Gaia: Kodifikazioa garraioan 18/21

 4. RFID

Estandarizazioa

ISO eta Auto-ID Centre: kostu baxuko etiketak lortzea

Gaur egun ez dago frekuentziak arautzen duen korporazio publika globalik:
estatu bakoitzak bere arauak
Frekuentzi baxu eta altuko RFID etiketak: lizentzia gabe erabili daitezke
LF: 125 - 134 kHz eta 140 - 148.5 kHz
HF: 13.56 MHz
Ultra-altuko frekuentziak ezin daitezke era globalean erabili, ez dago estandar
UHF: 868 - 928 MHz

Osasun eta ingurugiroarekin erlazionatutako arautegia

3. Gaia: Kodifikazioa garraioan 19/21

 4. RFID

Erabilera

Erabilera garrantzitsuena : LOGISTIKA

Hornidura katean edozein produktu lokalizatuta
palet, enbase, kamioi eta abarren jarraipenean erabiliak
Autopistatan telepeaje elektronikoa
Eta abar.

RFID teknologiak polemika sortu pribatutasunari dagokionez :

• Artikuluaren erosleak ez du zertan etiketa dagoela jakin edo eliminatu
• Distantzia batera irakurria izan daiteke jakin gabe
• Produktua txartel bidez ordaindua bada, produktu horren IDa eroslearekin lotu
daiteke
• EPCGlobal etiketa sistemak, produktu guztientzako serie zenbaki globalak
sortu nahi ditu : pribatutasun arazoak sortu

3. Gaia: Kodifikazioa garraioan 20/21

 5. Trazabilitatea

Izaera ezberdineko diziplinen multzoa, beraien artean koordinatuak, katearen

zehar produktuaren jarraipena ahalbideratzen dutenak

• Item : unitate minimoa, banaezina

• Item multzoa: item ezberdinen multzoa, enbalaje baten bidez bilduak (Kaxa)
• Multzoen agrupazioa : multzo ezberdinen batura, enbalaje baten bidez
bilduak. Garraioa (palet)

Hurrengoez osatua :
• Identifikazio sistemak : produktuaren matrikula
• Datuen kaptura sistemak: informazioa gehitu bere traza lortzeko,
produktuaren informazio akumulatua lortuz
• Datuen kudeaketa softwarea: hartutako datuen kudeaketa helburuaren
arabera

3. Gaia: Kodifikazioa garraioan 21/21