CHÀO THẦY CÔ VÀ CÁC BẠN

ĐẾN VỚI BUỔI THUYẾT TRÌNH

GROUP 8 – LỚP RHM4A

 MÔN: BỆNH HỌC TỦY RĂNG

Giảng viên hướng dẫn: Ths.Bs Hoàng Minh Phương

CHỦ ĐỀ:CÁC LOẠI PHIM XQUANG NHA KHOA

- Phim cánh cắn.
- Phim cắn.
 MÔN: BỆNH HỌC TỦY RĂNG

Giảng viên hướng dẫn:Ths.Bs Hoàng Minh Phương

CHỦ ĐỀ:CÁC LOẠI PHIM XQUANG NHA KHOA

- Phim cánh cắn.
- Phim cắn.
Group Members
 Group Members

001
002 003 004
Mai Thị Thanh Tuyền Nguyễn Thị Tú Trương Hoàng Uyên Trần Thị Lệ Vi

005 006 007

Nguyễn Thị Lê Vy Nguyễn Thị Tường
H Milka Buôn Yă
Vy
Nội dung thuyết trình
I. CHỤP PHIM CÁNH CẮN
1.1 Cơ sở của chụp phim cánh cắn.
1.2 Chỉ định lâm sàng.
1.3 Giữ phim trong chụp phim cánh cắn.
1.4 Chụp phim cánh cắn vùng răng sau.
1.5 Chụp phim cánh cắn vùng răng trước.
II. CHỤP PHIM CẮN
2.1 Cơ sở chụp phim cắn.
2.2 Chỉ định lâm sàng của chụp phim cắn.
2.3 Lựa chọn kỹ thuật chụp phim cắn.
2.4 Chụp phim cắn hàm trên.
2.5 Chụp phim cắn hàm dưới.
o : x
7
BẮT ĐẦU
THUYẾT TRÌNH
 I
CHỤP PHIM CÁNH CẮN
I Chụp phim cánh cắn.
1.1 Cơ sở của chụp phim cánh cắn.

- 95% chỉ định thực hiện cho vùng răng

sau.
- Đối với trẻ em và thanh thiếu niên chỉ
cần đặt một phim ở mỗi bên cung răng
hàm.
- Đối với người trưởng thành, dùng 4
phim số 2 (mỗi bên 2 phim).
- Đối với vùng răng sau bác sĩ thường
chụp bằng phim số 3.
 Ưu điểm

 Phim đặt sát răng hơn và song song với răng ở

cả hai hàm khi bệnh nhân cắn chặt lại.
 Hình ảnh rõ nét.
 Phát hiện các tổn thương sâu răng nhỏ.
 Nhược điểm

 Không thấy được tình trạng tổn thương ở vùng

chóp răng.
 1.2
Chỉ định lâm sàng
 1.2 Chỉ định lâm sàng

- Phát hiện các lỗ sâu ở mặt tiếp giáp.

- Thăm khám buồng tủy.
- Kiểm tra mào xương ổ răng.
- Kiểm tra tình trạng cao răng.
 1.3
Giữ phim trong chụp phim cánh cắn
 4
Nội dung 4
- Các phương pháp giữ phim đều phải dùng tấm cắn,
vòng cắn hoặc khối cắn giữ phim.
4
- Dụng cụ giữ phim có hình dáng giống như bộ dụng
cụ XCP dùng để chụp tia phân giác, que định vị
thẳng và ngắn hơn, khối cắn bằng nhựa có hai que để
cài phim.
Nội dung 4
- Để đặt đúng góc đứng và góc ngang của tia trung tâm
thì có thể sử dụng côn định vị ngắn hoặc dài cùng với
vòng tròn định vị.
 1.4

Chụp phim cắn vùng răng sau

- Bệnh nhân được ngồi ở tư thế thông thường như chụp X quang cận chóp bằng kỹ
thuật phân giác trừ khi sử dụng dụng cụ giữ phim.
- Nếu chụp hai phim mỗi bên thì đặt 1 phim ở vùng RHN và 1 phim ở vùng RHL.
Nếu chụp mỗi bên một phim thì trung tâm của phim nằm giữa vùng RHN và RHL.
- Góc chùm tia trung bình là +8o
- Góc ngang của bóng phát tia vuông góc với mặt phẳng phim và chiếu qua kẽ răng.
 Quy tắc: Chụp vùng răng sau phim phải đặt ngang, chụp vùng răng trước phim
phải theo chiều dọc.
 Hai trường hợp ngoại lệ là:
 Khi vùng răng sau cong nhiều hoặc có cấu trúc giải phẫu không bình thường khó
hoặc không tìm được góc thích hợp để tia xuyên qua giữa các kẽ răng.
 Khi bệnh nhân bị tiêu xương nhiều, đặt phim nằm ngang sẽ không thấy toàn bộ tổn
thương của cấu trúc nha chu.
Các bước chụp Các bước chụp Chụp phim cánh Lý do và cách
phim cánh cắn phim cánh cắn cắn vùng răng khắc phục
vùng răng hàm vùng răng hàm hàm nhỏ và răng
lớn nhỏ hàm lớn
 Lý do và cách khắc phục
(1) Nếu không có phim cánh cắn thì dán cánh cắn vào phim thông thường hoặc nhét phim vào vòng

Chụp phim cánh cắn vùng răng hàm nhỏ và răng hàm lớn
Các bước chụp phim cánh cắn vùng răng hàm lớn

cắn , thường dùng phim chuẩn số 2, nếu cần thiết có thể uốn cong, làm mềm các góc phim để
phù hợp với độ cong của cung răng.

Các bước chụp phim cánh cắn vùng răng hàm nhỏ
(2) Cầm tấm cắn và đặt nửa dưới của phim vào vùng răng hàm lớn dưới sao cho Trung tâm phim ở
vị trí răng số 7. Cạnh trước của phim đến phần xa của răng hàm nhỏ thứ hai hàm dưới.
(3) Giữ chặt tấm cắn sát bề mặt cắn của các răng hàm lớn dưới. Bảo bệnh nhân cắn hai hàm lại ở tư
thế cắn bình thường. Cắn đúng vào tấm cắn là rất quan trọng giúp thấy được tương quan tốt của
các răng trên phim. Đôi khi phải hướng dẫn bệnh nhân cắn trước khi đặt phim vào miệng. Nếu
cắn giữ phim không chặt thì phim có thể bị trượt vào trong, lệch về xa hoặc lưỡi làm dịch chuyển
phim và mặt phẳng cắn có thể bị nghiêng. Do vậy, cần bảo bệnh nhân cắn chặt hai hàm.
(4) Điều chỉnh côn định vị đúng điểm vào là điểm giữa mặt phẳng cắn của răng số 6 hàm trên và
hàm dưới. Đặt góc đứng của tia trung tâm khoảng +8o, góc ngang của tia vuông góc với mặt
phẳng phim và chiếu qua kẽ răng.
 Lý do và cách khắc phục
Tương tự hàm lớn có 1 số điểm khác như sau:
Các bước chụp phim cánh cắn vùng răng hàm nhỏ
nhómcánh cắn vùng răng hàm lớn

Chụp phim vùng răng hàm lớn và răng hàm nhỏ

1. Tư thế đầu bệnh nhân ở vị trí sao cho mặt phẳng cắn // với mặt phẳng sàn.
Đặt trung tâm phim tương ứng với răng hàm nhỏ thứ 2 hàm dưới. Cạnh trước
của phim phủ đến phần xa răng nanh hàm dưới.
2. Đặt côn định vị hướng đến điểm vào là điểm trên mặt phẳng cắn giữa RHN
thứ 2 hàm dưới và hàm trên.
Các bước
Thành chụp phim
viên Trong
 Một số điểm khác
Chụp phim cánh cắn vùng răng hàm lớn và răng hàm nhỏ

Lý do và cách khắc phục

Nên sử dụng phim số 3 trừ khi cung răng quá ngắn và đặt
Các bước chụp phim cánh cắn vùng răng hàm nhỏ

1 phim sao cho trung tâm phim ở vào kẽ giữa RHL thứ nhất
và RHN thứ 2 hàm dưới.
cánh cắn vùng răng hàm lớn

Cố gắng điều chỉnh sao cho tia trung tâm vuông góc với
đường tiếp tuyến đi qua các kẽ răng ở cả vùng RHN và
phimnhóm

2
vùng RHL. Vùng răng cong -> kết quả bóng chồng ->
Trong

chụp riêng lẻ từng vùng RHN, RHL.

Thành
Các chụp
bướcviên
 Chụp phim cánh cắn vùng răng hàm lớn và răng hàm nhỏ
- 1 Bệnh nhân không cắn chặt vào tấm cắn, nuốt nước bọt khi chụp.
 Không cho bệnh nhân nuốt nước bọt khi chụp và cắn chặt vào tấm cắn.
Các bước chụp phim cánh cắn vùng răng hàm nhỏ

- Sự hạn chế của cấu trúc giải phẫu như lồi xương hay răng lệch lạc.
Các bước chụp phim cánh cắn vùng răng hàm lớn

 Kiểm tra xem có cấu trúc giải phẫu bất thường hay không trước khi phim.
Lý do và cách khắc phục

- Cạnh trên của phim tỳ vào lợi phía vòm miệng nên bị uốn cong.
 Trong trường hợp đặc biệt cần thiết có thể uốn cong 1 góc phim.
- Bộ phận giữ phim hay cánh cắn đặt không chuẩn.
 Lựa chọn kích thướt phim phù hợp và đặt phim đúng.
 1.5

Chụp phim cánh cắn vùng răng trước

001 002 003 004 005 006 007 008
001 002 003 004 005 006 007 008

Chụp phim cánh cắn

vùng răng trước
- Khi chụp phim cánh cắn cho răng trước, tư thế bệnh nhân ngồi và
đặt góc ngang của bóng cũng như khi chụp cho răng sau.
- Tăng góc đứng lên +10.
- Sử dụng phim số 1 để dễ đặt hơn và giảm thiểu sự biến dạng.
- Sử dụng tấm cắn dài hơn 25mm so với chụp cho răng sau, dán nó
vào mặt hướng tia và đặt phim theo chiều dọc.
- Đặt phim về gần phía lưỡi hơn so với vùng răng hàm, tránh làm
cong phim ở vùng trung tâm do tấm cắn bị kéo ra trước khi bệnh
nhân được yêu cầu cắn hai hàm lại với nhau.
001 002 003 004 005 006 007 008

Chụp phim cánh cắn

vùng răng trước
- Các bước tiến hành chụp phim cánh cắn vùng răng trước

1. Uốn cong nhẹ, làm mềm các góc phim để bệnh nhân dễ chịu hơn. Cầm lấy tấm cắn, đặt nửa dưới của phim
vào chính giữa đường giữa, nếu định chụp 2 phim ở vùng này thì đặt phim ở giữa răng cửa giữa và răng cửa
bên. Cạnh dưới của phim ở vào khoảng giữa cung răng dưới và lưỡi. 

2. Nhẹ nhàng đặt tấm cắn lên trên rìa cắn của răng cửa dưới và bảo bệnh nhân cắn nhẹ, nhưng phải chặt hai hàm
lại với nhau ở tư thế tương quan đầu chạm đầu. Đẩy phần trên của phim về phía trong nếu thấy nó chạm sớm
vào vòm miệng. Kéo nhẹ tấm cắn về phía trước đủ để cho phim khỏi bị trùng và không tuột ra được.

3. Đặt côn định vị chiếu tới điểm vào là điểm giữa rìa cắn của răng cửa hàm dưới và hàm trên. Đặt góc đứng
của bóng phát tia khoảng 110. Đặt góc ngang sao cho tia trung tâm đi vuông góc với mặt phẳng phim và với
đường tiếp tuyến đi qua kẽ hai răng cửa giữa hay giữa răng cửa giữa và răng cửa bên.

Để chụp phim cánh cắn vùng răng nanh, chúng ta tiến hành các bước giống như trên chỉ khác là đặt trung tâm
phim tương ứng với răng nanh, cạnh trước của phim phải chùm lên cả phần xa của răng cửa bên hàm dưới.
Điểm vào của tia trung tâm tương ứng với rìa cắn của răng nanh hàm trên.
001 002 003 004 005 006 007 008

Một số hình ảnh mô tả

chụp phim cánh cắn

BITEWING RADIOGRAPHIC TECHNIQUE

https://iits.dentistry.utoronto.ca/bitewing-radiographic-technique
 II
CHỤP PHIM CẮN
 2.1 Cơ sở của chụp phim cắn
 Có thể chụp riêng hoặc kết hợp cùng với phim sau huyệt ổ răng hay phim cánh cắn.
 Phim cắn (phim số 4) : kích thước lớn, cho biết những thông tin đầy đủ.
 Sử dụng để khảo sát nhanh chóng các bất thường của răng.
 Dùng để đo đạc sự thay đổi về kích thước và hình thể cung răng, phát hiện sỏi tuyến
nước bọt ống Warton, theo dõi lành thương.
 Phim cắn cho hình ảnh không rõ nét bằng phim sau huyệt ổ răng nhưng có thể thấy
toàn bộ vùng cần khảo sát nếu phim sau huyệt ổ răng không đặt được vào trong
miệng.
2.2 Chỉ định lâm sàng của chụp phim cắn
 Phát hiện đường gãy xương, chân răng.
 Khảo sát các răng mọc ngầm.
 Khảo sát các khối u và nang.
 Tìm sỏi tuyến nước bọt.
 Sử dụng khi không chụp được phim sau huyệt ổ..
 2.3 Lựa chọn kỹ thuật chụp phim cắn
 Phim cắn chuẩn thường có 2 phim: có 2 hình ảnh
giống nhau. Rửa phim 4-5p sẽ thấy được cấu trúc
xương; 2-5p sẽ thấy được mô mềm.
 Tư thế chụp phim cắn: mặt phẳng dọc giữa của đầu
bệnh nhân vuông góc với mặt phẳng sàn, mặt
hướng tia của phim được áp vào mặt nhai của cung
răng cần chụp.
+ Đối với phim cắn hàm trên: mặt phẳng cắn song
song với mặt phẳng sàn.
+Đối với phim cắn hàm dưới: đầu bệnh nhân ngửa
ra sau, mặt phẳng cắn vuông góc với mặt phẳng
sàn.
 a. Kỹ thuật Topographical:

b. Kỹ thuật Cross- sectional:

Nhận xét:
 Phim cắn theo kỹ thuật Topographical sẽ thấy được hình ảnh rõ ràng hơn ở những vùng mào xương ổ răng,
vùng chóp răng.
 Phim cắn theo kỹ thuật Cross- sectional có nhiều thông tin hơn về vị trí của lồi xương và các răng mọc lệch.
2.4 CHỤP PHIM CẮN HÀM TRÊN

2.5 CHỤP PHIM CẮN HÀM DƯỚI

 2.4.1 Chụp phim cắn hàm trên theo kỹ thuâ ̣t Topographic:
Bao gồm các bước:
2.4 CHỤP PHIM CẮN HÀM TRÊN

- B1: Bê ̣nh nhân lên ghế, điều chỉnh tựa đầu sao cho mă ̣t phẳng đứng
dọc giữa vuông góc với mă ̣t phẳng sàn và mă ̣t phẳng cắn của hàm trên
song song với mă ̣t phẳng sàn, mang giáp bảo vê ̣ cổ cho bê ̣nh
nhân(thyroid collar) (nếu có).
- B2: Đă ̣t phim vào miê ̣ng theo chiều dọc giữa mă ̣t cắn hai hàm, mă ̣t
hướng tia của phim hướng lên vòm miê ̣ng, đẩy phim vào sâu nhất đến
mức giải phẫu cho phép.
- B3: Hướng dẫn bê ̣nh nhân cắn nhẹ vào tấm phim và giữ phim không
di chuyển.
- B4: Đă ̣t côn định vị sao cho tia trung tâm song song với mp dọc giữa,
chiếu qua đường giữa cung hàm tới giữa phim.
- B5: Đă ̣t côn định vị sao tại góc đứng 65o so với mă ̣t phẳng sàn và đi
vào chính giữa tấm phim.
Đă ̣t đỉnh cạnh côn định vị giữa 2 lông mày trên đường sống mũi
của bê ̣nh nhân.
 2.4.1 Chụp phim cắn hàm trên theo kỹ thuâ ̣t Topographic:
2.4 CHỤP PHIM CẮN HÀM TRÊN
 2.4.2 Chụp phim cắn hàm trên theo kỹ thuâ ̣t cross-sectional:
2.4 CHỤP PHIM CẮN HÀM TRÊN

Các bước giống với kỹ thuâ ̣t topographical và có

mô ̣t số điểm khác như sau:
1. Đưa phim vào miê ̣ng theo chiều ngang giữa mă ̣t
cắn hai hàm, mă ̣t hướng tia của phim hướng lên
vòm miê ̣ng.
2. Đă ̣t côn định vị tương tự như trên nhưng góc
đứng đă ̣t vuông góc hay làm mô ̣t góc +110o so
với mă ̣t phẳng phim và tia đi qua đỉnh mũi tới
trung tâm phim.
 2.4.2 Chụp phim cắn hàm trên theo kỹ thuâ ̣t cross-sectional:
2.4 CHỤP PHIM CẮN HÀM TRÊN

Lưu ý:
Trong trường hợp chụp vùng răng nanh, răng hàm hay vùng xoang:
+ Răng nanh: dịch phim sang bên mô ̣t chút. Góc ngang của bóng phát sáng là 450 so với mặt
phẳng đứng dọc giữa và góc đứng là 60o so với sàn nhà. Điểm vào của tia trung tâm là hố
nanh.
+ Răng vùng hàm lớn: dịch phim sang bên mô ̣t chút. Góc ngang của bóng phát sáng là 90o so
với mặt phẳng đứng dọc giữa và góc đứng là 60o so với sàn nhà. Điểm vào của tia trung tâm
là khóe mắt ngoài.
+ Vùng xoang hàm: Góc ngang của bóng phát sáng là 0o so với mặt phẳng đứng dọc giữa và
góc đứng là 80o so với sàn nhà. Điểm vào của tia trung tâm là hố nanh tới giữa phim.
 2.5.1 Kỹ thuật topographic:

B1: Cho bệnh nhân ngồi lên ghế , điều chỉnh tựa đầu sao cho mặt phẳng đứng dọc giữa vuông
2.5 CHỤP PHIM CẮN HÀM DƯỚI
2.4 CHỤP PHIM CẮN HÀM TRÊN

góc với mặt phẳng sàn và mặt phẳng cắt khi hai hàm cắt lại nghiêng 45 độ so với mặt phẳng
sàn. Để tạo tư thế này cần nghiêng tựa lưng ra sau.
B2:Đưa phim vào trong miệng theo chiều dọc, mặt hướng tia quay xuống sàn miệng và đẩy
nhẹ nhàng vào càng sâu càng tốt.
B3: Bảo bệnh nhân nhẹ nhàng cắn hai hàm lại với nhau , nhưng phải chắc chắn để tránh phim
khỏi bị di chuyển.
B4: Đặt góc ngang sao cho tia trung tâm song song với mặt phẳng đứng dọc giữa và chiếu qua
cung hàm tới giữa phim.
B5: Đặt góc đứng của bóng phát tia song song với mặt phẳng sàn và tia trung tâm đi qua đỉnh
cằm tới giữa phim.
2.4 CHỤP PHIM CẮN HÀM TRÊN
2.5 CHỤP PHIM CẮN HÀM DƯỚI 2.5.1 Kỹ thuật topographic:
 2.5.2 Kỹ thuật cross-sectional

- Dựa trên nguyên tắc tia trung tâm vuông góc với mặt phẳng phim.
2.5 CHỤP PHIM CẮN HÀM DƯỚI
2.4 CHỤP PHIM CẮN HÀM TRÊN

- Dùng để kiểm tra mặt má và mặt môi răng hàm dưới. Nó còn có thể dùng để định vị…và
sỏi tuyến nước bọt ở sàn miệng, đo kích thước ngoài trong và định vị răng mọc ngầm.
B1: Đặt bệnh nhân nằm giữa sao cho mặt phẳng đứng dọc giữa vuông góc với mặt phẳng
sàn, mặt phẳng cắn hai hàm khi cắn khít vuông góc với mặt phẳng sàn và đưa phim vào
trong miệng theo chiều ngang.
B2: Đặt góc ngang của tia trung tâm là 0 độ so với mặt phẳng đứng dọc giữa và góc đứng
cũng là 0 độ tức là song song với mặt phẳng sàn.
B3: Hướng côn định vị về trung tâm phim đi qua một điểm cách phía dưới đỉnh cằm 25mm.
2.5 CHỤP PHIM CẮN HÀM DƯỚI 2.5.2 Kỹ thuật cross-sectional
2.4 CHỤP PHIM CẮN HÀM TRÊN

Lưu ý:
- Khi chụp phim cắn cho răng nanh, răng hàm lớn hàm dưới, vùng sàn miệng, kỹ
thuật chụp thay đổi về vị trí đặt phim, góc ngang và góc đứng của bóng phát tia.
- Bệnh nhân mất răng, đặt phim theo chiều ngang.
- Bệnh nhân đeo hàm giả ở trên, yêu cầu đặt hàm vào trong miệng và cắn hai hàm lại.
- Khi chụp phim cắn cần quan tâm đến vấn đề: tuổi, bệnh nhân béo hay gầy, độ đặc
của cấu trúc xương.
Tổng kết

Ưu điểm của phim cắn:

- Thấy được vùng cần khảo sát rộng
hơn phim sau huyệt ổ răng.
- Thấy được hình ảnh theo không
gian 3 chiều nếu xem kết hợp với kết
hợp với phim sau huyệt ổ răng.
- Đặt phim trong miệng dễ dàng kể
khi bệnh nhân không kết hợp.
Maxillary Standard Occlusal Radiograph:
https://www.youtube.com/watch?v=CWByVRt0kmQ
 Thanks For
Watching!

BÀI THUYẾT TRÌNH ĐẾN

ĐÂY LÀ KẾT THÚC!