ANADOLU

UYGARLIKLARI
HALİME ORHAN
ANADOLU
 İKLİM KOŞULLARININ ELVERİŞLİ OLMASI,
 ZENGİN SU KAYNAKLARININ OLMASI,
 TİCARET YOLLARININ ÜZERİNDE OLMASI
gibi nedenler dolayısıyla İlk Çağ’da Anadolu’da insanlık tarihine önemli katkılar sunan
birçok uygarlık kurulmuştur.
 F - İ - L - H - U
FRİGLER İYONLAR LİDYALILAR HİTİTLER URARTULAR
HİTİTLER (ETİLER)
 Anadolu’da kurulduğu bilinen ilk devlettir.
 Başkentleri ‘’HATTUŞAŞ’’. (Bin Tanrı İli)
 Devlet yönetiminde PANKUŞ MECLİSİ vardır.
 TAVANANNA devlet yönetimine yardımcı olur.
 Tanrılarına hesap vermek amacıyla ANAL YILLIKLARI
yazmışlardır.
 Hititler, Mısırlılar ile yaptıkları savaş sonunda
dünyanın ilk yazılı antlaşması olarak bilinen
Kadeş Antlaşması’nı imzalamışlardır.

 Tarım, ticaret, hayvancılık ve mimari alanda

ilerlemişlerdir.

Özellikle mimari alanda ileri giden Hititler, büyük

barajlar ve surlar yapmışlardır. Günümüze ulaşan
en önemli eserleri ASLANLI KAPI’ dır.
 FRİGLER
 İlk Çağ Anadolu uygarlıklarından biri de Frigler’dir.
 Başkentleri GORDİON’dur. Şehri Kral Gordios
kurmuştur.
 En parlak dönemi Kral Midas zamanında
yaşamışlardır. KRAL MİDAS’IN TEMSİLİ FOTOĞRAFI

 Temel geçim kaynakları tarım ve hayvancılıktır.

Tarımı korumak için özel kanunlar çıkartmışlardır. 
 Frigler dokumacılık, mobilyacılık ve maden
işçiliğinde çok ileri gitmişlerdir.
 “Fibula” adı verilen çatal iğneyi Frigler icat etmiştir.
 Çok tanrıları olan Frigler’in ana
tanrıçası, bereket tanrıçası olarak
da bilinen KİBELE’dir. BEREKET TANRISI KİBELE

 Frigler’e ait dokuma ve halı

kilimlere TAPATES denmiştir.
 TÜMÜLÜS adı verilen mezarları
vardır. Mezarlara insanları TAPATES

eşyalarıyla gömerler. Bu durum

ahiret inançları olduğunu gösterir.

TÜMÜLÜS
 İYONLAR

 İlk Çağ’da Ege kıyılarında şehir devletleri hâlinde kurulmuş bir

uygarlıktır.
 Efes, Milet, Foça ve İzmir’de kurulan bu şehir devletlerine “POLİS” adı
verilmiştir.
 İyonlar kuruldukları bölgenin coğrafi konumuna bağlı olarak deniz
ticareti ile uğraşmışlardır.
 İyonlar, Fenikelilerden öğrendikleri alfabeyi geliştirerek günümüzde
kullanılan Latin alfabesinin oluşumuna katkı sağlamışlardır.
 Ekonomik olarak oldukça zengin
bir uygarlık olan İyonlarda bu
durum sosyal ve kültürel yapıyı
da etkilemiştir.**
 Bilim ve sanat alanında çok ileri
gitmişlerdir. EFES ANTİK KENTİ

Hipokrat tıp, Pisagor matematik,

Herodot tarih, Diyojen ise felsefe Artemis Tapınağı ve Efes Antik Kenti, İyonlardan
günümüze ulaşan en önemli eserlerdir.
alanında yaptığı çalışmalar ile
insanlığa katkı sağlamıştır.
  İlk Çağ’da Doğu Anadolu Bölgesi’nde
kurulmuş bir uygarlıktır.
URARTULAR  Merkezî bir krallıkla yönetilen
Urartuların başkenti bugünkü adı Van
olan TUŞPA’dır.
 Kuruldukları bölgenin coğrafi
özelliklerine bağlı olarak tarım,
hayvancılık ve madencilikle
uğraşmışlardır.
 Mimari alanda ilerlemişler. Şehirlerinin
etrafını sağlam surlarla çevirmişlerdir.
 Urartulardan günümüze kadar ulaşan
eserlerden biri de Van Kalesi’dir
VAN KALESİ
 Taş işlemeciliğinde de ileri giden
Urartular, ölülerini kaya mezarların
içine günlük eşyaları ile birlikte
gömmüşlerdir. Bu durum, Urartularda
ölümden sonra yaşamın devam ettiği
inancının olduğunu gösterir.

Akarsuların önlerine yaptıkları bentlerde

biriken suyu, kanallar ile şehirlerine ve
tarım alanlarına getirmişlerdir. ŞAMRAN KANALI
  Gediz ve Menderes Irmakları arasındaki bereketli

LİDYALILAR ovalarda kurulmuştur.

 Merkezî krallıkla yönetilen Lidyalıların başkenti,
Manisa yakınlarındaki Sard (SARDES) şehridir.
 Tarım ve hayvancılıkla da uğraşan Lidyalıların en
önemli geçim kaynağı ticarettir.
 Takas yoluyla ticarette zorlanan Lidyalılar
PARAYI İCAT ETMİŞ, maden işlemeciliğinde
ileri gitmişlerdir.
 Sard şehrinden başlayıp Mezopotamya’ya kadar
uzanan Kral Yolu’nu açmışlardır. Kral Yolu,
devletler arasındaki ticareti geliştirmiş ve
…………. uygarlıklar
arasındaki kültürel etkileşimi artırmıştır.
 DEVLET YÖNETİMİ
UYGARLIK BAŞKENT ANAHTAR KELİMELER

• Tümülüs
• Fibula
FRİGLER KRALLIK (Gordios,
GORDİON (ANKARA-POLATLI) • Tapates
Midas…)
• Kibele

• Bilimde gelişme
• Polis (şehir devleti)
• Deniz ticareti
İYONLAR EFES, MİLET,
DEMOKRASİ • Artemis Tapınağı
FOÇA, İZMİR
• Efes Antik Kenti
• Önemli bilim insanları

Kral Yolu
•
• Paranın İcadı
LİDYALILAR SARD (MANİSA) KRALLIK
• Paralı Askerlik

Bin Tanrı İli

•
• Kadeş Antlaşması
HİTİTLER
HATTUŞAŞ (ÇORUM) KRALLIK • Anal Yıllıkları
• Pankuş Meclisi
• Tavananna

Taş ustaları
•
• Şamran Kanalları
URARTULAR TUŞPA (VAN) KRALLIK
• Kaya mezarlar