Azərbaycan Dövlət İqtisad

Universiteti
Işgüzar Yazışmalar

Bank və kommersiya yazışmaları.

Kommersiya yazışmaları

Sorğu
Çatdırılma
Biznes təklifləri
Sifarişlər
Akkreditiv məktubları
Kommersiya müqavilələri
Kommersiya yazışmaları

Yazışma təşkilat, müəssisə ,

idarə və müxtəlif firmalar
arasında informasiya
mübadiləsinin əsas
vasitələrindən biridir.
 Kommersiya yazışmalarının
əsaslari:
 Kommersiya məktublarının dili və üslubu
 Məktubun yazılma tərzi nəzakətlik və dəqiqlik ilə
səciyyələnməlidir.
 Bundan başqa, müraciyyətdə, zərfdəki ünvanda,
salamda və sonuncu cümələdə, hər bir ölkə və hər bir
rəsmi şəxslər sinfi üçün spesifik olan hamı tərəfindən
qəbul edilən rəsmi müraciyyətlər istifadə edilir.
 Məktubdaki məlumat sadə və yığcam olmalı, və fikri
birmənalı çatdırmalıdır.
 Kommersiya məktublarının əsas
hissələri

• Müəssənin və yaxud özəl şəxsin firma

blankında başlıq
• İstinad etmə və tarix
• Daxili ünvan
• Salamlama
• Məktubun əsas hissəsi
• Son cümlələr
• İmza
 Başlıq
• Firma blankının başlığı məktub vərəqinin
yuxarısında çap edilir. Adətən başlıqda firmanın adı
və poçt ünvanı qeyd edilir. Əlavə olaraq telefon
nömrəsi, faks və email göstərilir. ( Onlar vərəqin alt
hissəsində də yerləşdirilə bilər)
• Başlıqların bir çoxunda istinadlar üçün xüsusi yer
saxlanılır. Bundan başqa, bəzi başlıqlarda firmanın
• emblemi və qeydiyyatdan keçmiş firma
işarəsi göstərilə bilər.
 Akkreditiv Məktubu
• Əmanəti başqa kassalardan
almaq üçün verilən sənəd
 Tarix

• Tarix müxtəlif üsullarla yazıla bilər.

Adətən, üç əsas formadan istifadə olunur:

 Gün, ay, il – Britaniya standartı

Ay, gün, il- Amerika standartı
İl, ay, gün- İSO variantı (işdə istifadə
olunacaq)
Ünvan

• Daxili ünvan adresatın adından və

poçt ünvanından ibarətdir
• Poçt ünvanı adətən şəhər, küçənin
adı, evin nömrəsi və poçt
kodundan ibarətdir. Xarici
yazışmada məktubun ünvanlandığı
ölkənin adı əlavə edilir.
 Salamlama

• Salamlama hər bir ölkədə müəyyən

formaya malikdir və bir qayda
olaraq hər bir ölkə üçün fərqlidir.
 Məktubun əsas hissəsi

• Məktubun əsas hissəsi məlumatla bağlıdır.

Adətən o, bir səhifədən artıq olmur. Məlumatın
həcmi daha böyük olduqda o, yeni vərəqdə
davam etdirilir.
 Son cümlə
• Son cümlə yazılandan sonra imza qoyulmalıdır.

Imza
• İmza yalnız səlahiyyətli şəxslər tərəfindən
qoyula bilər
• İmzanın oxunması çox çətin olduğundan
• şəxsin adı imzanın altından çap edilir.
Firmanın adı imzadan sonra qoyulur.
 Məktubun məğzi

Məktubun məğzi oxuyanın rahatlığı üçün

mətnin əvvəlində ifadə oluna bilər. O,adətən,
“salam” sözundən sonra yerləşir, lakin “salam”
sözündən əvvəl də yerləşə bilər. Məktubun qısa
məzmunu böyük hərflərnən çap olunur,
altından cızılır və ya kvadrat
mötərizəyə alınır.
 Kommersiya məktubunun əlavə
hissələri

• Konkret şəxsin diqqətinə;

• Məktubun qısa məzmunu;
• Əlavələr və sürətlər;
•  Postskriptum (PS)
 Məktub əlavələr və ya sürətlərlə göndərildiyi
halda, bu vərəgin aşağı sol küncündə əks
olunmalıdır. Bir qayda olaraq “sürət” sözü
istifadə olunur ki, onun ardınca aidiəti olan
şəxslərin sadalanması verilir. Əlavələrə sitat
gətirmə sol kənarda əlavə qeyd olunan sətirlə
üzbəüz göstərilə bilər. Məktub blankının aşağı
sol küncündə sonrakı
sadalama ilə “Əlavə” sözü qoyulur.
 Ünvan

• Zərfin üstündə iki ünvan yazılır – adresatın və

göndərənin. Alanın ünvanı müfəssəl daxili
ünvandır.
Kommersiya məktubların növləri

•  Xahiş məktubu
• Təsdiq məktubu
• Xatırlatma məktubu
•  Bildiriş məktubu
•  Zəmanət məktubu
•  Sorğu məktubu və ona cavab
•  Sifariş və ona cavab
 Bildiriş məktubu
• Məktubun bu növü təşkilatlar,
müəssisələr və ya idarələr
tərəfindən adresatda maraq yarada
bilən məlumatların göndərilməsi
üçün istifadə olunur. Qiymətlərin,
təchiz edilmənin dəyişməsi; yeni
istehsalın, filialın, nümayəndəliyin
açılması; yeni növ məhsulun istehsalı
və s. belə məlumat ola bilər.
 Sorğuya cavab

• Sorğuya cavab əhəmiyyətli

dərəcədə sorğunun öz
məzmunundan asılıdır.
 Xatırlatma Məktubu

• Əgər kommersiya (bank)

yazışmasında belə bir vəziyyət
yaranır ki, tərəf müqabilindən
gözlənilən cavab hər hansı
səbəbdən gəlmirsə və digər
məlumat vasitələrinin köməyi ilə
onu almaq mümkün deyil,
kommersiya məktubunun aşağıdakı
növü göndərilir – məktub-xatırlama.
 Sifariş məktubu

• Sifariş məktubu alıcının satıcıya

müəyyən əmtəənin müəyyən
miqdarda razılaşdırılmış şərtlər
əsasında təchiz edilməsi barədə
xahişlə müraciyyətidir.
 Sifarişə cavab

• Sifarişə cavab aşağıdaki kimi ola bilər:

 Sifarişin təsdiqi
 Rədd cavabı
 Və ya “sifariş müzakirəyə alınıb” , “hal-
hazırda sifariş yerinə yetirilə bilməz” və s.
cümlələri istifadə olunmaqla nə isə orta
 Təsdiq məktubu

• Təsdiq məktubu hər hansı

sənədlərin və ya maddi dəyərlərin
alınmasının təsdiqi üçün xidmət
edir.
 Kommersiya təklifi

• Kommersiya təklifi və ya
oferta satıcının alıcıya
müəyyən şərtlərlə saziş
bağlamaq imkanı barədə
məlumat vermək istəyi
halında göndərilir.
Biznes təklif məktubu
Bank yazışmaları – keyfiyyətlər

• Sintaktik və qramatik
özünəməxsusluğa uygun olma
• İqtisadi termonologiya
• Azərbaycan dilinin yazışma
mədəniyyəti
• Konkret və aydın fikir bildirmə
Bank yazışmaları
Bank↔Şirkət
Bank ↔ Müştəri
Müştəri↔Bank
DİQQƏTİNİZƏ GÖRƏ
TƏŞƏKKÜRLƏR