POLİOMYELİT • Picornaviridane ailesinden, insan virüsünün neden olduğu akut bir hastalıktır. • En sık 3 yaş altı çocuklarda görülür. • Fekal-oral yolla bulaşır. • İnkübasyon süresi 7-10 gündür. • Enfekte olanların % 24’ünde ateş, baş ve boğaz ağrısı semptomları görülür. POLİOMYELİT • Virüs enfekte olan kişilerin dışkılarında haftalarca yaşayabilir.
• Dışarı ortamda 90 gün canlı kalabilir.
• Enfekte çocukların %95’i asemptomatiktir ve
belirti vermeden virüsü yayarlar. POLİOMYELİT • Virüs sinir sisteminde çoğaldığı zaman motor nöronları yok edebilir ve akut flask paralizi gelişebilir. • En şiddetli vakalarda solunum kaslarını tutarak yutma, konuşma ve nefes almada güçlüğe neden olabilir. POLİO’NUN TARİHİ POLİO EREDİKASYON PROGRAMI
• 1988’de Dünya Sağlık Assamblesi’nde
tüm ülkelerde polio vakalarının ortadan kaldırılması kararı alınmıştır. POLİO EREDİKASYON PROGRAMININ HEDEFİ • Sadece klinik olarak vakaların görülmemesi değil, aynı zamanda hastalığa neden olan polio virüsünün yok edilmesidir. POLİOVİRÜS • 2014 yılından bu yana WPV1 (Vahşi polio virüsü tip 1) %90 görülme oranında azaltılmıştır.
• 2012 den bu yana WPV3 görülmemekte
• 2015 de WPV2 eredike edildi
POLİO AŞISI Oral Polio Aşısı (OPV, sabin) • Canlı viral bir aşıdır. • 3 tipi vardır. • Monovalent OPV: Herhangi bir tip • Bivalent OPV: Tip 1 ve Tip 3 • Trivalent OPV: Her üç tip polio virüsü • Aşı uygulamasından sonra beslenmenin sınırlandırılmasına gerek yoktur. Bebek anne sütü alabilir. OPA SAKLAMA KOŞULLARI • Isıya duyarlılığı fazla olan bir aşıdır. • 2-8 derecede muhafaza edilmeli • Her uygulama öncesi aşı flakon izlemcisi kontrol edilmelidir • Aşı berrak ve renksiz olmalı • Açılmış olan şişeler soğuk zincir kırılmamış olsa bile 28 günden daha uzun süre kullanılmamalıdır OPV Uygulama Şekli • Oral yolla uygulanır. • Çocuğun başı geriye doğru eğilir, ağzı açılıp bir elle yanaklarda tutulurken diğer elle dil üzerine aşı damlatılır. • Damlalığın ucunun çocuğun ağzına değmemesine dikkat edilir. OPV Aşısı Uygulama Zamanı
• Bebeğin 6. ayının ve 18. ayının sonunda 2 doz
halinde yapılır • Bebekte ishal durumu varsa aşı yapılır ancak 1 ay sonra tekrardan bir doz daha yapılır. • Salgın durumlarında doğumdan hemen sonrada yapılabilir ancak 6. aydan önce yapılan doz yapılmamış sayılarak aşılamaya devam edilir. OPV’nin KORUYUCULUĞU • İlk doz sonrasında %50-55
• 3.doz sonrasında %95’e çıkar
ve yaşam boyu devam eder OPV Yan Etkileri • <%1, 38 dereceyi geçen ateş • Huzursuzluk, kırgınlık • İshal, baş ağrısı ve /veya kas ağrısı İlk dozda; 1/750 bin dozda bir İkinci dozda; 1/ 2.4 milyon dozda bir poliomyelit gelişebilir. • Bu riski daha da azaltmak için IPA nın ilk 2 dozu yapıldıktan sonra OPA ya başlanır. OPV Kontrendike Olduğu Durumlar • Malign hastalık, lenfoma, lösemi, konjenital immün yetmezlik yada HIV enfeksiyonu nedeniyle immün cevabın bozulduğu durumlar. • Kortikosteroidler, antimetabolitler veya radyasyon nedeniyle immün cevabın baskılandığı durumlar. • Ev temaslılarında bilinen immün yetmezlik durumu. • Gebelik • Önceki dozlarında hipersentivite veya anafilaksi geliştiği durumlar IPV ( Inaktif Polio Vaccine, Salk) • Polio virüsünün inaktif , öldürülmüş halidir. • Her üç tip polio virüslerini de içerir. • Bireysel bağışıklık sağlar fakat OPV’ ye göre düşük düzeydedir. • Maliyeti OPV’dan fazladır. • WPV ve aşı kaynaklı PV’üne karşı yüksek koruma sağlarken eredikasyonda etkinliği yoktur. IPV UYGULAMA ŞEKLİ • DTaB-HİB-İPA olarak 5’li karma aşının içinde uygulanır. • 0.5cc, intramuskuler • Tek dozluktur • 2.-4.-6. ayın sonunda 3 doz, 18. ay ve 1. sınıfta(DTaB-İPA) rapel dozları yapılır • 2-8 derecede muhafaza edilmelidir IPA KORUYUCULUK ORANI • İki doz aşıdan sonra %90 • 3 dozdan sonra %99’a çıkar IPA KONRTAENDİKASYONLARI ve YAN ETKİLERİ • KONTRAENDİKASYON: Önceki dozlar için bilinen hipersentivite veya anafilaksi
• YAN ETKİLERİ: IPA ye bağlı bilinen ciddi bir yan etki yoktur. Enjeksiyon yerinde kızarıklık olabilir.