Magandang

Umaga po sa
lahat.
MA. FRANCES JAVIER
Panalangin
× Panginoon, maraming salamat po sa
ibinigay ninyong panibagong
pagkakataon upang kami ay matuto.
Gawaran mo kami ng isang bukas na isip
upang maipasok namin ang lahat ng
aming matutunan sa araw na ito. Dasal
namin na patuloy niyo po kaming
gabayan sa araw-araw at ilayo niyo po
kami sa anumang sakit at kapahamakan.
Ito po ang aming samo’t dalangin sa
ngalan ni Hesus. Amen.
2
Balik-
3
4
KAHIT AYAW MO NA.

Kahit ikaw ay magalit

Sa'yo lang lalapit
Sa'yo lang 1._________

5
KAHIT AYAW MO NA.

Kahit ikaw ay magalit

Sa'yo lang lalapit
Sa'yo lang 1.aawit

6
KAHIT AYAW MO NA.

Kahit na ikaw ay nagbago

na
2. ________pa rin kita
Kahit ayaw mo na

7
KAHIT AYAW MO NA.

Kahit na ikaw ay nagbago

na
2. iibigin pa rin kita
Kahit ayaw mo na

8
KAHIT AYAW MO NA.

Tatakbo,3._________
Sisigaw ang
pangalan mo
Iisipan na lang panaginip
lahat ng ito
9
KAHIT AYAW MO NA.

Tatakbo,3. tatalon
Sisigaw ang
pangalan mo
Iisipan na lang panaginip
lahat ng ito
10
KAHIT AYAW MO NA.

O, bakit ba kailangan pang umalis?

Pakiusap lang na wag ka
nang lumihis
Tayo'y mag usap, teka lang, ika'y
huminto
Wag mo kong 4. ____________,
aayusin natin 'to

11
KAHIT AYAW MO NA.

O, bakit ba kailangan pang umalis?

Pakiusap lang na wag ka
nang lumihis
Tayo'y mag usap, teka lang, ika'y
huminto
Wag mo kong 4. iwan
aayusin natin 'to

12
KAHIT AYAW MO NA.

Ang daling
5. _______na ayaw mo
na
Pero pinag-isipan mo
ba?

13
KAHIT AYAW MO NA.

Ang daling
5. sabihin na
ayaw mo na
Pero pinag-isipan mo ba?

14
1. aawit
2. iibigin
3. tatalon
4. iwan
5. sabihin
15
 Mga Paraan sa
Pagbuo ng Salita at
Pangungusap

16
Mga Paraan 1. Payak
sa 2. Paglalapi
3. Pag-uulit ng salitang-
ugat
Pagbuo ng 4. Pagtatambal ng mga
salita
Salita 17
 1. Payak
Paggamit ng Payak na Anyo ng
Salita.

ulirat kristal likod

tangi talino simba
banta bukal bango

18
 2. Paglalapi
1.Pagkakapit ng ibat-ibang uri ng panlapi sa isang
salitang- ugat, nakabubuo ng iba’t-ibang salita na
may kanya-kanyang kahulugan.

Hal: ma- + tubig = matubig (maraming tubig)

pa- + tubig = patubig (padaloy na tubig)
tubig + -an = tubigan (lagyan ng tubig)
tubig + -in = tinubig (pinarusahan sa tubig)19
 Paglalapi
1.Pag-uunlapi
2.Pag-gigitlapi
3.Pag-huhunlapi
4.Pag-uunlapi at paghuhunlapi
5.Pag-uunlapi at pag-gigitlapi
6.Pag-gigitlapi at pag-huhunlapi
7. Laguhan 20
 Pag-
Ang panlapiuunlapi
ay inilalagay sa unahan ng salitang-ugat
PANLAPI + SALITANG = SALITA
-UGAT
napaka- + bango = napakabango
nag- + dalamhati = nagdalamhati
taga- + lungsod = tagalungsod

21
 Pag-
gigitlapi
Ang panlapi ay inilalagay sa gitna ng salitang-ugat
PANLAPI + SALITANG = SALITA
-UGAT
-in- + sariwa = sinariwa
-in- + bagoong = binagoong
-um- + takbo = tumakbo
22
 Pag-
huhunlapi
Ang panlapi ay inilalagay sa hulihan ng salitang-ugat
PANLAPI + SALITANG = SALITA
-UGAT
-in + sariwa = sariwain
-an + alis = alisan
-an + aklat = aklatan
23
 Pag-uunlapi at Pag-
gigitlapi
ng panlapi ay inilalagay sa unahan at gitna ng salitang-ug
PANLAPI + SALITANG = SALITA
-UGAT
mag- -um- + sikap = magsumikap
i- -in- + kuha = ikinuha

24
 Pag-uunlapi at Pag-
huhunlapi
g panlapi ay inilalagay sa unahan at hulihan ng salitang-u
PANLAPI + SALITANG = SALITA
-UGAT
ka- -an + lagay = kalagayan
pa- -hin + sigla = pasiglahin
na- -han + gusto = nagustuhan

25
 Pag-gigitlapi at Pag-
huhunlapi
g panlapi ay inilalagay sa gitna at hulihan ng salitang-ug
PANLAPI + SALITANG = SALITA
-UGAT
-in- -an + tabas = tinabasan
-in- -an + walis = winalisan

26
 Laguhan
panlapi ay inilalagay sa unahan, gitna at hulihan ng salitang-
PANLAPI + SALITANG = SALITA
-UGAT
mag- -in- -an + dugo =magdinuguan
pag- -um- -an + sikap = pagsumikapan
ipag- -um- -an + sigaw = ipagsumigawan

27
3. Pag-uulit ng salitang
-ugat
.

a. Ganap na pag-
uulit
b. Di ganap na pag- 28
 a. Ganap na pag-
uulit
-Inuulit ang buong salita.

Halimbawa:
kabit + kabit = kabit-kabit mali + mali =
mali-mali
gabi + gabi = gabi-gabi agad + agad =
agad-agad
29
 a. Ganap na pag-
uulit
-ang mga salita ay nagtatapos sa O at
kung ang mga ito ay ganap na uulitin,
ang O ay pinapalitan ng titik U sa
unang bahagi ng salitang inuulit.
Halimbawa sino sinu-sino
: ano anu-ano
30
 b. Di- ganap na pag-
uulit
Inuulit lamang ang isang pantig o silabol ng
salitang-ugat.
Halimbawa:
1. Pag-uulit sa unang pantig ng salita
ikot iikot
sabay sasabay

31
 b. Di- ganap na pag-
uulit
Halimbawa:
2. Pag-uulit sa unang dalawang pantig na
salita.
baligtad bali-baligtad

3. Kung ang salita ay may panlapi, ang unang

pantig ng salitang-ugat
magluto lamang ang inuulit.
magluluto
32
 b. Di- ganap na pag-
uulit
4. May mga salitang maylapi na ang inuulit ay
ang ikalawa, ikatlo o ikaapat na pantig ng salita.
Halimbawa:
IKALAWA – mapapasakanya
IKATLO- ipakikipaglaban
IKAAPAT- ipinagkakalat/
ipinangangalandakan 33
4. Pagtatambal ng mga
salita
Salitang binubuo sa pamamagitan ng
pagsasama o pagtatambal ng dalawang salita
upang makabuo ng isang tambalang salita o
bagong salita.
Dalawang uri ng pagtatambal ng salita
• TAMBALANG GANAP
• TAMBALANG DI- GANAP
34
 Tambalang
ganap
-Ang dalawang salitang pinagtambal ay
nakakabuo ng ikatlong kahulugan iba
kaysa isinaad ng mga salitang pinagsama.
- Tambalang salita na nagbibigay ng
bagong kahulugan

35
 Tambalang
ganap
bahag + hari = bahaghari
Halimbawa:
anak + pawis =
anakpawis
hampas + lupa =
hampaslupa
36
 Tambalang di-
ganap
-Ang taglay na kahulugan ng bawat
dalawang salitang pinagtatambal ay
hindi mawawala.

- Tambalang salitang nanatili ang

kahulugan 37
 Tambalang di-
ganap
asal + hayop = asal-hayop
Halimbawa:
bahay + ampunan = bahay-
ampunan
pamatid + uhaw = pamatid-
uhaw
38
Maikling
Pagsusulit
Panuto: Tukuyin kung ang mga sumusunod na salita ay
PAYAK, INUULIT, TAMBALAN O MAYLAPI. Isulat ang
sagot sa patlang.

_________1. sinta
_________2. batang-lansangan
_________3. tutubi
_________4. kahabaan
_________5. boses-palaka
39
Maikling
Pagsusulit
Panuto: Tukuyin kung ang mga sumusunod na salita ay
PAYAK, INUULIT, TAMBALAN O MAYLAPI. Isulat ang
sagot sa patlang.

PAYAK 1. sinta
TAMBALAN 2. batang-lansangan
INUULIT 3. tutubi
MAYLAPI 4. kahabaan
TAMBALAN 5. boses-palaka
40
 Pagbuo ng
Pangungusap
41
KAISAHAN

42
 Pangungusap
Ang tawag sa grupo o lupon ng
mga salitang nagsasaad ng
kumpletong diwa.
Pangungusap
Ito ay kakikitaan ng
paksa at panaguri
 Simuno
Ang paksa o simuno ay grupo ng
mga salitang pinag-uusapan sa
pangungusap.
 Simuno
Ito ay laging tinatandaan ng
mga pantukoy na ang, ang mga,
si at sina.
 Panaguri
Ang panaguri ay salita o grupo
ng mga salitang nagsasabi o
naglalarawan tungkol sa paksa.
 Panaguri
Ito ay maaaring nagsasabi kung
ano ang ginagawa o nangyayari
sa paksa.
 Halimbawa
Naglalaro ang mga bata sa parke.

PANAGURI PAKSA
Pagbuo ng
Pangungusa
p
50
 1. Tiyakin ang timbang ng
ideya at paralelismo sa loob ng
pangungusap.
Halimbaw
a

Di-timbang
Matapos magsitangis ay agad na nagbalot ng
gamit ang mga napaalis na iskwater.
Halimbaw
a
Timbang

Matapos magsitangis ay agad na nagsipagbalot

ng mga gamit ang mga napaalis na iskwater.
Halimbaw
a

Di-paralel

Ang pag-eehersisyo at masustansyang

pagkain ay mahalaga sa pagpapabuti ng ating
kalusugan.
Halimbaw
a
Paralel

Ang pag-eehersisyo at pagkain ng mga

masustansyang pagkain ay mahalaga sa
pagpapabuti ng ating kalusugan.
2. Tiyaking nagkakaisa ang
mga aspekto ng pandiwa sa
pangungusap.
Halimbaw
a
Di-nagkakaisa
Nagsialis at nagsisiuwi na ang mga panauhin
ko kanina.
Halimbaw
a

Nagkakaisa
Nagsialis at nagsiuwi na ang mga panauhin ko
kanina.
3. Huwag pagsasamahin sa
pangungusap ang hindi
magkakaugnay na kaisipan.
Halimbaw
a

Di-magkakaugnay

Hindi uunlad ang ating wika kapag

hindi natin ito ginamit at nahilig tayo
sa kalayawan.
Halimbaw
a

Wasto

Hindi uunlad ang ating wika kapag

hindi natin ito ginamit.
4. Iwasan ang pagsasama-sama
ng maraming kaisipan sa isang
pangungusap.
Halimbaw
a
Di-mabisa

Ang pagsasayaw gaya rin ng paglalaro ng mga

bata ng taguan kung gabing walang buwan at
ng pagdadama ng mga lalaking walang
magawa at nagpapalipas ng oras sa pagupitan
ay tunay na nakakaaliw.
Halimbaw
a
.
Mabisa

Ang pagsasayaw, gaya ng paglalaro ng

taguan ng mga bata, ay tunay na
nakalilibang.
5. Gawing malinaw sa pangungusap
kung alin ang pangunahing sugnay
at ang panulong na sugnay.
Halimbaw
a

Hindi Malinaw

Dahil sa ayaw ko iyon, hindi ko binili

ang aklat.
Halimbaw
a

Malinaw

Hindi ko binili ang aklat dahil ayaw

ko iyon.
6. Gamitin ang tinig na balintiyak ng
pandiwa kapag ang simuno ng
pangungusap ay hindi siyang
gumaganap ng kilos.
Halimbaw
a
Mali

Si Joel ay binili ang relo para kay Bernie

Halimbaw
a
Tama

Ang relo ay binili ni Joel para kay

Bernie.

Binili ni Joel ang relo para kay Bernie

7. Huwag ilayo ang salitang
panuring sa tinuturingang
salita.
Halimbaw
a
Malayo

Maganda ang kuwentong binasa ko

talaga.
.
Halimbaw
a
.
Malapit

Maganda talaga ang kuwentong

binasa ko .
Halimbaw
a
Malayo

Tinawag ni Romy ang bata nang

malakas.
Halimbaw
a

Malapit
Malakas na tinawag ni Romy ang
bata.
 8. Sa Filipino, nauuna ang
panaguri kaysa sa simuno sa
karaniwang ayos ng
pangungusap.
Halimbaw
a
Minamahal at ginagamit niya ang sariling wika.
Mabait na bata si Aldrin.

Kaysa…

Ang sariling wika ay minamahal at ginagamit

niya.
Maikling
Pagsusulit
Panuto: Gumuhit ng bituin
kung ang pagkakabuo ng mga
sumusunod na pangungusap
ay tama at kung hindi isulat
ang wastong pangungusap.
78
1. Si Mariel ay kinuha ang
hinog na papaya sa puno.

2. Nanalangin nang
mataimtim si Esther sa
simbahan.
3. Si Bernie ay binili ang
regalo para kay Jubaile.
4. Si Mareng Susan ay
isinampay ang mga nilabhang
damit.
5. Ang tula ay isinulat ng
batikang manunulat.

81
Maraming Salamat
sa Pakikinig!!!
82