Chương 10:

CHU TRÌNH ĐỘNG CƠ ĐỐT TRONG

 KHÁI QUÁT CHUNG:
Động cơ đốt trong được sử dụng
phổ biến trong ngành công nghiệp
giao thông vận tải.

Ưu điểm: Nhiệt độ Tmax cao, kết cấu gọn

nhẹ, dễ sử dụng, dùng phổ biến trong nhiều
lĩnh vực kỹ thuật.
 PHÂN LOẠI ĐỘNG CƠ
1. Căn cứ vào phương pháp đốt nhiên liệu.

Động cơ tự cháy Động cơ cháy cưỡng bức

PHÂN LOẠI ĐỘNG CƠ
2.Căn cứ vào số hành trình của piston để hoàn thành một chu trình
nhiệt.

Động cơ 2 kỳ Động cơ 4 kỳ
 PHÂN LOẠI ĐỘNG CƠ

3. Căn cứ trên quá trình cấp nhiệt của động cơ.

a. Chu trình cấp nhiệt đẳng tích.

b. Chu trình cấp nhiệt đẳng áp.

c. Chu trình cấp nhiệt hỗn hợp.

 Chu trình cấp nhiệt đẳng tích.

 Chu trình cấp nhiệt đẳng áp.

 Chu trình cấp nhiệt hỗn hợp.

CHU TRÌNH CẤP NHIỆT ĐẲNG TÍCH

Động cơ xăng 4 kỳ
CHU TRÌNH CẤP NHIỆT ĐẲNG TÍCH
I. Các đại lượng đặc trưng của chu trình:

V1
1. Tỷ số nén: ε
V2

P3
2. Tỷ số tăng áp: λ=
P2
CHU TRÌNH CẤP NHIỆT ĐẲNG TÍCH

1 - 2: nén hỗn hợp 3 - 4: giãn nở hỗn hợp

2 - 3: đốt cháy hỗn hợp 4 - 1: thải khí cháy
CHU TRÌNH CẤP NHIỆT ĐẲNG TÍCH
Trạng thái 1: p1, T1 đã biết.
RT1
Ta có: p1v1 = RT1  v1 =
p1

Trạng thái 2: 1 - 2 quá trình nén đoạn nhiệt.

v1
v2 =
ε
CHU TRÌNH CẤP NHIỆT ĐẲNG TÍCH

k
 v1 
p 2 = p1    p1ε k
 v2 

k-1
T2  v1 
=  ε k-1
 T2 = T1ε k-1

T1  v 2 
CHU TRÌNH CẤP NHIỆT ĐẲNG TÍCH
Trạng thái 3: 2 - 3 quá trình cấp nhiệt đẳng tích.
v1
v3 = v 2 =
ε
p3 = λp 2 = λp1ε k

T3 p3
= = λ  T3 = T2 λ = λT1ε k-1

T2 p2
CHU TRÌNH CẤP NHIỆT ĐẲNG TÍCH
Trạng thái 4: Gồm quá trình đoạn nhiệt và
quá trình đẳng tích.
v 4 = v1
 v k  v2 
k
p3
p 4 = p3   = p3   = k = p1λ
3
 v4   v1  ε

k-1 k-1
T4  v3   v2  1
=  =  = k-1
T3  v 4   v1  ε
CHU TRÌNH CẤP NHIỆT ĐẲNG TÍCH
k-1 1
T4 = λT1ε k-1
= λT1
ε
Nhiệt lượng cấp vào chu
trình:
q1 = c v  T3 - T2 

Nhiê ̣t lượng thải ra của chu trình:

q 2 = c v (T4 - T1 )
CHU TRÌNH CẤP NHIỆT ĐẲNG TÍCH
Hiệu suất nhiệt của chu trình:

W q1 - q 2 q2
ηt = = =1-
q1 q1 q1

c v (T4 - T)1 T4 - T1
=1- =1-
c v (T3 - T2 ) T3 - T2
CHU TRÌNH CẤP NHIỆT ĐẲNG TÍCH
Xem nhiệt dung riêng là hằng số, thay các giá trị
T1, T2, T3 và T4 .Ta có
T4 - T1 λT1 - T1 1
ηt = 1 - = 1- k - 1 k-1
= 1 - k-1
T3 - T2 T1ε λ - T1ε ε
Nhận xét: ηt phụ thuộc vào tỷ số nén  và số mũ đoạn
nhiệt k. ηt tăng khi  tăng và k tăng, không phụ thuộc
vào  .
CHU TRÌNH CẤP NHIỆT ĐẲNG TÍCH

Công sinh ra của chu trình:

w  w12  w 34

1 1
= (p1v1 - p 2 v 2 ) + (p3v 3 - p 4 v 4 )
k-1 k-1
Trong đó pi gọi là áp suất chỉ thị trung bình.
CHU TRÌNH CẤP NHIỆT ĐẲNG ÁP

Động cơ Diesel 4 kỳ
CHU TRÌNH CẤP NHIỆT ĐẲNG ÁP
Thông số đặc trưng của chu trình:
v1
Tỷ số nén: ε=
v2

v3
Tỷ số giản nở sớm: ρ=
v2
CHU TRÌNH CẤP NHIỆT ĐẲNG ÁP

Đồ thị p-v và T-s của chu trình Diesel

CHU TRÌNH CẤP NHIỆT ĐẲNG ÁP
Điểm 2: v 2 = v1 ; k
p 2 = p1ε ; T2 = T1ε k-1

ε
ρ
Điểm 3: v3 = ρv 2 = v1
ε
k k-1
p3 = p 2 = p1ε ; T3 = ρT2 = ρT1ε
k
 v3 
Điểm 4: p 4 = p3   = p1ρ k ; T4 = T1ρ k

 v4 
CHU TRÌNH CẤP NHIỆT ĐẲNG ÁP

Hiệu suất nhiệt của chu trình:

q2 c v  T4 - T1  ρk - 1
ηt =1 - =1- =1 -
q1 c p (T3 - T2 ) kε k - 1 (ρ - 1)

Nhận xét: t tỷ lệ thuận với  , tỷ lệ nghịch với  , phụ

thuộc vào số mũ đoạn nhiệt k của chất môi giới.
CHU TRÌNH CẤP NHIỆT ĐẲNG ÁP

Công thực hiện của chu trình:

W= q1 - q 2 = c vT  kε k - 1 ( ρ - 1)- (ρ k - 1 ) 
1
 pP33
λ=
λ=
pP2
2

CHU TRÌNH CẤP NHIỆT HỖN HỢP

Thông số đặc trưng của chu trình:
Tỉ số nén: v1
 =
v2

Tỉ số tăng áp: P3
λ=
P2
v4 v4
Tỉ số giãn nở sớm: ρ= =
v3 v2
CHU TRÌNH CẤP NHIỆT HỖN HỢP

Chu trình cấp nhiệt hỗn hợp

CHU TRÌNH CẤP NHIỆT HỖN HỢP
Thông số tại các điểm:

v1
Điểm 2: v 2 = ;p 2 = p1 ;
k
T2 = T1 k-1


v1
Điểm 3: v3 = v 2  ; p3   p1 ;T 3   T1
k k-1


CHU TRÌNH CẤP NHIỆT HỖN HỢP

Điểm 4: v5 = v1;ps =  p1 ;Ts   T1 

k k

Điểm 5: v5 = v1;ps =  p1 ;Ts   T1 

k k
CHU TRÌNH CẤP NHIỆT HỖN HỢP
Hiệu suất nhiệt của chu trình:
q2 w
t  1- =
q1 q1

q1 = q1v + q1p = c v (T3 - T2 ) + c p (T4 - T3 )

q 2 = q 2v = c v (T5 - T1 )
CHU TRÌNH CẤP NHIỆT HỖN HỢP
c v (Ts - T1 )
t  1 
c v (T3 - T2 ) + c p (T4 - T3 )
 k-1
 1
[(  1)  k (   1)] k-1

Công thực hiện của chu trình:

1 1
w = p3 (v1 - v3 ) + (p 4 v 4 - p 5 v 5 ) - (p 2 v 2 - p1v1 )
k-1 k-1