ATİNA

OKULUNDA
FELSEFE DERSİ

16.08.2015 Dr. Vural Yiğit

RAFAEL(Raffaelo Sanzio) 1843-1520
 Rafael, Rönesans döneminin ünlü İtalyan
ressam ve mimarıdır.
 Michelangelo ve Leonardo da Vinci gibi
büyük üstatlarla aynı dönemde yaşamıştır.
 İtalya'nın Urbino kentinde 6 Nisan 1483'te
doğdu.
 Erken gelişmiş, becerikli bir genç olarak
onaltı yaşında yaptığı “Havva’nın yaratılışı”
ve “Trinite” tabloları ile ünlenmiştir.
 Pek çok eseri içinde, Vatikan Sarayındaki
«Atina okulu» adlı freski en bilinenidir.
ATİNA OKULU
 Atina Okulu (Scuola di Atene), Rafael tarafından, 1509-
1511 yılları arasında, Vatikan sarayında yapılmış bir
fresktir.
 Fresk Vatikan'da «Stanza della Segnatura-İmza salonu»
nunda bulunmaktadır.
 Atina Okulunda ana konu, felsefe ve astrolojiyi
bağdaştırmaktır.
 Kemerli bir Mekâna yerleştirilen ana figürlerden olan
Platon ve Aristo’nun etrafında bulunan diğer filozof ve
bilim adamlarıyla kalabalık bir görünüm izlenmektedir.
 Tabloda yer alan başlıca 59 insan figürü rastgele
yerleştirilmemiştir.
VATİKAN RAHİP OKULU
 İmza salonu
 ATİNA OKULU FRESKİNİN ÖZELLİKLERİ
Fresk, sıva üstüne, su ve kireç bileşimi bir bağlayıcı ile
karıştırılan ve renk pigmentleriyle yapılan resim
türdür.
Bu freskte tek noktadan açılan bir perspektif
görünüm vardır.
Değişik zaman ve yörelere ait ünlü düşünür ve
sanatçıları bir arada toplamıştır.
Kişiler kendi zaman ve yöre giysileri içinde değişik
pozlardadır.
Vatikan kilisesi içinde olmasına karşın hiçbir dini
tema ve kişi bulunmamaktadır.
Freskte pek çok felsefi konu ve olgu yer alır.
Ressamı olan Rafael’in felsefe ile ilişkisi yoktur.
TABLONUN YAPILIŞI
 Rafael, 1508-1511 arasında bu resmi yaptığında 27
yaşındaydı.
 Urbino şehrinden henüz gelmişti ve Papa II Julius’ın
mimarı tarafından tavsiye edilmişti.
 Papa Julius, Vatikan kütüphanesinin duvarına değişik bir
fresk yapması ister.
 Antik gelenekte kütüphane duvarları, şair ve yazarların
portleri ile süslenirdi.
 Ancak Rafael ünlü düşünürlerin resimlerini koymayı
düşündü.
 Kemerli bir salonda, ortaya tam boy olarak yan yana Plato
(soldaki) ve Aristo’yu(sağda) koydu.
 Onların solunda Sokrat vardı ve diğerleri sırayla yer aldı.
FRESKTE, KİM KİMDİR?
 Tablonun tam merkezine, ilk çağın antik «idealist»
filozofu Platonu ve yanında «realist» Aristo’yu
resimlemiştir.
 Bu Felsefi görüşlerine paralel olarak Platon göğü,
Aristo ise yeri gösterir.
 Ayrıca resimde Öklid’den, Diyojen’e kadar pek çok
ilk çağ filozofu ve matematikçisi de yer almıştır.
 Platon figürü için uzun sakallarıyla Leonardo da
Vinci, ön plandaki basamaklardan birinde kolunu
mermer bir bloğa dayayarak oturmuş konumdadır.
 Matematikçi, Heraklit için Michelangelo modellik
yapmıştır.
 Rafael, 26 yaşındaki hali ile, basamakların altında en
Atina okulu tablosunda yer alan başlıca düşünürler 8
KEMER VE SÜTÜN BAŞLIKLARI
Solda Apollon heykeli Sağda Atena heykeli

9
ZAMAN TÜNELİ

10
YER ALANLARIN KONUMU
 Sokrat, Plato’nun solundaki kalabalığın arasında.
anlattıklarını parmaklarına sayarak ispatlamaya çalışıyor.
(Sokrat’ın insanlara soru sorup, cevap alarak eğiten, öğreten
felsefeci diyalog yöntemi vurgulanmış.)
 Ksenophon, Sokrat’ın olduğu gruptaki şapkalı ve kahverengi
elbiseli yaşlı adam.
 Echinus, Sokrat’ın hemen solundaki mavi kıyafetli genç.
 Alkibiades, Sokrat’a dönük savaşçı elbiseli olan.
 Diyojen, merdivenlerde yanındaki meşhur bakır tası ile
felsefeye dalmış, dünyevi işlere aldırmadan rahat bir şekilde
uzanmış.
 Heraklit, ön kısımda Diyojen‘nin solunda basamaklara
oturmuş, elini başına dayamış birşeyler yazıyor.
 Parmenides, Heraklit’in solunda ayakta elinde kitap olan.
TABLODA YER ALANLAR
 İbni Rüşd, ön sol grupta arkadan ileri doğru uzanmış,
Pisagor’un hemen solunda başında beyaz başlık var.
 Zeno, Pisagor'un arkasındaki sütunun da arkasında yeşil
başlıklı yaşlı kişi.
 Epicurus, Zeno’un hemen sağında, başında yapraklardan
taç olan.
 Euclid, sağ önde öne doğru eğilmiş elindeki aletle yerde
duran levha üzerinde teoremini anlatıyor.
 Ptolemy, Euclid’in arkasında arkası dönük elinde küre
var.
 Zoroaster-Zerdüşt, beyaz elbiseli siyah şapkalı, elindeki
küre ile seyirciye dönük.
 Pisagor, ön soldaki diz çökmüş, elinde tuttuğu deftere
önündeki çocuğun tuttuğu levhadaki notları geçiriyor.
12
ATİNA OKULU BETİMLERİ
 Antik çağ filozoflarının çoğu aynı çatı
altında yüce bir yapıda betimlenmiştir.
 Tüm kişilerin anlamlı öyküleri vardır.
 Batı resim sanatında, ilk kez çok farklı
yörelere ve görüşlere sahip filozoflar hepsi
bir arada, büyük bir uyum içinde, hayali
bir zaman ve mekanda, ilişki içindedir.
 Tabloya her ne kadar Atina Okulu dense
de, kişilikler arasında pek çok Atinalı
olmayan düşünür ve bilim adamı yer alır.
DÜŞÜNÜRLERİN COĞRAFYASI
 Düşünürlerin
coğrafyası,
İspanya’dan İran’a
kadar uzanır.
 1800 yıllık bir
dönemi kapsar.
 Güney İtalya,
Kıbrıs, Mısır ve
bazı Ege adalardan
düşünürler yer alır..
14
 DÜŞÜNÜRLERİN COĞRAFYASI
 Kıbrıslı Zeno (Zenon),
 Aristo’dan çok sonraları yaşadığı bilinen Sisam’lı Epicurus,
 Sinoplu Diyojen,
 Atinalı filozoflardan çok önceleri yaşamış olan Antik
Perslilerden (İranlı) Zoroaster (Zerdüşt),
 İskenderiyeli Hypatia,
 Aristo’dan yüzlerce yıl sonra Endülüs(İspanya’da) yaşamış
olan Aristo felsefesinin büyük yorumcusu, Averroes (İbn-i
Rüşd) gibi düşünürler de bu tabloda yer alır.
 Görüldüğü gibi Rafael, Atina felsefi geleneğini değil,
birbirinden çok uzaklarda ve ayrı zamanlarda yaşamış olan
felsefeciler arasındaki düşünce, kültür ve tarihsel
bağlantıları bir araya getirmeye çalışmıştır.
TABLONUN ANTİK YORUMU
 Resimde genel olarak mutluluk ve sessizlik hakimdir.
 Pek çok figürün bir arada kullanıldığı kalabalık bir topluluk,
büyük bir yalınlık içinde huzur veren bir ortama
dönüştürülmüştür.
 Genel olarak hocalar, öğrencileri ve izleyenlerin yer aldığı çok
iyi bir kompozisyon olduğu düşünülebilir.
 Bir kaç yalnız kişi dışında, genel olarak tabloda yer alanlar
birbirleri ile iletişim halindedir.
 Tabloda yer alan kimlikleri konusunda farklı yorumlar vardır.
 Yalnız figürlerden biri Michelangelo şeklinde resmedilmiş olan
Diyojen’dir.
 Bilindiği gibi, Evrenin kökeni, hayatın anlamı ve mutluluk gibi
kavramlar antik felsefenin odağında olan düşünsel konulardı.
 Bu sorular halen bugün hayata ilişkin en ciddi sorular olarak
anlamını korumaktadır.
 DaVinci

Raphael

Michelangelo

Tabloda mankenlik yapan gerçek kişiler

 Raffaello'nun 26
yaşındaki hali,
Zoroaster’in arkasında
seyirciye dönük

Plato Rafael
(DaVinci) Michelangelo
YAKINDAN
BAKIŞ

Plato: Resmin
ortasında eli ile
Aristo; elini avuç
gökyüzünü işaret
içi aşağıyı gösterir
ederken, felsefesinin
şekilde ileri doğru
temelindeki mutlak
uzatmış.
gerçekliği «İdealar
Bu hareket onun
dünyası» nı işaret
«Realist»
ediyor.
görüşünü
Diğer elinde resmin
simgeliyor.
perspektif merkezi
Diğer elinde ünlü
olan kitabı
kitabı «Ethica’»yı
«Timeaus» u
taşıyor
taşıyor.
PLUTON-EFLATUN(MÖ. 427 - MÖ 347)
 Antik klasik Yunan filozofu ve Atina Akademisinin kurucusu.
 Felsefesini, beş önemli teori içerisinde toplamak mümkündür.
Bunlar, “bilgi”, “idealar”, “ruhun ölümsüzlüğü”,
“evrendoğum-Cosmoloji» ve “devlet” ile ilgili kuramlarıdır.
 Hocası Sokrates'den edindiği ilham ile gerçek bir ahlakçı
olarak kalmış, bütün bu teorileri, etik ağırlıklı görüşlerle
irdeleyerek geliştirmiştir.
 Sokrates ve Platon'a göre felsefenin amacı, insanın mutluluğu
ve yetkin hayatının teminidir.
 Yetkin bir hayat, ancak erdemli yaşamakla elde edilebilir.
Erdemin temeli “bilgi”, özü “idealar kavramı”, gerekçesi
“evrendoğum”, güvencesi “ölümsüzlük”, yaşam sığınağı
“devlet”tir.

20
 ARİSTO (MÖ: 384-322)
 Batı düşüncesinin en önemli filozoflarından biridir.
 Fizik, gökbilim, ilk felsefe, zooloji, mantık, siyaset ve
biyoloji gibi konularda pek çok eser vermiştir.
 Tüm felsefe tarihinde bunca farklı konuda, bunca
önemli eser kaleme alabilmiş başka bir isim yoktur.
 Başta gelen eseri kuşkusuz mantık disiplinini âdeta
tek başına yazdığı «Organon» isimli eseridir.
 Bu eser Kategoriler, Önerme Üzerine, I. Analitikler,
II. Analitikler, Topikler ve Sofistik Çürütmeler
adlarını taşıyan altı kitaptan oluşur ve akıl
yürütmenin dayandığı temel ilkeleri inceler.
21
Averroes-
İbni Rüşd Hypatia

Pisagor
 PİSAGOR (MÖ. 570 - MÖ 495 )
 Dilek Yarımadası'nın karşısında bir ada
olan Sisam’da doğmuştur
 Filozof, matematikçi ve Pisagorculuk
olarak bilinen akımın kurucusudur.
 En iyi buluşu, kendi adıyla anılan Pisagor
önermesidir. "Sayıların babası" olarak
bilinir.
 Pisagor teoremi yanında, notaların
matematiksel formüller ile ifade
edilebileceğini keşfetmiştir. 23
KÜRELERİN  «Kürelerin müziği» veya
MÜZİĞİ «kürelerin armonisi»,
kökeni Pisagor'a dayanan,
Evren’nin armonik
sayılarla düzenlendiği
düşüncesi üzerine kurulu
bir varsayımdır.
 Buna göre, gezegenler
arasındaki uzaklılar,
müzikteki aralıklara
karşılık gelir.
 PİSAGOR’UN MÜZİK DERSİ

•Resme dikkatle
bakınca, Uzun
saçlı öğrencinin
elindeki
«Armonik sakalayı»
gösteren tableti
görüyoruz.
MÜZİKTEKİ ORANLAR
Armonik ölçekler
 Tabelada, Romen rakamları
ile; 6, 8, 9, 12, müzikteki
sayısal oranlarıdır.
 En üstte, « Müzikal Ton»
anlamındaki, EPOGLOWN,
kelimesi görünüyor.
 Altta, üçgen şeklinde Romen
rakamları ile 10, gizli üçgeni
gösteriyor.
 Zoroaster
Zoroaster-Zerdüşt ,
beyaz elbiseli siyah
şapkalı, elindeki
küre ile öne dönük
olan.
Ptolemy-
Batlamyus,Euclid’in
yanında, arkası
dönük elinde küre
Ptolemy
var.

Euclid, sağ önde öne

doğru eğilmiş elindeki
Euclid aletle yerde duran
levha üzerinde
teoremini anlatıyor.
 Zoroester-Zerdüşt (M.ö -583)
 İranlı olduğu bilinse de doğum yeri hakkında ortak
bir kanı yoktur.
 Zerdüştlüğün M.Ö. 6. yüzyılda başlamış en eski tek
tanrılı din olduğu sanılır.
 Zerdüşt insanı, gerçek (asha) ile yalan (druj) arasında
ruhsal mücadele veren bir varlık olarak görür.
 Asha'nın ana kavramı, Zerdüştlük'ün temelini
oluşturur.
 Buna göre insanlığın diğer bütün yaratılanlar gibi tek
amacı, doğruluğu muhafaza edip ayakta tutmaktır.
 Bu amaca hayatın içinde aktif bir rol alarak ve yapıcı
düşünce ve fikirlerle ulaşılabilir.
 Zerdüştlük bilge dini olarak adlandırılır.
 Klasik Yunan filozoflarından Heraklit’in Zerdüşt'ün
fikirlerinden etkilendiğine inanılır.
POTOLEMY-BATLAMYUS ( 85- 165)
İskenderiyeli gökbilimci, matematikçi ve
coğrafyacıdır.
Astronomi, matematik ve optik alanlarına
katkılar yapmıştır; ancak en çok
astronomideki çalışmalarıyla tanınır.
Zamanına ulaşan astronomi bilgilerinin
sentezini yapmış ve bunları, «Büyük
bileşim-Mathematike Syntaxis (Matematik
Sentezi)» adlı yapıtında toplamıştır.
Bu eser, Arapça'dan Latince'ye «Almagest»
olarak çevirilmiştir.
Almagest 13 kitaptan oluşur.
Dünya’nın merkezde olduğu ve gök
cisimlerinin de onun çevresinde düzenli
olarak döndüğü görüşü, Yüzyıllarca kabul
görmüştür.
 Öklit-Euclid (MÖ 330 - 275 )
 Euclid sağda,  Öğeler, 13
öne eğilmiş elindeki kitaptan
pergel ile yerde duran oluşmaktadır
levha üzerinde  Öklid geometrisi
teoremini anlatıyor. 19 yüzyılın
 İskenderiyelidir.
başlarına kadar
 Matematik ve rakipsiz kaldı.
geometriye olan  Hatta 20 yüzyılın
katkılarından dolayı
ortalarına kadar,
«Matematiğin
orta öğretimde
babası» olarak bilinir.
geometri
 Geometrinin
Öklid’in
başlangıcından kendi
Öğeler’ine bağlı
zamanına kadar
kalarak
bilineni ‘Öğeler’
okutuldu.
adını verdiği
kitaplarında
toplamıştır.
İBNİ-RÜŞD-AVERREOS
(1126-1198)
Endülüslü-Arap felsefeci ve hekim, felsefe, fıkıh,
matematik, astronomi ve tıp alimidir.
Kurtuba'da doğdu ve Marakeş’te öldü.
1160'ta Sevilla kadısı oldu ve hizmeti boyunca
Sevilla, Kurtuba ve Fas'ta birçok davaya baktı.
Ailesi de kadılık yapmıştır.
Pek çok kitap ve Aristo'nun eserlerine şerhler-
yorumlar ile bir de tıp ansiklopedisi yazdı .
Eserleri,1200 lerde, Arapça'dan, İbranice'ye ve
diğer dillere çevrildi.
 İBNİ RÜŞD-AVERREOS
 Aristo'nun düşünce sistemini İslamiyet ile kaynaştırmaya
çalışmıştır.
 Ona göre İslam'la felsefe arasında bir çatışma yoktur. Kişinin
hem felsefe, hem din yoluyla hakikate erişebileceğini düşünür.
 Felsefenin temel konusunun varlık olduğunu, felsefenin var
olanı, genel bir bütünlük içinde insana verileni incelemeye,
açıklamaya çalıştığını savunur.
 Bütün varlık türlerinin en tepesinde bulunan yüce bir varlık
olarak Tanrı'ya yalnızca var olandan, beş duyu ile algılanıp, akıl
ilkeleri ile açıklanan varlıklardan yola çıkarak gidebileceğini
belirtmiştir.
 Felsefenin, varlık kavramı altında toplanan bütün nesneleri konu
edinen bir disiplindir. Bu nedenle düşünce sisteminde felsefe,
teolojiden (dinbilim)önce gelir.
 Bununla birlikte, felsefe ve teolojiden her birinin kendisine özgü
 İSKENDERİYELİ
HYPATİA(370-415)
 Bayan düşünür Hypatia; filozof, matematikçi ve
astronomdur.
 İskenderiye Kütüphanesinde felsefe, matematik
ve astronomi üzerine dersler vermiştir.
 Yeni Platonculuk öğretisine bağlı olan Hypatia,
Atina Akademisi'nin Eudoxus'ün başını çektiği
Matematik geleneğine üye idi.
 Doğayı; mantık, matematik ve deney ile
açıklamaya çalıştı.
 Hypatia, bir kaynağa göre; İskenderiye Valisi
Orestes ile piskoposu Cyril arasında
anlaşmazlıklara sebebiyet verdiği ve politik işlere
karıştığı gerekçesi ile 415 yılında kıptî Hristiyan
bir çete tarafından taşlanarak öldürülmüştür.
 ZENON
 Kıbrıs’lıZenon,
Pisagor'un
arkasındaki
sütunun da
arkasında yeşil
başlıklı yaşlıca
olan.
 Portre, Elea’lı
Zenon olarak
da yorumlanır.
 KIBRISLI ZENON (MÖ.334-263)
 Stoa Okulunun kurucusu olan filozoftur. Ona göre, gerçek
olan her şey maddidir. Fakat Evren, değişmez bir maddeden
oluşmamıştır.
 Evrende değişen bir yapısı olan maddeden başka, doğadaki
düzenleyici, aktif öğeyi temsil eden bir güç daha vardır.
 Bu aktif güç, maddeden farklı değildir, ancak maddenin
değişik bir görünümüdür.
 Zenon bu gücün ateş olduğunu söyler; ona göre, bu ateş var
olan her şeye yayılır.
 Bu maddi ateşin en temel özelliği akıldır.
 Bilgi anlayışında, sözcüklerin düşünceleri ifade ettiğini,
düşüncelerin ise, bir nesnenin zihin üzerindeki etkisi sonucu
ortaya çıktığını söyler.
 Zihin, doğuştan boş bir levhadır ve düşünce dağarcığını dış
dünyadaki nesnelerden etki aldıkça doldurur. 35
 ELEA’LI ZENON (M.Ö 490-430)
 Elea Okulu'nun en önemli filozofları arasında yer alır.
 Zeno, hocası Parmenides'in,Varlığın değişmez gerçek
olduğunu öne süren görüşünü geliştirmiştir.
 Çokluk ve değişmenin gerçek olduğunu savunan karşıt
görüşlerin mantıksal güçlüklerini göstermeye çalışmıştır.
 Zeno bir mantık ustası ve diyalektik düşüncenin en önemli
geliştiricilerinden biridir.
 İleri sürdüğü önermeler, felsefe tarihinin en önemli
paradoksları arasında yer almaktadır.
 Bunlardan en ünlüleri, «Aşil paradoksu» ve «Ok paradoksu»
olarak belirtilebilir.
 Zeno bu örneklemelerden hareketle değişimi bir yanılsama
olarak formüle eden felsefesini temellendirir.
 SİNOPLU DİYOJEN

 Diyojen
merdivenlerde
yanındaki
meşhur bakır tası
ile okumalara
dalmış, dünyevi
işlere
aldırmadan rahat
bir şekilde
uzanmış.
DİYOJEN (MÖ. 412 – 323)
 Diyojen, Kinik-Köpeksi felsefesinin öncüsü ünlü
filozoftur.
 Sinop'ta doğmuş, Korint'de ölmüştür.
 Kişinin en kısıtlı yaşam koşullarında bile, mutlu
ve bağımsız olabileceğini göstermeyi amaçlamıştır.
 İnsanın kendi kendine yeterli olabilmesi gerektiğini
savunur. Uygarlaşmanın getirdiği kurallara ve
araçlara bağlılığı reddetmiş, yaşamın doğal ve yalın
olması gerektiğine inanmıştır.
 Ona göre, bu yaşam tarzı, örgütlenmiş toplumların
görenek ve yasalarını da önemsememek anlamına
gelir.
 Mum ışığında adan araması ve İskender’e söylediği
«Gölge etme başka ihsan istemem» sözleri ünlüdür. 38
YALINAYAK SOKRAT
 Socrates, Plato’nun
solundaki kalabalığın
arasında, anlattıklarını
parmaklarına sayarak
ispatlamaya çalışıyor.
 Burada Sokrat’ın,
insanlara soru sorup,
cevap alarak eğiten ve
öğreten felsefi diyalog
yöntemi vurgulanmış.
SOKRAT (MÖ 469- 399),
 Atina’lı antik Yunan filozofu ve Yunan Felsefesinin
kurucularındandır.
 Sokrates'in felsefi yaşamına başlangıçlık eden olay
Delfi Tapınağı ziyaretidir.
 Felsefesinin ana temalarını ele alan başlıca kaynak
«Sokrates'in Savunması» adlı diyalogdur.
 Bu eser, hakkında açılan dava sonrasında Platon
tarafından kaleme alınan bir felsefi başkaldırıdır.
 Sokrates'in felsefi yaklaşımı uyarınca sürdürdüğü
yaşam tarzını sergiler.
 Baldıran zehiri içirilerek idam edilmiştir
40
HERAKLİT
 Heraklit, önde
Diogenes'in solunda
basamaklara oturmuş,
elini başına dayamış
bir şeyler yazıyor.
 Anadolu’da Efes'de
doğup yaşayan Sokrat
öncesi bir filozoftur.
 Felsefe tarihinde
dinamik bir sistem
ortaya koyan ilk
kişidir.
EFES’Lİ HERAKLİT (MÖ 535? - 475)
 Kozmos karşıtlıkların savaşının meydana
getirdiği bir uyum, yani « harmonia» dır.
 insan üç şeyden meydana gelmiştir; ateş, su ve
toprak.
 Her şey akar ve sürekli değişir. Ayni suda iki defa
yıkanılmaz.
 Değişmenin kendisine göre gerçekleştiği yasaya,
logos-söz adını verir.
 Ondan kalan fragmentler, Evrensel göreliliği
ifade eder.
 En üstün amaç bilgelik ve doğruyu bulmak,
doğruya uygun yaşamaktır. 42
 PERİPATETİKLER
 LYKEİON-Lise
Peripatetik Okul
 Atina’da Apollon’a
adanan Kutsal Koruluk’ta
kuruldu.
 Aristo Derslerini Okul
Binaları arasındaki  Aristo’nun yanında
Peripatos denen üzeri Peripatetik okulu
Kapalı Avlu’da yürüyerek oğrencileri
verirdi. Bu nedenle okula
devam edenler, Gezimci
(Peripatetik) diye anıldılar.
43
 EPİKÜR (MÖ 341-270)
 Helenistik felsefenin en
Epicurus-
önemli
Epikür,
düşünürlerinden
Zeno’un
birisidir.
hemen
 Sisam adası olarak sağında
bilinen, Samos'da başında
doğdu. yapraklardan
 Epikürcülük, olarak taç olan.
bilinen felsefe sistemini
kurmuştur.
SİSAMLI EPİKÜR
 Bir ahlak felsefesi geliştirmiştir ve bu felsefenin ana
düşüncesi mutluluktur (eudaimonia).
 İnsan, önyargılardan, tanrı ve ölüm korkusundan
kurtulmalıdır. «Ölümden korkmak anlamsızdır, çünkü
yaşadığımız sürece ölüm yoktur, ölüm geldiğinde ise artık
biz yokuz.»
 İstenç-irade özgürlüğü fikrinin de savunucusu olmuştur.
 İnsan mutlak ve kaçınılmaz bir zorunluluğun kölesi
olamaz, o kendi kaderini belirleyebilir.
 Felsefenin görevi, insana bunun kanıtlanmasıdır.
 Haz, acıdan kaçınma eğilimidir. Yemek içmek insana haz ve
mutluluk verir.
 Onun erdem teorisi de bu yaklaşımlardan ortaya çıkar.
 «Epikür’ün Bahçesi»ünlüdür. Derslerini orada verirdi.
45
 PERMENİDES (M.Ö 600-
 Elea’lı Parmanides, doğa
filozoflarından sayılmakla
Parmenides,
birlikte, Antik Yunan felsefesinde Heraklit’in
rasyonalizm geleneğinin ilk solunda
filozoflarından biridir. ayakta
 Yasa koyucu ve devlet adamı elinde kitap
olarak da rol oynadığı olan.
sanılmaktadır.
 Parmenides'e göre, Evrende
değişen hiçbir şey yoktur.
Gerçeklik, yani Varlık, mutlak
anlamda Bir'dir, kalıcıdır,
süreklidir, yaratılmamıştır, yok
edilemez; o ezeli ve ebedidir;
onda hareket ve değişme yoktur.
 ANAXİMENDER (MÖ.610-546)
 42. Olimpiyatın 3. yılına
Milet’te doğmuştur. Solundaki

Pisagor’a
İlgi alanları İon felsefesi, Milet
doğru
Okulu, doğalcılık, metafizik,
eğilmiş,
astronomi, geometri ve
not alıyor.
coğrafyadır.
 Temel sorunu, ilkenin
özü(Arkhe) kavramıdır.
 ‘sonsuz’u için (Apeiron)
terimini seçmiştir.
 Apeiron, tüm nesnelerin içinde
nesne ile kaynaşmış bir şekilde
bulunan ve mekansal olarak
sınırsız, yani tükenmez bir
kaynaktır. 47
 ARKİBİADES (M.Ö 450-404)
 Antik Yunan general ve  Alkibiades, Sokrat’a
devlet adamı. dönük savaşçı elbiseli
 Periklesin koruması
altındaydı ve Sokratesin
öğrencisiydi.
 Öğretmeni Sokrates’in
vurguladığı erdemlere
uygun bir davranış
sergilemedi.
 Hakkında pek çok
olumsuz söylenti vardır.
 Bu figür, Büyük İskender
olarak da algılanır.
 ANTİSTHENES (445-365)
 Sokrates'in öğrencisi olmuştur.
 Köpeksi anlamında gelen «Kinik» okulunun
kurucusudur
 Ona göre önemli olan erdemdir ve erdem de
bilgelikle elde edilebilen kendine yeterliliktir.
 Bilgi, nesnelerin adlandırılması için ortaya
konulan sözlerdir ve yargılarımız da bu sözlerin
bir araya getirilmesinden başka bir şey değildir.
 İnsan her tür gereksinimden kendini kurtararak,
yalnızca kendine dayanarak var olabilmelidir.
 Özgürlük bu anlamda gereksenimlerden
kurtulmak, toplumsal bağları aşabilmektir.
 Felsefi düşünceleri bu anlamda uygarlık değerlerinin
eleştirisini ve yadsınmasını içerir. 49
AESCHİNES (M.Ö.389-314)
 Yunan devlet adamı,
Attikalı on ünlü hatipten
birisidir.
 Pek çok siyasi olaya
karıştı.
 Gönüllü sürgün olarak
Rodos'a gitti ve orada bir
konuşma sanatı okulu
açtı.
 Daha sonra Samos'a
taşındı ve orada yetmiş
beş yaşındayken öldü.

50
KENDİ DÜŞÜNCE OKULUMUZ
 Düşüncenin zamanı ve mekanı yoktur.
 Düşünce var oldukça felsefe de olacaktır.
 Biraz Felsefe herkese iyi gelir.
 Kendi Dünyanızın düşünce okulunu
kurun.
 Felsefi düşüncenin,
Anadolu topraklarında yeşerdiğini de
unutmayın.
51