Gracanica

Manastir Gracanicu je sagradio kralj Milutin

1310.godine I posvetio je Uspenju prosvete
Bogorodice.Manastir se nalazi u selu
Gracanica ,5 km. udaljen od Pristine .
 Istorija manastira

 Manastir Sv.Bogorodice u Juznoj Srbiji ,na levoj obali reke

Gracanke,desna pritoke Sitnice,juzno od Pristine na Kosovu
zaduzbina je kralja Milutina,njegove zene Simonide I sina
Stefana.Podignuta je 1321.godine,na mestu stare crkve u kojoj
je bila stolica lipljanske episkopije .Vreme 14. i 15. veka bio je
period velike duhovne slave manastira.U Gracanici je zivelo
stotine monaha koji su razvili veoma intezivnu duhovnu I
umetnicku delatnost.U drugoj cetvrtini 16. veka tu je bilo i
srediste novobrdskog mitropolita koji je u manastir doneo I
prvu stampariju.Kasnije usled velikih turskih zuluma manastir
je napusten I crkva je sluzila za parohijske potrebe .Posle
Drugog svetskog rata manastir su obnovile monahinje I od tada
on sluzi kao zenski manastir.Danas u njemu zivi dvadesetak
sestara koje se bave ikonopisanjem,vezom,poljoprivredom,I
drugim monaskim poslusanjima.Nakon rata na Kosovu I
Metohiji 1999. godine u njemu je preneto sediste episkopa rasko
prizrenskog koji je morao da napusti Prizren.

Najranije sacuvana fotografija

Gracanice s kraja 19. veka
 Arihtektura manastira
 Istoricari umetnosti,ugledne arhitekte
,slikari kao I drugi strucnjaci saglasni su
da manastir Gracanica zauzima
prvorazredno mesto u poduzem nizu
uspesnih arhitektonskih I likovnih
ostvarenja na prostorima Kosova I
Metohije .Najstariji otkriveni objekat su
temelji trobrodne ranovizantijske
bazilike.Na njenim rusevinama srpski
kralj Uros II,a mozda I njegov otac
Stefan Prvovencani I stric Sava
Nemanjic,podigli su jednu manju crkvu
posvecenu Bogorodici gracanickoj
.Kralj Milutin je zatekavsi ovu crkvu
,,razrusenu I sklonu padu ,,kako to I
kaze u povelji ispisanoj na jednom od
zidova ,sazidao I oslikao novu
crkvu,bogato je obdarivsi posedima I
dragocenostima.
 j
k

 Posmatrana kao zdanje Gracanica je

arhitektonski jedan od najznacajnijih
I najoriginalnijih spomenika naseg
srednjeg veka .To je petokupolna
gradjevina sa pravougaonom
osnovom u vidu dvostruko upisanog
krsta ,koji tako udvojeni I postavljeni
jedan vise drugog daju gradjevini
stepenastu siluetu ,zavrsenu visokim
centralnim kubetom I cetiri niza
ugaona kubeta.Povrsina fasade I
spoljna dekoracija kupola izvedene
su jednostavnim sredstvima
>kamenim tesnacima tople zuckaste
boje,crvenom opekom I belim
spojnicama maltera koji se
medjusobno kombinuju po vec
tradicionalno proverenim
obelezijima vizantijske arhitekture
,dajuci time gradjevini punu
dekorativnost.
 Freske

 U crkvi se nalaze freske koje prikazuju

rodoslov dinastije Nemanjica ,kopija iz
manastira Decana ,zatim lik kraljice
Simonide ,zene kralja Milutina .U 16.veku
priprata je oslikana freskama.Mihajlo I
Evtihije poznati slikari iz Soluna zavrsili su
freske u glavnoj crkvi do 1321.godine
.Nebeska liturgija ,proroci I evandjelisti su
naslikani na glavnoj kupoli ispod freske
Hrista Pantokratora dok se na zidovima
naosa mogu videti ciklusi Velikih
praznika,Hristovog stradanja
,cuda,prica,Hristovog Rodzestva I
Vaskrsenja,prizori iz zivota Bogorodice
,Sv.Nikole I Kalendar svetih.
 Sv.Kralj Milutin I njegova supruga
kraljica Simonida ,vizantijska
princeza,prikazani su u centralnom
luku kao vladari kojima sam
Gospod daje vlast preko andjela
koji na njihove glave spustaju
krune.Nemanjicko stablo porekla I
Strasni sud su naslikani u prednjem
delu naosa dok su I van priprate
sacuvani fragmenti fresaka iz
14.veka.Pored ostalih fresaka
znacajni su ciklusi Vaseljenskih
sabora,Akatista Prosvete
Bogorodice I Rodjenja
Gospodnjeg.Na zidovima ove
crkve mogu se takodje naci portreti
srpskih arhiepiskopa I patrijarha
kao I pogrebna scena gracanickog
mitropolita Dionisija .
Gracanicka riznica unistena je u
pozarima 1379. I 1383.U manastiru se I
danas cuva zbirka starih ikona medju
kojima je znacajna ikona Hrista
Milostivog iz 14. veka koja je
jedinstvena po svojim dimenzijama, 269
cm x 139 cm.Na manastiru je do sada
uradjeno vise graditeljskih I slikarskih
konzervatorskih radova.
Kralj Milutin,freska Srpska kraljica Simonida,freska nastala
nastala oko 1320.godine oko 1320 .godine
Smrt Device Marije
narteks
Sveti Sava,Konstantin I kraljica Kraljica Jelena I njen sin
Jelena kralj Milutin
Strasni sud Jovan Krstitelj
 Zanimljivosti
 Kralj Milutin se smatra najvecim graditeljem I donatorom srpskih crkava
I manastira medju Nemanjicima zbog cega ga je srpska crkva
kanonizovala 1324. godine kao svetog kralja,a njegov biograf navodi da
je vladao 40 godina I podigao 40 crkava.On nije osnovao nijedan nov
manastir jer ih je u to vreme bilo dovoljno,vec je obnavljao stare I na
mesto nekadasnjih malih I skromnih manastira podizao nove bogate I
velike zaduzbine.
 Ovaj manastir se nalazi na spisku Uneskove Svetske bastine zajedno sa
jos tri manastira srpske pravoslavne crkve pod imenom,,Srednjovekovni
spomenici na Kosovu I Metohiji,,
 Srpski teniser Novak Djokovic posle osvajanja turnira Masters serije u
Indijan Velsu ,obezbedio je pomoc manastiru Gracanica u iznosu od
100.000 dolara.
Prezentaciju uradila Eva Konatar broj indeksa 54
2008,deseta grupa.

Hvala na Paznji