Quan Tri Hoc - Chuong 2 Su Phat Trien Cua Khoa Hoc Quan Tri

CHƯƠNG 2 :
SỰ PHÁT TRIỂN CỦA

KHOA HỌC QUẢN TRỊ
For use with Management by Nguyen Phuc Quy Thanh

1
Bussiness Administration Department, Banking University Ho Chi Minh City
Nội dung Chương 02:
I Các lý thuyết quản trị thuộc trường phái Cổ điển.
II Các lý thuyết quản trị thuộc trường phái Tâm lý–Xã hội.
III Các lý thuyết quản trị thuộc trường phái Định lượng.
IV Các lý thuyết quản trị thuộc trường phái Hệ thống.
V Các lý thuyết quản trị thuộc trường phái Nhật Bản.

I/ Trường phái quản trị cổ điển
1/ Quản trị theo khoa học
• Federick Winslow Taylor (1856 -1915):
Một kỹ sư cơ khí, xuất thân từ công nhân và
trở thành kỹ sư trải qua khoá vừa học vừa
làm ban đêm.
• Theo ông 2 nguyên nhân chính khiến năng
suất lao động thấp là:
– Công nhân không biết phương pháp
làm việc;
– Công nhân làm việc thiếu nhiệt tình và
hăng hái.
3
• Thuê mướn công nhân trên cơ sở
Các ai đến trước mướn trước [không
nhược
lưu ý đến khả năng và nghề nghiệp
điểm
trong của công nhân].
cách • Hầu như không có công tác huấn
quản luyện nhân viên.
lý cũ • Công nhân tự mình định đoạt tốc
độ làm việc.

4
Các • Công việc làm theo thói quen,

nhược không có tiêu chuẩn và phương
điểm pháp.
trong • Công việc và trách nhiệm đều
cách
được giao cho người công nhân.
quản
lý cũ • Tính chuyên nghiệp của nhà quản
trị không được thừa nhận.

5
• Phát triển khoa học thay thế 4 nguyên
tắc của
phương pháp kinh nghiệm cũ. quản trị
• Tuyển chọn một cách khoa học, khoa học
huấn luyện, dạy và bồi dưỡng công
nhân.
• Đảm bảo thực hiện đúng kế hoạch
đã vạch ra.
• Tách bạch vai trò giữa NQT và
nhân viên.
6
Công tác quản trị tương ứng là:
– Nghiên cứu thời gian và các thao tác
hợp lý nhất để thực hiện công việc.
– Dùng cách mô tả công việc (Job
Description) để chọn lựa công nhân,
thiết lập hệ thống tiêu chuẩn và hệ
thống huấn luyện chính thức.

7
Công tác quản trị tương ứng (tt):
– Trả lương theo nguyên tắc khuyến khích
theo sản lượng, bảo đảm an toàn lao
động bằng dụng cụ thích hợp.
– Chú trọng lập kế hoạch và tổ chức hoạt
động.

8

• Henry L. Gantt (1861-1919): Hệ thống trả
lương theo sản phẩm của Taylor không tác
động nhiều đến kích thích công nhân
=> Gantt bổ sung hệ thống tiền thưởng. [người
công nhân vượt chỉ tiêu được thưởng và người
quản trị trực tiếp cũng được thưởng]

9
Đóng góp của Ông về BIỂU ĐỒ GANTT: Diễn tả thời
gian kế hoạch của công việc bằng cách phân tích thời
gian của từng công đoạn-> thể hiện lên biểu đồ ->
NQT nhìn vào thấy được tiến độ của công việc.

10
• Lilian Gilbreth (1878-1972) và Frank Gilbreth (1868
– 1924): Ông bà là những người tiên phong trong
nghiên cứu thời gian – động tác và phát triển lý thuyế
quản trị.
• Ông bà nhận thấy thao tác có liên quan đến mệt mỏi
do đó khi giảm thao tác sẽ giảm mệt mỏi và qua đó sẽ
gia tăng tốc độ làm việc.
* Lilian Gilbreth là một trong những
người đầu tiên lưu ý đến khía cạnh
tâm lý trong quản trị - 1914 – luận án
tiến sỹ “ Tâm lý quản trị”

11
Những đóng góp và hạn chế của
trường phái quản trị khoa học

12
2/ Quản trị hành chính: Đại diện cho trường
phái này là Henry Fayol (1841-1925) xuất thân là
một kỹ sư hầm mỏ ở Pháp.
Năm 1916, Ông viết cuốn “Quản trị
công nghiệp và quản trị chung”
Tập trung nêu lên những NGUYÊN

TẮC QUẢN TRỊ LỚN áp dụng cho
những cấp bậc quản trị cao hơn
13
1. Phải phân công lao động.
2. Phải duy trì kỷ luật trong xí nghiệp.
3. Quyền lợi chung luôn luôn phải được đặt trên quyền lợi riêng.
4. Trả thù lao thỏa đáng.
5. Quyền quyết định trong xí nghiệp phải tập trung về một mối.
14 6. Hệ thống thông tin thông suốt.
7. Phải xác định rõ mối quan hệ giữa
nguyên quyền hành và trách nhiệm.
tắc 8. Sinh hoạt trong xí nghiệp phải có trật tự.
9. Sự đối xử trong xí nghiệp phải công bình.
quản trị 10. Mỗi công nhân chỉ nhận lệnh từ một
cấp chỉ huy trực tiếp duy nhất.
11. Công việc của mỗi người trong xí nghiệp phải ổn định.
12. Chủ động trong công việc.
13. Các nhà quản trị phải thống nhất ý kiến
khi chỉ huy.
14. Xí nghiệp phải xây dựng cho được tinh thần tập thể.

14
2/ Trường phái quản trị hành chính:
Max Webber (1864-1920): Ông là một
nhà xã hội học người Đức, Webber phát
triển lý thuyết về tổ chức hợp lý (tổ chức
“quan liêu” bàn giấy)

15
2/ Trường phái quản trị hành chính:
Khái niệm “quan liêu”: Là hệ thống chức
vụ và nhiệm vụ được xác định rõ ràng,
phân công, phân nhiệm chính xác, các
mục tiêu phân biệt, hệ thống quyền hành
tôn ti trật tự.

16
Những đặc tính về chủ nghĩa quan liêu của
Webber:
• Các hành vi và quyết định phải được lập thành
văn bản
• Quản trị phải tách rời sở hữu.
• Các nhà quản trị phải tuân thủ điều lệ và thủ
tục. Luật lệ phải công bằng và được áp dụng
thống nhất.

17
Những đặc tính về chủ nghĩa quan liêu của
Webber (tt):
• Phân công lao động rõ ràng và được hợp
pháp hoá.
• Có hệ thống cấp bậc về chức vụ
• Tuyển dụng và đề bạt theo khả năng qua thi
cử, huấn luyện và kinh nghiệm.

18
Những đóng góp của Barnard (1886-1961):
Ông viết cuốn “Các chức năng của quản trị”
vào năm 1938.
- Ông cho rằng tổ chức là 1 hệ thống hợp tác
của nhiều người với 03 yếu tố cơ bản:
(1) Sẵn sàng hợp tác.
(2) Có mục tiêu chung.
(3) Có sự thông đạt.
Nếu thiếu một trong 03 yếu tố này tổ chức
sẽ tan vỡ.
19
Ông cũng nhấn mạnh yếu tố quyền hành
trong tổ chức: NGUỒN GỐC CỦA QUYỀN
HÀNH KHÔNG XUẤT PHÁT TỪ NGƯỜI
RA MỆNH LỆNH MÀ XUẤT PHÁT TỪ SỰ
CHẤP NHẬN CỦA CẤP DƯỚI.

20
Sự chấp nhận đó chỉ có thể có với 04 điều
kiện:
- Cấp dưới hiểu rõ sự ra lệnh
- Phù hợp với mục tiêu của tổ chức
- Phù hợp với lợi ích của cá nhân
- Có khả năng thực hiện mệnh lệnh đó

21
2/ Quản trị hành chánh
Nhận xét:
-Trường phái này cho rằng rằng suất lao động
sẽ cao trong một tổ cức được sắp đặt hợp lý;
- Nhờ vào những ưu điểm vượt trội => Quản
trị hành chánh vẫn được sử dụng nhiều cho
đến ngày nay.
- Hạn chế: Sự cứng nhắc (ít chú ý đến yếu tố
con người và xã hội)

22
II/ Trường phái tâm lý xã hội
2.1/ Những đóng góp của Mary Paker Follet
(1863-1933): là một trong rất ít người quan
tâm đến khía cạnh TÂM LÝ – XÃ HỘI TRONG
HOẠT ĐỘNG QUẢN TRỊ
- Follet cho rằng Đơn vị SXKD vừa có khía
cạnh KINH TẾ KỸ THUẬT vừa là HỆ
THỐNG NHỮNG MỐI QUAN HỆ XÃ HỘI.

23
- 2.1/ Những đóng góp của Mary Paker

Follet (1863-1933):
- Hoạt động quản trị là một tiến trình mang
tính chất quan hệ xã hội.
- Các NQT cần nhận thức được mỗi một
người lao động là một thế giới phức tạp
của những cảm xúc, niềm tin, thái độ và thói
quen.
nhân

24
- Các NQT phải nhận thức được những

mong muốn về động cơ thúc đẩy của mỗi cá
nhân.
=> Các NQT nên ĐỘNG VIÊN sẽ có hiệu quả
hơn là chỉ đơn thuần yêu cầu người ta làm
việc.
- Hợp tác (được coi là linh hồn của sự thống
nhất) và tự kiểm tra được xem như chìa khóa
của cả năng suất và dân chủ trong cuộc sống.

25
2.2/ Những đóng góp của Elton MayO (1880-
1949):
- Là một giáo sư tâm lý của trường ĐH Harvard
- Ông làm nghiên cứu liên tục trong 5 năm (từ 1927
đến 1932) tại nhà máy Hawthorne và rút ra nhiều
khám phá quan trọng:
- Các yếu tố ánh sáng, điều kiện làm việc, tiền
lương và tiền thưởng không tạo ra tác động nào
trên NSLĐ.
- Trái lại, những yếu tố có tác động lại là YẾU TỐ
PHI VẬT CHẤT.
26
2.3/ Những đóng góp của Elton MayO (1880-
1949):
- TÂM LÝ và HÀNH VI có mối liên hệ chặt chẽ
với nhau.
- Khi làm việc trong tập thể thì ẢNH HƯỞNG
CỦA TẬP THỂ lại đóng vai trò lớn trong việc tạo
ra hành vi của cá nhân.
=> Những khám phá này đưa đến nhận thức
mới về yếu tố con người trong quản trị.

27
2.3/ Lý thuyết X,Y của Douglas Mc.Gregor
(1909 – 1964):

28
2.4/ Lý thuyết thang nhu cầu của Abraham
Maslow (1908-1970): là nhà tâm lý học đã xây
dựng một lý thuyết về nhu cầu của con người
gồm 5 bậc được xếp từ thấp lên cao theo thứ tự:

29
2.4/ Lý thuyết thang nhu cầu của

Abraham Maslow (1908-1970):
Theo ông con người có xu hướng đi tìm sự
thoã mãn từ thấp đến cao => NQT phải
quan tâm và giải quyết nhu cầu đang cần
được thoã mãn của nhân viên.

30
2.4/ Lý thuyết thang nhu cầu của Abraham

Maslow (1908-1970):
Đối với các nhà quản trị lý thuyết của Ông
đã góp phần giải thích về sự hình thành
nhu cầu và động cơ hành động của con
người trong quá trình làm việc =>nó còn
được áp dụng rộng rãi cho đến ngày nay.

31
III/ Trường phái định lượng
- Định nghĩa: “Quản trị là ra quyết định”
- Cho rằng: Để có thể ra quyết định đúng NQT
phải có quan điểm hệ thống khi xem xét sự việc,
thu thập và xử lý thông tin.
- Được sự hỗ trợ của ĐIỆN TOÁN (giải quyết mô
hình phức tạp với tốc độ cao).
- Quan tâm đến kinh tế và kỹ thuật hơn yếu tố
tâm lý.

32
III/ Trường phái định lượng
- Nhấn mạnh đến phương pháp khoa học

- Áp dụng phương thức tiếp cận hệ thống để
thu thập thông tin.
- Sử dụng mô hình toán học để diễn đạt và tìm
lời giải cho vấn đề
- Định lượng hoá các yếu tố liên quan và áp
dụng cách thức thống kê.

33
IV/ Quan điểm quản trị hệ thống
“Hệ thống là một tập hợp những bộ phận vận
hành tương tác với nhau để thực hiện một mục
đích chung”

34
IV/ Quan điểm quản trị hệ thống
- Nếu quản trị hữu hiệu thì kết quả của toàn
hệ thống sẽ lớn hơn tổng những cố gắng
độc lập [1+1>2].
- Tổ chức không phải tồn tại độc lập mà nó
phải dựa vào mội trường họat động. Nhà
quản trị phải hiểu trách nhiệm của mình đối
với môi trường và những hạn chế mà môi
trường đã áp đặt lên tổ chức.
35
V/ Quan điểm quản trị theo tình
huống/ hoàng cảnh
- Fiedler là tác giả đại diện cho phương

pháp tình huống quản trị, còn gọi là
phương pháp theo điều kiện ngẫu nhiên.
- Nó được xây dựng trên luận đề “nếu có X
thì tất có Y nhưng phụ thuộc vào điều
kiện Z”

36
V/ Quan điểm quản trị theo tình
huống/ hoàng cảnh
- Chủ trương cho rằng quản trị hữu hiệu là

căn cứ vào tình huống cụ thể để vận
dụng phối hợp các lý thuyết đã có từ
trước, cụ thể là các tình huống quản trị.
[Còn gọi là điển cứu quản trị (case studies)].

37
VI/ Quan điểm quản trị của Nhật Bản.
- Lý thuyết Z được một giáo sư người Mỹ
gốc Nhật Bản là giáo sư William Ouchi xây
dựng trên cơ sở áp dụng cách quản lý của
Nhật Bản trong các Công ty Mỹ năm 1978.
- Lý thuyết chú trọng đến quan hệ xã hội
và yếu tố con người trong tổ chức.

38
Lý thuyết Z có các đặc điểm sau:
- Công việc dài hạn,
- Quyết định thuận hợp,
- Trách nhiệm cá nhân,
- Xét thăng thưởng chậm,
- Kiểm soát kín đáo bằng các biện pháp
công khai,
- Quan tâm đến tập thể và cả gia đình
nhân viên…

39
Ngoài ra, kỹ thuật quản trị của Nhật Bản còn chú
trọng tới Kaizen (cải tiến) của Masaakiimai.
- Kaizen chú trọng đến quá trình cải tiến liên

tục, tập trung vào 3 yếu tố nhân sự: Giới quản
lý, tập thể và cá nhân.

40
VI/ Quan điểm quản trị của
Nhật Bản.
Đặc điểm của Kaizen trong quản lý bao hàm khái niệm:
- Sản xuất vừa đúng lúc (JIT: Just-In-Time).
- Công ty luôn ghi nhận các ý kiến đóng góp của
công nhân.
- Khuyến khích công nhân khám phá và báo cáo
mọi vấn đề phát sinh trong quá trình làm việc để
giới quản lý kịp thời giải quyết.
Tóm lại: Cả thuyết Z và Kaizen chính là chìa khóa của
sự thành công về quản lý của Nhật Bản ngày nay.

41
VII/ Quan điểm chất lượng.
Quản trị chất lượng là cách quản lý một

tổ chức tập trung vào chất lượng, dựa
vào sự tham gia của tất cả các thành
viên của nó, nhằm đạt được sự thành
công lâu dài, nhờ việc thoả mãn
khách hàng và đem lại lợi ích cho các
thành viên của tổ chức đó và cho xã
hội”
42
VII/ Quan điểm chất lượng.
Các nguyên tắc của quản lý chất lượng
• Chất lượng định hướng bởi khách hàng.
• Vai trò lãnh đạo trong tổ chức.
• Sự tham gia của mọi thành viên.
• Chú trọng quản lý theo quá trình.
• Tính hệ thống.
• Nguyên tắc kiểm tra.
• Quyết định dựa trên sự kiện, dữ liệu thực tế.
• Cải tiến chất lượng liên tục.
• Phát triển hợp tác cùng có lợi.
• Nguyên tắc pháp lý.
43
THANK YOU FOR
YOUR
LISTENNING!
44

Quan Tri Hoc - Chuong 2 Su Phat Trien Cua Khoa Hoc Quan Tri

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Quan Tri Hoc - Chuong 2 Su Phat Trien Cua Khoa Hoc Quan Tri

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

CHƯƠNG 2 :

SỰ PHÁT TRIỂN CỦA

For use with Management by Nguyen Phuc Quy Thanh

IV Các lý thuyết quản trị thuộc trường phái Hệ thống.

V Các lý thuyết quản trị thuộc trường phái Nhật Bản.

For use with Management by Nguyen Phuc Quy Thanh

For use with Management by Nguyen Phuc Quy Thanh

Các • Công việc làm theo thói quen,

For use with Management by Nguyen Phuc Quy Thanh

For use with Management by Nguyen Phuc Quy Thanh

For use with Management by Nguyen Phuc Quy Thanh

1/ Quản trị theo khoa học

For use with Management by Nguyen Phuc Quy Thanh

For use with Management by Nguyen Phuc Quy Thanh

For use with Management by Nguyen Phuc Quy Thanh

For use with Management by Nguyen Phuc Quy Thanh

Tập trung nêu lên những NGUYÊN

For use with Management by Nguyen Phuc Quy Thanh

For use with Management by Nguyen Phuc Quy Thanh

For use with Management by Nguyen Phuc Quy Thanh

For use with Management by Nguyen Phuc Quy Thanh

For use with Management by Nguyen Phuc Quy Thanh

For use with Management by Nguyen Phuc Quy Thanh

For use with Management by Nguyen Phuc Quy Thanh

For use with Management by Nguyen Phuc Quy Thanh

For use with Management by Nguyen Phuc Quy Thanh

- 2.1/ Những đóng góp của Mary Paker

For use with Management by Nguyen Phuc Quy Thanh

- Các NQT phải nhận thức được những

For use with Management by Nguyen Phuc Quy Thanh

For use with Management by Nguyen Phuc Quy Thanh

For use with Management by Nguyen Phuc Quy Thanh

For use with Management by Nguyen Phuc Quy Thanh

2.4/ Lý thuyết thang nhu cầu của

For use with Management by Nguyen Phuc Quy Thanh

2.4/ Lý thuyết thang nhu cầu của Abraham

For use with Management by Nguyen Phuc Quy Thanh

For use with Management by Nguyen Phuc Quy Thanh

- Nhấn mạnh đến phương pháp khoa học

For use with Management by Nguyen Phuc Quy Thanh

For use with Management by Nguyen Phuc Quy Thanh

- Fiedler là tác giả đại diện cho phương

For use with Management by Nguyen Phuc Quy Thanh

- Chủ trương cho rằng quản trị hữu hiệu là

For use with Management by Nguyen Phuc Quy Thanh

For use with Management by Nguyen Phuc Quy Thanh

For use with Management by Nguyen Phuc Quy Thanh

- Kaizen chú trọng đến quá trình cải tiến liên

For use with Management by Nguyen Phuc Quy Thanh

For use with Management by Nguyen Phuc Quy Thanh

Quản trị chất lượng là cách quản lý một

You might also like