Konu:Cumhuriyet Döneminde

Halk Şiiri ve Özellikleri

Sunumu hazırlayan : Ahmed Hasanbașiç
Sınıf: 12 /AU
Ders: Tűrk Dilli ve Edebiyatı
Öğretmen: Cihangir Kılıç
• Cumhuriyet’le birlikte halk kültürüne büyük önem verilmiş, halk müziği
ve dili araştırmaları bilimsel bir kimlik kazanmıştır. Cumhuriyet
döneminde de halkın duygu ve düşüncelerinin her zaman tercümanı olan
halk şiiri örnekleri verilmiştir.
• Cumhuriyet Dönemi Halk Şiirinin Özellikleri:

• Halk şairleri usta-çırak ilişkisi içinde yetişmeye devam etmişlerdir.

• Genel olarak saz eşliğinde şiir söyleme geleneğinin takipçisidirler.
• Saz çalma geleneğine uymayıp sadece şiir yazan şairler de vardır. (Abdurrahim
Karakoç gibi)
• Bu dönem halk şairleri, şiirlerinde geleneksel konuların yanında güncel konuları
da işlemişlerdir.
• 19. yüzyıl halk şiirine göre Cumhuriyet dönemi halk şiirleri daha sade bir dille
söylenmiştir.
• Divan şiiri etkisi ve Arapça-Farsça sözcüklerin kullanımı bu dönemde oldukça
azalmıştır.
 Cumhuriyet Dönemi Halk Şiirinin Önemli
Temsilcileri:
ÂŞIK VEYSEL ŞATIROĞLU (1894-1973)

• Sivas’ın Şarkışla ilçesinde doğan şair, gözlerini küçük yaşlarda kaybetmiş ve öğrenim görememiştir.
• Şiirlerinde vatan, toprak sevgisi ve aşkı işlemiştir.
• Ahmet Kutsi Tecer tarafından keşfedilmiş, şiirlerini hece ölçüsüyle yazmıştır.
• “Kara Toprak”, “Uzun İnce Bir Yoldayım” gibi şiirleriyle oldukça sevilmiştir.
• Eseri:
• Şiir: Dostlar Beni Hatırlasın
• Uzun ince bir yoldayim Dünyaya geldigim anda Düsünülürse derince
• Gidiyorum gündüz gece Yürüdüm ayni zamanda Uzak gözükür görünce
• Bilmiyorum ne haldeyim Iki kapili bir handa Yol bir dakka miktarinca
• Gidiyorum gündüz gece Gidiyorum gündüz gece Gidiyorum gündüz gece
• Gündüz gece
Gidiyorum gündüz gece Gidiyorum gündüz gece
Gidiyorum gündüz gece Gidiyorum gündüz gece
• Gündüz gece
Gidiyorum gündüz gece Gidiyorum gündüz gece
• Gündüz gece
Iki kapili bir handa Yol bir dakka miktarinca
• Bilmiyorum ne haldeyim Gidiyorum gündüz gece Gidiyorum gündüz gece
• Gidiyorum gündüz gece Gidiyorum gündüz gece Gidiyorum gündüz gece
• Gündüz gece Gidiyorum gündüz gece Gidiyorum gündüz gece
• Gündüz gece Gidiyorum gündüz gece Gidiyorum gündüz gece
• Gündüz gece
 ABDURRAHİM KARAKOÇ (1932-
2012)
• • Saz çalmamakla birlikte şiirlerini halk şiiri gelenekleri
doğrultusunda yazmıştır.
• • Politik taşlamalarıyla tanınan şair, “Mihriban” adlı şiiriyle
geniş kesimler tarafından sevilmiştir.
• • Eserleri:
• • Şiir: Hasan’a Mektuplar, Haber Bülteni, Kan Yazısı, Vur Emri,
Beşinci Mevsim
 Hasan'a Mektup
• Çok oku, çok düşün, çok şeyler anla, Süt dolu güğümü çalarız taşa,
• Soysuzlar taş atar mukaddesata
Aha bu mektubu alınca Hasan. Kutsal görevimiz 'Sağol çok yaşa! '
• Karşı duramazsak bizdedir hata.
Manalar iplikten incedir amma, Mülkte hakikati aramak boşa,
• Tahammül teşviktir, böyle hayata,
Kelimeler biraz kalınca Hasan. Tüm suçlular güçlü olunca Hasan.
Öl... İnsan küçülmez ölünce
Hasan.
• Gene ağzımızı açmıyor bıçak, Derisini yüzdük demokrasinin,
• Huzur size ömür..... Dert salkım saçak. İşi iştir imtiyazlı asinin.
• Oyuna kalkıyor yüzlerce köçek, Hakikatte vahşi, sözde 'vasinin'
• Batıdan bir hava çalınca Hasan. Dörtnala gidilir yolunca Hasan.

• Kök saldı bahçede ayrık otları, Canım Hürriyeti koydunsa ara,

• Yemler pay edildi, sattık atları. Ekmek yalınayak kaçtı dağlara.
• Biz kovalım derken baştan bitleri, Çevremize küsmüş kardeşlik var ya,
• Sülükler yapıştı, kulunca Hasan. Haber ver, izini bulunca Hasan.
 ÂŞIK MAHSUNİ ŞERİF (1940-2002)
• • Halkın sıkıntılarını toplumcu bir bakış açısıyla anlatmış,
güncel siyaseti konu alan politik şiirler ve taşlamalar yazmıştır.
• • Şiirlerini saz eşliğinde söylemiştir.
• • Eserleri:
• • Şiir: İşte Gidiyorum Çeşm-i Siyahım, Bu Mezarda Bir
Garip Var, Dom Dom Kurşunu, Yuh Yuh, Bizden Geriler
 (Bu Mezarda Bir Garip Var)
• Hızlı hızlı giden yolcu Gökler yüksek toprak derin
• Bu mezarda bir garip var Rüzgar eser serin serin
• Bak taşına acı acı
Senin olsun çiçeklerin
Bu mezarda bir garip var
• Bu mezarda bir garip var

Etrafı agaç dizili

• Kurumuş yeşil otları Vücudu toprak sızılı
• Toprak olmuş umutları Taşı Mahzuni yazılı
• Gökte mavi bulutları Bu mezarda bir garip var...
• Bu mezarda bir garip var

• İzi bile yok dünyada

• Onu aramak beyhuda
• Ne gezersin bu ovada
• Bu mezarda bir garip var
ÂŞIK MURAT ÇOBANOĞLU (1940-2005)

• • Âşıklık geleneğinin bir parçası olan türkülü hikayeler

anlatma konusunda oldukça başarılıdır.
• • Kendi türkülerinin yanında usta malı türküleri de genç
kuşaklara aktarmıştır.
• • Eserleri:
• • Şiir: Cumhuriyet Destanı, Öğretmen, Dertli Bülbül,
Neyine Güvenemem Yalan Dünyanın, Yaradan
 Dertli Bülbül
• Dertli bülbül olmuş deli
• Güle dolana dolana
• Bezirgan yolun şaşırmış
• Yola dolana dolana

• Çekme kulun davasını

• Yıkma kulun binasını
• Mecnun buldu mevlasını
• Çöle dolana dolana

• Çobanoğlu can çekildi

• Sinem tarlası ekildi
• Saç ağardı bel büküldü
• Bele dolana dolana
 ÂŞIK ŞEREF TAŞLIOVA (1938-2014)
• • Günümüz saz şiirinin önde gelen temsilcilerindendir.
• • Şiirlerinde aşk, hasret, tabiat ve sosyal konuları işlemiştir.
• • Eserleri:
• • Şiir: Ben Bir Şeyda Bülbül, Güzel Görünür, Gönül Bahçesi
 Güzel Görünür
• Arzu iplik sevgi nakış
• Ördükçe güzel görünür
• Gönül gözü ile bakış
• Gördükçe güzel görünür

• Zaman ince esen yeldir

• ........

• .................
• Şeref der ki başka yandan
• Kervanım ayrıldı handan
• Seven sevdiğini candan
• Sardıkça güzel görünür
 ÂŞIK FEYMANİ (1942-…)
• • Şiirlerinde tasavvufi deyişlere yer veren şair, atışma alanında büyük
başarı göstermiştir.
• • Çukurovalı âşıklar arasında büyük saygınlığı vardır.
• • Eserleri:
• • Şiir: Ahu Gözlüm, Barışmam, Anadolum, Mevlana, Elveda, Bugün
Bayramdır
 ANADOLU’M
• Benim yurdum hiçbir yere benzemez,
Neresi başkadır Anadolu’mun,
Zamanın var ise seyran eyle gez,
Sırası başkadır Anadolu’mun.
Dağlarında ceylan geyik beslenir,
Bağlarında bülbül öter seslenir,
Her mevsimde çeşit çeşit süslenir,
Yöresi başkadır Anadolu’mun.
Davul, zurna çalar güreş tutulur,
Halayda, horonda nara atılır,
Genç ihtiyar bu neşeye katılır,
Töresi başkadır Anadolu’mun.
Bu diyarda ecdadımın izi var,
Cennet diye dahilerin sözü var,
Her taşında efsanevi yazı var,
Mirası başkadır Anadolu’mun.
Her köşede bir evliya yatıyor,
Âlemden, âleme ışık tutuyor,
Kararmış kalpleri aydınlatıyor,
Çırası başkadır Anadolu’mun.
Feymani’yim tarihlere şan verdik,
İnsanlığa düzen verdik, yön verdik,
Vatan için şehit olduk, can verdik,
Kirası başkadır Anadolu’mun.
NEŞET ERTAŞ (1938-2012)
• • Abdal müziğinin son temsilcisidir.
• • “Bozkırın Tezenesi” lakabıyla da bilinir.
• • Bozlak formunun en önemli ustasıdır.
• • İlk plağını, 1950’li yıllarda babasının kaleme aldığı “Neden Garip Garip Ötersin Bülbül” isimli türküye
çıkarmıştır.
• • Kendisine layık görülen devlet sanatçısı unvanını geri çevirmiştir.
• • “Gönül” sözcüğünün geçmediği neredeyse bir tek türküsü yoktur.
• • Eserleri:
• • Şiir: Kesik Çayır, Tatlı Dile Güler Yüze, Kendim Ettim Kendim Buldum, Gönül Dağı, Neredesin Sen,
Gönlüm Ataşlara Yandı Gidiyor, Zahidem, Yalan Dünya, Evvelim Sen
 Ah Yalan Dünya
• Hep sen mi ağladın hep senmi yandın,
Bende gülemedim yalan dünyada
Sen beni gönlümce mutlumu sandın
Ömrümü boş yere çalan dünyada.
Ah yalan dünyada,yalan dünyada
Yalandan yüzüme gülen dünyada
Sen ağladın canım ben ise yandım
Dünyayı gönlümce olacak sandım
Boş yere aldandım, boş yere kandım
irengi gözümde solan dünyada
Ah yalan dünyada yalan dünyada
Yalandan yüzüme gülen dünyada
Bilirim sevdiğim kusurun yoğdu
Sana karşı benim hayalim çoğdu
Felek bulut oldu üstüme yağdı
Yaşları gözüme dolan dünyada
Ah yalan dünyada yalan dünyada
Yalandan yüzüme gülen dünyada
Ne yemek ne içmek ne tadım kaldı
Garip bülbül gibi feryadım kaldı
Alamadım eyvah muradım kaldı
Ben gidip ellere kalan dünyada
Ah yalan dünyada yalan dünyada
Yalandan yüzüme gülen dünyada