MGA

SITWASYON
G PANGWIKA
SA PILIPINAS
A. SITWASYONG PANGWIKA NG
PILIPINAS

 Pagbabago tungo sa modernisasyon

Sa kabila ng pagbabago ng
panahon at modernisasyon
ng lipunan, bakit sinasabing
sarisaring hamon ang
kinaharap nito?
MULTILINGGUWAL AT MULTIKULTURAL
ANG PILIPINAS

 dahil ang ating bansa ay isang arkipelago

 sa lahat ng pagkakataon, ang kultura at wika

ay makakaugnay kung kaya kung ano ang

wika ng isang bansa ito ay naglalahad ng

 PAG-AARAL/PANANALIKSIK

Ayon kay McFarland

(2004), may higit 100
na iba’t ibang
wikain/dayalekto sa
bansa

Ayon kay Nolasco (2008) may

higit 170 na iba’t ibang
wikain/dayalekto sa bansa
AYON SA SURVEY NI NOLASCO (2000)
May 8 Pangunahing dayalekto sa Pilipinas
25
20
15
10
5
0
AYON SA SURVEY NI NOLASCO (2000)
May 8 Pangunahing dayalekto sa Pilipinas

Tagalog---21.5 milyon
Cebuano---18.5 milyon
Ilocano---7.7 milyon
Hiligaynon---6.9 milyon
Bicol---4.5 milyon
Waray---3.1 milyon
Kapampangan---2.3 milyon
Pangasinan---1.5 milyon
MULTILINGGUWAL AT MULTIKULTURAL
ANG PILIPINAS

 Ang mga nabanggit na wika ay itinuturing na

mayoryang wika.

Bakit itinuturing ang Ingles na

pangunahing ikalawang wika?

LEHITIMONG WIKA SA PILIPINAS

 Ingles ang makapangyarihang wika sa

Pilipinas hanggang sa kasalukuyan kahit

Filipino ang wikang pambansa

Bakit?
 LEHITIMONG WIKA SA PILIPINAS
 Kung paghahambingin ang Ingles daw ay

ginagamit sa intelektwal na usapin/komersyo

habang ang Filipino ay sa lokal na komunikasyon

at palabas sa telebisyon.
LEHITIMONG WIKA SA PILIPINAS
 76% nagsabing nakauunawa at nakapagsasalita

sila ng Ingles

 75% nakababasa sila sa wikang ito

 61% nakapagsusulat sila sa wikang Ingles

WIKANG GLOBAL ANG WIKANG FILIPINO
 Ang wikang Filipino ay nagiging global dahil sa mga
kapwa Pilipino na OFW
 Ayon sa American Community Survey (2013),
pangatlo ang Filipino na may pinakamaraming
nagsasalita sa USA bukod sa Ingles
 May mga unibersidad din na nag-aalok ng mga kurso
na may kinalaman sa pag-aaral ng wikang Filipino
WIKANG FILIPINO SA SOCIAL MEDIA

 Ayon sa mga eksperto ng midya at

teknolohiya, Social Media Capital of the

World ang Pilipinas

 Binago ang pamumuhay ng mga Pilipino

WIKANG FILIPINO SA SOCIAL MEDIA

 Nagkakaroon ng hindi tamang pagkakagamit

sa mga salitang Filipino

 Matindi ang paggamit ng code switching o

maling pagsasama at pagpapaikli ng mga

IBA PANG SITWASYONG
PANGWIKA SA:

01 02 03

Pamahalaan Edukasyon Kalakalan

IBA PANG SITWASYONG
PANGWIKA SA:

04 05 06
Telebisyon at Radyo at Text, Internet o
Pelikula Pahayagan Social Media

07
Kulturang Popular
1. Pamahalaan
- Ingles ang ginagamit sa opisyal na
pahayagan ng gobyerno
(pampublikong lathalain at opisyal
na dokumento ng pamahalaan)
- Magkagayunman, may iba na isinasalin
sa wikang Filipino upang mas
maunawaan pa.
- Code switching
(Taglish)
2. Edukasyon
Kinder- Baitang 3
Baitang 4 pataas

Bilingguwal ang
wikang panturo
(Filipino at Ingles)
3. Kalakalan

Filipino kapag nag-

iindorso ng produkto
ng mga mamamayang
Pilipino
4. Telebisyon/
Pelikula

-Pinakamakapangyarihang
midya sa kasalukuyan ang
4. Telebisyon/ Pelikula
Wikang Filipino ang
nangungunang midyum
sa programang
pantelebisyon na
ginagamit ng mga lokal
4. Telebisyon/ Pelikula
Maging sa pelikula ay
Wikang Filipino rin
ang gamit kahit ang
iba ay Ingles ang
5. Radyo/ Pahayagan
Kadalasa’y rehiyonal na wika
ang gamit.
6. Text, Internet at
Social Media

Madalas na gumagamit ng code

switching at madalas pinaiikli ang
baybay ng mga salita.
7. Kulturang
Popular
Fliptop battle –
matatawag ring
modernong balagtasan
Paano isinasagawa
ang larong ito?
Pick-up lines
– makabagong
bugtong
Magbigay ng
halimbawa.
Hugot lines
– linya ng pag- ibig na
kadalasa’y mula sa
isang pelikula
Magbigay ng
halimbawa.
1. Kakayahang
Linggwistik
 Kakayahang Linggwistik

● Tumutukoy sa anyong gramatikal ng wika sa lebel ng

pangungusap
● Mauugnay rito ang kakayahang umunawa sa
morpolohikal, ponolohikal at sintaktik na katangian ng
wika
● May kakayahang magamit ang mga nabanggit upang
makabuo ng salita, parirala, sugnay at mga pangungusap
• Matatalakay rito ang mahahalagang
konsepto sa pag-unawa ng ng istruktura sa
wikang Filipino.
• Ayon kay Gonzales (1992), may
dalawang uri ng ponema sa Filipino:
Ponemang
Segmental

Ponemang
Suprasegmental
 Patinig

Ponemang Segmental Katinig

Diptonggo
- tumutukoy sa mga
indibidwal na tunog sa Klaster
wikang Filipino
Digrapo

Pares-minimal
 PATINIG
Limang titik na patinig sa Filipino
A,e,I,o,u

HALIMBAWA:

Awit Ipon Ulam

Elesi Oras
TANDAAN:
May mga salitang maaaring magkapalitan ang
mga patinig ngunit hindi nagbabago ang
kanilang kahulugan
Hal.:
lalaki  lalake babae  kababaihan
pulo  kapuluan gulo  kaguluhan
NGUNIT may mga salita naman na hindi maaaring
magkapalitan ang mga patinig dahil maiiba ang
kahulugan nito

Hal:
misa  mesa
oso  uso
 KATINIG
● May 21 na katinig sa Alpabetong Filipino
B K S Z
D L T C
F M V Q
G N W
H P X
J R Y

● Maaari itong makita sa inisyal, midyal at pinal na

posisyon sa mga salita
 DIPTONGGO
● Magkasamang tunog ng isang patinig at isang malapatinig na nasa isang
pantig

/aw/ , /iw/ , /ay/ , /ey/ , /iy/ , /oy/ at /uy/

● Hal.:
awtor kami’y kasoy
baliw bahay waley
TANDAAN:
DAPAT na napaloloob ang isang patinig at
malapatinig sa isang pantig para matawag
na
isang diptonggo
 DIGRAPO

● Isang sikwens ng dalawang katinig ngunit may

iisang tunog lamang
● Kadalasang maririnig at makikita sa mga salitang
hiram

Hal.:
/ts/: tsika tseke tsokolate
/sh/: shampoo shake
 KLASTER

● Magkasunod na katinig sa isang pantig NGUNIT

naririnig pa rin ang indibidwal na ponemang katinig
Hal.:
braso nars
blusa keyk
bruha bwenas
globo plantsa
 PARES-MINIMAL
● Ito ay pares ng mga salita na magkaiba ang mga
kahulugan at magkaiba lamang sa isang ponema
Hal.:
paso : baso baha : basa
misa : mesa apo : abo
tila : tela baka : baga
Selya : silya titik : titig
ilog : irog basag : bahag
 Ponemang Suprasegmental
- tumutukoy sa mga makahulugang yunit Diin
ng tunog
na karaniwang hindi tinutumbasan ng Tono / Intonasyon
mga letra sa pagsulat. Sa halip,
sinisimbolo ito ng mga notasyong
Hinto / Antala
ponemiko upang matukoy ang paraan ng
pagbigkas.
 1. DIIN / HABA
● Pareho ang baybay, maaaring pareho ang pagbigkas ngunit
magkaiba ang kahulugan.

Hal.

1. LObo – balloon 3. labi (la:bi?) – bahagi ng mukha

LObo – lumaki labi (laBIH) - bangkay

2. Suka (su:ka?) – vinegar 4. paso (paso?) – flower pot

Suka (su:kah) – vomit paso (pa:so?) - burn

 2. TONO / INTONASYON
● Maaaring pareho ang pahayag na ginamit ngunit nagkakaroon ito ng
ibang kahulugan dahil sa tono ng pagbigkas nito.

Hal.

1. May pasulit ngayon? – nagtatanong

May pasulit ngayon. – nagsasalaysay

2. Umalis ka na – nakikiusap

Umalis ka na - nagagalit
 3. ANTALA / HINTO
● Pareho man ang pahayag na ginamit ngunit nagkakaroon ng ibang
kahulugan dahil sa bahagyang paghinto sa pagbigkas.

Hal.

1. Hindi ako ang pumatay!

Hindi, ako ang pumatay!

Hindi ako, ang pumatay!

 BAHAGI NG Nominal

PANANALITA
Pandiwa

-salitang Panuring
PANGNILALAMAN
Pang-ugnay

- salitang
Pananda
PANGKAYARIAN
 1.NOMINAL
● Pangngalan (Noun)

- Tumutukoy sa pangalan ng isang tao, bagay, pook, konsepto o

pangyayari

- Dalawang uri: pantangi at pambalana

● Panghalip (Pronoun)

- Pamalit o panghahali sa pangngalan

- Apat na uri: panao, pamatlig, pananong at panaklaw

 2. PANDIWA
● Mga salitang nagsaad ng kilos

● May tatlong aspekto: Perpektibo, Imperpektibo, Kontemplatibo

● May pitong Pokus ng Pandiwa at Kaganapan ng Pandiwa

a. Aktor / Tagaganap e. Ganapan / Lokatibo

b. Layon f. Instrumental

c. Benepaktibo / Pinaglalaanang. Kosatibo / Sanhi

d. Direksiyonal
 3. PANURING
● Pang-uri (Adjective)

- salitang naglalarawan o nagbibigay-turing sa pangalan o panghalip

- may tatlong kaantasan: lantay, pahambing at pasukdol

● Pang-abay (Adverb)

- salitang naglalarawan o nagbibigay-turing sa pang-uri , pandiwa

at kapwa pang-abay.
 4. PANG-UGNAY
● Pangatnig (Conjuction)

- salitang nag-uugnay ng 2 salita, parirala o sugnay

● Pang-angkop (Ligature)

- katagang nag-uugnay sa panuring at salitang tinuturingan

(na, -ng at –g)

● Pang-ukol ( Preposition)

- nag-uugnay sa pangngalan tungo sa iba pang salita (sa at ng)

 5. PANANDA
● Pantukoy

- salitang laging nangunguna sa pangngalan o panghalip

(Si, Sina, Ang, Ang mga)

● Pangawing

- salitang nagkakawing ng paksa sa panaguri (ay)

 PAGBUBUO NG SALITA
A. Paglalapi
- Paglalagay ng panlapi sa isang salitang-ugat upang
makabuo ng panibagong salita
- Limang paraan sa paglalapi:
(unlapi, gitlapi, hulapi, kabilaan at laguhan)
Hal:

masaya kumain kainan

kagandahan magdinuguan
 PAGBUBUO NG SALITA
B. Pag-uulit
- Proseso ng pag-uulit ng salita o bahagi ng salita
- May tatlong paraan ng pag-uulit
a. Pag-uulit na Di-ganap
Hal.: aaraw
b. Pag-uulit na ganap
Hal.: araw-araw
c. Haluang pag-uulit
Hal.: aaraw-arawin
 PAGBUBUO NG SALITA
3. Pagtatambal
- Proseso ng pagtatambal ng magkaibang salita
upang makabuo ng panibagong salita

Hal.:
patay + gutom= pataygutom (Pagtatambal na walang
linker)

Tenga + kawali = tengang-kawali (pagtatambal na may

linker)
 PAGPAPALIT NG
PONEMA
Alituntunin mula sa Ortograpiyang Pambansa 2014:

1. Gagamitin ang raw/rin/roon/rito kung ang

salitang susundan nito ay nagtatapos sa isang
patinig
Hal.:
masaya rin ang naging selebrasyon
itinapon doon sa bundok ng basura
 PAGPAPALIT NG
PONEMA
Alituntunin mula sa Ortograpiyang Pambansa 2014:

2. Pagpapalitan ng d at r kapag napagitnaan ng

dalawang patinig
Hal.:
narito o naririto
nandito
 PAGPAPALIT NG
PONEMA
Alituntunin mula sa Ortograpiyang Pambansa 2014:

3. Kapag ang sinusundang salita ay nagtatapos sa

malapatinig, -ri,-raw, -ra at –ray

Maaari din hindi maaari rin

Kapara daw hindi kapara raw
Waray din hindi Waray rin
Araw daw hindi araw raw
 TUNTUNIN SA
PAGHIHIRAM

1. Tumbasan ng salitang Filipino ang mga salitang

hiniram --”rule”-tuntunin
2. Panatilihin ang orihinal na salita at baybay ng mga
salitang katutubong wika sa Pilipinas
–bana-asawang lalaki
 TUNTUNIN SA
PAGHIHIRAM

3. Mga salitang hiram sa wikang Kastila ay

babaybayin sa ABAKADA—vocabulario-
bokabularyo
4. Sa mga salitang nagtatapos sa e at o, panatilihin
ito
estudyante- istudyante estilo-istilo
 TUNTUNIN SA
PAGHIHIRAM

5. May salitang hiram sa wikang Kastila na

nagbabago ang kasunod na katinig kung ito ay
nagtataglay ng letrang o ito ay nagiging letrang u at
ang kasunod nito na katinig na n ay nagiging m
Hal.: convencion  kumbensyon
 TUNTUNIN SA
PAGHIHIRAM

6. May salitang hiram mula sa wikang Kastila at

Ingles na maaaring hiramin ng buo at hindi binabago
ang baybay –”bouquet”
7. Kung hihiram ng salita sa wikang Ingles,
panatilihin na lamang ang orihinal na baybay kung
nakalilito ang pagsasa-Filipino nito –Prayoriti-
 TUNTUNIN SA
PAGHIHIRAM

8. Panatilihin ang orihinal na baybay ng mga salitang

pantangi, teknikal, pang-agham at mga simbolong

pang-agham at matematika –Manuel L. Quezon,

Fe(iron)
 WASTONG GAMIT NG
GITLING

1. Sa pag-uulit ng salitang-ugat 0 higit sa isang pantig

ng salitang-ugat –araw-araw, dala-dalawa
2. Kung ang unlapi ay nagtatapos sa katinig at ang
salitang nilalapian nito ay nagsisimula sa patinig–
pag-ibig
3. Kung may katagang nawala sa pagitan ng dalawang
salitang pinagtambal– lakad at takbo-> lakad-takbo
 WASTONG GAMIT NG
GITLING

4. Kapag may unlapi ang tanging pangalan ng tao,

lugar, bagay o kagamitan– taga-Cebu, maka-
Pilipino
5. Kapag ang panlaping ika- ay inuunlapi sa numero
o tambilang – ika-9 na buwan
6. Kapag isinasatitik ang mga yunit ng praksyon–
 WASTONG GAMIT NG
GITLING
7. Kapag nananatili ang kahulugan ng dalawang
salitang pinagtambal – bahay-kubo, lakad-pagong
8. Kapag pinagkabit ang apelyido ng babae sa
kanyang asawa – Gloria Santos-Reyes
9. Kapag hinati ang isang salita sa dulo ng isang linya
Ginagamit ito sa pagsasanay ng wastong pagbigkas ng
salita,pari-rala at pangungusap
 WASTONG GAMIT NG
GITLING
7. Kapag nananatili ang kahulugan ng dalawang
salitang pinagtambal – bahay-kubo, lakad-pagong
8. Kapag pinagkabit ang apelyido ng babae sa
kanyang asawa – Gloria Santos-Reyes
9. Kapag hinati ang isang salita sa dulo ng isang linya
Ginagamit ito sa pagsasanay ng wastong pagbigkas ng
salita,pari-rala at pangungusap
 KAALAMANG SINTAKTIK
● Tumutukoy sa pagbubuo ng mga parirala, sugnay at
pangungusap na may kabuluhan
● Ang pangungusap na Filipino ay may dalawang ayos
a. Karaniwang Ayos  Panaguri + Simuno
b. Di-karaniwang Ayos  Simuno + ay + Panaguri
● Ngunit may mga pahayag naman na kahit walang simuno
ay naiintindihan pa rin ito.

PANGUNGUSAP NA WALANG PAKSA

Pangungusap na
Walang Paksa
1. EKSISTENSIYAL – pagkamayroon o kawalan.
Hal. May / Mayroong problema.
Walang problema.

2. MODAL – pagkagusto, nais, ibig, puwede, maaari,

dapat o kailangan.
Hal. Puwedeng sumali?
Dapat lang.

3. PADAMDAM – matinding damdamin.

Hal. Laban! Bilis!
Ang ganda! Alis!
4. MAIKLING SAMBITLA – iisahin o dadalawahing
pantig na nagpapahayag ng matinding damdamin.
Hal. Aray! Grabe!
Naku! Ay!

5. PANAWAG – vocative / pagtawag.

Hal. Hoy! Iho!
Pssst! Kuya!
6. PAMANAHON – oras o uri ng panahon
A. PENOMENAL – kalagayang pangkalikasan o
pangkapaligiran.
Hal. Maalinsangan ngayon.
Bumabagyo!
B. TEMPORAL – kalagayang panandalian / pagdiriwang.
Hal. Tanghali na. Alas sais na.
Uwian na.

7. PORMULASYONG PANLIPUNAN– pagbati,

pagbibigay-galang at iba pang kagawian.
Hal. Makikiraan. Salamat.
Kumusta? Magandang umaga.
2. Kakayahang
Sosyolinggwis
tik
 Kakayahang Sosyolinggwistik

● Tinutukoy ng kakayahang sosyolingguwistik

ang kakayahang gamitin ang wika nang may
naaangkop na panlipunang
pagpapakahulugan para sa isang tiyak na
sitwasyong pangkomunikasyon.
S.P.E.A.K.I.N.G

- Ayon kay Dell Hymes (1974) na dapat

itong isaalang-alang upang mas maging
mabisa ang komunikasyon.
S.P.E.A.K.I.N.G

• Setting (Saan nag-

uusap?)
S.P.E.A.K.I.N.G

• Participants (Sino ang kausap?)

S.P.E.A.K.I.N.G

• Ends (Ano ang layunin ng pag-uusap?)

S.P.E.A.K.I.N.G

• Act Sequence (Paano ang takbo ng

usapan?)
S.P.E.A.K.I.N.G
• Keys (Pormal ba o impormal ang usapan?)
S.P.E.A.K.I.N.G

• Instrumentalities (Ano ang midyum ng

usapan?)
S.P.E.A.K.I.N.G
• Norm (Ano ang paksa ng usapan?)
S.P.E.A.K.I.N.G
• Genre (Nagsasalaysay ba?
Nakikipagtalo/Nagmamatuwid?)
PROSESO NG
KOMUNIKASYON
1. Nagpapadala ng mensahe(nagsasalita)

2. Tsanel o Daluyan ng Mensahe( sinabi)

3. Tagatanggap ng Mensahe (kausap)

4. Tugon o Pidbak( sagot/komento)

5. Potensyal na Sagabal sa Komunikasyon (paglilinaw)

Kakayahang
Pragmatik
 Tukuyin kung anong akronim
(S.P.E.A.K.I.N.G) ang binibigyang pokus
ng sumusunod na sitwasyon

Binigyan kayo ng pangkatang gawain ng

inyong guro. Pinag-usapan ninyo ng iyong
kapangkat ang tungkol sa paksang naatas sa
inyo.
 Kakayahang Pragmatik

● Tumutukoy sa kakayahang maipabatid ang

mensahe nang may sensibilidad sa
kontekstong sosyo-kultural at sa abilidad na
makapagbigay-kahulugan sa mensaheng
nagmumula sa kausap
SPEECH ACT
THEORY
• Pinaniniwalaan ng teoryang ito na nagagamit
ang wika sa pagganap sa mga kilos at kung
paanong ang kahulugan at kilos ay maiuugnay
sa wika (Clark,2007).
Hal.:
• paghingi ng paumanhin pangako
• Pagreklamo pakiusap
• Paanyaya
3 Magkakaibang Akto
(John Austin)

• Locutionary Act – akto ng pahayag o

paggawa

• Illocutionary Act – intensyon ng pahayag

• Perlocutionary Act – epekto ng pahayag

 COOPERATIVE
• PRINCIPLE
Ayon sa prinsipyong ito, ang mga kasangkot
sa
komunikasyon ay inaasahang makikiisa para
sa
isang makabuluhang pag-uugnayan (Grice,
1975)
• Apat na kumersasyon sa Cooperative
Principle:
KOMUNIKASYONG DI-
BERBAL
• Mga sensyas na hindi gumagamit ng salita
subalit mas nakapagpapalinaw sa
kahulugan ng mga pahayag

• May labindalawang uri ng komunikasyong

di-berbal
Uri ng Komunikasyong Di-Berbal

1. Chronemics
- may kinalaman sa oras

2. Proxemics
- may kinalaman sa espasyo

3. Kinesics
-may kinalaman sa galaw ng katawan
Uri ng Komunikasyong Di-Berbal

4. Haptics
- may kinalaman sa paraan ng paghaplos

5. Iconics
- may kinalaman sa mga simbolo o icon

6. Colorics
- may kinalaman sa kulay na ginamit
Uri ng Komunikasyong Di-Berbal

7. Paralanguage
- may kinalaman sa paraan ng pagbigkas

8. Oculesics
- may kinalaman sa paggamit ng mata

9. Objectics
- may kinalaman sa mga bagay na ginagamit
Uri ng Komunikasyong Di-Berbal

10. Olfactorics
- may kinalaman sa pang-amoy

11.Pictics
- may kinalaman sa hawas ng mukha

12. Vocalics
- may kinalaman sa paggamit ng tunog
Kakayahang
Diskorsal
KAKAYAHANG
DISKORSAL
• Diskurso – pormal na pagtalalakay sa paksa,
pasulat man o pasalita.

• Tumutuon hindi lamang sa interpretasyon ng

mga indibidwal na pangungusap kundi sa
koneksyon ng magkakasunod na mga
pangungusap tungo sa isang makabuluhang
kabuuan
TERMINO KAHULUGAN

Kohisyon - Tumutukoy sa ugnayan ng kahulugan sa loob ng

teksto

Kohirens  - Tumutukoy sa kaisahan ng lahat ng pahayag sa

isang  sentral na  ideya

Semantik/ - tumutukoy sa kung paano nabibigyang-kahulugan

semantiko ang mga salita batay sa paggamit nito sa
pangungusap o pahayag
KOHISYON
Ang maaaring makatulong upang maugnay ang mga
pahayag ay mga cohesive devices.
 
 
Tinatawag ding kohesiyong gramatikal ay tumutukoy
sa mga salitang panghalip. Ito ang mga panandang
salita na ginagamit upang hindi gamitin ng paulit ulit
ang pangngalan. May dalawang uri (anapora at
katapora).
KOHISYON
HAL.

Nagbago na si Ana. Naging mailap na siya sa

pakikisama sa kanyang mga kaibigan at hindi na
rin sumasama sa mga lakad ng kanyang
katrabaho.
KOHIRENS
• Kaisahan o ugnayan ng lahat ng pahayag o
pangungusap sa isang sentral o pangunahing
ideya.

Halimbawa.

Nagbago na si Ana. Naging mailap na siya sa

pakikisama sa kanyang mga kaibigan at hindi na
rin sumasama sa mga lakad ng kanyang
katrabaho. May asawa na si Ana.
 PAGPAPALAWAK NG
PANGUNGUSAP
Isinasagawa sa isang pahayag upang mailahad,
mailarawan nang maayos at mas maging malinaw ang
ideyang nais ibahagi.
Ang sumusunod ay iba’t ibang paraan sa pagpapalawak
ng pangungusap:
Paggamit ng mga kataga/ingklitik;
Paggamit ng mga panuring;
Paggamit ng mga komplemento.
Paggamit ng Pagtatambal
1. PAGGAMIT NG KATAGA /
INGKILITIK
Napapahaba ang pangungusap gamit ang mga katagang
--pa, ba , man, naman , nga , pala at iba pa
Hal.
May ulam.
May ulam ba?
May ulam pa?
May ulam pa ba?
May ulam pa nga pala.
May ulam naman pala.
2. PAGGAMIT NG MGA
PANURING
Napapahaba ang pangungusap gamit ang mga panuring
na na at ng.
Hal.
Si Marianne ay mag-aaral.
Si Marianne ay isang mag-aaral.
Si Marianne ay  isang masipag na mag-aaral.
3. PAGGAMIT NG MGA
KOMPLEMENTO
a. Komplementong aktor – SINO?
Binigyan niya ako ng pagkain.

b. Komplementong layon – ANO?

Bumili siya ng pagkain para sa akin.

c. Komplementong benepaktibo – PARA SAAN o

PARA KANINO?
Bumili siya ng pagkain para sa akin.
3. PAGGAMIT NG MGA
KOMPLEMENTO
f. Komplementong Instrumental – ANO ANG
GAMIT o SA PAMAMAGITAN NG ANO?
Nakapag-aral siya sa Saint Louis gamit ang perang
kanyang naipon.

g. Komplementong kosatibo – DAHILAN?

Maraming namatay dahil sa COVID.
4. PAGGAMIT NG
PAGTATAMBAL
HAL.

1. Naglalaro ang kapatid ko ng Mobile Legend at

ako ay nanonood ng paborito kong palabas.
2. May nagustuhan akong damit ngunit wala akong
perang pambili.
 INTRODUKSYON SA
PANANALIKSIK SA WIKA O
KULTURANG PILIPINO
Kahulugan ng Pananaliksik
Layunin ng Pananaliksik
Katangian ng Mabuting Pananaliksik
Mga Uri ng Pananaliksik
Mga Katangiang Dapat Taglayin ng Isang
Mananaliksik
Mga Pananagutan ng Isang Mananaliksik
Ang Isyu ng Plagyarismo
 PANANALIKSI
Maingat, kritikal at
K Sistematikong
disiplinadong paghahanap ng mga
inkwiri impormasyon
Proseso ng
Proseso ng pag-aaral
pangangalap ng
o imbestigasyon
datos
Pagtatangkang
makakuha ng mga
solusyon
 LAYUNIN NG
PANANALIKSIK
 Upang makadiskubre ng mga bagong kaalaman

 Upang makakita ng mga sagot sa mga suliraning

hindi pa ganap na nalulutas

 Mapagbuti ang mga umiiral na teknik at

makadebelop ng mga bagong instrumento o

produkto
 LAYUNIN NG
PANANALIKSIK
 Higit na maunawaan ang kalikasan ng dati nang

kilalang substances at elements

 Makalikha ng mga batayan ng pagpapasya sa

kalakalan, industriya, edukasyon, pamahalaan at

iba pang larangan
 Ma-satisfy ang kuryosidad ng mananaliksik
 KATANGIAN NG MABUTING
PANANALIKSIK
1. Sistematiko
 Pagpili ng paksa
 Pagbubuo ng
 Pagbasa at Pagsasaliksik ng Kaugnay na Literatura
 Pagkalap ng mg Datos sa pamamagitan ng sample population
 Pagsusuring Estadistika
 Pagbibigay-Interprestasyon

 Pagbubuo ng Konklusyon/Rekomendasyon
2. Kontrolado

3. Empirikal

4. Mapanuri

5. Matiyaga at Hindi Minamadali

KATANGIAN NG MABUTING
PANANALIKSIK
6. Obhetibo, Lohikal at Walang Pagkiling

7. Gumagamit ng mga Kwantetibo o Estadistikal na

Metodo

8. Orihinal na Akda

9. Akyuret na Imbestigasyon, Obserbasyon at

Deskripsyon
KATANGIAN NG MABUTING
PANANALIKSIK

10. Pinagsisikapan

11. Nangangailangan ng Tapang

12. Maingat na Pagtatala at Pag-uulat

URI NG PANANALIKSIK
1. Analisis

2. Aral-Kaso o Case Study

3. Komparison

4. Korelasyon-Predikasyon

5. Ebalwasyon
 URI NG
PANANALIKSIK
6. Disenyo-Demonstrasyon

7. Sarbey-Kwestyoneyr

8. Istatus

9. Konstruksyon ng Teorya

10. Trend Analisis

KATANGIANG DAPAT TAGLAYIN NG
ISANG MANANALIKSIK
1. Masipag
2. Matiyaga
3. Maingat
4. Sistematiko
5. Kritikal o mapanuri
 MGA PANANAGUTAN NG ISANG
MANANALIKSIK
1. Kinikilala ng mananaliksik ang mga pinagkunan ng mga
datos
2. Bawat hiniram na termino at ideya ay kanyang
ginagawan ng karampatang tala
3. Hindi siya nagnanakaw ng mga salita ng iba kundi
sinisipi ito at binibigyan ng karampatang pagkilala
4. Hindi siya nagkukubli ng datos para lamang palakasin o
pagtibayin ang kanyang argumento o para ikiling ang
kanyang pag-aaral sa isang partikular na pananaw