Bab 4.

1 :
Konsep
Pengeluaran
EKONOMI SECONDARY
4
Firma sebagai pengeluar
Maksud : menggunakan faktor pengeluaran seperti buruh, modal, tanah dan
usahawan untuk mengeluarkan barang dan perkhidmatan.

Dua jenis:

● Swasta
● Awam

Saiz:

● Kecil (milikan tunggal)

● Besar (syarikat berhad)
Peranan Firma:

● Pembekal barang dan perkhidmatan

● Pengguna faktor pengeluaran

Objektif firma awam:

● Memaksimumkan kebajikan masyarakat

● Contoh: Tenaga Nasional Berhad (TNB) & Petronas

Objektif firma swasta:

● Memaksimumkan keuntungan dan jualan

● Contoh: AirAsia Berhad & Public Bank Berhad
Input
Input ialah faktor pengeluaran yang digunakan dalam proses pengeluaran untuk
menghasilkan barang dan perkhidmatan
Input tetap Input berubah

Sama walaupun keluaran meningkat Sentiasa berubah mengikut tingkat

atau merosot pengeluaran

Apabila tingkat output/keluaran Apabila tingkat output bertambah,

meningkat atau menurun, kuantiti kuantiti input berubah yang
input masih tetap digunakan akan bertambah dan
sebaliknya

Pada tingkat output sifar, masih Pada tingkat output sifar, tiada input
wujud input tetap berubah

Hanya berlaku dalam jangka masa Wujud dalam jangka masa pendek
pendek dan panjang

Cth: mesin, bangunan kilang, tanah Cth: bahan mentah, buruh

Contoh

Output kasut (pasang) Input tetap bangunan Input berubah buruh

kilang (unit) (orang)

0 1 0

500 1 6

1000 1 10

2500 1 16
Output
Output ialah barang atau perkhidmatan yang dihasilkan dalam proses pengeluaran.

● Juga dikenali sebagai keluaran

Barang perantaraan= barang yang akan digunakan dalam proses pengeluaran

seterusnya

● Contoh: tepung yang dihasilkan oleh sebuah firma digunakan oleh kilang biskut
untuk membuat biskut

Barang akhir= barang yang boleh terus digunakan oleh pengguna

● Contoh: biskut yang boleh terus dimakan oleh pengguna

Jangka Masa Pengeluaran
Merujuk kepada keupayaan sesebuah firma mengubah kuantiti input tetap dalam
proses pengeluaran.
Jangka masa pendek Jangka masa panjang

Firma tidak dapat mengubah kapasiti Firma dapat mengubah tingkat output dan
pengeluaran mengikut kehendak pasaran keupayaan pengeluaran dengan
mengubah semua input

Output hanya diubah dengan mengubah Output diubah dengan mengubah kuantiti
kuantiti input berubah sahaja input berubah dan input tetap

Buruh ditambah utk meningkatkan Buruh dan bilangan mesin jahit ditambah
pengeluaran pakaian tetapi mengguna untuk meningkatkan produktiviti
bilangaan mesin jahit yg sama
4.1.2 Fungsi Pengeluaran Jangka Pendek
Maksud adalah hubungan antara jumlah input dengan jumlah output

Q = output/keluaran

~K = input tetap

L = input berubah

Jika input berubah bertambah kepada input tetap, keluaran akan meningkat
sebaliknya, keluaran akan menurun apabila input berkurang

Ini ialah hubungan positif

Contoh fungsi pengeluaran dengan input
Input tetap Input berubah Jumlah Keluaran Keluaran
(~K) mesin (L) buruh keluaran (TP) purata (AP) marginal (MP)
(unit) (orang) (helai) (helai) (helai)

2 0 0 0 -

2 1 4 4 4

2 2 10 5 6

2 3 24 8 14

2 4 36 9 12

2 5 40 8 4

2 6 42 7 2

2 7 42 6 0

2 8 40 5 -2
Jumlah Keluaran (TP)
Merujuk kepada jumlah output yang dapat dihasilkan oleh sejumlah input

Jumlah keluaran = keluaran purata x input berubah

Hubungan jumlah keluaran dengan kuantiti buruh digunakan

Pada tingkat buruh 0, maka jumlah keluaran adalah kosong

Apabila satu buruh digunakan dan keluaran purata ialah 4, jumlah keluaran ialah 4

Apabila buruh meningkat ke 2 dan keluaran purata ialah 5, jumlah keluaran ialah 10

Jumlah keluaran mencapai nilai maksimumnya pada buruh ke-7 iaitu sebanyak 42
helai. Pertambahan buruh ke-8 menyebabkan jumlah keluaran merosot ke 40 helai.
Keluaran Purata (AP)
Merujuk kepada jumlah kuantiti keluaran yang dihasilkan oleh satu input berubah

Keluaran purata = jumlah keluaran / input berubah

Hubungan keluaran purata dengan kuantiti buruh digunakan

Pada tingkat buruh 0, keluaran purata ialah 0

Apabila bilangan input berubah bertambah drpd 1 buruh ke 4 buruh dan jumlah
keluaran ialah 36 helai, maka keluaran purata ialah 9 helai iaitu nilai maksimumnya

Selepas buruh ke-4, keluaran purata menurun. Keluaran purata tidak akan bernilai
sifar jika jumlah keluaran adalah positif
Keluaran Marginal (MP)
Merujuk kepada perubahan dalam jumlah keluaran kesan daripada perubahan
dalam satu unit input berubah.

Keluaran marginal = perubahan dalam jumlah keluaran / perubahan dalam input

berubah

Hubungan keluaran marginal dengan kuantiti buruh digunakan

Pada tingkat buruh 0, keluaran marginal tidak wujud

Apabila input berubah bertambah drpd seorang buruh ke 3, keluaran marginal

bertambah dari 4 helai ke 14 helai iaitu nilai maksimumnya.

Keluaran marginal menurun drpd 14 helai menjadi sifar apabila buruh ditambah ke
7 orang
4.1.3 Kos Pengeluaran
Bermaksud perbelanjaan yang dilakukan oleh sesuatu firma sebelum atau semasa
mengeluarkan barang dan perkhidmatan.

Cth kos yang terlibat ialah seperti gaji untuk buruh, sewa untuk tanah, faedah
untuk modal dan untung kepada usahawan, bil air, elektrik dan lain-lain.

Kos pengeluaran terbahagi kepada dua iaitu kos pengeluran jangka masa pendek
(bayaran untuk input tetap dan berubah) dan kos pengeluaran jangka masa panjang
(bayaran untuk input berubah).

Kos dibahagi kepada dua iaitu kos pengeluaran jangka masa pendek dan kos
pengeluaraan jangka masa panjang
Kos Tetap (FC)
Ialah bayaran yang dilakukan oleh firma terhadap penggunaan input tetap

Kos tetap tidak berubah walaupun keluaran berubah

Contohnya bayaran sewa untuk bangunan dan tanah

Kos tetap hanya wujud dalam jangka masa pendek kerana input tetap akan
berubah menjadi input berubah dalam jangka panjang

Kos tetap = harga input tetap x kuantiti input tetap

Kos Berubah (VC)
Merujuk kpd bayaran yg dilakukan oleh firma terhadap penggunaan input berubah

Kos berubah sentiasa berubah apabila tingkat output berubah

Contohnya, bayaran upah buruh, kos bahan mentah & bayaran bil elektrik

Kos berubah x wujud apabila tingkat output sifar kerana tiada input berubah
digunakan

Kos berubah = harga input berubah x kuantiti input berubah

Kos Berubah Purata (AVC)
Merujuk kpd kos berubah seunit output apabila membahagikan jumlah kos berubah
dengan jumlah output

Kos berubah purata ada mulanya menurun, dan kemudian meningkat dengan
pertambahan jumlah output

Kos berubah purata = kos berubah / jumlah keluaran

Jumlah Kos (TC)
Merujuk kpd semua jenis kos yg terlibat dalam pengeluaran output

Jumlah kos dapat diperoleh dengan menambahkan kos tetap dengan kos berubah
pada setiap tingkat output pengeluaran

Jumlah kos adalah sama dengan kos tetap apabila output sifar kerana tidak
wujudnya kos berubah

Jumlah kos = kos tetap + kos berubah

Kos Purata (AC)
Merujuk kepada kos seunit output & diperoleh dengan membahagikan jumlah kos
dengan jumlah output

Kos purata = jumlah kos / jumlah output

Kos Marginal (MC)
Merujuk kpd perubahan dalam jumlah kos kesan daripada perubahan dalam seunit
output

Kos marginal= perubahan dalam jumlah kos / perubahan dalam jumlah output

Dalam jangka masa pendek, perubahan dlm jumlah kos sama dengan perubahan
kos berubah kerana kos tetap adalah malar

Kos marginal = perubahan dalam kos berubah / perubahan dalam jumlah output
4.1.4 Pengiraan Kos Pengeluaran
Jadual 4.3 Kos pengeluaran jangka pendek sebuah firma dalam Ringgit Malaysia
(RM)
Jumlah Kos Kos Jumlah Kos Kos Kos berubah
output(unit) tetap(FC) berubah(VC) Kos(TC) purata(AC) marginal(MC) purata(AVC)

0 100 0 100 0 - 0

1 100 50 150 150 50 50

2 100 95 195 97.5 45 47.5

3 100 130 230 76.7 35 43.3

4 100 160 260 65 30 40

5 100 195 295 59 35 39

6 100 245 345 57.5 50 40.8

7 100 315 415 59.3 70 45

8 100 395 495 61.9 80 49.4

4.1.4 Pengiraan Kos Pengeluaran
● Kos tetap= Jumlah Kos- Kos Berubah
● Kos Berubah= Jumlah Kos- Kos tetap
● Jumlah Kos= Kos tetap + Kos berubah
● Kos Purata= Jumlah Kos /Jumlah Output
● Kos marginal= Perubahan dalam jumlah kos /Perubahan dalam jumlah output
● Kos Berubah Purata= Jumlah kos berubah /Jumlah output
4.1.5 Hubungan antara Perubahan Output dengan Jumlah Kos,Kos
Purata,Kos Marginal dan Kos Berubah Purata
Jadual 4.4 Kos Pengeluaran jangka pendek sebuah firma dalam Ringgit Malaysia(RM)
Jumlah Jumlah Kos Pola kos Kos Pola kos Kos Pola kos
output kos purata purata Marginal marginal berubah berubah
purata purata

0 100 0 - 0

1 150 150 50 50
Menurun
Menurun
2 195 97.5 45 47.5
Menurun
3 230 76.7 35 43.3
Minimum
4 260 65 30 40
Minimum
5 295 59 35 39

6 345 57.5 Minimum 50 40.8

Meningkat
Meningkat
Meningkat
7 415 59.3 70 45
Meningkat
8 495 61.9 80 49.4
4.1.5 Hubungan antara Perubahan Output dengan Jumlah Kos,Kos
Purata,Kos Marginal dan Kos Berubah Purata
● Hubungan antara Jumlah Output dengan Jumlah Kos
1. Pada output sifar, jumlah kos adalah tetap iaitu RM100.
2. Jumlah kos semakin meningkat apabila tingkat output meningkat. Jumlah Kos
meningkat daripada RM100 kepada RM495 apabila output meningkat daripada 1
unit kepada 8 unit.
● Hubungan antara Jumlah Output dengan Kos Purata
1. Apabila output meningkat daripada 1 unit ke 6 unit, kos purata menurun daripada
RM150 sehingga mencapai nilai minimumnya iaitu RM57.50 pada 6 unit output.
2. Apabila output meningkat daripada 7 unit ke 8 unit, kos purata meningkat daripada
RM59.30 kepada RM61.90.
● Hubungan antara Jumlah Output dengan Kos Marginal
1. Apabila output meningkat daripada 1 unit kepada 4 unit, kos marginal menurun
daripada RM50 kepada nilai minimumnya iaitu RM30.
2. Apabila output meningkat daripada 5 unit ke 8 unit, kos marginal meningkat
daripada RM35 kepada RM80.
4.1.5 Hubungan antara Perubahan Output dengan Jumlah Kos,Kos
Purata,Kos Marginal dan Kos Berubah Purata

● Hubungan antara Kos Purata dengan Kos Marginal

1. Apabila jumlah output meningkat,kos purata dan kos marginal semakin
menurun sehingga mencapai nilai minimum masing-masing.
2. Kos purata dan Kos marginal meningkat apabila jumlah output meningkat.
● Hubungan antara Output dengan Kos Berubah Purata
1. Apabila output meningkat daripada 1 unit kepada 5 unit, kos berubah purata
menurun daripada RM50 sehingga mencapai nilai minimumnya iaitu RM39.
2. Apabila output meningkat daripada 6 unit kepada 8 unit, kos purata meningkat
daripada RM40.80 kepada RM49.40.
4.1.6 Konsep Hasil dan Untung
Hasil ialah jumlah nilai penerimaan yang diperoleh firma daripada jualan keluarannya.

Jumlah Hasil(TR)= Harga(P) X Kuantiti jualan(Q)

● Untung adalah perbezaan antara jumlah hasil dengan jumlah kos

Untung=Jumlah Hasil-Jumlah Kos

1. Untung merupakan ganjaran kepada usahawan atas menggabungkan faktor pengeluaran dan
sanggup menanggung risiko ketidakpastian perniagaan.
2. Jumlah Kos terdiri daripada kos implisit dan kos eksplisit.

Kos Implisit Kos Eksplisit

Kos yang sepatutnya dibayar kepada faktor Kos yang dibayar dengan nyata oleh firma
pengeluaran tetapi tidak diambil kira dalam kos terhadap penggunaan input dalam proses
pengeluaran. pengeluaran barang dan perkhidmatan.

Contohnya seperti ganjaran upah yang Contohnya seperti bayaran upah buruh, kos
sepatutnya dibayar kepada pemilik sendiri,dan bahan mentah dan faedah atas pinjaman
faedah atas sumber modal sendiri. bank.
4.1.8 Tahap Pengeluaran Paling Cekap
● Konsep Hukum Pulangan Berkurangan
1. Hukum ini berdasarkan andaian seperti terdapat sekurang-kurangnya satu input
tetap, input berubah adalah homogen dan tingkat teknologi pengeluaran tidak
berubah.
2. Menyatakan apabila suatu input berubah ditambahkan secara berterusan kepada
satu input tetap, maka jumlah keluaran semakin bertambah, tetapi tambahannya
adalah semakin berkurangan bagi setiap unit tambahan input berubah.

Tahap 1-Jumlah Keluaran bertambah dengan kadar cepat menyebabkan pulangan

marginal bertambah

Tahap 2- Jumlah Keluaran bertambah dengan kadar perlahan menyebabkan

pulangan marginal berkurang.

Tahap 3- Jumlah Keluaran merosot menyebabkan pulangan marginal negatif.

Jadual 4.8 Jadual fungsi pengeluaran jangka pendek
Input tetap Input Berubah Jumlah Keluaran Keluaran
Tanah (ekar) Buruh (orang) Keluaran purata marginal

1 0 0 0 - Tahap 1
Tidak cekap
1 1 6 6 6

1 2 14 7 8

1 3 24 8 10

1 4 32 8 8 Tahap 2
Paling cekap
1 5 37 7.4 5

1 6 41 6.83 4

1 7 44 6.28 3

1 8 46 5.75 2

1 9 46 5.1 0

1 10 45 4.5 -1 Tahap 3
Tidak cekap
4.1.8 Tahap Pengeluaran Paling Cekap
Tahap 1(Buruh 1-3 orang)

● Bermula daripada kosong unit input berubah sehingga MP=AP dan AP mencapai titik maksimum.
● Tahap pengeluaran ini tidak cekap kerana input berubah yang digunakan secara relatif lebih kecil berbanding
dengan input tetap. Berlaku pembaziran input tetap.
● Pengeluar yang rasional tidak akan berhenti mengeluarkan output kerana penambahan input berubah akan
meningkat outputnya.

Tahap 2 (Buruh 4-9 orang)

● Bermula daripada MP=AP dan berakhir apabila MP=0

● Gabungan antara input berubah dan input tetap adalah yang paling cekap. Tahap ini adalah tahap yang paling
rasional dan cekap bagi mengeluarkan output.

Tahap 3 (Buruh 10 orang dan seterusnya)

● Bermula ketika MP=0 iaitu pada tahap TP maksimum.

● Pengeluar yang rasional tidak akan mengeluarkan barangan pada tahap ini kerana pertambahan penggunaan
input berubah akan menyebabkan jumlah keluaran menurun, berlaku pembaziran penggunaan buruh.
● Berlaku ketidakcekapan dalam pengeluaran dan merugikan pengusaha.
SEKIAN,TERIMA KASIH