Pangkat 3

YUNIT IV:
PAGWAWASTO NG
KOPYA, SIPI, AT
ORIHINAL
PAGWAWASTO NG KOPYA, SIPI, AT ORIHINAL
• Isang paraan kung saan ang isang tagapagwasto ng kopya
(copyreader) ay inayos mabuti ang kopya,sipi o manuskrito, bago ito
ipadala sa palimbagan.
KOPYA- maaring isang balita ,editorial o tudling, editorial o iba pa, o
isang pitak na pampanitikan.
SIPI - Nangangahulugan na akda.
- maaring isang bahagi lamang ng isang akda/sulatin o hindi8 kaya
ay buong akda.
- maaring direkta o hindi direkta ang paggamit nito .
*pagquote- isang halimbawa ng isang sipi.
Orihinal- ito ang sulatin gawa mismo ng isang manunulat ng
sarilinan.
 MGA TUNGKULIN

NG TAGAPAGWASTO

NG KOPYA
Magbigay ng tagubilin sa printers tungkol sa
uri at laki ng nais gamitin at kung ano ang
lapad ng kolum.

Magwasto ng mga kamalian sa mga talang

nakalap.

Magsulat ng mga ulo ng balita.

MGA GAWAIN NG
EDITOR
SA PAGWAWASTO
NG KOPYA
Tiyaking tumpak ang mga datos sa artikulo.
 tiyakin na ang akdang ililimbag ay may wastong
gramatika at pagbabaybay ng mga salita.
Magwasto ng kamalian ng mga datos batay sa
kahalagahan nito.
Tinitiyak nito kung mabisa ang pamatnubay na
ginagamit sa akda.
Pumutol o magkaltas ng di-mahalagang datos.
Mag-alis ng mga salitang nagsasaad ng opinyon
kung ang winawasto ay balita.
Mag-alis ng salitang nagsasaad ng opinion.
Magpalit ng mga salitang walang kabuluhan
tulad ng bangkay na di humihinga, hawak ng
kamay,pasan sa balikat at iba pa.
Magpalit ng mga salitang mahirap
maunawaan ng karamihang mambabasa.
Sinusunod nito ang istilo ng pahayagan.
Tinityak nitong Malaya sa anumang libelong
pamamahayag ang akda.
Tinitingnan nitong ang akdaay may
mabisang istilo at ulo. 1.
Sumusulat ng ulo ng balita at nagpapasya
sa tipograpiya nito.
Magbigay ng mga tagubilin sa
tagapaglimbag ukol sa laki at tipong
gagamitin at kolum.
MGA KAILANGANG KAGAMITAN SA PAGWAWASTO NG KOPYA

• Matulis na lapis na may malambot at maitim na

tasa.
• Kagamitang pang-opisina, kompyuter, at iba pa.
• Sanggunian: talasalitaan, thesaurus, almanac,
aklat pamamaraan o estilong pamahayagan.
• Aklat sa balarila.
• Sipi ng mga dating isyu ng pamapaaralang
pahayagan.
MGA PANANDA

SA PAGWAWASTO

NG KOPYA
 MGA PARAAN SA PAGGAMIT NG
PANANDA
Maging malinis ang kopya at iwasan ang
paggamit ng maraming salita.
Lahat ng pagwawasto ayb ilagay sa ibabaw ng
salitang iwawasto.
Hindi naglalagay ng mga pananda o
pagwwawasto sa mardyin. Ito’y ginagawa lamang
sa pagwawasto ng pruweba (proofreading)
 MGA PARAAN SA PAGWAWASTO NG KOPYA
• Ilagda ang pangalan o pirmi sa dulong kaliwa ng papel.
• Ilagay ang bilon sa pinter sa dulong kanang papel. Bilugan ito.
• Basahin muna ng may pag-unawa ang kabuuang artikulo.
• iwasto ang mali sa balarila, bantas, istilo, baybay at iba pang
kamaliang mapansin.
• Ihambing ang iniwastong mali sa tala.
• Basahing muli ang kopya uoang tiyaking: a. mahalagang tala ay
naitala at ang di mahalagang tala ay maalis na; b. ang muling
pagsulat at pagbuo ay mahusay at; c. naipasok nang lahat ang
pagwawasto.
• Tingan ang haba ng artikulo kung tugma sa takdang espasyo.
• Isulat ang ulo ng balita.
 MGA KATANGIAN NG MABISANG EDITOR SA
PAGWAWASTO NG KOPYA
1. Malawak ang kaalaman sa wika.
2. Mahusay sa gramatika at pagbaybay.
3. Malawak ang kaalaman sa talasalitaan.
4. Mahilig ang magbasa.
5. Maraming alam sa pangkahalatan at kasalukuyang
impoymasyon.
6. Alam ang mga batas tungkol sa libelido.
7. Kabisado ang mga pananda sa pagwawasto ng sipi
8. Metikuloso
 YUNIT V:
PAGWAWASTO
NG PRUWEBA O
GALEREDA
oIsang paraan sa pagwawasto ng mga
pagkakamali ng linotipya o ng computer
encoder sa pagbuo ng pruweba upang
makapaglabas ng isang malinis at
walang anumang kamaliang pahayagan.
oIto ay maaring galling sa Linotype
machine (letter press printing) o sa
kompyuter.
 MGA KAMALIANG
MAARING

NILIKHA NG LINOTYPIST
O NG

COMPUTER ENCODER
1. Kamalian sa kopya (copy error)- mga kamaliang
naka-ligtaang ituwid ng tagapagwasto ng kopya.
 Halimbawa: maling baybay, bantas, gamit ng malalaki o
maliliit na titika at maling gamit ng daglat, numero atbp.,
at kinopyang “as is” ng taga-linotipya.
2. Kamalian sa paglinotipya (operator’s error)- sariling
kamalian ng taga-linotipya na kung minsan ay tinatawag
na typographikal errors o typos.
3. Kamalian sa paglimbag ( machine error)- kasama
rito ang mga malalabong tipo, mga letra o salitang kilo
ang pagkakahanay; at mga maling tipo(wrong font), mga
mataas o mababang slugs na lihis sa linya.
MGA DAPAT TANDAAN

SA PAGWAWASTO NG
PRUWEBA

(SA LETTER PRESS

PRINTING
 PATALYANG PRUWEBA ( GALLEY
PROOF)
~ Isang mahabang at malinis na papel na
pinaglilimbagan ng tekstong iniwasto ng tagawasto ng
kopya.
~ dito naman iwawasto ng tagawasto ng pruweba ang
mga kamaliang nagawa ng taga-linotipya.
Dalawang Pruwebang gagawin:
1. Para sa pagwawasto
2. Para idikit sa dami (dummy sheet).
 MGA PARAAN SA PAGWAWASTO NG
PRUWEBA
1. Ilagay ang pagwawastong ginawa sa tabi o mardyin kung saan
malapit ang mali. Gamitin ang mga tamang bantas at pananda.
2. Gawing patnubay ang orihinal na kpya o sipi. Higit na mainam
kung dalawa ang magwawasto ng pruweba:
- (1) babasa ng orihinal
- (2) siyang magwawasto
>kapag iisa lang ang nagwawasto, babasahin niya ang isang linya
ng orihinal at ihahambing ito sa pruweba saka pa lamang niya
iwawasto ang mali
3. Isulat ng malinaw ang ginawang pagwawasto huwag
burahin ang salitang nais palitan. Bilugan ito at isulat sa
palugit o mardyin ang wastong salita.
4. Suriin kung ang mga tipong ginamit ay pawang
magkakaluiati. Tingnan din kung wasto ang mga baybay
at ayos.
5. Isulat ang lahat ng pagwawasto sa mardyin ngunit
iwasang magkagulo ang mga guhit. Hanngat maari ay sa
mardyin na katapat man ang isulat ang wastong kapalit.
6. Lagdaan ang pruwebang iwinasto nang madaling
mahanap kung sino ang tagawasto.

7. Ang mga iwinastong pruweba ay ibalik sa taga-

linotipya para sa panibagong paglinotipya. Kumuha uli
ng pruweba at tingnan kung naipasok lahat ang mga
koreksyon. Ulitin ang hakbang na ito hanggang may na
nakikitang mali sa pruweba.
 MGA PARAAN SA PAGWAWASTO NG PAHINA
(PAGE PROOFREADING)
a. Tingnan ang mga karugtong na linya, magkasunod na linya,
“windows” (huling salita sa piriutol na slag), polyo (pangalan ng
pahayagan, petsa ng paglimbag at bilang ng pahina). Lahat na
bilang na pares sa kaliwa; lahat na bilang na gansal sa kanan.
b. Iwasto ang ulo sa bawat balita at lathalain.
c. Tiyakin na nasa tamang ayos ang mga tipong ginamit.
d. Tiyakin din na tama ang tipograpiyang ginamit sa ulo, Tulad ng
plaugit ng bawat titika, gitling o gatling.
E. Tingnan na hindi nagkapalit-palit ang mga slags o letra at
hindi nabaliktad ang mga ito.
F. Tingnan din na mahusay ang palugit (leading) ng bawat
linya sa teksto.
G. Tiyakin na walang maling tipo na nasingit (wrong font) sa
mga pahian
H. Dapat ding walang naiwang maling sa mga pahina. Ibalik
ang pahinang pruweba sa tagalinotipya hanggang may
nakikitang mali rito. Kapag “malinis” na, maari nang “isakay”
sa makina ang magkaharap na pahina nang malimbag.
 MGA PARAAN SA PAGWAWASTO NG
NAUNANG PAHINANG PRUWEBA (REVISED
PAGEPROOF)
1. Iwasto ang may mali sa pahina. Tiyaking ang lahat ng
pagwawastong ginawa ay naipasok at walang mali sa ibang bahagi
ng pinalitang slag.
2. Basahin ang linyang naglalaman ng iwinastong salita, gayon din
ang dalawa o tatlong magkasunod na linya nang makatiyak na
walang mali ang mga ito.
3. Kapag may mali pa, iwasto kung ito’y walang nalikha ng
taglinotipya.
4. Uulitin ang hakbang na ito hanggang may nakikitang mali sa
pruweba. Iba ng paraan sa pagwawasto ng pruweba sa kompyuter
printing