Powstania Narodowe w XIXw.

Wykonała: Aleksandra Sieniuta 3F

 Powstanie Listopadowe 1830
 W nocy z 29 na 30 listopada 1830 roku w Warszawie rozpoczął się zryw
niepodległościowy przeciwko rosyjskiemu zaborcy.
 140 tysięcy ludzi przez 10 miesięcy prowadziło walkę z największą potęgą
militarną Europy, odnosząc w niej poważne, lecz przejściowe sukcesy.
 Powstanie listopadowe było największym wysiłkiem zbrojnym w polskich
walkach wyzwoleńczych XIX wieku.

Wygrane bitwy: Przegrane bitwy:

pod Stoczkiem - 14 lutego 1831 pod Wronowem - 17 kwietnia 1831

pod Dobrem - 17 lutego 1831
pod Białołęką – 24/25 lutego 1831
pod Wawrem - 31 marca 1831
pod Dębem Wielkim - 31 marca 1831
pod Iganiami - 10 kwietnia 1831
pod Kaz.Dolnym - 18 kwietnia 1831
pod Połągą - 10 maja - 14 maja 1831
pod Ostrołęką - 26 maja 1831
pod Wilnem - 19 czerwca 1831
pod Wilnem - 17 sierpnia 1831
Skutki Powstania Listopadowego
 POLITYCZNE:
 Znaczne ograniczenie autonomii Królestwa Polskiego
 Likwidacja konstytucji, armii, polskich władz i sądów
 GOSPODARCZE:
 Nałożono wysoką kontrybucję
 Zbudowano na koszt Polski Cytadelę z silnym
garnizonem rosyjskim
 Wprowadzono barierę celną na granicy polsko-
rosyjskiej
 KULTUROWE:
 Likwidacja polskiego szkolnictwa, szczególnie
średniego i wyższego
 Wielka Emigracja
 DEMOGRAFICZNE:
 Interwencyjna armia rosyjska przywlokła ze sobą
epidemię cholery
 Powstanie Styczniowe
 Powstanie styczniowe było formą desperackiej demonstracji politycznej.
Sprzeciwem wobec nasilającej się, pogardliwej, bezdusznej i przymusowej
rusyfikacji mieszkańców Królestwa Kongresowego.
 Powstanie styczniowe było największym zrywem narodowym, na który
złożyło się ponad 1200 bitew i potyczek. Wzięło w nim udział ponad 200
tysięcy powstańców, skupionych w licznych oddziałach.

Wygrane bitwy: Przegrane bitwy:

Węgrów – 3 luty 1863
Sosnowiec – 6-7 luty 1863
Chroberz – 17 marca 1863
Żyrzyn – 8 sierpnia 1863
Panasówka – 3 wrzesień 1863
Siemiatycze – 6-7 luty 1863
Miechów – 17 luty 1863
Nowa Wieś – 21 luty 21863
Małogoszcz – 24luty 1863
Igołomia – 21 marca 1862
Krasnobród – 24 marca 1863
Wyprawa morska – 25 marca 1863
Krzykawka – 3-4 maja 1863
Fajsławice – 24 sierpnia 1863
Częstochowa – 1 lipca 1864
Skutki Powstania Styczniowego

 Całkowita utrata autonomii przez

Królestwo Polskie
 Uwłaszczenie chłopów
 Konfiskata majątków powstańców
 Nadanie Królestwu Polskiemu
nazwy Kraju Przywiślańskiego
 Wywóz uczestników powstanie na
Sybir lub do więzień
 Powstanie Krakowskie 1846
 Była to walka o odzyskanie niepodległości i o zmiany polityczno-
społeczne. Przy bramach miasta musiały stanąć wojska aż wszystkich
trzech zaborców
 Powstanie to było przygotowane przez Towarzystwo Demokratyczne
Polskie i jego emisariuszy oraz krajowe organizacje spiskowe.
 Pierwszym elementem był atak ludności krakowskiej na oddział
Austyjaków 20-21 lutego, następnie po dwóch dniach po odzyskaniu
Krakowa powstał Rząd Narodowy: Ludwik Gorzkowski- przywódca
krakowskiej organizacji, Jan Tyssowsk - przedstawiciel Galicji,
Aleksander Grzegorzewski- przedstawiciel Królestwa.
 Rząd ogłosił manifest do narodu polskiego, który nie spodobał się
bogatemu mieszczaństwu i arystokracji
 Po 9 dniach od śmierci Dembowskiego (27 lutego) powstanie kończy się
porażką
 Rabacja Galicyjska 1846
rab
 Nazywana najsłynniejszym buntem chłopskim w dziejach
Polski
 Chłopstwo z Galicji buntowało się przeciw pańszczyźnie i
poddaństwu. Sytuację zaostrzyła jeszcze klęska żywiołowa
z 1844-1845
 Rabacja galicyjska utrudniła i była istotną przyczyną klęski
powstania krakowskiego
 Austria nie chciała dopuścić do połączenia dwóch grup
społecznych więc wmówiła chłopom, że chce ich
wyswobodzić, oni napadali na dwory, bili i mordowali ich
mieszkańców i palili majątki
 na czele ruchu chłopskiego stanął Jakub Szela, gospodarz ze
wsi Smarzowa, został pełnomocnikiem chłopów.
Zaprowadził lokalne władze, wiejskie straże, nawoływał do
nie odrabiania pańszczyzny
Życie pod zaborami Pruskimi

 Najlepsze życie pod względem

gospodarczym

 Chłopi mieli prawo uwłaszczać

ziemie ze względu na dokonane
reformy

 Miasto się rozwijało, co znacząco

poprawiło warunki życia

 Stosowane sztuczne nawozy,

pojawiały się gorzelnie,
cukrownie, młyny i wiele innych.
Życie pod zaborami Rosyjskimi

 Rozwój przemysłu, nie sprzyjający

polskim robotnikom.

 Długie godziny pracy, za niską

płacę

 Bardzo częste wypadki,

spowodowane nie przestrzeganiem
zasad bezpieczeństwa ani higieny

 Budowane zakłady włókiennicze,

metaliczne. Rozwój hutnictwa i
kopalni węgla.
Życie pod zaborami Pruskimi
 Najbardziej zacofany rozwój gospodarczy,
pogarszający stan był wynikiem licznych
rozdrobnień gospodarstw

 Najbardziej rozwinięty pod względem

kultury i oświaty

 Przyzwolenie Austro-Węgier na
posługiwanie się językiem polskim jako
urzędowym

 Pozwolenie uniwersytecie Krakowskim i

Lwowskim działalności, gdzie skupiała
się polska młodzież. Artyści mogli
tworzyć bez przeszkód
Główne nurty polityczne w XIX w Polsce Ruch
Narodowy

 Głównym celem Ligi Polskiej było odzyskanie

niepodległości na drodze zbrojnej. Polska miała
obejmować ziemie trzech zaborów, by być republiką
demokratyczną o charakterze liberalnym.
 Liga Narodowa natomiast odsuwała na dalszy plan
idee walki o niepodległość na rzecz walki o jedność
i rozwój narodu polskiego zagrożonego przez
wzmożoną germanizację i rusyfikację
 Były to: Liga Polska, Liga Narodowa, Stronnictwo
Narodowo-Demokratyczne (ND lub Endecja)
Główne nurty polityczne w XIX w Polsce Ruch
Ludowy

 Ruch ten dążył do rozwoju oświaty ludowej i walk

chłopów o prawa polityczne, mówili również o
wspólnym działaniu i odsunięciu na bok konfliktów
społecznych
 Prekursorami ruchu ludowego byli: ksiądz Stanisław
Stojałowski, Bolesław i Maria Wysłouchowie, Jan
Stapiński. Wydawali oni pisma propagujące idee
kulturalnej wsi oraz rozwoju społecznego.
 Były to: Stronnictwo Ludowe, Polskie Stronnictwo
Ludowe (PSL)
Główne nurty polityczne w XIX w Polsce Ruch
Robotniczy
 Program był wzorowany na Manifeście Komunistycznym
Karola Marksa. Nie były podejmowane kwestię niepodległej
Polski oraz był on przeciwny walce narodowowyzwoleńczej,
głównym celem była rewolucja społeczna.
 W 1888 roku program zaczął poruszać kwestię autonomii, a
głównym celem było doprowadzenie do rewolucji w wyniku
której robotnicy przejęliby władzę.
 Były to: Wielki Proletariat, II Proletariat, Związek
Robotników Polskich (ZRP), Polska Partia Socjalistyczna
(PPS), Socjaldemokracja Królestwa Polskiego i Litwy
(SDKPiL)
thx