Professional Documents
Culture Documents
Hafta8 D8-Güncel
Hafta8 D8-Güncel
1
ANTEN IŞIMA KARAKTERİSTİKLERİ
Özetle anten kazancı, yönlendiricilik parametresinin içerisine anten üzerindeki kayıp etkilerinin
katılmasıyla elde edilen parametre anten kazancıdır.
Verimlilik 1 den küçük olduğu için, anten kazancıda yönlendiricilikten daha düşüktür.
2
DERS İÇERİĞİNE GENEL BAKIŞ
(BU HAFTA )
HAFTALAR PLANLANAN DERS İÇERİKLERİ
1. Hafta Radarlara genel bakış, çalışma prensipleri
2. Hafta Radarların alt bileşenleri, iç yapısı, radarların sınıflandırılması
3
ANTEN IŞIMA KARAKTERİSTİKLERİ
Zs=Rs+jXs Zantenna=R+JX
5
ANTEN IŞIMA KARAKTERİSTİKLERİ
Rx Zantenna=R+JX
Zrec=Rrec+jXrec
6
ANTEN IŞIMA KARAKTERİSTİKLERİ
oldu.
• İşte biz anten empedansının reel kısmını,
Zrec
8
ANTEN IŞIMA KARAKTERİSTİKLERİ
Pt=Prad+Ploss
yazılır:
9
ANTEN IŞIMA KARAKTERİSTİKLERİ
=8π/3
Bunları daha
önceden
bulmuştuk!
Hatırlayalım ! 10
ANTEN IŞIMA KARAKTERİSTİKLERİ
ÇÖZÜM:
(8π/3) R2 =
Buradan:
11
ANTEN IŞIMA KARAKTERİSTİKLERİ
ÇÖZÜM:
Şimdide kayıp direncini bulalım:
Bakır iletkenliği
Verimlilik:
YORUMLAYALIM ! 12
ANTEN IŞIMA KARAKTERİSTİKLERİ
ÖDEV:
1) Geçen haftaki derste anlattığımız patern katı açısı fiziksel olarak neyi temsil etmektedir?
2) İzotropik anten her yöne eşit seviyede ışıma yapan antendir. Gerçek hayatta iletim amaçlı
izotropik anten üretimi mümkün değildir. Fakat bazı doğal ışıyıcılar izotropik
elektromanyetik ışıma yapabilir. Düşünün ve izotropik ışıyıcıya bir örnek verin. İzotropik
ışıyıcının 3 boyutlu ve 2 boyutlu ışıma paternini elinzile çizin. Açıları yönleri ve düzlemleri
açık bir şekilde belirtin. Önceki derste anten paternleri kısmının üzerinden geçmenizde
fayda vardır. İzotropik antenin yönlendiriciliği kaçtır? Hem normal hemde dB cinsinden
değerini yazınız.
3) Bu derste Hertz diplünün ışıma direncini (Rrad) bulduk. Işıma direncini antenin dalga boyu
cinsinden uzunluğuna (buna elektriksel uzunluk denir) göre MATLAB da çizdirin. Anten
uzunluğu l yi 0 ile 10ʎ arası arası, 0.01ʎ aralıklarla çizdirerek Rrad’ın değişimini görün.
Çizdiğiniz bu grafik üzerindeki değerlere bakarak, anteni 50 ohmluk giriş empedansı olan
bir vericiye bağlayacağımızı düşünürsek, antenin en uygun elektriksel boyutu ne olmalıdır?
Kayıp direncini ihmal edebilirsiniz.
14
YARIM DALGA DİPOL ANTENİ
HALF-WAVE DIPOLE ANTENNA
• Şu ana kadar elektriksel uzunluğu çok küçük olan kısa dipolü inceledik. Gerçek hayatta kısa
dipol kullanılmaz, yarım dalga yada çeyrek dalga dipolü sıklıkla kullanılır ! Çünkü kısa
dipolün ışıma direnci çok düşük olduğu için verimliliğide düşüktür. Elektriksel uzunluk
arttıkça ışıma direnci artar. Bunu önceki slaytta verdiğimiz ödevi bu hafta içinde yaparken
daha iyi anlayacaksınız ! • Antenin boyu yarım dalga olduğundan
dolayı, üzerindeki akım kısa dipoldeki gibi
sabit değildir. Artık üzerindeki akım anten
boyunca değişim gösterir ve bu değişim yarm
dalga şeklindedir ve aşağıdaki matematiksel
ifadeyle gösterilir !
16
YARIM DALGA DİPOL ANTENİ
HALF-WAVE DIPOLE ANTENNA
Yukarıda sol taraftaki yarım dalga dipolünü matematiksel olarak küçük parçalara bölüp sağ
taraftaki hale getirip inceleyelim. Uzak alandaki Q noktasındaki E ve H değerlerini bulalım.
17
YARIM DALGA DİPOL ANTENİ
HALF-WAVE DIPOLE ANTENNA
Uzak alanda bölünmüş her bir küçük parçadan dolayı
oluşan küçük elektrik ve manyetik alanlar dE ve dH
aşağıdaki gibidir:
20
YARIM DALGA DİPOL ANTENİ
HALF-WAVE DIPOLE ANTENNA
21
YARIM DALGA DİPOL ANTENİ
HALF-WAVE DIPOLE ANTENNA
Yarım dalga dipolün yönlendiriciliğini bulalım:
Görüldüğü üzere, kısa dipolle karşılaştırıldığında, ışıma direnci çok çok büyük. Sizin ödevdeki
çizimlerinizde de göreceksiniz !
23
YARIM DALGA DİPOL ANTENİ
HALF-WAVE DIPOLE ANTENNA
Işıma direncini bulalım:
ÖRN: 75 MHz de bakırdan yapılmış ve çapı a=0.4mm olan yarım dalga dipolünün verimliliğne
bakalım
ÇÖZÜM:
=1.8 ohm
Buradan verimlilik:
Görüldüğü üzere anten verimliliği kısa dipole göre çok çok iyidir. 24
YARIM DALGA, TAM DALGA VE 1.5 DALGA
BOYU DİPOL ANTENLERİN IŞIMA
PATERNİ
25
ETKİN ALAN
• Bir alıcı antenin bulunduğu konumda havada ortalama akan W/m 2 cinsinden güç
yoğunluğunun, yani poynting vectorü (S)’in ne kadarını antenin girişine çevirebileceği alıcı
antenin ışıma paterni yada anten yönlendiricilği (D) yada kazancı (G) ile orantılıdır.
• Çoğu zaman antenin gelen EM dalgadaki güç yoğunluğunun anten çıkışındaki güce çevrilme
seviyesi anten etkin alanı (effective area) diye bir parametre ile belirlenir ve bu parametre,
Ae, aşağıdaki gibi hesaplanır: Antenin elektriksel akım ve gerilim olarak
uçlarında verebildiği güç. Yani burada anteni
Pt seviyesinde RF sinyal üreten bir üretec
olarak görebiliriz.
26
FRİİS DENKLEMİ
• Verici antenine vericiden Pt gücü basıldığını ve antenle verici match olduğu için tüm Pt nin
antene girdiğini varsayalım. Anten yukarıdaki gibi horn anten değilde izotropic bir ışıyıcı
olsun. Bu durumda antenden R uzaklığındaki güç m2 başına düşen güç yoğunluğu aşağıdaki
gibi olur:
• Eğer anten izotropik anten değilde yönlendiriciliği olan anten ise, bu durumda m 2 başına
düşen güç yoğunluğu nasıl olurdu hatırlayalım (yönlendiricilik izotropik bir ışıyıcıya göre
antenin yaptığı bağıl ışıma seviyesi idi ):
27
FRİİS DENKLEMİ
• Hatırlarsanız, anten kazancı yönlendiriciliğin içine anten kaybının katılmış hali idi
• Bu durumda R notasında, verici antenin girişine basılan güç ten (Pt) den dolayı oluşan
ortalama güç yoğunluğunun son hali aşağıdaki gibi olu:
28
FRİİS DENKLEMİ
Burada Si=Sr
Gt büyüklüğünde anten kazancı olan ve Pt gücü girilen verici
antenin kendisinden R mesafe sonrasındaki bir alıcı antenin
olduğu noktada oluşturduğu m2 başına düşen güç yoğunluğu
• Alıcı anten bu yukarıda hesaplanan güç yoğunluğundan alabildiği güç miktarı anten etkin
alanı ile belirleniyordu hatırlayalım: P 𝐺𝑡𝑃𝑡 𝜆2𝐷 𝐺𝑡 𝑃𝑡
∫ ¿= 𝐴 𝑒 2
=
4 𝜋 4𝜋 𝑅2
¿
4𝜋 𝑅
Pint= Ae x Sr
ve 𝜆2 𝜉 𝑟 𝐷 𝐺 𝑡 𝑃 𝑡 𝜆 2 𝐺 𝑟 𝐺 𝑡 𝑃 𝑡
P𝑟𝑒𝑐 = =
Prec= Pint x ξr 4 𝜋 4 𝜋 𝑅2 4 𝜋 4 𝜋 𝑅2
2
¿ 𝜆
𝑃𝑡
=𝐺𝑟 𝐺 𝑡 (
4𝜋 𝑅 ) Friis Link Denklemi 29
FRİİS DENKLEMİ
2
𝜆
¿ =𝐺 𝐺
𝑃𝑡
𝑟 𝑡
4𝜋 𝑅 ( )
GERÇEK HAYAT UYGULAMALARINDA
KULLANILAN ÇEŞİTLİ ANTENLER
ÇEVRİM ANTENİ (LOOP ANTENNA)
31
GERÇEK HAYAT UYGULAMALARINDA
KULLANILAN ÇEŞİTLİ ANTENLER
ÇEVRİM ANTENİ (LOOP ANTENNA)
KÜÇÜK ÇEVRİM ANTENİN E ve H FORMULLERİ
Balanis 5. chapterda, loop antenin antende R kadar mesafe sonrası E, H ve nihai olarak S (güç
yoğunluğu) formüllerinin çıkarımı detaylı olarak anlatılmaktadır. Merak edenler çıkarımlara
bakarsa, diğer tel antende olduğu gibi aynı adımların kullanıldığını görebilir.Uzak alanda r
çok büyük
olduğu için Hr
komponenti 0
a yaklaşır.
Hr
komponenti 0
kabul edilirse
de sadece Hθ
ve Eф
bileşenleri
kalır ve bu
uzak alanda
TEM dalga
olarak kabul
edilbileceğini
gösterir.
32
GERÇEK HAYAT UYGULAMALARINDA
KULLANILAN ÇEŞİTLİ ANTENLER
ÇEVRİM ANTENİ (LOOP ANTENNA)
KÜÇÜK ÇEVRİM ANTENİN E ve H FORMULLERİ
UZAK ALAN YAKLAŞIMI
33
GERÇEK HAYAT UYGULAMALARINDA
KULLANILAN ÇEŞİTLİ ANTENLER
ÇEVRİM ANTENİ (LOOP ANTENNA)
KÜÇÜK ÇEVRİM ANTENİN S ve Prad FORMULLERİ
34
GERÇEK HAYAT UYGULAMALARINDA
KULLANILAN ÇEŞİTLİ ANTENLER
ÇEVRİM ANTENİ (LOOP ANTENNA)
KÜÇÜK ÇEVRİM ANTENİN S ve Prad FORMULLERİ
35
GERÇEK HAYAT UYGULAMALARINDA
KULLANILAN ÇEŞİTLİ ANTENLER
ÇEVRİM ANTENİ (LOOP ANTENNA)
NORMALİZE IŞIMA ŞİDDETİ VE IŞIMA PATERNİ
F (θ,ф)
Fmax
Fmax
36
GERÇEK HAYAT UYGULAMALARINDA
KULLANILAN ÇEŞİTLİ ANTENLER
ÇEVRİM ANTENİ (LOOP ANTENNA)
NORMALİZE IŞIMA ŞİDDETİ VE IŞIMA PATERNİ
37
GERÇEK HAYAT UYGULAMALARINDA
KULLANILAN ÇEŞİTLİ ANTENLER
BİKONİK ANTEN (BICONICAL ANTENNA)
38
GERÇEK HAYAT UYGULAMALARINDA
KULLANILAN ÇEŞİTLİ ANTENLER
LOG PERİYODİK ANTEN (LOG PERIODICAL ANTENNA)
Geniş bantlı bir anten. Yukarıya baktığınızda arka arkaya dizilmiş dipol serisi olduğunu
görürsünüz!
Her bir dipolün uzunluğu ve dipoller arası mesafeler belirlenerek çalışma frekansı ve bant
genişliği tasarlanır. Tasarım formulleri ve detaylı teorisi anten kitaplarıonda mevcuttur.
39
GERÇEK HAYAT UYGULAMALARINDA
KULLANILAN ÇEŞİTLİ ANTENLER
YAGİ UDA ANTENİ (YAGI UDA ANTENNA)
TÜRKSAT GÖLBAŞI
TESİSLERİNDEKİ UYDU
HABERLEŞMESİNDE KULLANILAN
ÇANAK ANTENLER
Çok dar hüzmeli yüksek
yönlendiricilikli antenler.
Bant genişliği çanağın odağındaki
besleyicinin bant genişliği ile
belirlenir.
25-30 dB lerde
yönlendiriciliği
var !
41
GERÇEK HAYAT UYGULAMALARINDA
KULLANILAN ÇEŞİTLİ ANTENLER
HUNİ yada KONİ ANTENİ (HORN ANTENNA):
300 MHz ve üzeri frekanslarda noktada-noktaya haberleşme
için kullanılan, çanak anten kadar olmasada, dipol yada loop
gibi antenlere göre çok dar hüzmeli ve yüksek
yönlendiricilikli antenlerdir.
42
GERÇEK HAYAT UYGULAMALARINDA
KULLANILAN ÇEŞİTLİ ANTENLER
MİKROŞERİT yada BASKILI ANTENLER (MICROSTRIP ANTENNAS):
43