Hasta Hayvanın Muayene

için Hazırlanması

Yrd. Doç. Dr. Cenk YARDIMCI

 NEDEN?
 Hekim ve asistanına gelebilecek zararlar

 Muayenenin eksiksiz ve rahat olarak

yapılabilmesi

 Küçük müdahalelerin yapılabilmesi (enj.,dikiş

alınması)
 Hayvanın mizacının bilinmesi gerekir (hasta
sahibi veya bakıcısı)

 Veteriner hekim ve yardımcılarının tecrübesi

 Hayvana yaklaşım şekilleri

 Hayvanların tutma, bağlama yöntemleri

 Hayvanların tutulması ve bağlanması
gerektiğinde mutlaka cevaplanması gereken
bazı sorular vardır

 Hayvanlar üzerine hangi işlemler yapılacak?

 Tutma işlemi maksimum emniyet, en kısa sürede ve
hayvan için en az rahatsızlık verecek şekilde kim
tarafından yapabilir?
 Bunun için en uygun yer neresidir?
 Bu yer hayvan ve bakıcısı için de güvenlimidir?
 Yapılacak iş en kısa sürede ve hayvana en az
rahatsızlık verecek şekilde hangi teknikle
gerçekleştirilebilir?
 Gerek küçük gerekse büyük hayvanlarda, muayene
veya sağaltım amaçlı yaklaşımlarda Veteriner
Hekim ve hayvan sahibi-bakıcısı ile iyi bir diyalog
içinde olmalıdır
 Hayvanlar bulundukları ortamın dışına çıktıklarında
strese girebilir
 Bu durumda hayvanın yanında alışık olduğu birinin
bulunması faydalı olabilir
 Ayrıca hayvanla devamlı konuşmak, görebileceği
şekilde yaklaşmak (ön veya yandan)
 Mizacı öğrenildikten sonra baş boyun bölgesinden
okşanması hayvanları sakinleştirecektir
 Bu şekilde sakinleştirilemeyen ve yanına
yaklaşılmayan hayvanlarda bazı fiziksel
tutma ve bağlama yöntemlerinden yararlanılır

 Eğer bundan da sonuç alınamazsa sedatif

ilaçlar kullanılabilir
 SIĞIRLARIN MUAYENEYE
HAZIRLANMASI
 Sığırlar kendini savunmak için baş, boynuz
ve ayaklarını kullanır
 Ürkek, agresif veya kaçmaya eğimli sığırlar
yana doğru kaçarlar ve yarım daire şeklinde
yana doğru tekme atarlar
 Boğa gibi agresif olabilecek hayvanlar
kafalarıyla vurmayı ve insanı duvara
sıkıştırmayı deneyebilirler bu yüzden
kaçabilecek bir yolun olması gerekir
 Sığırların tutulması gereken ilk ve en önemli yer baş
bölgesidir
?
 Hayvan başını sallayarak veya vurarak tutan kişiyi
yaralayabilir
 Vücudun diğer bölümleri tutulsa bile hayvan
kesinlikle sabitlenemez
 Bu tespit yapıldıktan sonra genelde daha sakin bir
davranışta bulunurlar
Bunun için:
1. Hayvanı sağım duvarına götürmek
2. Başı, yemliklerde veya travaylarda bulunan
metal kollara tespit etmek
3. Yular uygulamak
4. Semptum nasi, kavram bölgesi, kuyruk gibi
bölgelerden uygun şekilde tutmak
5. Muşet, tendo kıskacı, sağımcı kolu gibi
aletlerden yararlanmak
Başın tutulması
1. Yardımcı, hayvanın sol
tarafında durur, sol eli ile sol
boynuzu tutar
2. İki boynuz arasından
geçirilen diğer el ile septum
nasi yakalanır
3. Baş parmağı bir burun
deliğe, işaret ve orta parmak
ise diğer deliğe sokularak
septum nasi sıkılır
Yular uygulamak
1. Fazla çekme ve
sıyrılmayı önlemek 1
için yarım düğüm
2. Düğümün fazla
sıkışmasını önlemek 2
için araya saman
konabilir
 Başın tutulması;

 Büyük ilmek burun

üstüne gelir
 Enseye gelecek kısım
alın üzerinden geçirilir
Başın muşet ile tutulması
Tekme atmayı ve yatmayı
engellemek için;
A-Karın etrafına
uygulanan bir iple
açlık çukurluğuna
basınç yapılır. Bu A
sayede tekme
atması engellenir
B-Göğüs çevresine
uygulanan iple
hayvanın sağa sola
kaçışı ve yere
düşmesi engellenir

B
 Sığırların Tekme Atmasının
Engellenmesi
 Tekme atma en
güvenilir olarak
ekstremitenin yukarı
kaldırılması veya
sedasyonla sağlanır
 Ancak bunlar dışında
uygulanabilecek bazı
utma yöntemler de
vardır
Sağım kıskacı uygulaması
Sığır agresifleştiğinde;
 Kuyruk kaidesine 15 cm
mesafeden sıkıca kavranır,
diğer elle destek verilir ve
sırt çizgisine dik konuma
getirilir

 Bu yöntem sadece çok

gerekli durumlarda
uygulanmalı ve kuyruk,
hayvan vurmayı bırakınca
kuyruk serbest bırakılmalıdır
 Ayakların Kaldırılması
 Güçlü bir kişi tarafından ayak havaya
kaldırılabilir fakat bu çok uzun süreli olmaz

 Bir plat-lonj ile karpal eklemin altından

bağlanıp tavan veya bir kalastan geçirilip
tutulabilir
 Arka ayağın bir
kalasa tespiti
 Kuyruğun Tespiti
 Kuyruk sağa sola
savrularak personele
zarar verebilir. Bu
nedenle tespit
edilmesi gerekir
 Kuyruk asla sabit bir
cisme doğru
çekilmemelidir çünkü
hayvan yere düşerse
kuyruk kırılabilir.
Kuyruk ucu boyun
etrafından dolaşabilir
 Sığırların Yatırılması
 Basit yöntem

 Türk yöntemi

 Rueff yöntemi
 Basit Yöntem
 Küçük yapılı sığırlar için uygun bir
yöntemdir
 Baş bir yardımcı tarafından tutulur
 3-4m uzunluğunda bir urgan ile
hayvanın yatırılacağı tarafın
karşısındaki ön bacağın
bukağılığına bağlanır. Urganın
serbest ucu costaların üzerinden
ve regio lumbalisten geçirilir ve
hayvanın yatacağı tarafta duran
bir yardımcıya verilir. Urgan
yardımcı tarafından çekilince
ayak bükülerek havaya kalkar, bu
anda hayvan yere bastığı diğer
bacağını büker, bu sırada başı
tutan yardımcı yatcağı tarafa
doğru başı büker ve hayvan
kolayca yatar
 Türk Yöntemi

 a-bel bağı
 b- diz bağı
 c-öne çekilen yular
Rueff Yöntemi
Sığırların yatırılması sırasında
dikkat edilmesi gereken hususlar
 Gebe hayvanların yatırılması sırasında abort
tehlikesi nedeniyle dikkatli olunmalıdır
 Yatırma sırasında abomasum deplasmanı,
timpani veya pnömoni şekillenebilir
 Bu nedenle hayvanın solunumuna ve
timpaniye dikkat edilmelidir
 Bu tür durumlarda hayvanın ayağa
kalkmasına izin verilir ve rahatlaması sağlanır