Pte Wyklad4

PODSTAWY TELEINFORMATYKI
Wykład 4
PODSUMOWANIE
POPRZEDNICH
WYKŁADÓW
PODSTAWY
GŁÓWNE PARAMETRY
PRĄDU ELEKTRYCZNEGO
JAKO FALI (SYGNAŁU)
• kształt sygnału (prostokątny, sinusoidalny, liniowy, losowy),
• napięcie,
• częstotliwość,
• faza,
• składowa stała.
ŹRÓDŁA NAPIĘCIA
(SYMBOLE)
Jerzy Kluczewski. Podstawy elektroniki. 5

Ogniwo pojedyncze AA 1,5 V
Ogniwo pojedyncze magazynuje energię elektryczną pozwalającą podawać
napięcie stałe zasilające 1,5 V, stosowane powszechnie w sprzęcie elektronicznym.
Czerwony kolor bieguna ogniwa oznacza + (plus), a czarny – (minus).

Bateria PP3 9V
Bateria ogniw zbudowana z wielu pojedynczych ogniw połączonych szeregowo.
Pozwala podawać napięcie stałe zasilające 9V,
stosowane powszechnie w sprzęcie elektronicznym.
Czerwony kolor bieguna ogniwa oznacza + (plus), a czarny – (minus).

Źródło napięcia przemiennego
Źródło napięcia przemiennego o następujących parametrach U1 = 230 V
(napięcie skuteczne), f = 50 Hz (częstotliwość).

Źródło napięcia zmiennego okresowego i nieokresowego
Źródło napięcia zmiennego zwane generatorem funkcyjnym,
w którym można zmieniać następujące parametry:
kształt sygnału (prostokątny, sinusoidalny, liniowy, losowy),
napięcie,
częstotliwość,
fazę,
składową stałą.

POZOSTAŁE ELEMENTY
(SYMBOLE)

LISTWY ZACISKOWE
Listwy zaciskowe jednostronne

Zastosowanie: łączenie wielu elementów elektronicznych, elektrycznych między sobą.
Przykładowa listwa z ośmioma zaciskami (LIST1) oraz listwa z 37 zaciskami (LIST2).

Przewód podłączony do masy (0 V)
Służy do połączenia z punktem o potencjale elektrycznym równym 0 V (masa).

Przewód podłączony do punktu zasilającego

Służy do połączenia z punktem zasilającym o potencjale elektrycznym np. równym 9 V.

ELEMENTY WEJŚCIOWE I WYJŚCIOWE
Wyłączniki i przełączniki
Zastosowanie: Zamykanie i przerywanie obwodu elektrycznego.
STAN: WYŁĄCZONY STAN: W

ELEMENTY PASYWNE
Rezystor
Element pasywny reprezentujący opór czynny (rezystancję).

ELEMENTY PASYWNE
Kondensator
Element pasywny reprezentujący pojemność.

ELEMENTY PASYWNE
Cewka
Element pasywny reprezentujący indukcyjność.

ELEMENTY PASYWNE
Transformator
Element przetwarzający energię prądu przemiennego z obwodu pierwotnego
do obwodu wtórnego nie zmieniając częstotliwości.
Zmianie może podlegać napięcie oraz faza prądu przemiennego.

ELEMENTY PÓŁPRZEWODNIKOWE
Tranzystor
Element półprzewodnikowy mający zdolność wzmacniania sygnału elektrycznego.

KLASYFIKACJA
ELEMENTÓW
ELEKTRYCZNYCH

Elementy elektryczne (elektroniczne) dzielimy na:
pasywne,
aktywne
Elementami biernymi (pasywnymi) nazywamy takie elementy

elektryczne/elektroniczne, które tylko i wyłączenie pobierają energię elektryczną.
Elementy bierne mają możliwość gromadzenia energii elektrycznej, kondensator
gromadzi energię elektryczną w polu elektrycznym, cewka gromadzi energię
elektryczną w polu magnetycznym. Przykładami elementów biernych są rezystor,
cewka i kondensator. Do elementów pasywnych zaliczamy także źródła prądu
stałego i napięcia stałego.

Elementami czynnymi (aktywnymi) nazywamy elementy elektryczne i
elektroniczne umożliwiające przekształcanie energii elektrycznej. Elementami
czynnymi są między innymi sterowane źródła prądu, sterowane źródła napięcia,
półprzewodniki (tranzystory, tyrystory). Elementy czynne podzielone są na cztery
grupy:
źródło napięcia sterowane napięciem, źródło prądu sterowane napięciem, źródło
napięcia sterowane prądem, źródło prądu sterowane prądem.

Co to jest prąd
elektryczny?
(jako zjawisko)
Przepływ ładunków elektrycznych w środowisku

np. przepływ jonów, elektronów, dziur.
24
KLASYFIKACJA
RODZAJÓW
PRĄDU
Jerzy Kluczewski. Urządzenia techniki 25

Rodzaje prądu zmiennego w stosunku do prądu stałego
(zaznaczonego czerwoną linią) można podzielić na:
Prąd tętniący – zaznaczony linią niebieską
Prąd zmienny – zaznaczony linią szarą
Prąd przemienny – zaznaczony linią zieloną

Prąd tętniący charakteryzuje się tym, że jego natężenie jest
okresowo zmienne. Jego wartość średnia w ciągu jednego okresu
jest różna od zera. Kierunek prądu jest stały. Ten rodzaj prądu posiada
tzw. składową stałą oraz składową zmienną.
Najczęściej spotykanym przykładem prądu tętniącego jest prąd
odbierany z prostownika prądu przemiennego przed odfiltrowaniem
składowej zmiennej.
Prąd zmienny charakteryzuje się tym, że jego natężenie jest

okresowo zmienne. Kierunek prądu jest stały (ale może być także
zmienny – przypadek taki nazywamy prądem przemiennym).
Ten rodzaj prądu posiada tylko składową zmienną.
Prądy tętniące i zmienne są zjawiskiem niepożądanym w układach
elektronicznych sprzętu komputerowego.

Prąd przemienny to odmiana prądu zmiennego.
Prąd przemienny charakteryzuje się tym, że okresowej zmianie
podlegają następujące parametry:
kierunek prądu,
wartość natężenia prądu (wartości chwilowe natężenia prądu
przemiennego przyjmują naprzemiennie wartości dodatnie i ujemne
(stąd nazwa przemienny),
częstotliwość zmian kierunku prądu (podawana w Hz).

SYGNAŁY
ELEKTRYCZNE

Sygnał definiowany jest jako funkcja czasowa (i przestrzenna)
dowolnej wielkości o charakterze energetycznym, w którym
można wyróżnić dwa elementy: nośnik i parametr informacyjny.

W zależności od rodzaju nośnika wyróżnia się sygnały elektryczne,
magnetyczne, elektromagnetyczne (w tym świetlne),
akustyczne, mechaniczne, cieplne.

Parametrem informacyjnym może być np. amplituda, częstotliwość,
faza, szerokość impulsu.

Sygnał okresowy
Sygnałem okresowym jest sygnał powtarzający się w
równych odstępach czasu nazywanych okresem sygnału.

Matematyczny model sygnału sinusoidalnego

Sygnały impulsowe
39
Przykład impulsu rzeczywistego

Prąd elektryczny jest to uporządkowany ruch ładunków elektrycznych (elektrony,
jony, dziury).
Natężenie prądu (symbol: I, i) wyraża szybkość przepływu
ładunku elektrycznego przez poprzeczny przekrój przewodnika.

Natężenie prądu (symbol: I, i) wyraża szybkość
przepływu ładunku elektrycznego
przez poprzeczny przekrój przewodnika.
Napięcie elektryczne (symbol: U, u) to różnica
potencjałów elektrycznych między dwoma punktami układu.
Siła elektromotoryczna (symbol: E) to

napięcie wytworzone przez generatory prądu (ogniwa, baterie, fotoogniwa, termopary)
Określenie „napięcie w danym punkcie układu”
rozumiane jest jako napięcie między danym punktem a masą (symbol GND, Ground).

NADWIELOKROTNOŚCI
I
PODWIELOKROTNOŚCI
NADWIELOKROTNOŚCI
OZNACZENIE WARTOŚĆ (notacja WARTOŚĆ
naukowa)
T 1 000 000 000 000
G 1 000 000 000
M 1 000 000
k 1 000
PODWIELOKROTNOŚCI
OZNACZENIE WARTOŚĆ (notacja WARTOŚĆ
naukowa)
d 0,1
m 0,001
µ (u) 0,000 0001
n 0,000 000 001
p 0,000 000 000 001

REZYSTANCJA (R)
INDUKCYJNOŚĆ (L)
POJEMNOŚĆ (C)
(WZORY)
R
OBLICZANIE REZYSTANCJI
Oblicz (przybliżoną) rezystancję drutu miedzianego o
długości L=500 m, przekroju poprzecznym S=0,12 mm^2.
Rezystywność miedzi wynosi 0,0182 Ohm*mm^2/m ()
Wzór
Rezystancja jest wprost proporcjonalna do rezystywności i

długości oraz odwrotnie proporcjonalna do przekroju
poprzecznego.
Rezystancja zastępcza układu szeregowego
(rezystory są połączone szeregowo).
Należy sumować poszczególne rezystancje!

Połączenie szeregowe rezystorów → przez
rezystory przepływa ten sam prąd, rezystancja
zastępcza jest równa sumie algebraicznej
rezystancji składowych.
R=R1+R2+…+Rn
Rezystancja zastępcza układu równoległego
(rezystory są połączone równolegle).
Połączenie równoległe rezystorów → do
zacisków rezystorów jest przyłożone to samo
napięcie, wówczas odwrotność rezystancji
zastępczej jest równa sumie algebraicznej
odwrotności rezystancji składowych.
1/R=1/R1+1/R2+…+1/Rn
W przypadku dwóch rezystorów
Oblicz rezystancję zastępczą dwóch rezystorów

R1=3 [kΩ] i R2=9 [kΩ] połączonych równolegle.
Prawidłowa wartość R = 27/12 [kΩ] = 2,25 kΩ

Rezystancja zastępcza układu mieszanego (rezystory są
połączone równolegle i szeregowo).
Mamy 3 gałęzie równoległe:

Wzór
Obliczamy wspólny mianownik 40

L
OBLICZANIE IDUKCYJNOŚCI
ZASTĘPCZEJ
INDUCYJNOŚĆ zastępcza układu szeregowego (cewki są połączone szeregowo).
Należy sumować poszczególne indukcyjności!
Połączenie szeregowe cewek → przez cewki przepływa ten sam prąd, indukcyjność
zastępcza jest równa sumie algebraicznej indukcyjności składowych.
L=L1+L2+…+Ln
Indukcyjność zastępcza układu równoległego (cewki są połączone równolegle).
Połączenie równoległe cewek → do zacisków cewek jest przyłożone to samo
napięcie, wówczas odwrotność indukcyjności zastępczej jest równa sumie
algebraicznej odwrotności indukcyjności składowych.
1/L=1/L1+1/L2+…+1/Ln
Oblicz indukcyjność zastępczą dwóch cewek L1=3 [mH] i L2=9 [mH] połączonych
równolegle.
Wzór
Prawidłowa wartość L = 27/12 [mH] = 2,25 mH

Oblicz wartość indukcyjności zastępczej L między A i B

c
OBLICZANIE POJEMNOŚCI
ZASTĘPCZEJ
POJEMNOŚĆ zastępcza układu szeregowego (kondensatory są połączone szeregowo).
Połączenie szeregowe kondensatorów → odwrotność pojemności zastępczej jest

równa sumie algebraicznej odwrotności pojemności składowych.
Połączenie równoległe kondensatorów → Wzór
Oblicz pojemność zastępczą trzech kondensatorów C1=1 [uF] i C2=1 [uF] i C3=1 [uF]
połączonych równolegle.
𝐶
𝑧 =𝐶 1 +𝐶 2+𝐶 3=1𝑢𝐹 +1𝑢𝐹 +1 𝑢𝐹=3 𝑢𝐹
Oblicz pojemność zastępczą trzech kondensatorów C1=3 [uF] i C2=6 [uF] i C3=9 [uF]
połączonych szeregowo.
Prawidłowa wartość C = 1,62 uF

Wyprowadź wzór na wartość pojemności zastępczej C dla poniższego układu
mieszanego.

REAKTANCJA INDUKCYJNA
XL= =2πfL
Wzór

Dane:
L = 1mH
f= 10Hz
Teoretyczne obliczenie reaktancji indukcyjnej
REAKTANCJA POJEMNOŚCIOWA
Xc=
Wzór

Dane:

C=1µF
f=10Hz
IMPEDANCJA
obwodu RLC
Wzór

Dane:
R1 = 10kΩ
XL = 64mΩ (dla L1)
XC = 15,8kΩ (dla C1)
Teoretyczne obliczenie impedancji

W obwodach prądu przemiennego rozróżniamy trzy rodzaje oporów:
Opór czynny, czyli rezystancję R,
Opór bierny czyli reaktancję X,
Opór wynikowy nazywany impedancją Z

(obliczany z jako wynik z oporu czynnego i biernego).
68
Reaktancja może mieć charakter indukcyjny (XL)
lub pojemnościowy (XC):
Dla cewki o indukcyjności L, reaktancja indukcyjna obliczana
jest wg wzoru:
Dla kondensatora o pojemności C, reaktancja pojemnościowa obliczana

jest wg wzoru:
Impedancja Z dla tego przykładu będzie wyliczana ze wzoru:
gdzie X = XL – XC
69
Relacja między oporem biernym (reaktywnym) X
i czynnym R oraz pozornym (impedancją) Z.
70
Przykład schematu zawierającego: źródło prądu
przemiennego
o napięciu 100 V i częstotliwości 50 Hz zasilającego trzy
odbiorniki:
rezystor R o wartości 4 Ω,
cewkę L o indukcyjności równej 10 mH,
kondensator C o pojemności 57 μF.
Oblicz impedancję obwodu
71
Obliczenie reaktancji dla obwodu: X = XL – XC
Wartość bezwzględna reaktancji dla obwodu wynosi

X = | XL – XC | = | 3,14 – 558,7 | = 555,56 omów.
W przybliżeniu wartość reaktancji wynikowej X wynosi około 556 Ω.
Obliczymy teraz impedancję obwodu Z, korzystając ze wzoru:
72
Impedancja całkowita dla tego obwodu będzie wynosiła
Wartość dokładna wynosi 556,01438830303663284714207715131

ale TAKA dokładność nie jest potrzebna !
73
PRAWO OHMA
DLA
PRĄDU STAŁEGO
𝐼= 𝑈
𝑅
U I * R R
Pytania:

Jaka będzie wartość natężenia prądu w tym obwodzie?
Wykorzystamy prawo Ohma do obliczeń, w celu uzyskania
odpowiedzi na powyższe pytanie. Wykonamy także odpowiednie
operacje matematyczne, takie jak skracanie ułamków,
zamiana na postać ułamka dziesiętnego, oraz konwersja jednostek
do miliamperów. Uwaga: 1 mA = 0,001 A.
76
PRAWO OHMA
DLA
PRĄDU PRZEMIENNEGO
Prawo Ohma dla prądów przemiennych określa zależność
pomiędzy wektorem prądu przepływającego przez impedancję
a wektorem napięcia wywołującym przepływ prądu oraz impedancją
na której wektor napięcia działa.
Zależność ta jest opisywana następującym wzorem wektorowym.
Wartość chwilowa prądu przepływającego

przez impedancję Z, jest zależna od napięcia
chwilowego przyłożonego do impedancji.
i(
Z= u(t)
78
I PRAWO KIRHHOFFA
DLA
PRĄDU STAŁEGO
Suma natężeń prądów wpływających do węzła jest równa sumie
natężeń prądów wypływających z węzła.
+
Suma algebraiczna natężeń prądów wpływających [ ] i natężeń prądów
-
wypływających [ ] jest równa zeru.

0
Przykład
I = I1 + I2 + I3
II PRAWO KIRHHOFFA
DLA
PRĄDU STAŁEGO
W zamkniętym obwodzie elektrycznym (w tzw. oczku) suma algebraiczna sił
elektromotorycznych jest równa sumie algebraicznej spadków napięć na
oporach.
𝒎 𝒏
∑ 𝑬 𝒊=∑ 𝑼 𝒋
1 1
Na przykład dla oczka

zaznaczonego kolorem
czerwonym
E1 = U3 + U2 = R3*I3 + R2*I2
I PRAWO KIRHHOFFA
DLA
PRĄDU PRZEMIENNEGO
Suma wektorowa natężeń prądów wpływających i natężeń prądów wypływających
jest równa zeru.
I PRAWO KIRHHOFFA JEST ANALOGICZNE

DO PRAWA W PRĄDACH STAŁYCH, LECZ POSŁUGUJEMY SIĘ
RACHUNKIEM WEKTOROWYM
LICZBAMI ZEPOLONYMI
II PRAWO KIRHHOFFA
DLA
PRĄDU PRZEMIENNEGO
W zamkniętym obwodzie elektrycznym (w tzw. oczku) suma wektorów sił
elektromotorycznych jest równa sumie wektorowej spadków napięć na oporach.
II PRAWO KIRHHOFFA JEST ANALOGICZNE

DO PRAWA W PRĄDACH STAŁYCH, LECZ POSŁUGUJEMY SIĘ
RACHUNKIEM WEKTOROWYM
LICZBAMI ZEPOLONYMI
PRZYRZĄDY POMIAROWE
AMPEROMIERZ
Amperomierz mierzy natężenie prądu w
obwodach prądu stałego i zmiennego. Należy
go włączać szeregowo w badany obwód.

Przykładowe zastosowanie
Przykładowe zastosowanie amperomierza w obwodzie prądu
stałego.

Przykładowe zastosowanie amperomierza w obwodzie prądu
przemiennego.

WOLTOMIERZ
Woltomierz mierzy napięcie w obwodach
prądu stałego i zmiennego. Należy go włączać
równolegle do badanego elementu w
obwodzie.

Przykładowe zastosowanie woltomierza w obwodzie prądu stałego.

Przykładowe zastosowanie woltomierza w obwodzie prądu
przemiennego.

ANALOGOWY
MULTIMETER

Analogowy multimeter służy do pomiaru napięcia lub natężenia
prądu w obwodach prądu stałego i zmiennego. Wartość mierzona
jest odczytywana na podstawie wychylenia wskazówki.
Przykładowe zastosowanie analogowego

multimetra do pomiaru natężenia prądu w
obwodzie prądu przemiennego.

CYFROWY
MULTIMETER

Symbol na schematach
Symbol
Przeznaczenie
Cyfrowy multimeter służy do pomiaru napięcia lub natężenia prądu w obwodach
prądu stałego i zmiennego.
Wartość mierzona jest odczytywana z wyświetlacza cyfrowego.

Przykładowe zastosowanie cyfrowego multimetra do pomiaru
napięcia w obwodzie prądu stałego.

Przykładowe zastosowanie cyfrowego multimetra do pomiaru
natężenia prądu w obwodzie prądu przemiennego.

WATOMIERZ

Symbol
Przeznaczenie
Cyfrowy watomierz służy do pomiaru mocy czynnej pobieranej przez
odbiornik w obwodach prądu stałego i zmiennego. Wartość mierzona jest
odczytywana z wyświetlacza cyfrowego.

Moc czynna pobierana przez R1 w obwodzie prądu stałego na podstawie
wskazań woltomierza i amperomierza wynosi P = U * I = 1 V * 10 mA =
10 mW.

Przykładowe zastosowanie cyfrowego watomierza do pomiaru mocy
czynnej pobieranej przez rezystor R1 w obwodzie prądu stałego.

OSCYLOSKOP

Przeznaczenie
Oscyloskop dwukanałowy służy do obserwacji i pomiarów przebiegów napięć
zmiennych w czasie.
Określenie dwukanałowy oznacza, że można dzięki niemu obserwować dwa

niezależne sygnały jednocześnie.


MIERNIK
UNIWERSALNY

MIERNIK UNIWERSALNY
Przeznacznie
Miernik uniwersalny(ang. multimeter) służy do prostych pomiarów
napięcia, natężenia prądu (stałego i przemiennego) oraz oporności
(rezystancji), czyli może być woltomierzem, amperomierzem i
omomierzem.

Ustawiamy przełącznik (kolor czarny, znajduje
się na środku miernika) na odpowiedni rodzaj
mierzonej wielkości oraz jej maksymalny
zakres.
W celu pomiaru napięć stałych wybieramy
odpowiedni zakres (symbol V–):
600 V
200 V
20 V
2V
200mV

W celu pomiaru napieć zmiennych wybieramy odpowiedni zakres
(symbol V~):
600 V
200 V
W celu pomiaru natężenia prądu stałego wybieramy odpowiedni

zakres (symbol A–):
200 µA
2mA
20mA
200 mA
10 A (w tym przypadku sondę aktywną wkładamy do gniazda
oznaczonego jako 10A DC)
W celu pomiaru rezystancji wybieramy odpowiedni zakres (symbol Ω)

2M Ω
200k Ω
20k Ω
2k Ω
200 Ω

Do gniazda oznaczonego jako VmAΩ wkładamy sondę pomiarową
aktywną (kolor czerwony), a do gniazda oznaczonego jako COM
wkładamy sondę pasywną (masa) – kolor czarny.

Pomiar natężenia prądu

Pomiar napięcia

SONDA
POMIAROWA

Przeznacznie
Sonda ta służy do prostych pomiarów napięcia, za pomocą ikony
Add Probe znajdującej się na pasku narzędziowym w programie
Circuit Wizard.
Po uruchomieniu symulacji, automatycznie

tworzony jest wykres dla punktu przyłożenia
sondy.

Powtórka
z podstaw
Oblicz wartość zastępczą indukcyjności
połączonych równolegle, przy założeniu że
napięcie źródła wynosi 5V.
UZASADNIENIE
SPRAWDZENIE
Oblicz wartość zastępczą pojemności
połączonych szeregowo, przy założeniu że
UZASADNIENIE
SPRAWDZENIE
Oblicz wartość zastępczą pojemności
połączonych równolegle, przy założeniu że

UZASADNIENIE
SPRAWDZENIE
Oblicz wartość prądu jaki popłynie w
przedstawionym stanie układu, przy założeniu
że napięcie źródła wynosi 5V.
UZASADNIENIE
Górne gałęzie mają rezystancję R1
Dolne gałęzie mają rezystancję R2 = 200 Ω

Rezystancja zastępcza R
Natężenie prądu (Prawo Ohma)

SPRAWDZENIE
Oblicz wartość prądu jaki popłynie w
przedstawionym stanie układu, przy założeniu
że napięcie źródła wynosi 5V.
UZASADNIENIE
Górne gałęzie mają rezystancję R1
Dolne gałęzie mają rezystancję R2 = 0 Ω (zwarcie)

Rezystancja zastępcza R
Natężenie prądu (Prawo Ohma)

SPRAWDZENIE
PRZYPOMNIENIE
Nadwielokrotności i podwielokrotności
M
kk
m
m
µ
µ
n
n
p
p
BADANIE OBWODU RLC
BADANIE OBWODU RLC
Aplikacja webowa
Linki:
Strona domowa symulatora elektroniki (falstad.com)
http://falstad.com/circuit/polish/e-lrc.html
Na dole symulatora są wykresy napięcia i prądu cewki, kondensatora i rezystora są
widoczne na oscyloskopie (napięcie na zielono, natężenie na żółto).
Schemat
Stan schematu przy rozwartym wyłączniku
Schemat
Stan schematu przy zwartym wyłączniku
Początkowo zostaje naładowany kondensator. Różnica potencjałów wywołuje
przepływ prądu przez cewkę i rozładowuje go. Po rozładowaniu pojemności,
indukcyjność uniemożliwia przepływ prądu, co powoduje naładowanie
pojemności, ale też zmianę znaku przy wartości napięcia. Napięcie na
kondensatorze powoduje zatrzymanie przepływu prądu, a następnie zmianę jego
kierunku.
Po upływie czasu, drgania ustają w wyniku spadku napięcia na rezystorze i

następuje rezonans.
Częstotliwość rezonansowa zależy od
pojemności i indukcyjności w obwodzie.
1
𝑓 𝑜 =
2𝜋 √ 𝐿𝐶
Wyznacz częstotliwość rezonansową układu fo
Dane
R=10 Ω, C=15 µF, L=1 H

1
𝑜=
2 𝜋 ∗ √ 1 𝐻 ∗ 15 µ 𝐹
1 1 1 1 3

𝑓𝑜= −6 = −6𝐻𝑧= −3𝐻𝑧= −3𝐻𝑧≈0, 41 537 ∗10 𝐻𝑧≈41, 1537 𝐻𝑧

6,28∗√1𝐻∗15 0 𝐹 6,28∗√15∗10 6,28∗3,8729∗10 24,3218∗10
Porównaj obliczenia teoretyczne z wynikami w symulacji.
BADANIE FILTRÓW PASYWNYCH
BADANIE FILTRÓW PASYWNYCH
Aplikacja webowa
Linki:
Strona domowa symulatora elektroniki (falstad.com)
Górnoprzepustowy (RC) (falstad.com)
Dolnoprzepustowy (RC) (falstad.com)
Pasmowoprzepustowy (falstad.com)
FILTRY PASYWNE
FILTRY PASYWNE
Filtr górnoprzepustowy pasywny (high-pass-filter) CR
częstotliwość graniczna
𝑓 1
𝑐𝑢𝑡 − 𝑜𝑓𝑓 =
2 𝜋 𝑅𝐶
Wyznacz częstotliwość graniczną fcut-off
dla następujących danych: R=35Ω, C=10 µF
1
𝑓 𝑐𝑢𝑡 − 𝑜𝑓𝑓 =
2 𝜋 ∗ 35 𝛺 ∗ 10 µ 𝐹
1 1 10 6
𝑓 𝑐𝑢𝑡− 𝑜𝑓𝑓 = −6
= −6
= 𝐻𝑧=454,95𝐻𝑧≈ 455 𝐻𝑧
6,28∗35𝛺 ∗10∗10 𝐹 2198∗10 2198
Filtr górnoprzepustowy wykonany jest z rezystora i kondensatora.
Filtr górnoprzepustowy przenosi sygnał o wyższej częstotliwości i tłumi niższą
częstotliwość. Kondensator przenosi wyższe częstotliwości. Niższe częstotliwości są
tłumione, w związku z czym przez rezystor płynie mniejszy prąd, zwiera sygnał do
masy.
Charakterystyka częstotliwościowa
tłumienie = funkcja (f):
Filtr dolnoprzepustowy pasywny (low-pass-filter) RC
𝑓 1
2 𝜋 𝑅𝐶
dla następujących danych: R=187Ω, C=10 µF
1
2 𝜋 ∗ 187 𝛺 ∗10 µ 𝐹
1 1 106
= −6
= 𝐻𝑧=85,15 𝐻𝑧≈85 𝐻𝑧
6,28∗187𝛺 ∗10∗10 𝐹 11743,6∗10 11743,6
tłumienie = funkcja (f)
Filtr dolnoprzepustowy wykonany jest z rezystora i kondensatora.
Filtr dolnoprzepustowy przenosi sygnał o niższej częstotliwości i tłumi wyższą częstotliwość.

Kondensator zwiera wyższe częstotliwości. Wyższe częstotliwości są tłumione.
Filtr górnoprzepustowy pasywny (high-pass-filter) RL
𝑓 𝑅
2𝜋 𝐿
dla następujących danych: R=187Ω, L=65,5 mH
187
2 𝜋 ∗ 65,5 𝑚𝐻
187 𝛺 187∗103 3
= =0,4546∗10 𝐻𝑧=454,6 𝐻𝑧 ≈ 454 𝐻𝑧
6,28∗65,5∗10 𝐻 411,34
Filtr górnoprzepustowy wykonano z rezystora i cewki. Cewka przenosi niższe

częstotliwości. Wyższe częstotliwości nie są tłumione przez cewkę, w związku z czym są
one przenoszone na wyjście.
Filtr pasmowo-przepustowy pasywny (band-pass-filter) RLC
Filtr pasmowo-przepustowy przenosi częstotliwości z przedziału wartości przybliżonych do

częstotliwości rezonansowej obwodu LC. Amplituda sygnału wyjściowego jest największa dla
częstotliwości równej częstotliwości rezonansowej, ponieważ impedancja obwodu LC jest
największa.

Filtr pasmowo-zaporowy pasywny RLC
Filtr pasmowo-zaporowy tłumi częstotliwości z przedziału wartości przybliżonych do

częstotliwości rezonansowej obwodu LC.

LINIA DŁUGA
Impedancja linii
Z=75Ω
Cztery przypadki linii długiej.
Cztery przypadki linii długiej:

a. Rezystancja wewnętrzna źródła sygnału 75 Ω , rezystancja obciążenia 75 Ω
b. Rezystancja wewnętrzna źródła sygnału 75 Ω , rezystancja obciążenia 10 kΩ
c. Rezystancja wewnętrzna źródła sygnału 75 Ω , rezystancja obciążenia 10 Ω
d. Rezystancja wewnętrzna źródła sygnału 10 Ω, rezystancja obciążenia 10 kΩ
Przypadki:
A. Rezystancja wewnętrzna źródła sygnału 75 Ω , rezystancja obciążenia 75 Ω
B. Rezystancja wewnętrzna źródła sygnału 75 Ω , rezystancja obciążenia 10 kΩ
C. Rezystancja wewnętrzna źródła sygnału 75 Ω , rezystancja obciążenia 10 Ω
D. Rezystancja wewnętrzna źródła sygnału 10 Ω, rezystancja obciążenia 10 kΩ
Przypadek A
W przypadku A, linia długa została poprawnie zakończona rezystancją 75Ω równą

rezystancji wewnętrznej źródła sygnału. Impuls przeniesiony linią długą zostaje całkowicie
wytłumiony przez obciążenie — nie wystąpiło odbicie fali.
Przypadek B
W przypadku B, linia jest zakończona zbyt dużą rezystancją, dlatego nastąpi odbicie fali.
Ponieważ zachodzi równość impedancji linii długiej i impedancji generatora, impuls odbity
jest całkowicie tłumiony. Zakończenie linii długiej zbyt małą wartością rezystancji powoduje
odbicie fali z odwróconą fazą.
Przypadek C
W przypadku C, dołączono rezystancję o zbyt małej wartości w stosunku do impedancji linii.

Impuls wejściowy odbije się od terminatora linii, a następnie odbije się w obwodzie
generatora z odwróconą fazą, i powróci na koniec linii. Ulegając wielokrotnemu odbiciu, fala
wytraca swoją energię.
Przypadek D
W tym przypadku dołączono rezystancję o zbyt wielkiej wartości, oraz rezystancja

wejściowa jest zbyt mała w stosunku do impedancji charakterystycznej linii 75Ω.
Impuls wejściowy odbije się od terminatora linii, a następnie odbije się w obwodzie
generatora z odwróconą fazą, i powróci na koniec linii. Ulegając wielokrotnemu
odbiciu, fala wytraca swoją energię
SIEĆ ETHERNET
Przypisz odpowiednie adresy IP, maski podsieci, bramy domyślne, w routerach
skonfiguruj routing statyczny.
Sprawdź czy LAP-DOM może pozytywnie pingować SERWER-FIRMA
W interfejsach zmień adresy fizyczne MAC

zgodnie z powyższym rysunkiem
Topologia logiczna
Warstwa sieci (adresacja IP, pakiety)
Warstwa Data Link Layer (adresacja MAC, ramki)

Podstawowe polecenia
Komputery
ipconfig
ipconfig /all
ping
Routery
SHOW ARP
SHOW INTERFACES
SHOW INTERFACES | include address

Przełączniki
SHOW MAC-ADDRESS-TABLE
SHOW INTERFACES
SHOW INTERFACES | include address

Teraz LAP-DOM żąda połączenia
z serwerem
Droga wędrowania
pakietu oraz ramki
Uruchom krokowe przesyłanie ICMP z LAP-DOM do SERWER-FIRMA
Teraz SERWER FIRMA
odpowiada
Droga wędrowania
pakietu oraz ramki
LAP-DOM otrzymuje
odpowiedź
z serwera
Learning The MAC Adresses
PACKET TRACER
W poniższej topologii zostały dodane i wylosowane
następujące urządzenia końcowe,
ICH ADRESY FIZYCZNE SĄ TAKŻE LOSOWE:
PC-A [00E0.F7EE.DD56]
PC-B [0090.2B6A.A7CE]
PC-C [000B.BE40.DE05]
PC-D [00E0.B09E.C34A]
Sprawdź stan tablicy mac adresów w przełączniku
za pomocą polecenia show mac-address-table
Podłącz urządzenia końcowe do przełącznika SW
cwiczenie4-1.pkt
cwiczenie4-1.pkt
ZAŁOŻENIA:
Projektujemy sieć lokalną z czterema komputerami.
Komputer PC-D będzie bramą domyślną.
Adresacja IP komputerów jest następująca:
192.168.0.1 - 192.168.0.4
192.168.0.1 - PC-A
192.168.0.2 - PC-B
192.168.0.3 - PC-C
192.168.0.3 - PC-D
cwiczenie4-2.pkt
Konfiguracja PC-A
cwiczenie4-2.pkt
Konfiguracja PC-B
cwiczenie4-2.pkt
Konfiguracja PC-C
cwiczenie4-2.pkt
Konfiguracja PC-D
Aby wymusić ruch sieciowy wykonaj polecenie ping (w aplecie Command Prompt)
w komputerze PC-D
do adresu broadcast
ping 192.168.0.255
Przełącznik jeszcze nie nauczył się adresów MAC
Wykonaj ping z każdego hosta do każdego hosta, aby wygenerować
ruch w sieci, utworzyć tablice ARP w komputerach, tablice MAC
w switchu (przełączniku).
Przełącznik nauczył się adresów MAC
Jak switch uczy się adresów
MAC ?
TRYB SYMULACJI
PACKET TRACER
Topologia
Jeśli jesteś w trybie pracy rzeczywistej, to przejdź do trybu symulacji. Aby przejść do trybu symulacji, musisz w
prawym dolnym rogu programu Packet Tracer kliknąć zakładkę przedstawioną na rysunku lub użyć skrótu klawiaturowego Shift+S.
Ustaw filtry dla symulacji

Następnie możesz (ale nie musisz) ustawić filtry symulacji tak, aby wyświetlać tylko zdarzenia dotyczące ICMP.
W oknie Simulation Panel ustaw filtry na ICMP.
Zarejestruj pola ramki przesyłanej z RTR-DOM do RTR-FIRMA

Adres nadawcy Adres odbiorcy Typ ramki

Zarejestruj pola pakietu przesyłanego z RTR-DOM do RTR-FIRMA
Adres nadawcy Adres odbiorcy TTL

Jeśli jesteś w trybie pracy rzeczywistej, to przejdź do trybu symulacji. Aby przejść do trybu symulacji, musisz w
prawym dolnym rogu programu Packet Tracer kliknąć zakładkę przedstawioną na rysunku lub użyć skrótu klawiaturowego Shift+S.
Ustaw filtry dla symulacji

Następnie możesz (ale nie musisz) ustawić filtry symulacji tak, aby wyświetlać tylko zdarzenia dotyczące ICMP.
W oknie Simulation Panel ustaw filtry na ICMP.
Zarejestruj pola ramki przesyłanej z RTR-FIRMA do RTR-DOM

Adres nadawcy Adres odbiorcy Typ ramki

Zarejestruj pola pakietu przesyłanego z RTR-FIRMA do RTR-DOM
Adres nadawcy Adres odbiorcy TTL

Adresy MAC interfejsów (portów) urządzeń
końcowych (komputerów) są umieszczone na
rysunku topologii.
Adresy MAC interfejsów (portów) urządzeń
pośredniczących (przełączników) są także
umieszczone na rysunku topologii.
Sprawdź tablice adresów MAC w przełącznikach (polecenie show mac-address-table).
SW-0
SW-1
SW-2
Wykonaj PING z komputera D do E
WYGENERUJ RUCH SIECIOWY
Po wykonaniu pozytywnego pinga ponownie sprawdź zawartość tablic MAC w
przełącznikach.
Sprawdź tablice adresów MAC w przełącznikach (polecenie show mac-address-table).
SW-0
SW-1
SW-2
Sprawdź pola ramek w symulacji
WYNIKI (tam)
Pola ramki przesyłanej między D i SW-1
Pola ramki przesyłanej między SW-1 i SW-0
Pola ramki przesyłanej między SW-2 i E
WYNIKI (z powrotem)
Pola ramki przesyłanej między E i SW-2
Pola ramki przesyłanej między SW-1 i D
Szczegóły na ćwiczeniach
i
laboratoriach

Pte Wyklad4

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

You might also like

Pte Wyklad4

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Pte Wyklad4

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

PODSTAWY TELEINFORMATYKI

Jerzy Kluczewski. Podstawy elektroniki. 5

Jerzy Kluczewski. Podstawy elektroniki. 6

Jerzy Kluczewski. Podstawy elektroniki. 7

Jerzy Kluczewski. Podstawy elektroniki. 8

Jerzy Kluczewski. Podstawy elektroniki. 9

Jerzy Kluczewski. Podstawy elektroniki. 10

Listwy zaciskowe jednostronne

Przykładowa listwa z ośmioma zaciskami (LIST1) oraz listwa z 37 zaciskami (LIST2).

Jerzy Kluczewski. Podstawy elektroniki. 11

Przewód podłączony do masy (0 V)

Służy do połączenia z punktem o potencjale elektrycznym równym 0 V (masa).

Jerzy Kluczewski. Podstawy elektroniki. 12

Przewód podłączony do punktu zasilającego

Jerzy Kluczewski. Podstawy elektroniki. 13

ELEMENTY WEJŚCIOWE I WYJŚCIOWE

STAN: WYŁĄCZONY STAN: W

Jerzy Kluczewski. Podstawy elektroniki. 14

Jerzy Kluczewski. Podstawy elektroniki. 15

Jerzy Kluczewski. Podstawy elektroniki. 16

Jerzy Kluczewski. Podstawy elektroniki. 17

Jerzy Kluczewski. Podstawy elektroniki. 18

Jerzy Kluczewski. Podstawy elektroniki. 19

Jerzy Kluczewski. Podstawy elektroniki. 20

Elementami biernymi (pasywnymi) nazywamy takie elementy

Jerzy Kluczewski. Podstawy elektroniki. 21

Jerzy Kluczewski. Podstawy elektroniki. 22

Przepływ ładunków elektrycznych w środowisku

Jerzy Kluczewski. Urządzenia techniki 25

Jerzy Kluczewski. Urządzenia techniki 26

Prąd zmienny charakteryzuje się tym, że jego natężenie jest

Jerzy Kluczewski. Urządzenia techniki 27

Jerzy Kluczewski. Urządzenia techniki 28

Jerzy Kluczewski. Podstawy elektroniki. 29

Jerzy Kluczewski. Podstawy elektroniki. 30

Jerzy Kluczewski. Urządzenia techniki 33

Jerzy Kluczewski. Urządzenia techniki 37

Jerzy Kluczewski. Urządzenia techniki 40

Jerzy Kluczewski. Podstawy elektroniki. 41

Siła elektromotoryczna (symbol: E) to

Jerzy Kluczewski. Podstawy elektroniki. 42

Jerzy Kluczewski. Podstawy elektroniki. 45

Rezystancja jest wprost proporcjonalna do rezystywności i

Należy sumować poszczególne rezystancje!

Oblicz rezystancję zastępczą dwóch rezystorów

Prawidłowa wartość R = 27/12 [kΩ] = 2,25 kΩ

Mamy 3 gałęzie równoległe:

Obliczamy wspólny mianownik 40

Prawidłowa wartość L = 27/12 [mH] = 2,25 mH

Połączenie szeregowe kondensatorów → odwrotność pojemności zastępczej jest

Prawidłowa wartość C = 1,62 uF

XC = 15,8kΩ (dla C1)

Teoretyczne obliczenie impedancji

Opór wynikowy nazywany impedancją Z

Dla kondensatora o pojemności C, reaktancja pojemnościowa obliczana

Impedancja Z dla tego przykładu będzie wyliczana ze wzoru:

Oblicz impedancję obwodu

Wartość bezwzględna reaktancji dla obwodu wynosi