Professional Documents
Culture Documents
THUỐC TÁC DỤNG TRÊN HỆ TIÊU HÓA
THUỐC TÁC DỤNG TRÊN HỆ TIÊU HÓA
MỤC TIÊU
1. Trình bày được các nguyên nhân, yếu tố nguy
THUỐC TÁC DỤNG cơ, mục tiêu điều trị của bệnh loét dạ dày tá
tràng.
TRÊN HỆ TIÊU 2. Trình bày được các nhóm thuốc trong điều trị
loét dạ dày tá tràng
HÓA 3. Nguyên nhân và các thuốc điều chỉnh chức
năng vận động và bài tiết đường tiêu hóa
Lê Anh Tuấn
Bộ môn Dƣợc lý – Dƣợc lâm sàng
1
2/22/2021
HÀNG RÀO NIÊM MẠC DẠ DÀY CƠ CHẾ BỆNH SINH CỦA LOÉT
DẠ DÀY – TÁ TRÀNG
2
2/22/2021
3
2/22/2021
4
2/22/2021
Cimetidin ức chế
receptor H2
5
2/22/2021
300 HS
5. Phòng chảy máu dạ dày do stress ở bệnh nhân Nizatidin 4-10 150 150 bid -
150 mg bid
nằm ở khoa điều trị tích cực, hậu phẫu
40 HS 20 mg IV mỗi
Famotidin 20-50 20 20 bid
6. Hội chứng Zollinger – Ellison 20 mg bid 12 h
HS: dùng buổi tối trƣớc khi đi ngủ; bid: 2 lần/ngày; CI: truyền TM liên
tục
6
2/22/2021
THUỐC ỨC CHẾ BƠM PROTON (PPI) THUỐC ỨC CHẾ BƠM PROTON (PPI)
7
2/22/2021
pH dạ dày
Omeprazol (20) 2 35-60 95 2C19 (+++), 3A4 (+) 0,5-1 1. Hồi lƣu dạ dày - thực quản
Lansoprazol (30) 1.7 >80 97 2C19 (++), 3A4 (++) 1,5 - Hiệu quả nhất (85-90% liền sẹo, giảm triệu
Esomeprazol (20) 1-2 64-89 97 2C19 (+++), 3A4 (+) 1,2 chứng với liều 1 lần/ngày)
Pantoprazol (20) 2,5 77 97 2C19 (+++), 3A4 (+) 1 - Dễ tái phát sau khi ngừng thuốc (80%)
Rabeprazol (20) 3,5 52 97 2C19 (+), 3A4 (+), 1
không do enzym (++) 2. Loét dạ dày – tá tràng do tăng tiết acid
Nguồn: Fock KM et al. Clin. Pharmacokinet, 2008; 47(1): 1-6. - Loét có HP (+)
- t1/2 ngắn nhưng thời gian tác động dài (24 h) do ứ/c bơm không thuận nghịch
Phối hợp với KS
- Sau 3-4 ngày mới đạt tác dụng tối đa
- Uống 30 phút trước bữa ăn để Cmax của thuốc trùng với đỉnh bài tiết
acid (bơm ở dạng hoạt động) và tránh ảnh huởng của thức ăn làm giảm SKD
- Không cần giảm liều trong suy thận.
8
2/22/2021
THUỐC ỨC CHẾ BƠM PROTON (PPI) THUỐC ỨC CHẾ BƠM PROTON (PPI)
Chỉ định Tác dụng KMM
2. Loét dạ dày – tá tràng do tăng tiết acid (tiếp) - Dung nạp tốt, ít TDP: tiêu chảy, nhức đầu, đau bụng
- Loét do NSAIDs: cho phép duy trì NSAIDs (1-5%)
- Phòng ngừa tái phát chảy máu do loét dạ dày: - Không gây dị tật thai trên động vật nhưng tính an toàn
dùng PPI liều cao (uống 3-5 ngày) hoặc truyền TM trên PN có thai chưa được xác lập.
liên tục - Thiếu vi chất dinh dƣỡng: có thể gây thiếu vit B12,
3. Khó tiêu không do loét: tác dụng vừa phải Fe, Zn, Ca nhưng chưa gây hậu quả rõ LS rõ rệt
- Tăng nguy cơ nhiễm khuẩn hô hấp và tiêu hóa
4. Phòng chảy máu dạ dày do stress: dùng
omeprazol dạng giải phóng tức thì qua sonde dạ - Tăng tiết gastrin hồi ứng
dày
hiệu ứng tăng tiết acid bật laị sau ngừng
5. Hội chứng Zollinger – Ellison: omeprazol liều
tăng sản tế bào ECL tạo khối u carcinoid
cao (60-120 mg/ngày)
Chuyển hóa:
9
2/22/2021
Chỉ định
- Giảm triệu chứng trong loét dạ dày - tá tràng:
đầy hơi, khó tiêu, ợ chua
- Điều trị phối hợp trong hồi lưu dạ dày - thực
quản
- Dùng 1h trước ăn và 3h sau bữa ăn + 1 lần
trước khi đi ngủ hoặc khi có triệu chứng
- Dùng dạng dung dịch. Viên nén phải nhai.
10
2/22/2021
11
2/22/2021
12
2/22/2021
CÁC CHẤT BẢO VỆ MÀNG NHẦY CÁC CHẤT BẢO VỆ MÀNG NHẦY
CÁC CHẤT BẢO VỆ MÀNG NHẦY CÁC CHẤT BẢO VỆ MÀNG NHẦY
13
2/22/2021
- Bismuth
- Kháng amoxicilin, tetracyclin,
sinh:
clarythromycin
- Nhóm imidazol: metronidazol, tinidazol
14
2/22/2021
Thuốc kích thích và điều chỉnh Thuốc kích thích và điều chỉnh
vận động đƣờng tiêu hóa vận động đƣờng tiêu hóa
2. Thuốc làm tăng nhu động ruột 2. Thuốc làm tăng nhu động ruột
- Thuốc nhuận tràng: - Thuốc nhuận tràng:
Là thuốc làm tăng nhu động ruột già, dùng khi bị táo + Thuốc nhuận tràng làm tăng khối lượng phân:
bón, tránh lạm dụng thuốc vì có thể gây hậu quả hạ methylcellulose.
kali máu và mất trương lực đại tràng
Hòa tan trong nước, không hấp thu trong ruột,
Theo cơ chế tác dụng: Thuốc nhuận tràng chia thành
giúp hấp thu nước vào khối phân, làm mềm phân
các nhóm:
và tăng khối lượng phân. Thuốc sẽ có tác dụng
+ Thuốc nhuận tràng làm tăng khối lượng phân:
sau 1-3 ngày, kể từ khi uống.
methylcellulose.
+ Thuốc nhuận tràng kích thích: bisacodyl, glycerin
+ Chất làm mềm phân: parafin lỏng
+ Thuốc nhuận tràng thẩm thấu: sorbitol.
15
2/22/2021
Thuốc kích thích và điều chỉnh Thuốc kích thích và điều chỉnh
vận động đƣờng tiêu hóa vận động đƣờng tiêu hóa
2. Thuốc làm tăng nhu động ruột 2. Thuốc làm tăng nhu động ruột
- Thuốc nhuận tràng: - Thuốc nhuận tràng:
+ Thuốc nhuận tràng kích thích: bisacodyl, + Chất làm mềm phân: parafin lỏng
glycerin Có tác dụng như một
Làm tăng nhu động ruột chất làm trơn, làm mềm
do kích thích đám rối phân, làm chậm sự
thần kinh trong thành ruột, hấp thu nước nên
làm tăng tích lũy ion được dùng làm thuốc
và dịch trong lòng đại tràng. nhuận tràng.
Thuốc kích thích và điều chỉnh Thuốc kích thích và điều chỉnh
vận động đƣờng tiêu hóa vận động đƣờng tiêu hóa
2. Thuốc làm tăng nhu động ruột 2. Thuốc làm tăng nhu động ruột
- Thuốc nhuận tràng: - Thuốc tẩy:
+ Thuốc nhuận tràng thẩm thấu: sorbitol. Là thuốc tác dụng ở ruột non và ruột già, dùng
tống mọi chất chứa trong ruột ra ngoài (chất độc,
giun sán), thường chỉ dùng 1 lần.
+ Thuốc tẩy muối: ít hấp thu, làm tăng áp lực
thẩm thấu, giữ nước, làm tăng thể tích lòng ruột
VD: Magie sulfat.
+ Thuốc tẩy dầu: Thường dùng dầu thầu dầu có
chứa triglycerid của acid ricinoleic.
16
2/22/2021
Thuốc kích thích và điều chỉnh Thuốc kích thích và điều chỉnh
vận động đƣờng tiêu hóa vận động đƣờng tiêu hóa
3. Thuốc điều hòa chức năng vận động 3. Thuốc điều hòa chức năng vận động
đƣờng tiêu hóa đƣờng tiêu hóa
- Làm hồi phục lại nhu động ruột, đồng thời hấp + Metoclopramid: Phong bế receptor dopamin,
phụ hơi, trung hòa acid. đối kháng dopamin cả TW và ngoại biên. Ngoại
-Điều trị chứng khó tiêu, đầy hơi. biên tác dụng như Domperidon. Có tác dụng an
VD: Thuốc kháng dopamin thần.
+ Domperidon: đối kháng dopamin ở ngoại biên,
chống nôn TW, tăng đẩy các chất ở dạ dày xuống
ruột, tăng trương lực co thắt tâm vị chống trào
ngược dạ dày thực quản.
17
2/22/2021
18
2/22/2021
Lưu ý: Oresol được đóng gói trong giấy nhôm hàn kín, pha trong
nước đun sôi để nguội, không được pha đặc hay loãng hơn. Dung
dịch pha xong chỉ nên uống trong ngày, qua ngày hôm sau thừa phải
đổ đi và pha gói mới.
19
2/22/2021
20
2/22/2021
21