Nhiệt liệt chào mừng

Quý thầy, cô giáo

về thăm lớp, dự giờ

Giáo viên: Đỗ Thị Hồng Nguyệt

Lớp: 12A12
Trường THPT Chương Mỹ A
 TRÒ CHƠI
AI NHANH NHẤT
Xem video clip: 30 giây

Trả lời nhanh nhất được 3 điểm

Trả lời nhanh thứ 2 được 2 điểm

Trả lời nhanh thứ 3 được 1 điểm

Đẹp vậy thay tiếng hát
trên dòng sông
Wladyslaw Broniewski

NGƯỜI
LÁI ĐÒ
SÔNG ĐÀ
__NGUYỄN TUÂN__
 NGUYỄN TUÂN

Nhà Một
văn nghệ sĩ
tài suốt đời
hoa, đi tìm
uyên cái
bác đẹp
 NGƯỜI LÁI ĐÒ SÔNG ĐÀ
Rút trong tập
Xuất xứ
tuỳ bút Sông Đà (1960)
Hoàn cảnh Là kết quả của
sáng tác chuyến đi thực tế miền Tây Bắc

Cảm hứng
Tìm kiếm chất vàng thiên nhiên
sáng tác và vàng mười con người Tây Bắc
Tiêu biểu cho phong cách:
Vị trí Tài hoa, uyên bác
 Hình tượng Sông Đà

Trong tùy bút Người lái đò Sông Đà, Nguyễn

Tuân đã xây dựng những hình tượng chính nào?

Hình tượng Người lái đò

 “Khai sinh” từ
Vân Nam –
Trung Quốc

Qua Lai Châu- Sơn

La-Hòa Bình
nhập vào sông
Hồng ở Phú Thọ

Tổng chiều dài:910

km
Việt Nam: 527 km

Công trình thủy điện:

Sơn La, Lai Châu,
Hòa Bình
 Nguyễn Tuân miêu
tả Sông Đà có
những đặc điểm cơ
bản nào?

Hung bạo và trữ tình

 Ýnghĩa lời đề từ

Chúng
Đẹp Ca ngợi vẻ -Vẻ đẹp khác
thủy
vậy đẹp người biệt, cá tính
giai
thay, dân lao động Sông Đà
đông
tiếng sông nước nói -Vẻ đẹp độc
tẩu –
hát riêng, người đáo, khác lạ
Đà
trên dân lao động của Nguyễn
giang
dòng nói chung Tuân
độc
sông bắc
lưu
 SÔNG ĐÀ
HUNG BẠO
 Hãy cho biết những câu văn sau tả cảnh nào trong tác phẩm
Người lái đò Sông Đà?

… cảnh đá bờ sông, dựng vách thành, mặt sông lúc ấy chỉ lúc đúng
ngọ mới thấy mặt trời. Có vách đá thành chẹt lòng sông Đà như một
cái yết hầu. Đứng bên này bờ nhẹ tay ném hòn đá qua bên kia vách.
Có quãng con nai con hổ đã có lần vọt từ bờ này sang bờ kia. Ngồi
trong khoang đò qua quãng ấy, đang mùa hè mà cũng thấy lạnh,
cảm thấy mình như đang đứng ở hè một cái ngõ mà ngóng vọng lên
một khung cửa sổ nào trên cái tầng nhà thứ mấy nào vừa tắt phụt
đèn điện.
 Hãy cho biết những câu văn sau tả cảnh nào trong tác phẩm
Người lái đò sông Đà?

Lại như quãng mặt ghềnh Hát Loóng, dài hàng cây số nước xô đá, đá xô
sóng, sóng xô gió, cuồn cuộn luồng gió gùn ghè suốt năm như lúc nào
cũng đòi nợ xuýt bất cứ người lái đò Sông Đà nào tóm được qua đấy. Quãng
này mà khinh suất tay lái thì cũng dễ lật ngửa bụng thuyền ra.
 Hãy cho biết những câu văn sau tả cảnh nào trong tác phẩm
Người lái đò sông Đà?

Trên sông bỗng có những cái hút nước giống như cái giếng bê tông thả
xuống sông để chuẩn bị làm móng cầu. Nước ở đây thở và kêu như cửa cống
cái bị sặc. Trên mặt cái hút xoáy tít đáy, cũng đang lừ lừ những cánh quạ
đàn(…) lướt quãng sông, y như là ô tô sang số ấn ga (…), những cái giếng
sâu nước ặc ặc lên như vừa rót dầu sôi vào. (…) cái giếng hút ấy lôi tuột
xuống…thuyền trồng ngay cây chuối ngược (…), bị dìm và đi ngầm (…) tan
xác ở khuỷnh sông (…) lên một cái mặt giếng mà thành giếng xây toàn bằng
nước sông xanh ve một áng thủy tinh khối đúc dày, khối pha lê xanh như sắp
vỡ tan ụp vào cả máy cả người quay phim cả người đang xem (…) cốc nước
pha lê khổng lồ…
 Hãy cho biết những câu văn sau tả cảnh nào trong tác phẩm
Người lái đò sông Đà?

-…Còn xa lắm mới đến cái thác dưới. Nhưng đã thấy tiếng nước réo gần mãi lại réo tomaix
lên. Tiếng nước thác nghe như là oán trách gì, rồi lại như là khiêu khích, giọng gằn mà
chế nhạo. Thế rồi nó rống lên như tiếng một ngàn con trâu mộng đang lồng lộn giữa
rừng vầu, rừng tre nứa nổ lửa, đang phá tuông rừng lửa, rừng lửa cùng gầm thét với đàn
trâu da cháy bùng bùng.

- Đá ở đây từ ngàn năm vẫn mai phục hết trong lòng sông, (…) Một số hòn bèn nhổm cả
dậy để vồ lấy thuyền. Mặt hòn đá nào trông cũng ngỗ ngược, hòn nào cũng nhăn nhúm,
méo mó (...) nó bày thạch trận trên sông. Đám tảng, đám hòn chia làm ba hàng (…) đòi
ăn chết cái thuyền (…)những hòn đá bệ vệ, oai phong lẫm liệt (…). Dòng thác hùm beo
đang hồng hộc tế mạnh trên sông đá….
 HOẠT ĐỘNG THẢO LUẬN NHÓM- 4 NHÓM

1 2 3 4

Chỉ ra và cho Chỉ ra và cho Chỉ ra và cho

Chỉ ra và cho
biết tác dụng biết tác dụng biết tác dụng
biết tác dụng
của những của những của những
của những biện
biện pháp biện pháp biện pháp
pháp nghệ thuật
nghệ thuật tả nghệ thuật tả nghệ thuật tả
tả cảnh: Thác
cảnh: Đá bờ cảnh: Mặt cảnh: Hút
nước, đá lòng
sông. ghềnh Hát nước Tà
sông.
Loóng. Mường Vát
Nội dung Nghệ thuật Hình ảnh, chi tiết Tác dụng

So sánh, - “Vách thành: dựng đứng.

động từ - “Chẹt” như “yết hầu”: nhỏ
mạnh
hẹp

CẢNH Liên tưởng - “Đúng ngọ” – “mặt trời”

Sông Đà
ĐÁ BỜ hiểm trở
- Nai hổ vọt qua…
SÔNG
- Xúc giác: “mùa hè…lạnh”
- Thị giác: “ ngóng vọng lên
một khung cửa sổ nào…”
 Nội dung Nghệ thuật Hình ảnh, chi tiết Tác dụng

-Điệp từ, điệp - “nước xô đá, đá xô sóng, sóng

cấu trúc, động xô gió…”
từ mạnh…
CẢNH
MẶT GHỀNH Sông Đà
HÁT LOÓNG Nhân hóa, từ -“cuồn cuộn luồng gió gùn ghè…” dữ dội
ngữ độc đáo -“đòi nợ xuýt bất cứ người lái
đò…”

- Liên tưởng - “ khinh suất … lật ngửa bụng

thuyền…”
Nội dung Nghệ thuật Hình ảnh, chi tiết Tác dụng

- So sánh, nhân -“Như giếng bê tông…thở…kêu”,

hóa “ặc ặc”…
- “Như ô tô sang số ấn ga…”
-“Thành giếng xây toàn bằng nước
CẢNH sông xanh ve…”
HÚT NƯỚC
TÀ MƯỜNG
Sông Đà
VÁT -Liên tưởng: - Bè gỗ nghênh ngang: “lôi tuột hung hãn
xuống…”
-Thuyền vô ý: “bị dìm…đi ngầm…
tan xác…”

- Tưởng tượng - “Người xem phim…lấy gân giữ

chặt ghế như ghì lấy mép một
chiếc lá rừng…cốc pha lê nước
khổng lồ…”
 Nội Nghệ thuật Hình ảnh, chi tiết Tác
dung dụng
- Nhân hóa -“van xin”, “oán trách”, “khiêu khích”, “giọng gằn mà
chế nhạo”
CẢNH
THÁC -So sánh, liên - “rống lên…một ngàn con trâu mộng đang lồng lộn
tưởng giữa rừng vầu tre nứa nổ lửa, đang phá tuông rừng
NƯỚC lửa…

- Nhân hóa - Đủ diện mạo: “nhăn nhúm”, “méo mó”, “ngỗ

Sông
ngược”… Đà
- Có tâm địa:
+ Biết “mai phục”, “dàn trận địa sẵn”… hiểm
ĐÁ
+ Biết “lừa”, “dụ”, “nhổm”, “vồ” thuyền…
+ Biết bày thạch trận: có ba trùng vi, trùng vi nào
độc
LÒNG - Ngôn ngữ
cũng nguy hiểm, đe dọa con thuyền đi qua…
-Quân sự: “giáp lá cà…”; thể thao “hàng tiền vệ…”;
SÔNG nhiều lĩnh vực võ thuật “đánh khuýp quật vu hồi”…
 Nội dung Nghệ thuật Tác dụng
Đá bờ sông So sánh, liên tưởng… Hiểm trở
Mặt ghềnh Điệp từ, điệp cấu trúc,
Dữ dội
Hát Loóng nhân hóa…
Hút nước So sánh, nhân hóa,
liên tưởng, tưởng tượng… Hung hãn
Tà Mường Vát

Thác nước, Nhân hóa, so sánh, ngôn ngữ

Hiểm độc
đá lòng sông độc lạ, tri thức nhiều lĩnh vực…

Tình yêu tha thiết Phong cách tài hoa, uyên bác Thiên nhiên
với thiên nhiên, của Nguyễn Tuân hùng vĩ
đất nước
 TRÒ CHƠI: CHIẾC NÓN KỲ DIỆU

Trả lời câu hỏi cá nhân vào phiếu học tập 1 phút

5
4
6
7 3
Chơi đồng đội: 2 đội 2
Cách thức: Chiếc nón quay vào số nào, số
8 1
9
ấy đại diện cho đội của mình lên trả lời. Trả 16
lời xong xác nhận bằng cách bấm chuông.

10

15
11

14
Số lượng câu hỏi: 5 câu

12
13
Đội chiến thắng là đội có câu trả lời nhanh hơn
và đúng nhất.
 Câu 1:

5
4
6 Những biện pháp nghệ thuật nào
3
7 được Nguyễn Tuân sử dụng nhiều
2 nhất để khắc họa vẻ đẹp hình
8 1 tượng Sông Đà hung bạo
9
16
10

15
Đáp án:
11

14
12

So sánh, nhân hóa,

13

liên tưởng.
 Câu 2:

9
Khám phá vẻ đẹp hùng vĩ, dữ

8
7
10
dội của Sông Đà, cho thấy
11 6
công việc lao động nghệ
12 5
thuật của Nguyễn Tuân như
13 thế nào?
4
14
Đáp án:
3

15
Công phu và khó
2
16
1

nhọc.
 Câu 3
13 Khi đã tìm được thứ vàng
12
14

11
Sông Đà, theo Nguyễn Tuân

10
15

cần phải làm gì ngoài việc

16 9 trân trọng và gìn giữ?
1 8
2
7 Đáp án:
3 Phát lộ
6
4
5
 Câu 4:
16 Xây dựng và khám phá hình
15
tượng Sông Đà hùng vĩ, dữ dội ở

14
1

nhiều góc độ khác nhau là một

2 13 minh chứng cho phong cách nghệ
3 12 thuật gì của Nguyễn Tuân?
11
4
10 Đáp án:
5 Tài hoa, uyên bác
9
6

8
7
 Câu 5:
12
11
13
Liên hệ với thực tế hiện nay,

10
14 9 có nhiều dòng sông bị ô
15 8 nhiễm. Vậy các em cần có
16 thái độ và việc làm gì với các
7 dòng sông của đất nước?
1
6
Đáp án:
2

Trân trọng, bảo vệ.

3
4
b.Dòng sông nên thơ, trữ tình
- Taäp trung ôû khuùc haï löu.
-> Doøng chaûy eâm, phaúng,
roäng -> theå hieän baèng
nhieàu hình aûnh gôïi caûm
•Treân cao vaø xa: Hình dáng
+Daây thöøng ngoaèn ngoeøo
+Tuoân daøi, tuoân daøi nhö
moät aùng toùc tröõ tình, ñaàu
toùc chaân toùc aån hieän trong
maây trôøi Taây Baéc bung nôû
hoa ban hoa gaïo thaùng hai.
->Vẻ đẹp duyên dáng, kiều
diễm, riêng biệt của dòng sông
•Màu sắc: Thay đổi theo muøa

Muøa xuaân, doøng soâng xanh maøu ngoïc bích

Muøa thu: löø löø chín ñoû nhö da maët ngöôøi bầm ñi
vì röôïu böõa, lừ lừ cái màu đỏ giận dữ ở một người bất
mãn bực bội gì mỗi độ thu về .
=> Nhờ lối so saùnh ñoäc ñaùo và chính xaùc => Caûnh
neân thô, sinh động vaø coù hoàn.
Caûm nhaän Soâng Ñaø nhö moät
coá nhaân
•Maøu naéng thaùng ba Ñöôøng thi
=>aám aùp gôïi nhôù
•Nöôùc soâng laëng nhö tôø
•Bôø soâng hoang daïi nhö moät bôø
tieàn söû
•Bôø soâng hoàn nhieân nhö moät noãi
nieàm coå tích tuoåi xöa
=>sinh ñoäng, gaàn guõi thaân quen,
yeân tónh.
•Hình aûnh höôu non gaëm cỏ, chuồn
chuồn bươm bướm trên sông…
->Moät soâng Ñaø thô moäng, ñeïp,
trong treûo thanh khieát, giaøu chaát thơ
và gợi dòng chảy từ quá khứ về hiện tại
Tình cảm khi gặp lại: trông con sông vui như thấy nắng
giòn tan sau kì mưa dầm,… như nối lại chiêm bao đứt
quãng . Sự vui mừng khôn xiết có được bởi tình cảm gắn
bó chân thành tha thiết như một mối quan hệ tương giao
tri kỉ.
 ۞ Hình tượng ông lái đò:
a. Giới thiệu ông lái đò:
Qua cách giới thiệu của
* 70 tuổi, người Lai Châu,
Nguyễn Tuân, em cảm
mười năm gắn bó với nghề
nhận như thế nào về hình
chèo đò trên sông Đà
ảnh của ông đò?
* Ngoại hình: Chân khuỳnh
=> Miêu tả cụ thể, chi tiết,
khuỳnh, tay dài lêu nghêu,
giọng ào ào, đầu bạc trắng gợi hình ảnh ông đò khỏe
trên cơ thể gọn quánh chất mạnh chắc nịch, tinh
sừng chất mun; luôn trong tư tường và dạn dày kinh
thế chèo đò nghiệm, có hiểu biết sâu
*Công việc: Đưa đò vượt thác
dữ, đối đầu với thử thách, về thác sông Đà.
hiểm nguy.
b. Ông đò đưa đò vượt thác:
Cuộc chiến giữa ông lái đò và sông Đà diễn như thế nào?
Qua đó em thấy gì về phẩm chất ông lái đò?
Ông đò:
Sông Đà: Sông Đà: - Bị thương vẫn cố nén, kẹp chặt
-VòngBày1: thạch
bốn cửa trận khắp
tử, một cửa cuống lái và chỉ huy bạn thuyền
lònglệch
sinh sông;về tảđá tạo liên
ngạn, nhữngtiếp ngắn gọn, tỉnh táo.
boong
ra đòn –ke chìm, và pháo
-Nắm chặt bờm sóng, ghì cương,
đài đá nổi; nước và đá
bám chắc phóng nhanh vào cửa
phối hợp
-Vòng hung
2: tăng cửahăng,
tử, mộthò
la, thanh
cửa viện;
sinh lệch sóng
về hữu nước
ngạn sinh lái miết một đường chéo;lúc
liều mạng đá trái thúc gối rảo tránh đá, lúc đè sấn lên…
-vào
Vòngbụng vàtrái,
3: bên hông bênthuyền,
phải -Thuyền vút qua cổng đá, vút vút
có lúc
đều đội cả
là luồng thuyền
chết, luồng lên
sống cửa ngoài, cửa trong , thuyền như
ở ngay giữa bọn đá hậu vệ mũi tên tre xuyên nhanh qua hơi
của con thác. nước…
b. Ông lái đò đưa đò vượt thác:

 Sự tài hoa,tài
trí, ngoan cường,
dũng cảm và kinh
nghiệm sông nước
 Hình ảnh ông lái đò của Nguyễn Tuân có gì khác so với
các nhân vật trong sáng tác trước Cách mạng tháng
Tám của nhà văn?
•*Hình aûnh oâng laùi ñoø cho thaáy Nguyeãn Tuaân ñaõ tìm
ñöôïc nhaân vaät môùi: nhöõng con ngöôøi ñaùng traân troïng
ngôïi ca, khoâng thuoäc taàng lôùp ñaøi caùc vang boùng
moät thôøi maø laø nhöõng ngöôøi lao ñoäng bình thöôøng
– thứ vaøng möôøi đã qua thử lửa cuûa Taây Baéc.
Qua đó, Nguyễn Tuân đã có quan niệm như thế nào về
•* Quan nieäm cuûa nhaø văn: Ngöôøi anh huøng khoâng chæ
người anh hùng?
coù trong chieán ñaáu maø coøn coù trong cuoäc soáng lao
ñoäng thöôøng ngaøy. Chủ nghĩa anh hùng không xa lạ mà
nó có ngay trong cuộc sống của những người lao động bình
thường. Những người bình dị, trí dũng tài ba có thể viết
nên những thiên anh hùng ca, có thể tạo hình tạc mẫu cho
nghệ thuật
NGÖÔØI LAÙI ÑOØ SOÂNG ÑAØ-
NGUYEÃN TUAÂN

III. TOÅNG KEÁT:

1. Nghệ thuật:
- Nhöõng so saùnh, ví von, lieân töôûng,
töôûng tượng ñoäc ñaùo baát ngôø vaø thuù
vò.
- Töø ngöõ phong phuù soáng ñoäng , giaøu
hình aûnh vaø coù söùc gôïi caûm cao.
- Caâu vaên ña daïng, nhieàu taàng, giaøu
nhòp ñieäu, luùc thì hoái haû, gaân guoác,
2. Ý nghĩa văn bản:

- Giới thiệu, khẳng định, ngợi ca vẻ đẹp

của thiên nhiên và con người lao động ở
miền Tây Bắc của Tổ quốc.
- Thể hiện tình yêu mến, sự gắn bó thiết
tha của Nguyễn Tuân đối với đất nước và
con người Việt Nam
I. Nguyeãn Tuaân ñöôïc coâng nhaän ôû theå loaïi
naøo

1. Coâng nhaän laø caây buùt truyeän ngaén xuaát

saéc

2.
3 Nhaø vaên tröõ tình laõng maïn

3. Vua tuyø buùt

4. Vua traøo phuùng

a) 1

b2
b)

c) 3

d) 4