FORM 3

CHAPTE
R6
KESAN PENTADBIRAN
BARAT TERHADAP
EKONOMI DAN SOSIAL
 BRITISH INTRODUCED
EKONOMI MODEN
CIRI – CIRI
Teknologi Moden
• Perlombongan dan penanaman secara ladang

Tenaga Buruh Ramai

• Hire workers in perladangan and perlombongan

Pengeluaran Dalam Skala Besar

• Kegiatan ekonomi = Eksport because permintaan tinggi
antarabangsa

Tanah
• Luas kerana keperluan tanaman ladang secara besar-besaran

Modal Besar Untuk Tujuan Eksport

Perlombongan
Negeri Melayu
• Lombong bijih timah bawah tanah terpanjang dan
terdalam dunia di Sungai Lembing, Pahang 1888.
• British menggubal enakmen dan undang-undang bagi
menguasai industri bijih timah.
• Syarikat Malayan Tin Dredging dan Gopeng
Consolidated

Sarawak
• Emas (Orang Cina di Bau, Syarikat Borneo Berhad)
• Charles Brooke memberikan hak monopoli antinomi
kepada Syarikat Borneo Berhad (Bau dan Kuching)
• Arang batu. (Sadong)
• The Anglo Saxon Petroleum Company 1882.
• Petroleum (Miri) 1910.
• Kilang manapis minyak. (Lutong, Miri)
 Sabah
• Emas (Sungai Segama oleh orang Cina)
• SBUB membawa pemodal Eropah memperkenalkan teknologi melombong emas.
• Arang batu (Silimpopon, Sandakan, Labuan oleh Syarikat Cowie Harbour Coal)
Pertanian Komersial
Negeri Melayu
• Lada hitam, buah pala, cengkih untuk
eksport (Pulau Pinang, Singapura)
• Tebu di Seberang Perai (Pusat pengeluaran
gula 1880), Perak.
• Kopi ialah eksport negara kita pada 1880
(Perak, Selangor, Negeri Sembilan, Johor)
• Kelapa sawit di Kuala Selangor was
planted by a pemodal Perancis 1917, and
then it was planted in Johor ,Perak.
• Ubi kayu di Melaka, Negeri Sembilan,
Selangor.
• Teh Ceylon Cameron Highlands (Sime
Darby, Guthrie)
Sarawak
• Lada hitam (Kuching-Serian, Sarikei-Maredong)
• Sagu from pokok rumbia (Sungai Igan, Oya, Mukah, Bintulu)

Sabah
• Tembakau (Lahad Datu, Tawau, Kinabatangan, Sandakan)
• Pasaran baik di Eropah, London Borneo Tobacco Company.
 Getah
Negeri Melayu
• Guthrie, Sime Darby, United Plantations, Harrisons & Crossfield, Boustead Buttery Estate.
• These companies melabur dalam pembukaan ladang getah in Perak, Selangor, Negeri Sembilan, Johor

Sarawak
• Brooke tidak menggalakkan pembukaan ladang getah.
• Brooke wanted to melindungi ekonomi penduduk daripada eksploitasi Barat
• Syarikat Borneo Berhad sahaja diberi kebenaran to mengusahakan getah.
• Getah = Tanaman eksport Sarawak (1910)

Sabah
• Getah was planted in Taman Percubaan Kerajaan, Sandakan 1882.
• SBUB melabur dalam getah di Bongaya, Sungai Labuk.
• Jesselton = Pusat perdagangan getah.
• Getah companies in Sabah at that time : British North Borneo Pra Rubber, British North Borneo Company, Langkon Borneo
Rubber Company Limited.
 TEKNOLOGI
Perlombongan
Negeri Melayu
• In 1929, there were 107 kapal korek milik syarikat Eropah (Pahang Consoildated Company Limited,
Syarikat Malayan Tin Dredging dan Gopeng Consolidated)
• They introduced teknologi kapal korek dan perlombongan hidraulik.
• Mesin gerudi Jumbo Drilling untuk memecahkan batu.

Sarawak
• Kilang melebur antinomi (Kuching dan Bau)
• Antimoni dipasarkan ke Singapura.
• “Antimony” is used in the electronics industry to make some semiconductor devices.

Sabah
• Terowong Tanjung Kubong, Labuan tapak perlombongan arang batu.
 Pertanian
• Henry. N. Ridley sebagai Pengarah
Taman Botanikal Singapura.
• In 1897, he introduced teknik
torehan sistem ibedem (The shape
of tulang ikan kering)
• This method of his managed to
memanjangkan hayat pokok getah.
• He also introduced teknik
membungkus anak pokok getah
dalam arang lembap which
membolehkannya diangkut ke
tempat jauh dan membolehkan
pembukaan ladang getah.
BURUH
(WORKERS/LABORERS)
Perlombongan
Negeri Melayu
• Mengisi kekosongan perlombongan bijih
timah

Sarawak
• Orang Cina dibawa masuk mengusahakan
lombong emas dan antimoni di Bau.

Sabah
• SBUB encouraged orang Cina to work in
perlombongan
• Kemasukan orang Cina melombong emas di
Sungai Segama
 Pertanian
Negeri Melayu
• Orang India buruh di ladang getah.

Sarawak
• Charles Brooke menggalakkan kemasukan
orang Cina.
• In 1901, orang Cina Foochow was brought to
work as buruh ladang.
• Orang Jawa worked in ladang getah.

Sabah
• Orang Cina worked in ladang tembakau
• Lembaga Penasihat Orang Cina was formed
oleh SBUB to menjaga kebajikan orang Cina.
(Sandakan – 1890)
 PENTADBIRAN
BARAT
(EKONOMI)
PERUNDANGAN
1. TANAH
Negeri Melayu
• In 1913, Majlis Mesyuarat Persekutuan
meluluskan Akta Tanah Simpanan Melayu.
• Residen boleh mengisytiharkan mana-mana
tanah sebagai hak Melayu.
• Those tanah tidak boleh dijual, pajak gadai,
pindah milik kepada bukan Melayu.
• Sebenarnya bertujuan melindungi
kepentingan ekonomi British.
• Kebanyakan tanah itu tidak subur dan tidak
sesuai untuk pertanian atau ekonomi
perladangan.
Sarawak
• Land Order was introduced to make hak milik tanah = Simpanan peribumi (1931)
• Melindungi kepentingan masyarakat peribumi daripada kuasa pendatang membuka
tanah pertanian.
• In 1933, Land Settlement Order was introduced to melindungi masyarakat peribumi.
• Tanah dibahagikan to : Kawasan tanah campuran, tanah peribumi, tanah adat
peribumi, tanah simpanan and tanah pedalaman.

Sabah
• Urus niaga involving land with Eropah before 1888 dianggap tidak sah.
• In 1889, Proklamasi III Perlindungan Hak Peribumi was introduced.
• Segala urus niaga dengan Eropah = Ketua peribumi mestilah diberitahu .
• Penduduk berhak memohon mendapatkan ganti rugi.
• Pegawai Daerah bertanggungjawab menjaga hak milik tanah peribumi.
 Sistem Kontrak
• Buruh China dibawa ke negara kita oleh pihak majikan.

BURUH
• Tambang perjalanan, makanan, pakaian, tempat tinggal disediakan oleh majikan.

Sistem Kangani
• Kangani means ketua, tandil, mandur, penyelia di ladang getah.
• Pemilik ladang getah menghantar Kangani ke India (Kangani must mengurus tambang,
perjalanan buruh).
 Jabatan dan Agensi Kerajaan
Jabatan Pertanian
• Memajukan tanaman ekonomi dan bangunkan industri getah
• Menjalankan penyelidikan tanaman
• Sediakan pakar teknikal kepada pengusaha ladang dan pekebun kecil

RRIM= Institut Penyelidikan Getah Malaya

Jabatan Parit dan Tali Air

= Meningkatkan keberkesanan sistem pengairan
Jabatan Pos dan Telegraf + Jabatan Kereta Api Tanah Melayu
• Melicinkan sistem perhubungan dan pengangkutan dalam negara.
 SISTEM KEWANGAN DAN INSURANS
• Mata wang perak Sepanyol diperkenalkan in 1580.
• British formed Lembaga Pesuruhjaya Wang to mengeluarkan wang kertas under
Ordinan VIII which made wang kerajaan Melayu terhapus.
• In 1939, Dolar Selat digantikan dengan Dolar Malaya.
• Syarikat perkapalan needed insurans maritim untuk melindungi kapal dagang dan
muatan yang dibawa.
• Examples of companies : Syarikat Royal Insurance Company 1860, Khean Guan
Insurance Limited 1885 (Pulau Pinang), Commercial Union 1919 (Ipoh.)
• Insurans nyawa, kemalangan, kebakaran, perniagaan, harta.

• Maritim means connected with the sea, especially in relation to seaborne trade
or naval matters.
 PENGANGKUTAN
Kereta api (1885 – 1931)
• Dibina menghubungkan bandar
• Dibina antara utara Tanah Melayu dan selatan apabila NNMB dibentuk
• Menghubungkan seluruh Tanah Melayu
• Mengangkut bahan mentah and penumpang.
Jalan Raya
• British membina jalan to connect Kuala Lumpur dan Pelabuhan Klang
(Swettenham).
• By 1902, jalan raya lebih lebar kerana peningkatan kenderaan bermotor.
• In 1911, jalan raya menghubungkan bandar besar, kawasan sumber ekonomi dan
pelabuhan.
• 1939, jaringan jalan raya dibina menghubungkan seluruh hegeri.
• Kesannya banyak petempatan dibuka, pembukaan ladang getah baharu, lombong
bijih timah.