DETYRE PORTOFOLI BIOLOGJI

TEMA :” RIPRODHIMI SEKSUAL /JOSEKSUAL “

PUNOI : JORGO LLAGURI

PRANOI : KLEMENTINA ZANAJJ
 RIPRODHIMI SEKSUAL DHE ASEKSUAL

Ne riprodhimin seksual, dy qeliza haploide (me gjysmën e numrit te kromozomeve) ose

gametë, shkrihen (bashkohen) se bashku per te formuar njeqelize te vetme me dyfishin e
numrit te kromozomeve, pra zigotën. Ne ciklin jetesor te nje gjallese qe riprodhohet
seksualisht, duhet te ndodh mejoza (spermatogjeneza dhe ovogjeneza) perpara se te
formohen gametet.
Ne riprodhimin joseksual (aseksual),zakonisht kane tipare (fanotipike, gjenotipike) identike
me ato te prindit (tevetëm!). Mitoza eshte baza e riprodhimit aseksual (joseksual) ne
organizmat eukariotik.
DALLIMI MIDIS QELIZAVE HAPLOIDE DHE
DIPLOIDE : KROMOZOMET HOMOLOGE
Nje qelize diploide ka nje numer karakteristk cifteshkromozomik/qelizë. Anetaret e cdo cifti,
të quajtur kromozome homologë, jane tengjashem ne gjatesi, ne forme dhe mbajne gjene qe
kodojne per te njejtat atribute ne organizem. Nje qelize haploide permban vetem nje nga
kromozomet homologë.
Domethenia e Mejozes dhe pershkrimi i procesit
Nje qelize diploide qe i nenshtrohet mejozes kalon neper dy ndarje qelizore te njepasnjeshme duke
dhene kater qeliza haploide. Cikli jetesorseksual tek eukariotet ka nevoje per mejozen, e cila ben te
mundur qe gamentette kene gjysmën e numrit te kromozomeve te qelizave prinder.
DOMETHENIA E MEJOZES DHE PERSHKRIMI I
PROCESIT
MEJOZA I fillon me profazen I, ne tecilen ndodh kryq-këmbimi (crossing-over), pra shkembimi i
segmenteve te ADN-sëmidis kromatideve homologë (jo vëllezër).
Ne metafazen I, tetradet – cdonje prej te cilave e perbere nga nje cift kromozomesh
homologë qe mbahen se bashku nga nje ose me shume kiazma –vendosen ne pllaken metafazore
(boshtin qendror te qelizes). Anetaret e çdoçifti kromozomesh homologë ndahen gjate anafazes I te
mejozes, dhe shperndahen ne polet e kundert te qelizes, ne berthamat e reja. Cdo berthame permban
nje numer haploid kromozomesh, ku cdo kromozom perbehet nga dy kromatide.
Gjate MEJOZËS II, dy kromatidet e cdo kromozomi ndahen dhe cdonje perj tyre
shperndahet ne qelizat(e ardhshme) bija. Tani, çdo kromatid eshte nje kromozom.
DOMETHENIA E MEJOZES DHE PERSHKRIMI I
PROCESIT