Ruch drgający, drgania

harmoniczne.

WOJCIECH KIEŁTYKA
3TB
 To jeden z najczęstszych ruchów w przyrodzie, każdy ruch drgający (cykliczny)
można przedstawić jako złożenie skończonej lub nieskończonej liczby drgań
harmonicznych.

Ruch drgający To ruch, w którym wielkości wartości fizycznych powtarzają się cyklicznie.

Podstawowymi jego pojęciami są:

-położenie równowagi (siły działające na ciało równoważą się)

-wychylenie (odległość ciała lub punktu drgającego od położenia równowagi)

-amplituda (największe wychylenie ciała z położenia równowagi)

-okres drgań (czas, w którym ciało wykona jedno pełne drganie)

Wykresy opisujące
ruch drgający:

Wahadło zegara:
Na osi pionowej umieszczono położenie
drgającego ciała, położenie to oznaczono
literą x. Na osi poziomej umieszczono czas
i oznaczono go literą t. Wartość 0 na osi
położenia x – to położenie równowagi.
Punkty A1 i A2 to miejsca
zawracania wahadła podczas wahań, a ich
współrzędna to wartość amplitudy drgań
Zjawiska
okresowe w
przyrodzie:
 cykle roczne/dłuższe
i
ruch Ziemi wokół Słońca
Pory roku i
fazy
Księżyca
Obrót Ziemi wokół
własnej osi :
Przypływy i odpływy:
Matematyczny opis ruchu
harmonicznego:

• Według działu matematyki ruch harmoniczny to:

-ruch drgający, w którym na ciało działa siła o wartości
proporcjonalnej do wychylenia ciała z jego położenia równowagi,
skierowana zawsze w stronę punktu równowagi. Wykres wychylenia
ciała od położenia równowagi w zależności od czasu jest tzw. Krzywą
harmoniczną (np. sinusoidą).
Prędkość w ruchu
harmonicznym
• Znając zależność przemieszczenia x(t)  ciała
poruszającego się ruchem harmonicznym, możemy z
łatwością obliczyć jego prędkość V(t).
• Wielkość ωA  we wzorze na przemieszczenie x(t),
opisuje amplitudę zmian prędkości ciała, która dla
przykładu przedstawionego na poniższym rysunku
(rysunek b) wynosi ± ω A  = ± 25 m/s2. Zauważ ponadto,
że gdy przemieszczenie ciała osiąga maksymalną
wartość równą amplitudzie A  drgań, prędkość ciała jest
równa zero, z kolei, gdy przemieszczenie ciała wynosi
zero, ciało osiąga maksymalną prędkość równą ± ω A
Przyspieszenie w
ruchu harmonicznym:
• Aby uzyskać wyrażenie opisujące przyspieszenie ciała w ruchu
harmonicznym należy zróżniczkować wzór na V(t) :
• Wielkość ω2A  w powyższym wyrażeniu opisuje amplitudę zmian
przyspieszenia ciała. W chwili, gdy przemieszczenie ciała osiąga
wartość maksymalną +A, przyspieszenie ciała przyjmuje
największą wartość ujemną – ω2A i odwrotnie. W przypadku, gdy
przemieszczenie ciała jest równe zero, przyspieszenie również
wynosi zero.
• przyspieszenie ciała w ruchu harmonicznym jest
proporcjonalne do jego przemieszczenia, przy czym ma ono
przeciwny znak.
Siła w ruchu harmonicznym.
• Zgodnie z drugą zasadą dynamiki siła (F) jest iloczynem masy ciała (m) i jego przyspieszenia
(a):
• F = m•a
• Ponieważ przyspieszenie ciała w ruchu harmonicznym wyraża się wzorem  , to siła działająca
na ciało musi być równa:
A – amplituda drgań, ω – częstość kołowa, ωt – faza drgań.
Przesunięcie fazowe w ruchu harmonicznym:
• Faza – w fizyce wielkość bezwymiarowa opisująca procesy okresowe, przedstawiająca, w której części
okresu znajduje się ciało.
• Dla drgań harmonicznych opisanych równaniem:

• fazą drgań określa się argument funkcji sinus, czyli:

• lub resztę z dzielenia tego kąta przez miarę kąta pełnego:

• Faza jest wyrażana w jednostkach kąta, zwykle w układzie SI w radianach.

Bibliografia:
• https://efizyka.net.pl/predkosc-i-przyspieszenie-w-ruchu-harmonicznym
• https://zpe.gov.pl/a/ruch-drgajacy-prosty-i-wielkosci-go-opisujace-przyklady-ruchu-drgajacego/D
1DF6cBX9
• https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Ruch_harmoniczny
• https://www.naukowiec.org/wiedza/fizyka/drgania-ruch-drgajacy_3317.html
• http://dydaktyka.fizyka.umk.pl/przyroda/Cykle.pdf
• https://pl.wikipedia.org/wiki/Faza_drga%C5%84
• https://eszkola.pl/fizyka/sila-w-ruchu-harmonicznym-3733.html
Dziękuję za uwagę.
WOJCIECH KIEŁTYKA 3TB