BAB 3

KEDUDUKAN, PERANAN DAN KUASA

YANG DI-PERTUAN AGONG DAN
RAJA-RAJA
Kedudukan Institusi Raja

• Institusi raja adalah unsur penting dlm.

masyarakat Melayu
• Raja2 Melayu dipatuhi & dihormati olh.
org.2 Melayu
• Inggeri tetap mengakui kedaulatan Raja2
Melayu, walaupun mereka menjadi
penasihat/ residen melalui siri peranjian
dgn. Raja2 Melayu.
• Percubaan menghilangkan kuasa Sultan
pernah dilakukan olh. Inggeris dgn.
cadangan penubuhan Malayan Union, tetapi
gagal diteruskan.
• Usul Malayan Union mendapat tentangan
hebat, terutamanya dr. org.2 & pembesar2
Melayu.
• Malayan Union kemudian diganti dgn.
Perjanjian Persekutuan Tanah Melayu, yg.
mengembalikan kedudukan raja2 Melayu
sebagaimana sebelumnya.
Kedudukan Yang di-Pertuan Agong
dalam Perlembagaan Persekutuan
• YDPA adalah Kepala Utama Persekutuan –
(Perkara 32 Perlembagaan Persekutuan)
• Hak kedaulatan dan kekuasaan Raja2 &
Pembesar2 Memerintah Negeri Sembilan adalah
dalam wilayah mereka masing2. ( Prkara 181(1)
• Perkara 71(1) dan (2) meperuntukkan tentang
jaminan hak Raja sesuatu Negeri utk. mewarisi &
memegang, menikmati & menjalankan hak2
perlembagaan dan keistimewaan2 Raja Negeri
mengikut Perlembagaan Negeri.
• Sebarang pertikaian tentang hak utk. mewarisi
takhta Raja mana-mana Negeri perlu diputuskan
hanya olh. mana2 pihak berkuasa mengikut
cara2 yg. tlh diperuntukkan dlm. Perlembagaan
Negeri masing2.
• Perkara 38(4), pindaan apa2 undang2 tdk. blh.
dibuat mengenai kedudukan, keistimewaan
mereka kecuali diluluskan olh. Majlis Raja2.
Kekebalan Raja2 Melayu
• Semenjak thn. 1993, YDPA & Raja2 Melayu tdk.
Lagi kebal dr. segi undang2.
• Pindaan telah dibuat pada Perkara 32(1) dan
181(2) menerusi Constitution (Amendment) Act
1993 bagi menghapus kekebalan YDPA drp.
didakwa.
• Mereka blh didakwa dlm apa2 perbicaraan atas
sifat peribadinya hanya di Mahkamah Khas
setelah mendapat keizinan drp. Peguam Negara.
Perkara 32(1), 181(2), 183).
Pemilihan dan Pemecatan YDPA
• YDPA dipilih olh. Majlis Raja2 .
• Keanggotaan Majlis Raja2 : Yang di-
Pertuan Besar Negeri Sembilan, Raja Perlis
& tujuh Sultan Negeri-negeri Melayu.
• Semasa menjlnkan tugas pemilihan YDPA,
Majlis Raja2 dikehendaki bertindak
berdasarkan senarai pemilihan yg. terdpt
dlm Jadual Ketiga Perlembagaan.
• Seksyen 2 Bhg. 1 Jadual Ketiga : … Majlis
Raja2 hdklah menawarkan jawatan YDPA
kpd raja yg. layak utk. dipilih, yg. negerinya
ialah yg. pertama dlm. senarai pemilihan …
dan jika Raja itu tdk. menerima jawatan itu
maka Majlis Raja2 hdklah menawarkan
jawatan itu kpd. Raja yg. negerinya ialah
yg. kemudian selepas negeri yg. pertama
dlm. senarai, itu dan demikianlah
seterusnya sehingga seorang Raja
menerima jawatan itu …”
Kelayakan YDPA

• Seorg. Raja layak dipilih sbg. YDPA apabila

dewasa
• Tdk. memberitahu Penyimpan Mohor Besar
Raja2 bhw baginda menolak utk dipilih
• Majlis Raja2 mengambil ketetapan secara
undi sulit bhw. calon tdk sesuai
menjalankan tugas2 YDPA krn. kelemahan
akal @ tubuhnya @ sbb2 lain.
Timbalan YDPA

• Dilakukan olh Majlis Raja2, umumnya

sepertimana cara pemilihan YDPA
• YDPA berperanan menjalankan tugas2 YDPA &
mendapat keistimewaan spt. YDPA, semasa
kekosongan jawatan YDPA.
• YDPA tdk. blh menjlnkan tugas2 YDPA semasa
kekosongan jawatan itu kurang drp. 15 hari
kecuali adalah mustahak & perlu utk tugas2 itu
dijalankan. (Perkara 33(1)).
• YDPA dipilih selama tempoh jawatan 5 thn.
Tetapi blh pada bila2 masa meletakkan
jawatannya dgn. mengutus surat yg.
ditandatanganinya kpd. Majlis Raja2.
• YDPA hanya blh dipecat olh Majlis Raja2
mengikut kuasa budibicaranya.(Perkara 32(3)).
• Tindakan & keputusan majoriti Majlis Raja2
(5/9) memecat YDPA, tdk. blh dipersoalkan.
Fungsi2 YDPA

• Bertindak mengikut nasihat Jemaah

Menteri/ menteri yg. bertindak di bwh kuasa
am Jemaah Menteri, kecuali diperuntukkan
selainnya olh. Perlembagaan.
• Sbg. Raja Berpelembagaan YDPA dikehendaki
bertindak mengikut nasihat, atas nasihat.
• YDPA hendaklah menerima dan bertindak
mengikut nasihat itu. (Perkara 40)
• YDPA bertindak berdasarkan budibicara dlm.
per2 berikut;
• perlantikan Perdana Menteri (Perkara 40(2))
• tidak mempersetujui permintaan membubarkan
parlimen
• meminta diadakan mesyuarat Majlis Raja2
semata2 membincangkan keistimewaan,
kedudukan, kemuliaan & kebesaran Duli2 Yang
Maha Mulia Raja2. (Perkara 40(2)©, Perkara
40(3)).
• -Melantik anggota2 Suruhanjaya
Perkhidmatan Awam (Perkara 139(4))
YDPA & PARLIMEN
• Memanggil, memberhenti @ membubarkan
Parlimen.( Perkara 55)
• Memberi ucapan dlm. mana2 Majlis Parlimen @
kedua2 Majlis Parlimen (Perkara 60)
• melantik 44 senator (Perkara 45)
• Membatalkan hilang kelayakan keanggotaan
Parlimen olh. kesalahan pilihanraya @ sbb.
Sabitan bagi mana2 kesalahan. (Perkara 48)
• Berkuasa melantik Setiausaha Dewan Negara /
Setiausaha Dewan Rakyat (Perkara 65).
• Mempersetujui rang undang2. (Perkara
66)
YDPA & Badan Kehakiman
• Melantik para hakim
• Membuat pertukaran hakim Mahkamah Tinggi ke
Mahkamah Tinggi yg. lain atas syor ketua Hakim
Negara Mahkamah Persekutuan.
• Menambah tempoh perkhidmatan seseorang hakim
Mahkamah Persekutuan slps umur 65 tahun tdk. lebih
drp. 6 bulan.
• Mengampun/ menangguhkan hukuman2 kesalahan2
yg. dibicarakan di Mahkamah Tentera dan segala
kesalahan yg. dilakukan dlm. Wilayah2 Persekutuan
K.L, Labuan & Putrajaya.
YDPA & Agama Islam
• Ketua agama Islam di negerinya sendiri &
negeri2 yg. tdk. Mempunyai raja; Melaka,
Pulau Pinang, Sabah & Sarawak dan
Wilayah2 Persekutuan Kuala Lumpur,
Labuan dan Putrajaya.(Perkara 34(1))
• Blh. mewakili raja2 dlm. perkara2
berhubung amalan / upacara agama Islam
yg. tlh dipersetujui Majlis Raja2.
• Perkara 42(1)),mengampun &
menangguhkan hukuman2 / meremit,
menggantung / mengurangkan hukuman2
yg. dijatuhkan olh. mana2 mahkamah yg.
ditubuhkan di Mahkamah Syariah.
YDPA & Orang Melayu &
Bumiputera
• Memelihara kedudukan istimewa orang
Melayu & Bumiputera Sabah Sarawak
serta kepentingan sah bangsa lain
mengikut peruntukan Perlembagaan.
(Perkara 153)
YDPA & Perisytiharan Darurat

• Perkara 150 , berkuasa mengeluarkan

Perisytiharan Darurat jika baginda
berpuashati suatu darurat besar sedang
berlaku di mana keselamatan @
kehidupan ekonomi @ ketenteraman
awam dlm. Persekutuan @ mana2
bahagiannya terancam.
Kedudukan Raja dan Yang Di-
Pertua Negeri
• Raja2 mempunyai kuasa autonomi dalam
negeri masing2.
• Mereka menjadi Ketua Agama Islam di
negeri masing2.