ΘΕΟΛΟΓΙΚΗ ΣΧΟΛΗ

ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ ΚΥΠΡΟΥ
ΕΡΓΑΣΙΑ ΣΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΚΟΙΝΩΝΙΛΟΓΙΑ ΤΗΣ
ΘΡΗΣΚΕΙΑΣ
Ο Υ­Π Ε­ΡΑΝ­Θ ΡΩ­Π ΟΣ ΤΟΥ ΝΙΤ­Σ Ε ΚΑΙ Η ΚΡΙ­Τ Ι­Κ Η ΤΟΥ ΣΤΗ
ΡΩ­Μ ΑΙ­Ο ­Κ Α­Θ Ο­Λ Ι­Κ Η ΘΕ­Ο­ΛΟ­Γ ΙΑ
Ο Νίτσε σε νεανική και σε ώριμη ηλικία

Ο Φρίν­τριχ Βίλ­χελμ Νίτ­σε (Friedrich Wilhelm

Nietzsche) γεν­νή­θη­κε στην πό­λη Ραί­κεν
(Röcken), κον­τά στη Λει­ψί­α, στη Σα­ξο­νί­α της
Πρω­σί­ας στη Γερ­μα­νί­α, στις 15 Ο­κτω­βρί­ου του
1844.
Ο Νίτ­σε ή­ταν ση­μαν­τι­κός Γερ­μα­νός Κλα­σι­κός φι­
λό­λο­γος, φι­λό­σο­φος, κρι­τι­κός της τέ­χνης και του
πο­λι­τι­σμού, ποι­η­τής και συν­θέ­της, που ε­πη­ρέ­α­σε
ό­σο ε­λά­χι­στοι άλ­λοι α­πό τους μον­τέρ­νους δι­α­νο­η­
τές.
Οι γο­νείς του ή­ταν ο Carl Ludwig Nietzsche
(1813–1849), που ή­ταν λου­θη­ρα­νός πά­στο­ρας και
πρώ­ην δά­σκα­λος και η Franziska Nietsche (1826-
1897), που παν­τρεύ­τη­καν το 1843.
 Το 1854 φοί­τη­σε σε έ­να Γυ­μνά­σι­ο στην πό­λη Naumburg και
το 1858 πή­ρε υ­πο­τρο­φί­α γι­α να φοι­τή­σει στο δι­ε­θνώς α­να­γνω­ρι­σμέ­
νο σχο­λεί­ο του Schulpforta. Ε­δώ φοί­τη­σε α­πό το 1858 μέ­χρι το
1864. Στο σχο­λεί­ο αυ­τό έ­μα­θε Αρ­χαί­α Ελ­λη­νι­κά, Λα­τι­νι­κά, Ε­βρα­ϊ­
κά και Γαλ­λι­κά.

Α­φού α­πο­φοί­τη­σε α­πό το Schulpforta, ξε­κί­νη­σε Θε­ο­λο­γί­α

και κλα­σι­κή φι­λο­λο­γί­α στο Πα­νε­πι­στή­μι­ο της Βό­νης, με την ελ­πί­δα
να γί­νει πά­στο­ρας.
Το σπίτι που έμεινε ο Νίτσε για ένα διάστημα
της ζωής του

Στο Πα­νε­πι­στή­μι­ο δι­έ­πρε­ψε και ως κλα­σι­κός φι­λό­λο­γος, αλ­

λά και γε­νι­κό­τε­ρα στον το­μέ­α της φι­λο­λο­γί­ας, ώ­στε το 1869, πριν
πά­ρει το πτυ­χί­ο του, του προ­σφέρ­θη­κε μι­α θέ­ση κα­θη­γη­τή φι­λο­λο­
γί­ας στην πό­λη Basel, την ο­ποί­α και α­πο­δέ­χθη­κε.
Η υ­γεί­α του δεν ή­ταν πο­τέ κα­λή και με­τά α­πό αρ­κε­τές α­ναρ­
ρω­τι­κές ά­δει­ες, α­ναγ­κά­στη­κε τε­λι­κά να πα­ραι­τη­θεί το 1879. Με­τά
την πα­ραί­τη­σή του έ­ζη­σε στην Ελ­βε­τί­α και στην Ι­τα­λί­α και όπου
έβρισκε το κλίμα κατάλληλο για την υγεία του.
Το βιβλίο που εισήγαγε τη διδασκαλία του
Νίτσε για τον Υπεράνθρωπο

Στο πε­ρί­φη­μο βι­βλί­ο του «τά­δε έ­φη Ζα­ρα­τού­στρας» (Also sprach Zarathustra, στα Γερ­μα­νι­
κά), ό­που εκ­θέ­τει, υ­πό την μορ­φή φι­λο­σο­φι­κού μυ­θι­στο­ρή­μα­τος, πολ­λές α­πό τις ι­δέ­ες του. Ο
Νίτ­σε δι­η­γεί­ται ό­τι ο Ζα­ρα­τού­στρας εί­πε: «Εί­ναι πο­τέ αυ­τό μπο­ρε­τό! Ο ά­γι­ος αυ­τός γέ­ρος
δεν α­γροί­κη­σε τί­πο­τα μέ­σα στο ρου­μά­νι του: ό­τι ο Θε­ός πέ­θα­νε!»
O Υ­πε­ράν­θρω­πος (στα Γερ­μα­νι­κά Übermensch), στη νιτ­σε­ϊ­κή φι­λο­σο­φί­α εί­ναι ο α­νώ­
τε­ρος άν­θρω­πος, που δι­και­ο­λο­γεί την ύ­παρ­ξη της αν­θρώ­πι­νης φυ­λής. Πριν τον Νίτ­σε, τον ό­
ρο αυ­τό τον εί­χε χρη­σι­μο­ποι­ή­σει ο Γκαί­τε (1749-1832) (J.W. von Goethe) και άλ­λοι. Αυ­τός
ο Υ­πε­ράν­θρω­πος δεν θα εί­ναι προ­ϊ­όν μι­ας μα­κράς ε­ξέ­λι­ξης. Μάλ­λον θα α­να­δυ­θεί ό­ταν κά­θε
άν­θρω­πος με α­νώ­τε­ρο «δυ­να­μι­κό», κα­θο­δη­γή­σει α­πό­λυ­τα τον ε­αυ­τό του και ξε­ρι­ζώ­σει τις
συμ­βα­τι­κές χρι­στι­α­νι­κές η­θι­κές α­ξί­ες της «α­γέ­λης», γι­α να δη­μι­ουρ­γή­σει τις δι­κές του α­ξί­ες,
που εί­ναι α­πό­λυ­τα ρι­ζω­μέ­νες στη ζω­ή, πά­νω σε αυ­τή τη γη.
Ο Υπεράνθρωπος σε σχέση με τον Χριστο

 Ο Νίτ­σε εί­πε ό­τι ο Υ­πε­ράν­θρω­πος θα εί­ναι έ­νας «Καί­σα­ρας με ψυ­χή Χρι­στού». Ο Υ­πε­ράν­
θρω­πος α­πέ­χει α­πό τον συ­νη­θι­σμέ­νο άν­θρω­πο πε­ρισ­σό­τε­ρο α­πό ό­τι α­πέ­χει ο άν­θρω­πος α­
πό τον πί­θη­κο. Ο Νίτ­σε πί­στευ­ε στην ε­ξε­λι­κτι­κή θε­ω­ρί­α του Δαρ­βί­νου και υ­πο­στή­ρι­ζε ό­τι
η ε­ξέ­λι­ξη του αν­θρώ­που δεν έ­χει ο­λο­κλη­ρω­θεί. Θα ο­λο­κλη­ρω­θεί ό­ταν το αν­θρώ­πι­νο εί­δος
φτά­σει στον Υ­πε­ράν­θρω­πο, α­φή­νον­τας πί­σω τον α­δύ­να­μο και «η­θι­κό» άν­θρω­πο.
Νίτσε και Χριστιανισμός

Το πε­ρί­ερ­γο εί­ναι ό­τι ο α­δύ­να­μος και ευ­ά­λω­τος αυ­τός άν­θρω­πος πρέ­σβευ­ε ό­τι η ι­
δέ­α της θέ­λη­σης, της δύ­να­μης και του Υ­πε­ραν­θρώ­που έ­χουν ση­μα­σί­α και ό­χι οι χρι­στι­α­νι­
κές αρ­χές. Πί­στευ­ε ό­τι πρέ­πει να πρυ­τα­νεύ­σει το έν­στι­κτο της αυ­το­συν­τή­ρη­σης και να α­
νέ­βει, ώ­στε ο άν­θρω­πος να ε­ξε­λι­χθεί σε Υ­πε­ράν­θρω­πο, σε μι­α κοι­νω­νί­α χω­ρίς α­δύ­να­τους.

Ο Νίτ­σε ε­πι­τέ­θη­κε στη Χρι­στι­α­νι­κή θρη­σκεί­α, ό­πως πα­ρου­σι­α­ζό­ταν α­πό τις Εκ­
κλη­σί­ες και τα χρι­στι­α­νι­κά ι­δρύ­μα­τα, λό­γω της «υ­πο­τί­μη­σης» των, κα­τά τον Νίτ­σε, «υ­γι­
ών εν­στί­κτων». Η «υ­πο­τί­μη­ση» συ­νί­στα­ται στην δι­α­δι­κα­σί­α κα­τά την ο­ποί­α κά­ποι­ος βλέ­
πει κά­ποι­α ι­δέ­α ή ι­δε­ο­λο­γί­α αφ’ υ­ψη­λού.
Ο Νίτσε και η Εκκλησία

Το πρό­βλη­μα του Νίτ­σε έ­ναν­τι του Χρι­στι­α­νι­σμού ή­ταν ό­τι κρα­τού­σε τον άν­θρω­
πο χα­μη­λά· τον έ­πνι­γε με την η­θι­κή και την αυ­το­λύ­πη­ση. Ο ι­δα­νι­κός άν­θρω­πος, κα­τά τον
Νίτ­σε, εί­ναι κά­ποι­ος που εί­ναι ε­λεύ­θε­ρος να εκ­φρά­σει τον ε­αυ­τό του, ό­πως έ­νας με­γά­λος
καλ­λι­τέ­χνης ή έ­νας πο­λε­μι­στής Βί­κινγκ. Η η­θι­κή εί­ναι γι­α τους μι­κρούς αν­θρώ­πους. Εί­ναι
έ­νας τρό­πος οι α­δύ­να­τοι να χει­ρα­γω­γούν τους δυ­να­τούς.

To 1895 εκδίδει ένα βιβλίο με τον τίτλο «Ο Αντίχριστος» (Der Antichrist).
Παρόλο που γράφτηκε το 1888 οι εκδότες Franz Overbeck και Heinrich Köselitz, το
καθυστέρησαν. Ο λόγος ήταν ότι το περιεχόμενό του θεωρήθηκε πολύ προκλητικό.
Νίτσε και Ρωμαιοκαθολικισμός

O Νίτσε θεωρούσε ειδικά τον Καθολικισμό «αδιανόητο» γιατί, κατά την άποψή του,
ήταν ασύμβατος με την ελεύθερη σκέψη και διανόηση. Όταν έμαθε ότι ένας φίλος του
σκεφτόταν να μεταστραφεί στον Καθολικισμό και να γίνει ιερέας, ένιωσε μεγάλη ανησυχία,
που φαινόταν παράλογη, αλλά πιθανώς προερχόταν από μια ακραία μισαλλοδοξία. Θεωρούσε
περιφρονητικά τον Καθολικισμό, ως τον Πλατωνισμό για τις μάζες.

O Νίτσε θεωρούσε ειδικά τον Καθολικισμό «αδιανόητο» γιατί, κατά την άποψή του,
ήταν ασύμβατος με την ελεύθερη σκέψη και διανόηση. Όταν έμαθε ότι ένας φίλος του
σκεφτόταν να μεταστραφεί στον Καθολικισμό και να γίνει ιερέας, ένιωσε μεγάλη ανησυχία,
που φαινόταν παράλογη, αλλά πιθανώς προερχόταν από μια ακραία μισαλλοδοξία. Θεωρούσε
περιφρονητικά τον Καθολικισμό, ως τον Πλατωνισμό για τις μάζες.
 Ασθένεια και τρέλα

Στις τρεις Ιανουαρίου, στις αρχές δηλαδή του 1889, υπέστη νευρική κατάρρευση, ενώ βρισκόταν σε
μια πλατεία του Τορίνο (ή Τουρίνο), στην Ιταλία. Τί ακριβώς συνέβη εκείνη την ημέρα δεν ξεκάθαρο. Λέγεται
ότι αγκάλιασε το λαιμό ενός αλόγου, που μαστίγωνε ένας αμαξάς, για να καταρρεύσει λίγο μετά. Το πρόβλημά
του διαγνώστηκε ως παραλυτική ψυχική διαταραχή. Το 1898 υπέστη ένα εγκεφαλικό, που επιδείνωσε την
κατάσταση της υγείας του.

Προς το τέλος της ζωής του ο λόγος του ήταν παραληρηματικός, είχε παραισθήσεις μεγαλείου και
συχνά είχε βίαιη συμπεριφορά. Πολλές φορές νόμιζε ότι ήταν ο Βασιλιάς της Γερμανίας.
 Το τέλος

 Τον επόμενο χρόνο

υπέστη ακόμα ένα εγκεφαλικό
και στις 25 Αυγούστου του
1900 πέθανε από πνευμονία.
Ήταν μόνο 55 ετών.

 Τάφηκε στο κοιμητήρι

του Ραίκεν (Röcken) στην
Γερμανία, σύμφωνα με το
λουθηρανικό τελετουργικό,
κατόπιν επιθυμίας της
αδελφής του.
Ο τάφος του Νίτσε
 Ο τάφος του Νίτσε μαζί με αγάλματα της
οικογένειας του, έξω από την εκκλησία του
πατέρα του