Ang Klasikal na Kabihasnan

ng Greece
Ang Greece ang pinakatimog na
bansa sa peninsula ng Balkan sa
may Timog Europe.
Hinahanggahan ito ng Albania,
Republika ng Macedonia at
Bulgaria sa hilaga; Dagat lonian sa
kanluran; Dagat Aegean at Turkey
sa silangan. Ang Greece ay isang
bulubunduking lupain na may
lambak sa pagitan at may mga
ilog na dumadaloy sa mabatong
baybayin. Bulubunduking
kalikasan ng Greece ang dahilan
ng pagkakahiwa-hiwalay ng mga
pamayanan. Ang bundok ng
Olympus sa hilaga ang
pinakamataas na bundok sa bansa
na may taas na 2917 metro.
Sinaunang Greece
Pericles - ang mahusay na heneral ng Athens. At sa kanyang
panahon naranasan ang demokrasya.
 Sa Greece nagsimula ang konsepto ng demokrasya dito nagsimula
ang sibilisasyon sa kontinente ng Europe
 Malaki ang naiambag ni Pericles sa pag-unlad ng demokrasya sa
Athens
 Ang pakikipaglaban para manatiling malaya ang kanilang estado
ang maaring nagbunso sa mga Griyego na pagmalasakitan ang
kanilang mga karapatan at responsibilidad
 Makabagong agham ang tinuturing ugat sa mga obserbasyon sa
larangan ng pisika, matematika at medisina
 Lungsod-estado o polis ang uri ng pamayanan sa matandang
Greece. Ang polis ay salitang Griyego para sa city-state
- Tinawag ito na polis sa kadahilanang ito ay malalaya, may
sariling pamahalaan ang bawat isa at ang pamumuhay ng mga tao
ay nakasentro sa iisang lungsod
 Magkakaiba ang lungsod-estado sa maraming bagay ngunit
magkakahalintulad sa pisikal na katangian tulad ng laki,
populasyon, pagkakaroon ng moog at publikong tagpuan
 Lahat ng lungsod-estado ay may moog na nakatayo sa Acropolis. Sa Acropolis din
nakikita ang mga templo at gusaling pampubliko.
Acropolis - pinakamataas na lugar sa mga lungsod-estado kung saan itinayo ng mga
Greek ang kanilang mga templo.
May tatlong institusyong pulitikal ang mga lungsod-estado:
Hari – nasa kanya ang kapangyarihan ng pamamahala
Sanggunian
Nagdedesisyon sa mga kasong
Kapulungan ng mga mamamayang lalaki kaugnay ng isang pamilya o
angkan
Nahahati sa tribo ang mga polis:
Dependents - ay binubuo ng isa o higit pang malalakas na pamilya na m`ay kasamang
mga taong umaasa
Phratry – ang pangkat ng pamilya ang bumubuo sa isang angkan at ang mga angkan na
kabilang sa mga taong umaasa
 Hindi laganap sa kaalaman nila ang pagsulat at ang panitikan ay inaawit o
binibigkas. Nagsimula ang mga tribong Griyego sa primitibong kultura. Ang matandang
literatura ng mga Griyego ay binubuo ng mga awit, balad at epiko.
“Iliad at Odyssey” isang epikong ginawa ng isang bulag at
manunulat na si Homer.
- Naglalarawan din ito sa mga Achaean noong 1100 BCE. Naging
batayan ito ng mga mahahalagang kaalaman sa buhay, kaugalian
at gawi ng mga Griyego
- Nagsasaad din ng paniniwala at paraan ng pagsamba ng mga
Griyego sa nabanggit na panahon
- Inilalahad sa epiko ni Homer “kung paano inagaw ni Paris,
isang prinsipeng Trojan ang napakagandang si Helen na asawa ng
isang haring Griyego. Nagpadala ang mga Griyego ng
ekspedisyong pandagat laban sa Troy. Pagkatapos ng mahabang
panahon ng digmaan, bumagsak ang Troy sa kamay ng mga
Griyego.”
Relihiyon
 Wala silang mga banal na utos na sinusunod
 Ang kanilang mga templo ay isa lamang lugar
na sa kanilang paniniwala ay binibisita ng mga
diyos at diyosa
 Naniniwala sila na ang mga diyos ay
nagtataglay ng katangian ng mga tao at katulad
rin ng tao sa maraming bagay.
 Naniniwala sila na ang kanilang mga diyos ay
naninirahan sa tuktok ng bundok ng Olympus sa
Hilagang Greece
Zeus - ang diyos ng langit at itinuturing na hari ng
mga diyos, o ama ng mga diyos at ng tao.
Hera – ang kapatid at ang asawa ni Zeus ang
tagapananatili ng kasal at nangangalaga sa mga
kababaihan
Poseidon – kapatid ni Zeus, ang diyos ng dagat
Hades – ang diyos ng Underworld
Kinilala rin ang mga anak ni Zeus
tulad nina:
Athena – diyos ng karunungan at
birtud ng mga kababaihan, siya ang
tagapangalaga ng lungsod-estado ng
Athens
Aphrodite – diyosa ng kagandahan at
pagmamahalan
Apollo – diyos ng liwanag, awit at
tula. Siya ang simbolo ng
mabubuting birtud ng mga
kalalakihan
Ang iba pang diyos ng mga Griyego:

Hermes – ang mensahero ng mga

diyos at diyosa
Eros – diyos ng pag-ibig
Dionysus – diyos ng pertilidad
Panahon ng Maharlika

 Naging mahalaga ang mga maharlika dahil sila ang nagbibigay

ng mga kabalyero para sa lakas-militar at sa kanila isinasangla ng
mga magsasaka ang lupa sa panahong walang ani.
 Itinaguyod ng mga maharlika ang industriya at pangangalakal
upang magkaroon ng trabaho ang mga manggagawa
 Ang mga lungsod-estado ay kinontrol ng mga maharlika nang
halos 150 taon, mula 800 hanggang 650 BCE
 Tinawag na aristokrasya ang pamahalaang umiral sa mga
panahong ito.
Panahon ng mga Tirano
 Tinawag na mga tirano ang mga pinunong lumitaw sa Greece sa
pamamagitan ng pwersa ang kapangyarihan ng dating pinuno.
Nangako sila na ibabalik nila kapayapaan, kaunlaran, at
pagtatanggol sa mga mahihirap laban sa mga maharlika at
abusyadong opisyal ng pamahalaan
 Maraming tirano ang naging mahusay na pinuno
 Pinasigla nila ang komersyo at nagpatupad ng makataong batas
 Nanatili sa kapangyarihan ang mga tirano sa pagitan ng 650 at
500 BCE, pero naging malupit at mapang-abuso ang iba sa kanila
na naging dahilan upang sila ay mapatalsik sa kapangyarihan
Ang Pagsasarili ng mga Lungsod-Estado
 Dito nagkaroon ng kaisipan ang mga Griyego ang ideya ng sariling
pamahalaan
Sariling Pamahalaan (self-government) - isang kaisipan na ang mga
mamamayan ay may karapatan at kakayahang pamunuan ang kanilang estado.
 Maraming bagay at impluwensya ang nagbigay-daan sa pagkakaisa ng
Griyego tulad ng paggamit ng isang wika at ang paniniwalang nanggaling sila
sa iisang mundo kay Helen. At dahil dito, tinawag ng mga Griyego ang
kanilang sarili na Hellenes at ang kanilang bansa ay binasagang Hellas.
 Naghangad ang mga Griyego na manatiling malaya ang kanilang lungsod-
estado. Ang damdaming ito ang nagtulak sa paghihiwalay na ito
• Nagkaroon ang mga polis ng sarili nilang mga batas
• Kalendaryo
• Pananalapi
• Sistema ng pagsukat at pagtimbang.
Ang Lungsod-Estado ng Sparta

 Sinakop ng mga Dorian ang Greece mula sa hilaga at tumulak

patimog sa Peloponnesus noong 1100 BCE.
 Sinakop at nanirahan sa rehiyon ng Laconia at ginawang
kabisera ang lungsod-estado ng Sparta.
Lipunang Spartan
Nahahati sa tatlong pangkat ang lipunan sa Spartan:
 Spartiate – Ang mga mamamayan at sundalo
 Perioeci – Mga mangangalakal at malalayang tao
 Helot – Aliping tagabungkal ng lupa. Hindi malaya ang mga
helots. Ginawang mga helots ang mga nasakop mula sa
Peloponnesus.
Pamahalaan

Asambleya ng Mamamayan – binubuo ng may edad tatlumpu

pataas ang humahalal sa mga opisyal ng pamahalaan
Ang Konseho ng Matanda - binubuo ng dalawang hari at 28
miyembro na pawang nasa edad na 60 ang nagpanukala ng batas
at mga patakarang pinagbotohan ng Asambleya ng Mamamayan
 Ang mga ephorate ang tunay na pinuno ng Sparta na inihahalal
ng Asambleya. Malaki ang ipinagkaloob na kapangyarihan sa mga
ephorate para mapangalagaan nila ang lungsod-estado ngunit
ginamit nila ito sa maling paraan.
 Ang layunin ng Sparta sa pamamahala ay iisa: ang magkaroon
ng isang mahusay na mekanismong militar. Kinailangan ng Sparta
ang isang magaling na hukbo upang mapalawak ang kanilang
kapangyarihan.
 Ang bagong silang na sanggol ay sinusuri ng
isang komite.
- Pinapatay ang sanggol kapag mahina. Iniiwan
ito sa bundok at hinahayaang mamatay.
 Pinapasok sa isang espesyal na pagsasanay sa
gulang na pito.
• Nananatiling kasapi hanggang 18
• Sinasanay ang mga lalaki upang maging
mahusay na mga mandirigma
− Sinasanay sa palakasan at pakikidigma,
sinasanay silang magtiis sa hirap at huwag
magreklamo.

Totalitaryanismo – ang sistema kung saan

kinokontrol ng pamahalaan ang lahat ng
aspeto ng buhay ng tao.
Ang Lungsod-Estado ng Athens
Lipunang Athenian
Tatlong pangkat ang lipunan ng Athens.
 Ionian - tinuturing na tunay na mamamayan ng Athens
 Metic – hindi mamamayan ng Athens subalit malayang nakakakilos sa
lungsod-estado. Kabilang sa Metic ang mga mangangalakal
 Alipin
Pamahalaan
 Isang pamahalaang aristokrasya ang itinatag sa Athens kung saan pinangkat
sa apat na uri ng tao

Arkon - ang tawag sa mayayamang pangkat na maaaring maghalal ng mga

mangangasiwa sa pamahalaan. Sila ang gumagawa ng batas. Maglilingkod ang
mga Arkon sa loob ng isang taon.
Paghubog sa Demokrasya
Draco
Solon Sila ang mga unang lider na humubog sa
Athens upang maging isang kauna-unahang
Pisistratus demokratikong estado sa kaunlaran
Cleisthenes
 Naging arkon si Draco noong 621 BCE. Kinilala siya sa kanyang kodigo ng batas na
tinawag na Draconian Code
 Hindi naging madali ang kalagayan ng Athens sa pagdaraan ng panahon. Yumaman
ang mga Maharlika at mga Metic dahil sa pangangalakal habang humirap naman ang
mga maliliit na magsasaka
 Itinatag ni Solon ang Konseho ng Apat na Raan (Council of Four Hundred) upang
magkaroon ng check and balance sa pamahalaan.
 Nagkaroon si Pisistratus, isang mayamang aristokrato at kamag anak ni Solon ng
maraming tagasunod mula sa mababang pangkat ng tao sa Athens
 Noong 507 BCE, naging makapangyarihan sa Athens si Cleisthenes, isang mayaman at
mataas na posisyon sa lipunan. Ang pamahalaang pinairal niya sa Athens ay isang tunay
na demokrasya.
Mga Digmaan sa Greece
 Ang Sparta, Athens at iba pang lungsod-estado sa Greece ay naitatag ng
mga kolonya sa mga baybayin ng Aegean
Ang Bantang Panganib sa Greece ng mga Persiano
 Sinakop ni Cyrus, dakilang lider ng mga Persiano, ang Asya Minor at ang
mga lungsod-estado sa Greece sa mga baybayin nito noong 546 BCE.
Ang mga Digmaang Persiano
 Noong 521 BCE umupo sa trono si Darius. Sinimulan niya ang kampanya
laban sa isang mabagsik na tribo sa relihiyong malapit sa Ilog Danube.
Labanan sa Marathon
 Noong 491 BCE nagpadala si Darius ng embahador sa ilang lungsod-estado
ng Greece upang hikayatin ang mga ito na tanggapin si Darius bilang hari at
kung sumang-ayon ang mga pinuno ng mga lungsod-estado ay hahayaan sila ni
Haring Darius na panatilihin ang kanilang pamahalaan, batas at relihiyon.
Labanan sa Thermopylae
 Makalipas ang 10 taon pagkaraan ng Labanan sa Marathon, nilusob ni Xerxes
na anak ni Darius ang Greece.
- Napakalaki ng hukbong inihanda ni Xerxes na ayon kay Herodoutus.
- Nagtagumpay ang mga Persiano na makuha ang Thermopylae sa kamay ng
mga Spartan. Ngunit hindi nawalan ng loob ang mga Thermopylae.
- Iniutos ni Themistocles, isang mahusay na heneral ng Athens na lumikas
sa isla ng Salamis kung saan muling natalo ang mga Persiano.
- Iniutos ni Xerxes ang kanyang hukbo na bumalik sa Asya Minor.
Kahalagahan ng Pagtatagumpay ng mga Griyego
 Ipinakita ng mga digmaang ito ang paglalaban ng kapanyarihan sa pagitan
ng isang sibilisasyong awtokratiko ng Persia at ng malayang pamahalaan ng
Greece.
 Ang pagkatalo ng mga Persiano ay nangangahulugan ng pagyabong ng
kulturang Griyego na naging pundasyon ng sibilisasyon sa Kanluran.
Ang Pamumuno ng Athens

 Sinimulan ng Athens ang hakbang tungo sa pagkakaisa ng Greece

 Sinubukan ng Sparta na sakupin ang ibang lungsod-estado ngunit hindi ito
nagtagumpay.
Ligang Delian - ang tawag sa paraan ng paghimok nila ng 200 lungsod-estado
na bumuo ng alyansa.
 Sa pangunguna ni Pericles, tumibay ang demokrasya sa Greece
 Gumawa ng batas ang Asambleya nagdedesisyon ito ng mahahalagang isyu.
May check and balance sa pamahalaan sapagkat nakokontrol ng Asambleya
ang mga naihalal na heneral
Di-tuwirang demokrasya (representative democracy) – ang pagbibigay diin ng
kalayaan sa mga mamamayan na maghalal ng kinatawan sa Asambleya.
Si Pericles ng Athens
 Ang naging tunay na pinuno ng Athens sa loob ng higit tatlimpung taon
mula 461 BCE hanggang 429 BCE. Kilala ang mga panahong ito ng Gintong
Panahon ni Pericles
 Kontrol ni Pericles ang Ligang Delian.
 Pinalawak niya ang partisipasyong pulitikal ng mga tao at pinahintulutang
maglingkod sa pamahalaan na may kaukulang sahod.
 Natamasa ng mga Athenians ang kalayaan sa panahon ni Pericles.
Nagkaroon ng pagkakapantay-pantay ang lahat ng tao.
Mga Reporma ni Pericles
 Nagkaroon ng partisipasyong pulitikal ang mga mamamayan.
 Naging malaya ang mga Metic subalit hindi sila mga tunay na mamamayan
ng Athens gayundin ang mga alipin.
Digmaang Peloponnesian

Ang Corinth – Hinangad ng Athens na pahinain

ang karibal nito sa komersyo
Upang idipensa ang kanyang lungsod-
estado sa ambisyon ng Athens, naging kakampi
ng Corinths ang Sparta.
 Ang hidwaan ng Athens at magkaanib na
Corinth at Sparta ay nauwi sa digmaan na
tumagal mula 431 hanggang 404 BCE.
 Itinuturing ng mga Athenian na barbaro ang
mga Spartan at ang tingin ng Spartan sa
Athens ay sakim at gahaman sa salapi.
Ang Paghina ng mga Lungsod-Estado
 Sa pagitan ng 404 BCE at 371 BCE sumailalim ang
lahat ng Griyego sa kapangyarihan ng Sparta
 Bumuo ng alyansa ang lungsod-estado ng Thebes
laban sa Sparta
 Batid ng mga lungsod-estado na kailangan nila ng
pagkakaisa ngunit bawat lider ay naghahangad na
makontrol ang anumang liga na nabuo sila.

Si Philip ng Macedonia
 Noong 300 BCE, pinanirahan ito ng mga taong
paladigma na pinamumunuan ng malakas ng maharlika
 Noong 359 BCE, umupo bilang hari si Philip na
Macedonia
 Hinangad ni Philip na maging makapangyarihan
upang makontrol niya ang mga maharlika at ang mga
mamamayan sa Macedonia.
Ang Pagsakop ng Greece
 Pagkatapos na maitatag ang pagkakaisa ng Macedonia ay pinalawak ni haring Philip
ang kanyang kapangyarihan sa pamamagitan ng pananakop sa mga kalapit na
kaharian.
 Iba-iba ang pagtingin ng mga Griyego kay Philip ng Macedonia
 Ang oposisyon sa Athens ay pinangunahan ni Demosthenes
 Ginamit ni Demosthenes ang kanyang husay sa pagsasalita
 Natuon ang interes ng mga tao sa pagkita ng mga salapi at paghahangad ng
kasaganahan kaysa paglilingkod sa pagtatanggol

Si Alexander, Ang Dakila

 Naging isang kahangahangang lider ng Macedonia si Alexander.
 Aristotle, ang naging guro ni Alexander

Mga Layunin ni Alexander

 Nilayon ni Alexander na magtatag ng isang pamahalaang pandaigdig na siya ang
pinuno
 Meron siyang dalawang plano sa kanyang malaking imperyo. Una ay pagtayo ng
mga bagong lungsod-estado at pagbabagong tatag sa mga lumang syudad. Pangalawa,
ang paghikayat ng pag-aasawa sa pagitan ng mga Macedonian, Griyego at mga
Egyptian.
 Ginamit ni Alexander ang mga taong kanyang sinakop upang maglingkod sa
pamahalaan at sa kanyang hukbo.
Ang Kulturang Hellenic
- Ang kultura na tinawag na Hellenic mula sa Hellen,
bathala ng mga Griyego. Sa panahong ito ay nagpatibay ang mga
kontribusyon ng Greece sa daigdig.
• Pamahalaan at Pulitika
- Ipinakilala ng Greece ang iba-ibang uri ng pamahalaan
tulad ng monarkiya na pinamumunuan ng hari, aristokrasya na
hinawakan ng mga maharlikang pamilya; oligarkiya o
pamahalaan sa kamay ng iilang tao; diktatoryal o tranikal ang
kapangyarihan; at demokrasya o pamahalaan ng mamamayan.

• Tula
- Pinaunlad ng mga Griyego ang tulang liriko. Ito ay tulang
binigkas at sinasaliwan ng lira. Kilalang mga manunula sina
Bacchylides ng Ceos at si Sappho
• Dula
- Dalawang uri ang pagtatanghal na ginagawa ng mga
Griyego: trahedya at komedya
Trahedya – isang dula na may malungkot na wakas samantalang
masaya ang katapusan ng komedya
Komedya – kadalasang ginagamit upang batikusin nang may
katatawanan ang ilan sa mga tauhan ng pamahalaan.
• Arkitektura
- pinakamataas na antas ng sining
ng mga Griyego.
Parthenon – ginawa noong 447 BCE upang
parangalan ang diyosang si Athena
- may angkop na proporsyon at
bawat gilid ng templo ay nagdidisensyuhan
ng makukulay na iskultura
- sa loob ng templo ay makikita
ang 70 talampakang istatwa ni Athena na
yari sa bronse
• Iskultura
Phidias Sila ang mga tanyag na
iskultor ng Greece. Sila
Praxiteles ang nagbigay buhay sa
pag-ukit ng natural na
hugis ng tao.
Phidias – ang naging tagapayo ni Pericles sa pag-aayos ng
lungsod-estado ng Athens
- siya ang gumawa ng rebulto ni Athena
- ang estatwa ni Zeus at ang templo ng Olympia
ang pinakamahusay niyang obra maestra.
Praxiteles – nabuhay ng sandaang taon pagkamatay ni
Phidias ay gumawa ng kakaibang iskultura
- siya ang nakapaglarawan sa tunay na
kagandahan ng pigura at katawan ng tao.
• Pilosopiya
- Sa panahong Heleniko, sinikap ng mga Griyego na
paunlarin ang pilosopiya upang mahanap ang kasagutan
sa kanilang mga katanungan tungkol sa daigdig at
kahulugan ng buhay.
Socrates
- siya ang naging kritiko ng edukasyon sa Athens
- Ayaw niya na tatawagin siyang sophist (guro). Sa halip ay ginagamit niya ang
katawagang pilosopo(philosopher) na ang ibig sabihin ay nagmamahal sa
karunungan (lover of wisdom)
Socratic Method – pinatanyag ni Socrates na naglalayong malinang ang kakayahan
ng mahusay na pagtatanong at pagsuri.

Plato
- disipulo ni Socrates
- siya ang sumulat ng “The Republic” na naglalarawan ng isang binalak na
lipunan.
- Ayon sa kanya tatlo ang pangkat na dapat bumuo sa lipunan:
 Manggagawa – ang may kakayahan sa prodduksiyo at sa kanila nakasalalay ang
pagbibigay ng pagkain ng tao
 Sundalo – ang tagapagtanggol
 Pilosopo – ang mag-iisip para sa kabutihan ng mga mamamayan

Aristotle
- tagasunod ni Plato
- sinulat niya ang aklat ng “Politics”. Nagpapaliwanag ito sa kabutihan at
kasamaan ng monarkiya, aristokrasya at demokrasya.
• Medisina
Hippocrates – Nagtayo siya ng ng isang paaralang medikal sa pulo ng Cos
noong 430 BCE
- Tinuro niya ang pagsusuri at paghahanap ng sanhi ng
karamdaman sa halip na isisi ito sa mga diyos.
Hippocratic Oath – ang naging gabay ng mga doktor at mag-aaral ng
medisina hanggang sa kasalukuyan

• Kasaysayan
– Isa pang mahalagang anyo ng literaturang Griyego ay ang pagsulat ng
kasaysayan
Herodotus – tinuring na “Ama ng Kasaysayan” isinilang noong 484 BCE
- Siya ang nagbigay ng malinaw na paglalahad ng mga
kaganapan sa mga Digmaang Persiano
Thucydides – sinasalaysay ang digmaan sa pagitan ng Athens at Sparta
noong 431 BCE.
- siya ang naging modelo ng mga makabagong mananalaysay
dahil sa kanyang istilo ng pagsulat na walang halong mitolohiya at alamat.
Kulturang Hellenistic
Panahong Hellenistic
 Sa panahong ito ay naging dominante ang tatlong dakilang monarkiyang itinaguyod
ng mga pinunong sumunod kay Alexander, ang Dakila: ang Egypt sa ilalim ng mga
Ptolemies, Syria sa pamumuno ng mga Seleucid; at ang Macedonia sa pagtataguyod ng
dinastiyang Antigonid.
 Sa panahong ito, ang relihiyon, sining at literatura sa Greece ay ang pinagsanib na
kultura ng Greece at Asya na tinaguriang Greco-Oriental
 Nakapag-ambag ang kulturang Hellenistic ng dalawang paaralan sa pilosopiya:
• Stoisismo – ang pangangailangan ng tao sa relihiyon para maging gabay sa pagtatamo
ng kasiyahan
- itinatag ito ni Zeno
• Epicureanismo – ang relihiyon bagkus ay itinuro nito sa tao ang pagpapakasaya sa
buhay dahil hindi tiyak kung siya ay mamamatay kinabukasan
Syncretism Hebrew – Sa panahong ito ay isinalin sa Griyego at Alexandria kung saan
ang wikang ginamit sa Bagong Tipan ay koine
Ang Pagbagsak ng Kabihasnang Helenistiko
 Lumaganap ang pang-aalipin at maraming mamamayan ang
nawalan ng trabaho.
 Nabaon sa utang ang mga tao at kinapos ang pamamahalaan sa
pondo
 Bumagsak ang ang ekonomiya at nagkaroon ng mga kaguluhang
pulitikal na nagbigay-daan sa pagsakp ng Imperyong Romano sa
Greece.
Libon – siya ang nag disenyo ng templo ni Zeus. Tinangka niya na
ang templo ay magkaroon ng tamang proporsyon di lamang sa
taas nito pati narin iba pang elemento nitong arkitektural.
Euclid – nakilala sa larangan ng matematika dahil sa kanyang
aklat na “Elements”