Panitikan ng

rehiyon VI
SLIDESMANIA
 Ang Rehiyon VI o
Kanlurang Visayas ay
binubuo ng mga sumusunod
Lalawigan Kabisera

1. Aklan ➔ Kalibo
2. Capiz ➔ Roxas City
3. Antique ➔ San Jose
4. Iloilo ➔ Iloilo City
5. Guimaras ➔ Jordan
6. Negros ➔ Bacolod City
SLIDESMANIA

Occidental
 Mga wika sa
● Hiligaynon- tumutukoy sa wika at kultura ng mga Ilonggo na sila namang
Kanlurang bisaya
naninirahan sa Iloilo, Guimaras, at Negros.-ang katawagang ito ay
nagpapahiwatig ng isang pormal at wikang pampanitikan.
● Ilonggo- tumutukoy sa higit na impormal na gamit ng wika.
● Kinaray-a- ang wikang wika sa Antique at iba pang liblib na lugar sa Panay.
● Haraya- ang lumang pangalan ng Kinaray-a at tinaguriang Inang Wika.
● Aklanon- wikang ginagamit sa Aklan.
SLIDESMANIA
PANITIK
AN
SLIDESMANIA
 Mga Panitikan na
Umusbong Bago
Dumating ang Panahon
ng Himagsikan ng mga
● Bago pa man dumating ang mga Kastila sa Rehiyon 6 ay mayroon na silang mga

Kastila
SLIDESMANIA

Panitikan na umusbong sa kanilang lugar.

 Epiko - Isang akdang
nagaawit o nagkukwento ukol sa
kabayanihan ng pangunahing
tauhan.
SLIDESMANIA
 Apat ang nakilalang epiko ng
mga Bisaya
● Lagda- isa lamang kalipunan ng mga tuntunin ukol sa mabuting pagtupad sa tungkulin sa

pamahalaan na napapaloob sa mga salaysayin at mga pangyayari.

● Haraya -katipunan ng mga tuntunin ng kabutihang asal at ng mga salaysay ng

paghahalmbawa ng nasabing tuntunin. Hindi rin ito epiko sapagkat hindi in nakasulat nang

patula.
SLIDESMANIA
 Apat ang nakilalang epiko ng
mga Bisaya
● Maragtas - sapagkat hindi rin ito nakasulat nang patula o inaawit kaya nakasulat lamang to

sa matandang titik-Pilipino na walang tyak na sumulat.

● Hinilaod- Itinuturing itong pinakamatanda at pinakamahabang epiko ng Panay. Binubuo ito

ng 18 salaysay at ang bawat kuwento ay kumakatawan sa tationg henerasyon. Kasaysayan ito

ng pag-libigan ng mga bathala ng mga unang nanirahan sa loilo, Aklan at Antique.

SLIDESMANIA
 May anim na anyo ng
panitikan ang sinaunang
Ilonggo, ito ay ang mga
❏ Ambahan - ang pinakapayak na anyo ng talata.
❏ Balak - ang makatang diskusyon sa pagitan ng lalaki at babae.
❏ Awit
❏
❏
sumusunod:
Driges o haya
Sidy
❏ Bical
SLIDESMANIA
 Mga Panitikan na
Umusbong sa
panahon ng
Himagsikan ng
SLIDESMANIA
 Tula
Isang uri ng sining at panitikan na kilala sa malayang paggamit ng wika saiba’t
ibang anyo at estilo. Pinagyayaman ito sa pamamagitan ng paggamit ngtayutay. Ang
mga likhang panulaan ay tinatawag na tula. Madaling makilala ang isang tula
sapagka’t karaniwan itong may batayan o pattern sa pagbigkas ng mga huling salita.

● KOPLA – di tugmang tula (2 taludtod; 12 pantig)

Halimbawa: Bakit ako’y ibong binuhay pang muli

Kung sa iyong palad ay kikitiling dagli

● KAWIKAAN O HUROBATON – pinakamaiksing tulang katutubo.

SLIDESMANIA
 Halimbawa: Ang tao nga walan sing pilak
Daw pipisnga wala sing pakpak

(Ang taong walang salapi

Ay parang ibong walang pakpak)

Halimbawa: Karon imo pa, Ngayon sayo pa,

Buas akon na. Bukas akin na.

● TINIGBAKANON – tugmang quartero na higit na mas mahiwaga.

● HINILAWOD – pinakamatanda at pinakamahabang tulang pasalaysay na nagawa ng mga

SLIDESMANIA

taga-Panay.
 ● MITO – kumpol ng mga tradisyunal na kwento.
Halimbawa: SUGILANON

BUGTONG (PAKTAKUN)

Sa Hiligaynon:
Ang dagat gin putos sang langit
Ang langit gin putos sang tul-an
Ang tul-an ginputos sang bulbol
Ang bulbol ginputos sang panit.
SLIDESMANIA
Sa Tagalog:
Ang dagat binalot ng langit
Ang langit binalot ng buto
Ang buto binalot ng balahibo
Ang balahibo binalot ng balat.

Sagot: LUBI Sagot: NIYOG

 Awiting Bayan Ng mga
ilonggo
1. Ili-ili (Ilonggo folk song)

2. Si Filemon

3. Ang Dutay nga Damang

4. Lumalabay Nga Daw Aso (courtesy of Grace Farnazo-Celis)

5. Sa Bukid ako Inanak (courtesy of Grace Farnzao-Celis)

SLIDESMANIA
 MGA KILALANG TAO
Melchor F. Cichon – isang makatang Aklanon na tubong Lezo,Aklan. Kilala siya hindi lamang sa
kanyang husay bilang makata kundi maging sa kanyang pagpupunyaging itaguyod ang panulaang
Aklanon.

Conrado Saquian Norada – isinilang sa Iloilo noong Mayo 19,1921. Siya ay isang intelihadong
opisyal ng ikaanim na distrito ng military sa panahon ng World War II at naging gobernador sa Iloilo
noong 1969 hanggang 1986. Naging president Nasyonal ng Sumakwelan ng Ilonggo Organization.
Noong 1990,ang UMPIL,ay gumawad sa kanya bilang Pambansang Alagad ni Balagtas para sa
Ilonggo fiction.

Mariano Perfecto – ang unang sumulat ng Pasyon sa Hiligaynon noong 1884. Dahil ditto nabahiran
SLIDESMANIA

ng Kristyanismo ang panitikang Hiligaynon.

 Mga KILALANG tao
Eriberto Gumban – kinikilalang ama ng panitikang Bisaya.

Magdalena Jalandoni – ang nag-uso ng tulang may malayang taludturan.

Vicente Cristobal – sumulat ng unang sarswela na may pamagat na Kapitan noong 1903.

Jose M. Lay – ay napatangi sa tula at maikling kwento.

Angel Mangahum – sumulat ng unang nobela na pinamagatang Benjamin noong 1907. Siya’y tinagurian
na batikang mandudula at nobelista.
SLIDESMANIA
 Mga KILALANG tao
Vicente Sotto – ang may pinakamatunog na pangalan. Siya ay natanyag sa sinulat niyang kauna-unahang
operang Bisaya “Mactong” .Sumulat din siya ng marami sa kastila at isang manlalabang peryodista sa
WARAY-WARAY.

Norberto Rumualdez – nagging mahistrado ng Korte Suprema ang nagging pinakamaningning na

pangalan. Siya ay sumulat ng maraming dula,sanaysay na sosyo-pulitiko at hinggil sa pilipinolohiya ng
Pilipino.Waray-waray at Kastila ang ginamit niya.

Pinakababasahing Nobelista:
§ Magdalena Jalandoni
§ Ramon Musones
§ Conrad
SLIDESMANIA
Thank you!
SLIDESMANIA