იდიალური აირი და მისი

გამოყენება იზოპროცესებში
როგორ დაფრინავენ
საჰაერო ბუშტები?

იცით ვინ იმოგზაურა პირველად

ბუშტით?-ცხვარმა,ბატმა და
წიწილამ.შემდეგ სცადა
ადამიანმა.1783წელს ძმები ჟოზეფ
და ეტიენ
მონგოლფიები გაფრინდნენ
ქაღალდის ბუშტით და
დაამტკიცეს,რომ ადამიანს შეუძლია
სუნთქვა მაღლა ცაში დედამიწიდან
მოშორებით.ცაში რვა წუთი
იმყოფებოდნენ.გამოგონილ საჰაერო
 1783 წელს შარლმა აბრეშუმის წმინდა
მატერიისაგან,რომელსაც შეუღწევადობისა
და ცეცხლგამძლეობის თვისებები გააჩნდა,
გარედან ლაკით დაფარა. რკინის
ნაქლიბზე გოგირდმჟავით იმოქმედა და
მიღებული წყალბადით გაბერა სფერო. მისი
წონა ათ კილოგრამს შეადგენდა, დიამეტრი
ჟაკ
4 მეტრს .პირველი უშედეგო ცდის შემდეგ
შარლი
სწავლობდა
ბუშტს ონკანი გაუკეთა, რის საშუალებითაც
აირის კანონებს წყალბადის გამოშვებას და ატმოსფეროს
ფენებში წნევის რეგულირებას ახერხებდა.
მთელი ევროპა იმხანად "შარლიერით"
ჰაერნაოსნობდა.
აირის კანონებზე დაყრდნობით
ხდება მაღალ ტემპერატურაზე
სამედიცინო იარაღის
სტერილიზაცია
ყველგან სამართლიანია
თერმოდინამიკის კანონები
• როგორ აირს ეწოდება იდიალური?
• ისეთ აირს,რომლის მოლეკულებიც არ
ურთიერთქმედებენ და მოლეკულების
ზომა უმნიშვნელოა მათ შორის
მანძილთან შედარებით, იდიალური აირი
ეწ.
• რა ძირითადი პარამეტრებით
ხასიათდება იდიალური აირი?
• P წნევა- პა, V მოცულობა- მ 3,
Tტემპერატურა- კელ
 ვირტუალურ ლაბორატორიაში დავაკვირდეთ
როგორ არის დამოკიდებული იდიალური აირის
წნევა მოცულობის ერთეულში ნაწილაკების
diffusion_en.html რაოდენობასა და ტემპერატურაზე
 მოცულობის ერთეულში
ნაწილაკების რაოდენობას
კონცენტრაცია ეწ.
n= N/V N=m NA /M

NA =6,02 x1023 1/მოლი

იდიალური აირის წნევა
პროპორციულია აირის
კონცენტრაციის და
ტემპერატურის
P=n k T (T= t +273 )
K=1,38 x 10-23 ჯ/K
P=n K T= m k NA T / V M =m R T/VM

R = k NA =1,38 x 10-23 ჯ/K x 6,02 x1023

1/მოლი=8,31 ჯ/მოლი.k
R- უნივერსალური მუდმივაა

PV/T=m R/ M=ν R
ν=m/M-ნივთიერების რაოდენობაა
 ვირტუალურ ლაბორატორიაში
gases-intro_en.html
დავაკვირდეთ იდიალური აირის
პარამეტრების
ურთიერთდამოკიდებულებას
P1 V1/ T1=P2 V 2/ T2 = const
იდიალური აირის მდგომარეობის ანუ
კლაპეირონ-მენდელეევის განტოლება
ეწოდება.

უცვლელი მასის იდიალური აირის

წნევისა და მოცულობის ნამრავლის
შეფარდება აბსოლუტურ
ტემპერატურასთან მუდმივი სიდიდეა
 პროცესს, რომელიც ერთ-ერთი
პარამეტრის მუდმივობით მიმდინარეობს
იზოპროცესები ეწ.

თერმოდინამიკური თერმოდინამიკური
თერმოდინამიკური
სისტემის მდგომარეობის სისტემის
სისტემის მდგომარეობის
ცვლილების პროცესს მდგომარეობის
ცვლილების პროცესს
მუდმივი ცვლილების პროცესს
მუდმივი მოცულობისას
ტემპერატურისას მუდმივი წნევისას
იზოქორული პროცესი ეწ.
იზოთერმული პროცესი იზობარული პროცესი
ეწ. ეწ.
იზოთერმულ პროცეს აღწერს ბოილ-მარიოტის
კანონი
იგი ერთდროულად აღმოაჩინა ინგლისელმა
მეცნიერმა ბოილმა(1627-1691) და ფრანგმა
მეცნიერმა მარიოტმა(1620-1684)

m=const T= const
PV=const
იზოთერმები
 იზოქორულ პროცეს აღწერს შარლის კანონი.
იგი აღმოაჩინა ფრანგმა მეცნიერმა 1787წ.

m=const V= p
V1

const P/T=const V2
P=P0 β T
იზოქორაT
β = 1/273 K-1
 იზობარულ პროცეს აღწერს გეი-ლუსაკის
კანონი.
იგი აღმოაჩინა ფრანგმა მეცნიერმა 1802წ

m=const P= const
V/T=const
V=V0 γ T
γ = 1/273 K-1
 გრაფიკული ანალიზი

P(V)გრაფიკის მიხედვით
დავახასიათოთ1-2; 2-3;3-1; აირის
მდგომარეობა
დანარჩენი გააგრძელეთ სახლში!!!