Vergilius Aeneis

Vergilius (70-19 v. Chr)

• Leefde in 1e eeuw voor Christus: tijd van veel burgeroorlogen.
• Hoe kwam dat?

De slag bij Actium

 Voor de 1e eeuw
• Door eerste veroveringen: groei van Romeinse Rijk.
• Gevolgen:
– contacten met Grieken in Zuid-Italië
– contacten met Carthago → Punische Oorlogen (tussen 264-146 v.
Chr)
– eerste veroveringen buiten Italië
– nieuwe regelingen nodig voor veroverde gebieden (provincia)
– toezicht nodig: bestuurders, legers, belasting
 De Gracchen

Crisis in Romeinse Republiek

• Door Punische Oorlogen veel armoede op platteland.
• Boeren als proletariërs naar grote steden.
• Landhervormingswetten (bv. Gracchen) kwamen er niet door.
• Marius voerde nieuwe wet in:
– boeren konden als soldaat leger in
– kregen soldij en na diensttijd stukje land
– beroepsleger; soldaten betaald door generaal zelf
– generaal was patronus van soldaten: ze gehoorzaamden hém,
niet senaat → generaals probeerden meer macht te krijgen
 Bekende concurrerende generaals
Sulla en Marius

Pompeius en Caesar Marcus Antonius en Octavianus (=Augustus)

 De slag bij Actium

Octavianus
• Versloeg in 31. v. Chr. Marcus Antonius (slag bij Actium)
• Kreeg eretitel Augustus en veel macht
• Zorgde voor Pax Augusta
– vrede en welvaart
– oude mores herstellen
– weer vertrouwen in Rijk

De Ara Pacis, symbool van

de vrede
 Steun aan kunsten
• Augustus steunde ook veel kunstenaars
• Ondersteuning van zijn ideologie.
• Maecenas hielp d.m.v. sponsoring.
– architectuur (bv Ara Pacis)
– beelden
– literatuur. Vele bekende schrijvers gesponsord, bv Horatius en
Vergilius
Vergilius draagt voor in het huis van Maecenas, Jalabert
De werken van Vergilius
Bucolica of: Eclogae:10 herdersgedichten. Wereld
van herders vermengd met werkelijke geschiedenis.
In de 4e Ecloga wordt geboorte van een kind
voorspeld, door wie de Gouden Eeuw zal terugkeren.
Is dat misschien Augustus??

Georgica: over het

boerenbedrijf. De nieuwe
idealen van Augustus komen
goed naar voren: eenvoudig
geluk, respect voor goden,
hard werken in en tijd zonder
oorlog.
 De Aeneis
Geschreven tussen 30-19 v. Chr
Eigenlijk niet af. Vergilius zelf wilde dat het werd
verbrand, maar Augustus heeft het toch uitgegeven.

• De Aeneis is:
– poëzie
– epos
• Onderwerp:
– boek 1-6: de omzwervingen
van Aeneas
– boek 7-12: de strijd die
Aeneas moest leveren met de
Italiaanse volkeren om een
nieuwe stad te kunnen stichten
 vs.

• In de Oudheid was belangrijkste verschil duidelijk:

• poëzie was te herkennen aan de vorm (metrum)
• een gedicht werd (uit het hoofd) voorgedragen, een prozatekst wordt
vanaf het papier voorgelezen.

• Andere verschillen:
• een dichter houdt van bijzonder woordgebruik (bijzondere woordkeuze,
meer stijlfiguren!)
• onderwerpkeuze
 Epos =
• lang
• verhalend
• gedicht (dactylische hexámeter!)
• over helden en/of goden
• Voorgangers
– Homerus!!!
– Romeinse epos-dichters: veel epen met een
mythologisch historisch thema
• Vergilius past in beide tradities:
– Homerus: zie tweedeling in Aeneis:
• reizen van Aeneas = Odyssee;
• strijd in Italië = Ilias
– Rom. epos: myth. / histor. thema
 Metrum: de dactylische hexameter

• Doen we volgend jaar.