POTPORNI

ZIDOVI
Osnove fundiranja
VI semestar
KLASIFIKACIJA POTPORNIH ZIDOVA

 Prema vrsti materijala potporne konstrukcije mogu biti od kamena, betona, armiranog
kombinacije kamena i betona, od sintetičkih materijala.

 Prema načinu prenošenja opterećenja: masivne ili gravitacione, polugravitacione, potporni

zidove sa konzolom, potporni zidove sa zategom, montažni zidovi i ankerisano ab potporni
zidovi.
GRAVITACIONI I AB POTPORNI ZIDOVI
 Provera kvaliteta kvaliteta betona, vodonepropustljivosti, izgleda „lica“ potpornog zida posle
skidanja oplate.
 Upotrebljivost, trajnost i sigurnost konstrukcije pod dejstvom spoljašnjih faktora da budu
obezbeđeni bez naknadnih sanacionih radova, što se postiže pravilnim projektovanjem i
izborom materijala kao i izvođenjem.
 Postizanje otpornosti na dejstvo niskih temperatura.
 Problem korozije armature, debljina zaštitnog sloja betona.
 Beton se ugrađuje u jednakim slojevima, jednakom brzinom ubacivanja u oplatu i zbijanja,
brzina punjenja oplate najviše 2 m/h, beton ne sme da udara u oplatu prilikom ubacivanja.
 Stalan geomehanički i građevinski stručni nadzor tokom građenja .
GRAVITACIONI (MASIVNI) BETONSKI ZIDOVI
 Čitavo opterećenje prihvataju i prenose na tlo sopstvenom težinom (horizontalni ili kosi
pritisak materijala nasipa iza zida težina zida usmerava kroz temeljnu spojnicu na tlo).
 Imaju pravougaoni ili trapezni poprečni presek (mogu se postići uštede u materijalu i bolje
usmeriti rezultanta aktivnog pritiska).
 Ivični naponi ne smeju biti veći od dopuštenog opterećenja tla, a tangencijalna sila mora biti
manja od smičućeg otpora tla.
 D:H = 1:2.5 do 1:4 (odnos visine temeljne stope i visine zida).
 Koriste se u rečnim pristaništima, za regulaciju vodotoka, pri rekonstrukciji i gradnji
saobraćajnica.
AB POTPORNI ZIDOVI
 AB potporna konstrukcija se sastoji iz dva konstruktivna elementa: ploče i rebra koji
savijanjem prenose opterećenje sila aktivnog pritiska.
 Potrebna ravnoteža sila se postiže težinom zasipa na samom temelju ili oblikovanjem zida.
Moguće je izvesti AB zid i sa rebrima tj. kontraforima ispred ili iza zida.
 Statički, AB zid je konzola uklještena u trakasti temelj. Grade se jednostavno, formiraju
pomoću ravnih oplata. Najveći moment savijanja se javlja na mestu uklještenja – u spojnici
zida sa temeljom. U tom preseku je i najveća potrebna armatura i najveća potrebna debljina
zida.
 Ukoliko se izvode poprečna rebra, potporni zid u statičkom smislu predstavlja kontinualnu
ab ploču koja je sa tri strane elastično uklještena.
 Izvođenjem rebara, smanjuje se debljina zida, ali usložava postupak izvođenja.
 Dimenzije se određuju iz uslova deformacije, graničnog opterećenja i sigurnosti zida protiv
klizanja.
POTPORNI ZID SA KONZOLOM/ZATEGOM
 AB konzola na određenoj visini zida sa njegove zadnje strane može da smanji debljinu
zida.
 Gradnjom konzole materijal nasipa iznad konzole povećava težinu potpornog zida, tako da
na deo zida ispod konzole deluje manja ukupna sila aktivnog pritiska nego kad nema
konzole.
 Pogodni su u slučajevima gde je potrebna velika visina zida.
 Zatega preuzima horizontalnu komponentu nasipnog materijala na potporni zid te smanjuje
dimenzije poprečnog preseka. Postavlja se u ab gredu ili serklaž u samom zidu, dok se na
drugom kraju zatega sidri u poseban betonski blok čija visina mora osigurati potreban
otpor sili zatege.
 Zatege se postavljaju na međusobnoj udaljenosti do 4m duž zida, čelične su i izolovane
bitumenom (ili drugim izolacionim materijalom).
 Konstrukcija je ekonomična za veće visine. Zidovi sa zategama se primenjuju kod
pristupnih rampi na mostovima gde se paralelni potporni zidovi sa obe strane puta
povezuju zategama.
PRITISCI TLA NA POTPORNE ZIDOVE
SILE KOJE DELUJU NA MASIVNI POTPORNI
ZID
AKTIVNI I PASIVNI PRITISAK TLA

 
FORMIRANJE STANJA GRANIČNE RAVNOTEŽE
ANALIZA
STABILNOSTI
POTPORNOG ZIDA
 Prilikom provere
stabilnosti potpornog zida
treba proveriti: a)
nosivost temeljnog tla
b) kliženje u
temeljnoj spojnici
c) preturanje oko ivične
tačke d) opšti
lom
POTPORNE KONSTRUKCIJE U EC 7

Evrokod 7 razlikuje tri tipa potpornih konstrukcija:

 1. masivni gravitacioni zidovi (gravity walls)
 2. vitki, fleksibilni zidovi (embedded walls)
 3. kompozitne potporne konstrukcije (composite retaining
structures)
POTPORNE KONSTRUKCIJE U EC 7
Granična stanja
Za sve tipove potpornih konstrukcija kao minimalni uslov moraju da se razmotre sledeća granična
stanja:
 gubitak opšte stabilnosti
 lom u elementu konstrukcije kao što su sam zid, anker, razupirač ili lom na spoju ovakvih
elemenata konstrukcije
 kombinovani lom u elementu konstrukcije i terenu
 hidraulički lom i lom usled proviranja
 pomeranje potporne konstrukcije koje može da izazove lom, da objekat učini nefunkcionalnim ili
ugrozi susedne ili infrastrukturne objekte
 neprihvatljivo curenje kroz zid ili ispod zida
 neprihvatljiva promena režima podzemne vode
POTPORNE KONSTRUKCIJE U EC 7
 Pored navedenog, za gravitacione i kompozitne zidove moraju se razmotriti sledeća granična
stanja:
 nosivost tla ispod osnove zida
 lom usled klizanja duž temeljne spojnice
 lom usled preturanja
 Za fleksibilne zidove:
 lom usled rotacije ili translacije zida ili njegovih elemenata
 lom usled nedovoljne ravnoteže u vertikalnom pravcu
 Za sve tipove potpornih zidova moraju se uzeti u obzir sva prethodno navedena granična
stanja ako su relevantna.
POTPORNE KONSTRUKCIJE U EC 7
Proračunske situacije
 prostorne promene svojstava tla, nivoa vode i pornih pritisaka
 vremenski zavisne promene svojstava tla, nivoa vode i pornih pritisaka
 promene dejstava i načina njihovog kombinovanja
 iskop, erozija ili ispiranje tla sa čeone strane potporne konstrukcije
 uticaji od dopunskih opterećenja ili rasterećenja na ili blizu poduprtog materijala
 predviđena pomeranja terena usled na pr. zaleđivanja ili sleganja tla
POTPORNE KONSTRUKCIJE U EC 7
 Projektovanje prema graničnom stanju nosivosti