Heterogenous at

Homogenous na Wika
(Barayti ng Wika)
Aralin 3
 Sa araling ito, matutunghayan ang
pagkakaroon ng barayti ng wika dahil
sa pakikipagugnayan ng tao sa kapwa
Heterogenous at
tao mula sa ibang lugar na may
Homogenous na naiibang kaugalian at wika. Kaya sa
Wika (Barayti ng araling ito susubukin ang iyong
Wika) kakayahan at kaalaman sa wikang
may pagkakaiba sa orihinal o
istandard na pinagmulan nito.
 ANG Ang pagiging homogenous o
HETEROGE heterogenous ng isang wika ay
tumutukoy sa pagkakaroon ng iisang
NEOUS AT
porma o estandard na anyo nito o
HOMOGEN kaya tumutukoy sapagkakaroon ng
EOUS NA iisang porma o kaya ay pagkakaroon
WIKA ng iba't ibang porma o barayti.
 Ang heterogeneous ay isang pang-uri na salita. Mula
sa salitang heterous (magkaiba) at genos (uri/lahi)
nabuo ang heterogeneous.Dahil sa pagkakaiba ng
mga indibidwal at grupo ng tao, ayon sa lipunan na
kanyang ginagalawan, antas ng pamumuhay, edad,
Heterogene lebel ng edukasyon na natamasa at interes sa buhay,
ous Na nagkaroon ng ibatibang barayti ang ating wika. Una
ay ang permanenteng barayti kung saan ay nakasama
Wika dito ang mga idyolek at dayalektong uri ng wika.
Halimbawa:Tagalog ang pangunahing wika ng Timog
katagalugan ngunit bawat lugar dito ay may ibat-
ibang katangian ng wika mayroong Tagalog Batangas,
Tagalog Laguna, Tagalog Quezon.
 Ang Homogeneous ay pagkakatulad ng mga
salita, ngunit dahil sa paraan ng pagbabaybay
at intonasyon o aksent sa pagbibigkas ito ay
nagkakaroon ng ibang kahulugan.
Homogene Halimbawa: Ang panghihiram natin ng mga
os na salitang dayuhan at pagbibigay ng sariling
kahulugan dito. Halimbawa nito ay kung
Wika paanong ang salitang "gimmick" na nasa
wikang Ingles ay may kahulugang "pakulo o
paraan ng pagpukaw ng atensyon." Habang
ngayon nagkaroon ito ng kahulugan na
"pamamasyal kasama ng mga kaibigan."
 IDYOLEK Walang dalawang taong
nagsasalita ng isang wika ang bumibigkas
nito nangmagkaparehong-
magkapareho.Itinuturing din itong
BARAYTI inbidibwal na dayalek ng isang tao na
makikita sa punto at paraan ng kanyang
NG WIKA pagsasalita, vokabulari at iba pang
aspektong pangwika.
Hal:Magandang gabi, bayan" ni Kabayan
Noli de Castro
 SOSYOLEK Nakabatay sa katayuan o antas panlipunan o
dimensyong sosyal ng mga taonggumagamit ng wika.
Kapansin-pansin kung paano makikitang nagkakapangkat-
pangkat angmga tao batay sa ilang katangian.Ayon kay
Rubrico(2009), ang sosyolek ang pinakamahusay na
SOSYOLEK palatandaan ngistratipikasyon ng isang lipunan, na siyang
nagsasaad sa pagkakaiba ng paggamit ng wika ngmga tao
na nakapaloob dito batay sa kanilang katayuan sa lipunan
at sa mga grupo na kanilangkinabibilangan. Para
matanggap ang isang tao sa isang grupong sosyal,
kailangan niyangmatutunan ang sosyolek na ito.
Hal:Gay Linggo - "Hay naku ka gurl, nakakajines ka"
 Barayti ng wika mula sa mga etnolongguwistikong
grupo.Ang salitang etnolek ay nagmula sa mga
salitang etniko at dialek.Taglay nito ang mga salitang
nagiging bahagi na ng pagkakakilanlan ng isang
pangkatetniko.Halimbawa: Vakuul = tumutukoy sa
gamit ng mga Ivatan na pantakip sa ulo sa init man o
ETNOLEK saulan Bulanon= full moon Ang paggamit ng mga
Ibaloy ng SH sa simula, gitna at dulo ng salitatulad
ng shuwa(dalawa) sadshak (kaligayahan),pershen
(hawak).
Hal:Panghihiram ng salita - Ang paghiram natin ng
salitang credit card mula sa mga banyaga
 Ang pidgin ay umusbong na bagong wika o
tinatawag sa Ingles na ‘nobody’s native
language’ o katutubong wikang di pag-aari
ninuman.Nangyayari ito kapag may dalawang
taong nagtatangkang mag-usap subalit pareho
PIDGIN silang may magkaibang unang wika kaya’t di
magkaintindihan dahil hindi nila alam ang wika
ng isa’t isa.
Hal: Chinese Filipino“Suki ikaw bili akin ako
bigay diskawnt”. (Suki, bumili ka na ng paninda
ko. Bibigyan kita ng diskawnt.)
 Ang wikang nagmula sa pidgin ay nagiging
likas na wika o unang wika na ng
batangisinilang sa komunidad ng pidgin.
Nagamit na ito ng mahabang panahon,
kaya’t nabuo ito hangggang sa magkaroon
CREOLE ng pattern o mga tuntuning sinusunod na
ng karamihan. Ito ngayonang creole, ang
wikang nagmula sa isang pidgin at naging
unang wika sa isang lugar.
Hal:Buenas dias. (Chavacano)
(magandang umaga.)
 Mahalaga ang pag-aaral ng barayti ng wika sa atin, dahil dito
nagkakaroon ng pagkakaunawaan at pagkakaisa ang lahat
ng tao. Kung wala ito mawawalan ng saysay ang lahat ng
ating sinasabi. Mahalagang pag-aralan ang iba't ibang barayti
ng wika upang:

1. Maintindihan natin ang ating kapwa. Balik- tanaw sa

BARAYTI atingkasaysayan at mga pamumuhay ng mga tao noong unang
panahon.
NG WIKA 2. Ito ang sumisimbolo ng pakakakilanlan ng isang indibidwal.
3. Mas naipapahayag ng isang tao ang kanyang emosyon at
damdamin kapag mayroon siyang gustong sabihin
4. Mas napapaliwanag ng isang tao ang gusto niyang ihayag kung
gagamitin niya ang kanyang sariling dayalekto kumpara sa kung
gagamit siya ng wikang Ingles kung siya ay purong Pilipino.