ANG HULING

MATUWID
KABANATA 33
 TALASALITAAN
• Lingid
• Binubusalan
• Ganyakin
 BUOD

• Handang-handa na si Simoun na tumulak

papuntang Espaniya, kasama ng Kapitan
Heneral. Sawa na ang Dakilang Amo ng
pakikipaglokohan sa mga tao. Batid niyang di
lingid sa mga ito ang kabaluktutan ng isipan
niya.
May iba’t ibang pagtingin ang mga tao tungkol
kay Simoun. “Hari ng kasamaan ang Simoung
iyan na walang iniisip kundi pagtubuan ang
baying gumagapang sa karalitaan” . Nag
kulong si Simoun sa kanyang silid. Wala raw
dapat tanggapin kundi si Basilio. Dumating ang
binate. Pinatuloy siya ng utusan, kay laki ng
ipinagbago ni Basilio.
Payat na payat, gusot ang buhok at
walang ayos ang pananamit. Wala ang
dating kaamuan sa kanyang mga
mata.Matalim na ang mga iyon. Para
siyang bangkay na nabuhay. Maging si
Simoun ay nagulumihan sa anyo ng
kababayan.
Sinabi ni Basilio kay Simoun na siya ay naging
masama na anak at kapatid na nilimot niya
ang pagkapatay ng kapatid kaya siya ay
pinarusahan ng Diyos. Siya ngayon ay
nakahanda ng gumanti ng samasama.Sinabi
niya na ang pag-iwas niya sa gulo na tulad ng
pakikiisa kay Simoun ay nagbunga lamang ng
kanyang pagkabilanggo Sasanib na raw siya
kay Simoun
Noon lamang nagsalita si Simoun.Nasa sa panig
daw pala niyang talaga ang katwiran.Ang
kanyang usapin ay siyang usapin ng mga
sawimpalad na tulad ni Basilio.Tumindig si Basilio
na maaliwalas na ang mukha.Sinabi niyang
matutuloy na ang himagsikan dahil hindi na siya
nag-aatubili.Sinabi ni Simoun na ang mga ating
mapayapa at ayaw ng gulo ang siyang nagtulak sa
kanya upang ipagtuloy ang kanyang mga balak.
Kung noon sana’y nagkatulungan na ang mga
nasa sa mataas na lipunan at mga nasa ibaba
ang gawain sana ay mapagkawanggawa at
hindi madugo at buktot.Sa mga imbi niya
natagpuan ang kanyang mga katulong.Kung
sila man ay hindi makagawa ng makinis na
estatuwa sapat nang simulan nila ang paglilok
at bahala na ang mga susunod sa kanila.
Di maunawaan ni Basilio si Simoun.
Nagtuloy sila sa laboratoryo. Sa mesa
roon ay may isang kakaibang ilawan. Ang
pinakalalagyan ay anyong Granada, may
bitak at naiino pa ang mga tila buto nito.
Tinanggal ni Simoun ang mitsa. Bakal na
may dalawang sentimetro ang kapal na
sisidlan na may isang litrong gas.
Binuhusan ito ni Simoun ng likido. Nabasa ni
Basilio ang nakatitik sa lalagyan ng likido –
nitroglisirina. Tumango si Simoun. Ipinaliwanag
niya na ang granada ay hindi isang payak na
dinamita. Iyon daw ang mga tinipon na luha ng
mga api na siyang panglaban nila sa lakas at
dahas. Noon lamang nakakita ng dinamita si
Basilio. Hindi makakibo ang estudyante.
Tinurnilyuhan ni Simoun ang isang masalimuot na
kasangkapang inilagay sa ilawan.
Sinabi ni Simoun na ang ilawan ay
gagamitin sa isang pista. Pagkaraan ng 20
minuto ang liwang nito’y mangungulimlim
at kapag ginalaw ang mitsa ay sasabog ang
Granada kasunod ang mga supot ng
pulbura sa kainan at walang makaliligtas
sa mga bisita ng kapistahan.
Nabigo ang pagkakagulong katulong sana ang
mga artilyero dahil sa kawalan ng
pangangasiwa.Ngayon kailangan niya si Basilio
upang mangunguna sa labanan. . Kukunin nila
sa tindahan ni Quiroga ang mga baril at patayin
ang lahat ng kalaban at ayaw sumama at
patayin. Hindi na sinuri ni Basilio ang narinig.
Binulag na siya ng tatlo’t kalahating buwang
pagkabilanggo.Nais niyang maghiganti.