Trường Đại học Tôn Đức Thắng

KHOA KẾ TOÁN

KẾ TOÁN TÀI CHÍNH

(Financial Accounting)
MÃ MÔN HỌC: 201081

30/03/2016 201081 – Kế toán vốn bằng tiền 1

 Chương 1

KẾ TOÁN VỐN BẰNG TIỀN

(Accounting for cash)

Biên soạn: Bộ môn Kế toán 2

30/03/2016 201081 – Kế toán vốn bằng tiền 2

 TÀI LIỆU THAM KHẢO
(References)
ĐH. Kinh tế TP.HCM, [2015], Kế toán tài chính.
NXB kinh tế, TP.HCM

Bộ Tài chính, Thông tư 200/2014/TT-BTC

ban hành ngày 22/12/2014
Trần Xuân Nam – Maastricht MBA, [2015],
Kế toán tài chính -Financial Accounting,
NXB Tài Chính, Hà Nội

30/03/2016 201081 – Kế toán vốn bằng tiền 3

 Mục tiêu chương 1

1 Nắm được các khái niệm và đặc điểm của tiền

2 Hiểu được hệ thống KSNB đối với tiền

3 Biết phân tích và ghi nhận nghiệp vụ về tiền

4 Đọc được thông tin về tiền trên BCTC

30/03/2016 201081 – Kế toán vốn bằng tiền 4

 Nội dung chương 1

1.1 Kế toán tiền mặt

1.2 Kế toán TGNH

1.3 Kế toán tiền đang chuyển

1.4 Trình bày thông tin

1.5 Kiểm soát nội bộ

30/03/2016 201081 – Kế toán vốn bằng tiền 5

 1.1. Kế toán tiền mặt tại quỹ

1 Khái niệm, nguyên tắc hạch toán

2 Chứng từ sử dụng

3 Ứng dụng vào hệ thống tài khoản

30/03/2016 201081 – Kế toán vốn bằng tiền 6

 1.1.1 Khái niệm, nguyên tắc
hạch toán

1 2

Khái niệm Nguyên tắc

hạch toán

30/03/2016 201081 – Kế toán vốn bằng tiền 7

 Khái niệm

Tiền mặt tại quỹ (Cash in hand) là khoản tiền nằm

trong tủ hoặc két sắt của DN, bao gồm: VND
(Vietnamese Dong), ngoại tệ (foreign currencies), vàng
tiền tệ (monetary gold).
Mọi nghiệp vụ thu chi, bảo quản tiền tại quỹ do thủ quỹ
của DN thực hiện.

30/03/2016 201081 – Kế toán vốn bằng tiền 8

 Nguyên tắc hạch toán

 Khi tiến hành nhập, xuất quỹ tiền mặt (cash fund) phải có
phiếu thu, phiếu chi và có đủ chữ ký của những người có
liên quan.
 Kế toán quỹ tiền mặt phải có trách nhiệm mở sổ kế toán
quỹ tiền mặt, ghi chép hàng ngày liên tục theo trình tự phát
sinh.
 Thủ quỹ chịu trách nhiệm quản lý và nhập, xuất quỹ tiền
mặt. Đối chiếu số liệu sổ quỹ tiền mặt và sổ kế toán tiền
mặt (cash ledger).

30/03/2016 201081 – Kế toán vốn bằng tiền 9

 1.1.2 Chứng từ sử dụng

- Phiếu thu;
- Phiếu chi;
- Biên lai thu tiền;
- Bảng kê vàng, bạc, kim khí quý,
đá quý
- Bảng kiểm kê quỹ
- Bảng kê chi tiền

30/03/2016 201081 – Kế toán vốn bằng tiền 10

 1.1.2 Chứng từ sử dụng

30/03/2016 201081 – Kế toán vốn bằng tiền 11

 1.1.3. Ứng dụng vào HTTK

111

-Các khoản tiền mặt nhập - Các khoản tiền mặt xuất
quỹ; quỹ;
-Số tiền mặt thừa ở quỹ - Số tiền mặt thiếu hụt quỹ
phát hiện khi kiểm kê; phát hiện khi kiểm kê;

SD: Các khoản tiền mặt

tồn quỹ tiền mặt tại thời
điểm báo cáo.

30/03/2016 201081 – Kế toán vốn bằng tiền 12

 1.1.3. Ứng dụng vào HTTK

TK 111 có 3 TK cấp 2:
- TK 1111: phản ánh các khoản tiền VND đang giữ tại
quỹ.
- TK1112: phản ánh các khoản ngoại tệ
(foreign currencies) đang giữ tại quỹ (đã quy đổi ra
VND).
- TK 1113: phản ánh giá trị vàng tiền tệ
(monetary gold) giữ tại quỹ.
30/03/2016 201081 – Kế toán vốn bằng tiền 13
 Tiền mặt VND
TK 111
TK 152; 153;156
TK 515; 711; 511 211; 213…
(3)

(1)
TK 133

TK 131; 138; 141

TK 641; 642; 811
(2)
(4)

30/03/2016 201081 – Kế toán vốn bằng tiền 14

Tk 1,2,6,8 nợ tăng, có
giảm
Tk 3,4,5,7 nợ giảm có
tăng
 Bài tập ứng dụng 1

Tại DN Thiên Ân có tình hình thu chi TM như sau:

Số dư đầu tháng 1/năm X TK1111: 50tr
1. Bán 1 số sp giá vốn 5tr, giá bán 7tr, VAT 10% thu
bằng TM.
a.Nợ TK 632:5TR b. Nợ TK 111 7.7tr
Có TK 1561/155: 5tr Có TK 3331 0.7
Có tk 511: 7
2. Chi TM ký quỹ DH do thuê nhà số tiền 10tr và ứng
trước cho người bán 5tr.
3. Mua CCDC nhập kho trả bằng TM 1.050.000đ bao
gồm VAT 5%.
4. Chi TM hoàn trả201081
30/03/2016
khoản nhận ký quỹ 3tr và đi ký quỹ
– Kế toán vốn bằng tiền 23

10tr
 Bài tập ứng dụng 1

5. Nhận ký quỹ = TM 5tr và KH trả nợ 7tr.

6. Chi TM trả tiền điện 2,1tr bao gồm VAT 5%. Trong
đó phân bổ cho SX 50%, BH 30%, QLDN 20%.
7. Chi TM trả nợ mua hàng hóa 5tr
8. Thu TM từ bán TSCĐ 10tr, VAT 10%
9. KK phát hiện thừa 1tr TM chưa rõ nguyên nhân
Y/c: Định khoảncác nghiệp vụ phát sinh
trên và phản ánh vào hệ thống tài khoản chữ
T

30/03/2016 201081 – Kế toán vốn bằng tiền 24

 Thảo luận

Cuối ngày 31/1, công ty tiến hành kiểm kê số tiền trong quỹ và
so sánh với sổ sách kế toán. Kết quả:
Tiền mặt trong quỹ còn 15tr.
Tiền mặt còn tồn trên sổ sách kế toán: 20tr?

Y/C: Theo bạn công ty nên tin và ghi nhận theo số liệu nào?

30/03/2016 201081 – Kế toán vốn bằng tiền 25

 1.2. Kế toán tiền gửi NH

1 Khái niệm, nguyên tắc hạch toán

2 Chứng từ sử dụng

3 Ứng dụng vào hệ thống tài khoản

30/03/2016 201081 – Kế toán vốn bằng tiền 28

 1.2.1 Khái niệm, nguyên tắc
hạch toán
1 2

Khái niệm Nguyên tắc

hạch toán

30/03/2016 201081 – Kế toán vốn bằng tiền 29

 Khái niệm

Tiền gửi ngân hàng (Cash

in banks) là khoản tiền của
doanh nghiệp được gửi ở ngân
hàng, kho bạc, để thực hiện việc
thanh toán không dùng TM
(cash). Lãi từ khoản TGNH được
hạch toán vào thu nhập hoạt
động tài chính của doanh
nghiệp.

30/03/2016 201081 – Kế toán vốn bằng tiền 30

 Nguyên tắc hạch toán

-Khi nhận được chứng từ của ngân hàng gửi đến,
kế toán phải kiểm tra đối chiếu với chứng từ gốc
kèm theo.
-Trường hợp có sự chênh lệch giữa số liệu trên sô
kế toán TGNH (Cash in banks) của doanh nghiệp
với số liệu trên chứng từ của ngân hàng thì phải tiến
hành phối hợp rà soát tìm ra nguyên nhân.

30/03/2016 201081 – Kế toán vốn bằng tiền 31

 Nguyên tắc hạch toán

Nếu đến cuối tháng vẫn chưa xác định được

nguyên nhân chênh lệch thì kế toán phải điều chỉnh
sổ theo số liệu của giấy báo ngân hàng, các khoản
chênh lệch được hạch toán vào TK 1388, 3388.

30/03/2016 201081 – Kế toán vốn bằng tiền 32

 1.2.2 Chứng từ sử dụng

- Giấy báo Có, giấy báo nợ

- Phiếu tính lãi
- Bản sao kê của ngân hàng
- Ủy nhiệm thu
- Ủy nhiệm chi
- Séc chuyển khoản
-…

30/03/2016 201081 – Kế toán vốn bằng tiền 33

 1.2.2 Chứng từ sử dụng

24 201081 – Kế toán vốn bằng tiền 30/03/2016

 1.2.2 Chứng từ sử dụng

30/03/2016 201081 – Kế toán vốn bằng tiền 25

 1.2.2 Chứng từ sử dụng

30/03/2016 201081 – Kế toán vốn bằng tiền 36

 1.2.3. Ứng dụng vào HTTK

11
2
-Các khoản tiền gửi -Các khoản tiền rút ra
vào ngân hàng. từ ngân hàng.
-Chênh lệch thừa chưa -Khoản chênh lệch
rõ nguyên nhân . thiếu chưa rõ nguyên nhân.

SD: Số tiền hiện gởi

tại ngân hàng

30/03/2016 201081 – Kế toán vốn bằng tiền 37

 1.2.3. Ứng dụng vào HTTK

TK 112 có 3 TK cấp 2:
-TK 1121: phản ánh các khoản tiền VND
(Vietnamese Dong) đang gửi tại ngân hàng.
-TK 1122: phản ánh các khoản ngoại tệ (foreign
currencies) đang gửi tại ngân hàng (đã quy đổi ra
VND).
-TK 1123: phản ánh giá trị vàng tiền tệ (monetary
gold)

30/03/2016 201081 – Kế toán vốn bằng tiền 38

 Tiền gửi ngân hàng là VND
TK 112
TK 152; 153;156
TK 515; 711; 511 211; 213…
(3)

(1)
TK 133

TK 131; 138; 141

TK 641; 642; 811
(2)
(4)

30/03/2016 201081 – Kế toán vốn bằng tiền 39

 Bài tập ứng dụng 5

Tại DN Thiên Ân có tình hình tăng giảm TGNH như sau:

Số dư đầu tháng 1/năm X TK1121: 150tr
1. Bán 1 số sp giá vốn 50tr, giá bán bằng 1.5 lần giá vốn,
VAT 10% thu bằng chuyển khoản.
2. Chuyển khoản trả nợ người bán 25tr.
3. Nhận giấy báo nợ về khoản lãi vay 10tr
4. Nhận giấy báo có về khoản khách hàng trả nợ 20tr
5. KK phát hiện số tiền trên sổ TGNH cao hơn bảng sao kê
1tr chưa rõ nguyên nhân.
Y/c: Định khoản các ng.vụ phát sinh trên và phản ánh
vào hệ thống tài khoản chữ T

30/03/2016 201081 – Kế toán vốn bằng tiền 40

 1.3. Kế toán tiền đang chuyển

1 Khái niệm, nguyên tắc hạch toán

2 Chứng từ sử dụng

3 Ứng dụng vào hệ thống tài khoản

30/03/2016 201081 – Kế toán vốn bằng tiền 41

 1.3.1 Khái niệm, nguyên tắc
hạch toán
1 2

Khái niệm Nguyên tắc

hạch toán

30/03/2016 201081 – Kế toán vốn bằng tiền 42

 Khái niệm

 Tiền đang chuyển (cash in transit) bao gồm tiền VND

(Vietnamese Dong) và ngoại tệ (foreign currencies) của
doanh nghiệp (enterprise) đã nộp vào ngân hàng, kho
bạc chưa nhận được giấy báo của ngân hàng, kho bạc
Hoặc
 Đã làm thủ tục chuyển tiền qua bưu điện để thanh toán
nhưng chưa nhận được giấy báo của đơn vị được
hưởng thụ.

30/03/2016 201081 – Kế toán vốn bằng tiền 43

 Nguyên tắc hạch toán

Kế toán phản ánh các khoản tiền của doanh nghiệp đã

nộp vào ngân hàng, kho bạc hoặc chuyển qua bưu điện
để thanh toán nhưng chưa nhận được giấy báo nợ, báo
có hay thông báo của bên thụ hưởng.

30/03/2016 201081 – Kế toán vốn bằng tiền 44

 1.3.2 Chứng từ sử dụng

Chứng từ sử dụng làm căn cứ hạch toán tiền đang

chuyển gồm:
- Phiếu chi
- Giấy nộp tiền
- Biên lai thu tiền
- Phiếu chuyển tiền vv…

30/03/2016 201081 – Kế toán vốn bằng tiền 45

 1.3.2 Chứng từ sử dụng

36 201081 – Kế toán vốn bằng tiền 30/03/2016

 1.3.3. Ứng dụng vào HTTK
11
3
Các khoản tiền đã nộp vào Số kết chuyển vào TK 112
ngân hàng, kho bạc hoặc hoặc các TK khác có liên
vào bưu điện nhưng chưa quan.
nhận được giấy báo
của hàng hoặc
đơn vị
ngân thụ hưởng.
được

SD: Các khoản tiền còn

đang chuyển

30/03/2016 201081 – Kế toán vốn bằng tiền 47

 1.3.3. Ứng dụng vào HTTK

TK 113 có 2 TK cấp 2:
- TK 1131: phản ánh các khoản tiền đang chuyển là
VND (Vietnamese Dong)
- TK 1132: phản ánh các khoản tiền đang chuyển là
ngoại tê (foreign currencies)̣, quy đổi ra VND.

30/03/2016 201081 – Kế toán vốn bằng tiền 48

 Tiền đang chuyển
TK 113

TK 112; 111
TK 111; 112
(3)

(1)

TK 511; 3331
TK 331; 338
(2)
(4)

30/03/2016 201081 – Kế toán vốn bằng tiền 49

 Bài tập ứng dụng 6

Tại Doanh nghiệp N trong tháng 1/X có tài liệu như sau:
Số dư đầu kỳ TK113: 5tr
1. Khách hàng trả nợ bằng TM 10tr mang gửi vào tài khoản
ngân hàngnhưng chưa nhận giấy báo có.
2. Nhận giấy báo có của ngân hàng số tiền gửi ở NV1.
3. Vay ngân hàng chuyển trả nợ người bán X 5tr nhưng chưa
nhận được giấy báo nhận được tiền của X.
4. Người bán X thông báo đã nhận được tiền ở NV3.
Y/c: Định khoản các ng.vụ phát sinh trên và phản ánh vào
hệ thống tài khoản chữ T
30/03/2016 201081 – Kế toán vốn bằng tiền 50
 Câu hỏi tình huống

Ngày 5/1/X công ty Lê Lâm thông báo đã chuyển

khoản thanh toán khoản nợ mua hàng hồi tháng 1/X
số tiền 20tr.
Sau khi kiểm tra, nhân viên kê toán tiền không
thấy số tiền trong tài khoản TGNH tăng lên liền ghi
giảm nợ cho KH và ghi tăng TK113 20tr.

Cách xử lý của NV kế toán đúng hay sai? Tại

sao?

30/03/2016 201081 – Kế toán vốn bằng tiền 51

 1.4. Trình bày thông tin trên
BCTC

1 Trình bày thông tin trên Bảng CĐKT

2 Trình bày thông tin trên Báo cáo LCTT

3 Trình bày thông tin trên thuyết minh BCTC

30/03/2016 201081 – Kế toán vốn bằng tiền 52

 Bài tập ứng dụng 7

Tại Doanh nghiệp Thiên Ân cuối tháng 1/X, kế toán

tổng hợp trình bày thông các khoản mục tiền trên 3 loại
báo cáo:
1. Bảng cân đối kế toán
2. Báo cáo lưu chuyển tiền tệ
3. Thuyết minh báo cáo tài chính
Sử dụng số liệu của bài tập ứng dụng 1,5,6

30/03/2016 201081 – Kế toán vốn bằng tiền 53

 1.5. Kiểm soát nội bộ tiền

30/03/2016 201081 – Kế toán vốn bằng tiền 44

 1.5. Kiểm soát nội bộ tiền

Tổ chức kiểm soát nội bộ

(internal control) tốt các khoản
mục tiền tệ sẽ hạn chế những
rủi ro, thất thoát, đồng thời đảm
bảo cho số liệu trên BCTC là
đáng tin cậy.
Kiểm soát nội bộ đối với
tiền cần phải thực hiện những
điều sau:

30/03/2016 201081 – Kế toán vốn bằng tiền 55

 1.5. Kiểm soát nội bộ tiền

Đối với việc sử dụng con người: sử dụng những nhân

viên có tính cẩn thận, thật thà, liêm chính.

Đối với phân công công việc: Thực hiện nguyên

tắc bất kiêm nhiệm.

30/03/2016 201081 – Kế toán vốn bằng tiền 56

 1.5. Kiểm soát nội bộ tiền

Đối với việc ghi chép sổ sách: Ghi chép kịp thời, đầy
đủ; hạn chế chi bằng TM; thường xuyên đối chiếu sổ
sách.

Đối với việc quản lý tiền: công ty nên xây dựng quy
chế quản lý tiền rõ ràng, cụ thể, tập trung việc quản lý
vào một đầu mối.

30/03/2016 201081 – Kế toán vốn bằng tiền 57

 Tóm tắt chương 1

Tiền tại quỹ (Cash on hand) của DN bao gồm VND,

ngoại tệ và vàng tiền tệ. Mọi nghiệp vụ thu chi TM do
thủ quỹ thực hiện.
Phần lớn tiền của DN được gửi vào ngân hàng, kho
bạc để thực hiện thanh toán không dùng tiền mặt.
Tài khoản tiền là tài khoản tài sản, phát sinh tăng ghi
Nợ, phát sinh giảm ghi Có, luôn luôn có số dư bên Nợ.

30/03/2016 201081 – Kế toán vốn bằng tiền 58

 Tóm tắt chương 1

Khi kiểm kê quỹ phát hiện chênh lệch với sổ cái 111
phải tiến hành điều chỉnh ghi nhận vào TK 1381, 3381.
Khi đối chiếu với bảng sao kê của ngân hàng và sổ
cái (ledger)112 thấy có chênh lệch mà cuối tháng vẫn
chưa tìm ra nguyên nhân thì điều chỉnh theo bảng sao
kê của ngân hàng và ghi nhận vào TK 1388, 3388.

30/03/2016 201081 – Kế toán vốn bằng tiền 59

 Tóm tắt thuật ngữ

 TK 111 - Cash on hand

 TK 112 – Cash in Banks
 TK 113 – Cash in transit
 Chứng từ - Vouchers
 Hệ thống kiểm soát nội bộ - Internal control system

30/03/2016 201081 – Kế toán vốn bằng tiền 60

 Tóm tắt thuật ngữ

 Bảng cân đối kế toán – Banlance sheet

 Bảng báo cáo kết quả kinh doanh – Income statement
 Báo cáo lưu chuyển tiền tệ - Statement of Cash flows
 Thuyết minh báo cáo tài chính – Notes to financial statements

30/03/2016 201081 – Kế toán vốn bằng tiền 61

 .themegallery.co
m

30/03/2016 201081 – Kế toán vốn bằng tiền 62