Solunum Sistemi Terminolojisi

Solunum
• = respirasyon
• Vücut hücrelerinin gereksinimi olan oksijenin
dış ortamdan alınıp kana verilmesi ve
hücrelerde oluşan karbondioksitin kandan
alınarak dış ortama verilmesi
 Solunum
• Ventilasyon = havalanma
– Havanın, atmosferden akciğerlere, akciğerlerden de
atmosfere doğru hareketi
• Difüzyon = yayılma
– Akciğerlere gelen havanın alveollere ilerlemesi ve
havadaki oksijenin kapiller damarlara, kapiller
damarlardaki karbondioksitin alveollere geçmesi
• Perfüzyon
– Oksijenin ve karbondioksidin taşınması (plazma içinde
eriyik halinde veya eritrosit içindeki hemoglobine
tutunarak)
 Solunum
• Soluk alma aktif bir olay
• İnterkostal kaslar ve diyafram soluk almada
görevli
• Normal bir erişkinde solunum sayısı 12-20/dk
 Solunum
• İnspirasyon: temiz hava ve oksijenin vücuda
alınması
• Ekspirasyon: kirli hava ve karbondioksitin
vücuttan atılması
 Solunum sistemi
• Solunum işiyle ilgili organlar topluluğu
• Burun boşluğu  farenks  larenks  trakea 
akciğerler
 Burun
• Havanın ilk giriş yolu
• Burun ne yapar?
– solunum havasını süzer
– solunum havasını nemlendirir
– solunum havasını vücut ısısına getirir
• Burun yoluyla soluk alınması, ağız yoluyla
alınmasından daha sağlıklı
 Burun
• Septum nazi
• Nares
• Koana
• Konka

Septum
deviasyonu
 Farenks
• Nazofarenks: burnun
hemen arkasında
• Orofarenks : ağzın
hemen arkasında
• Hipofarenks
– farenksin hemen altında
– biri arkada özafagusa,
diğeri önde trakeaya
giden iki açıklığı var
Epiglot: Yutkunma sırasında hava
yolunu kapatarak yutulan şeyi
sindirim yoluna yönlendiren yapı
 Larenks
• Farenks ile trakea arasında

• Glottik (vokal kordlar düzeyi)

• Supraglottik
• Subglottik
 Larenks
• Tiroid kıkırdak
• Krikoid kıkırdak
 Larenks
• Alt solunum yollarını koruma
• Solunum
• Yutkunma
• Konuşma
 Boyun yumuşak doku BT
• Supin
• Sfenoid sinüs – üst torakal bölge
• İntravenöz kontrast (+) (60. sn)
• Hasta yutkunmasın
• 5 mm
 Trakea
• Orta hatta, özefagusun
önünde
• Trakeal ayrım = karina
• Sağ ana bronş sola göre
daha vertikal  yabancı
cisimler genellikle sağ
ana bronşa kaçar
 Akciğer (pulmo, pnömo)

3 lob 2 lob
 Göğüs kafesi
• 12 torakal vertebra + 12 çift kosta + sternum
 Göğüs boşluğu
• Trakea • Diafram  göğüs
• Özefagus boşluğu ile karın
• Akciğerler boşluğunu ayıran kas
• • Mediasten  iki akciğer
Kalp
arasındaki bölge
• Büyük damarlar (aort,
pulmoner arterler,
pulmoner venler, vena
kava süperior)
 Plevra

• = akciğer zarı
• Viseral plevra  akciğeri saran kısım
• Parietal plevra  göğüs kafesini döşeyen kısım
• Plevral boşluk  plevral yapraklar arasındaki
potansiyel boşluk
• Plevral boşlukta, viseral plevra tarafından salgılanan 
ve kayganlığı sağlayan sıvı (+)
 Toraks BT
• Supin
• İntravenöz kontrast (+) (45. sn)
• Derin inspiryum
Toraks BT
Toraks BT
Yüksek çözünürlüklü toraks BT
(YÇBT = HRCT)
YÇBT
 YÇBT
• Düşük FOV • Bronşiektazi
• Yüksek mAs • İntersitisyel akciğer
• Kemik filtresi hastalıkları
• 10-15 mm.de 1 mm
Paranazal sinüs
 Paranazal sinüs BT
• Koronal düzlem
• 3 mm
• Kemik pencere
• Gerekirse farklı
düzlemler ve yumuşak
doku penceresi ve
kontrastlı inceleme
 Terimler
• Rinore: burundan BOS gelmesi
• Epistaksis: burun kanaması
 Terimler
• Apne: solunumun durması
• Dispne: solunum güçlüğü (nefes darlığı)
• Takipne: solunum sayısının artması, hızlı
solunum (> 20/dk)
• Bradipne: solunum sayısının azalması, yavaş
solunum (< 14/dk)
 Terimler
• Hipoksi: oksijen miktarının normalden az
olması
• Siyanoz: oksijen yetersizliğine bağlı ciltte
morarma
 Terimler
• Ekspektorasyon: akciğer ve trakeadaki
sekresyonların öksürükle dışarı atılması,
balgam çıkarma
• Hemoptizi: ağızdan kan gelmesi
 Terimler
• Anti-tussif: öksürük kesici
• Ekspektoran: balgam atıcı
• Bronkodilatör: Bronşları genişletici
• Mukolitik: Mukus çözücü
 Terimler
• Larenjit: larenksin iltihabı
• Sinüzit: sinüslerin iltihabı
• Pansinüzit: tüm sinüslerin iltihabı
• Rinit (nezle): burun mukozasının iltihabı
 Hastalıklar
• KOAH (kronik obstrüktif akciğer hastalığı): İlerleyici ve
tam olarak geri dönüşümlü olmayan, buna karşılık
önlenebilir ve tedavi edilebilir bir akciğer hastalığı
 Hastalıklar
• Amfizem: Alveollerde duvar harabiyeti ile
birlikte seyreden anormal ve kalıcı genişleme

• Bronşit: Büyük bronşları örten mukozanın akut

ya da kronik iltihabı

• Kronik bronşit: Öksürüğe ait bir başka neden

bulunmaksızın, birbirini izleyen iki yıl ve her yıl
üç ay süren kronik, prodüktif öksürük
 Hastalıklar
• Atelektazi: Akciğerin tamamının veya bir
kısmının tam açılamaması
• Atelektazi  kollaps
 Hastalıklar
• Bronşiektazi: bronşların kalıcı genişlemesi
 Hastalıklar
• Pnömoni = zatürre: akciğerlerde,
mikroorganizmalar veya kimyasal irritanlarla
meydana gelen inflamasyon
 Hastalıklar
• Pnömokonyoz: Mineral tozlarının solunum
yoluyla uzun süre alınması ve akciğerlerde
birikmesiyle oluşan hastalık

• Pulmoner ödem: Alveol ve bronşlarda sıvı

birikimi ve buna bağlı görülen dispne ve
öksürük
 Hastalıklar
• Pulmoner emboli:
Pıhtının pulmoner
arterin bir dalını
tıkaması ve dolaşımı
engellemesi

• Pulmoner enfarktüs:
Çoğunlukla emboli
nedeniyle akciğerin bir
kısmına kan gitmemesi
 Hastalıklar
• Soliter pulmoner nodül: < 3 cm çapında, akciğer
parankimi ile sarılmış, iyi sınırlı, yuvarlak lezyon
• Pulmoner kitle: > 3 cm (aksi kanıtlanana kadar
akciğer kanseri)
 Hastalıklar
• Kaviter lezyon: Santralinde hava bulunan
pulmoner nodül veya konsolidasyon
 Hastalıklar
• Plörit: Plevra iltihabı

• Plörezi = plevral effüzyon: Plevral boşlukta sıvı

– Hidrotoraks: Plevral boşlukta berrak sıvı
– Piyotoraks: Plevral boşlukta irin (pü)
– Hemotoraks: Plevral boşlukta kan
– Şilotoraks: Plevral boşlukta lenf sıvısı
• Pnömotoraks: Plevral boşlukta hava
 Hastalıklar
• Tüberküloz (verem, Tbc): Soluduğumuz hava
ile akciğerlere giren Tbc basilinin yol açtığı, asıl
olarak akciğerlerde yerleşen, fakat kan ve lenf
yoluyla tüm vücuda dağılabilen bulaşıcı, kronik
enfeksiyöz hastalık
 Ameliyat terimleri
• Entübasyon: Hava yolunu açık tutmak amacıyla larinkse
tüp geçirme

• Endotrakeal tüp: Hastaya yapay hava yolu sağlamak

amacıyla soluk borusuna yerleştirilen tüp

• Trakeostomi: Trakeanın vücut dışına ağızlaştırılması

• Mekanik ventilasyon: Cihaz yardımıyla solunumu sağlama

• Ambu: Elle yapılan ventilasyonda kullanılan alet

 Ameliyat terimleri
• Bronkoskopi: Bronşların
endoskop ile incelenmesi

• Larengoskopi: larenksin
endoskop ile incelemesi
 Ameliyat terimleri
• Torakotomi: Toraksın ameliyatla açılması

• Sternotomi: Sternumun kesilmesi ve toraksa

girilmesi

• Lobektomi: Akciğerin bir lobunun ameliyatla

kesilip alınması

• Pnömonektomi: Akciğerin tamamının alınması

 Ameliyat terimleri
• Torasentez: Tanı veya tedavi amacıyla plevral
sıvının alınması

• Rinoplasti: Burnun plastik ameliyatı

• Larenjektomi: Larenksin ameliyatla çıkarılması