Privredni rast i

razvoj Kine

Teodora Bubić, 23/19 1

2
Kina je četvrta najveća država na svijetu Kina je četvrta najveća
država na svijetu, a
najveća je u Aziji.

Kina je
najmnogoljudnija
zemlja na svijetu.
Trenutna populacija
Kine iznosi 1,448
milijarde na bazi
podataka kineskog
zavoda za statistiku.

Druga najveća
ekonomska sila po
vrijednosti BDP – a.

3
Kina i Tajvan Kineski građanski rat (1927
– 1950)
Kao ishod formirane su Narodna
Republika Kina i Republika Kina (Tajvan).
Tajvan još uvijek nije međunarodno
priznata država.
NR Kina tvrdi suverenitet nad
Tajvanom.

2005. Godine NR Kina – „zakon

protiv secesije“ prema Tajvanu. To
je stvorilo napetost između NR Kine i
Tajvana.
Upravo se ovih dana zbog rusko-
ukrajinskih sukoba pominje
mogućnost sukoba između NR Kine i
Tajvana.

Tajvanska vlada osudila je rusko –

ukrajinski sukob, ističući da postoje
razlike između situacija u Tajvanu i
Ukrajini.
4
 Od 1949 – danas – Kina je
komunistička država sa
jednom partijom na čelu.

1949 – 1976 – Mao Cedung

Pokret „Veliki skok
unaprijed“ – neuspješni
pokušaj da se zemlja brzo
industrijalizuje, da pređe sa
poljoprivrede na industriju.

Između 1959 – 1961 umrlo je

oko 40 miliona ljudi od gladi.

5
 1979 – u NR Kini na vlast dolazi Deng
Ksjaoping – Kineska ekonomska reforma
4 ekonomske reforme:
1. u poljoprivredi
2. u industriji
3. otvaranje za razmjenu sa ostatkom svijeta
4. priliv stranih direktnih investicija

Prelazak sa centralno – planske privrede na

socijalizam kineske obojenosti. Do tada Kina je
bila zatvorena zemlja orjentisana na
poljoprivredu. Seljaci su dobili pravo na
obrađivanje poljoprivrednog zemljišta što je
poboljšalo životni standard i ublažilo nestašice
hrane.

1979. godine SAD i NR Kina su uspostavile

diplomatske veze i tada su se otvorila vrata
Kine za strana ulaganja.
Zbog jeftine radne snage i malih troškova
zakupa povećala su se strana ulaganja. 6
 „Od kraja 1970-
tih godina pa
nadalje vidjeli
smo možda
najveće
ekonomsko čudo
privrede u istoriji
ljudskog roda.“ –
Dejvid Man,
glavni
ekonomista u
banci Standard
Čarterd.

7
 BDP KINE NA SVAKIH 5 GODINA OD 1990. GODINE
17.728

14.695

11.059

6.087

2.286
1.211
0.734
0.394

1990 1995 2000 2005 2010 2015 2020 2021

Vrijednosti su izražene u trilionima američkih $. 8

BDP KINE
 RAST BDP - a KINE U PERIODU 1991 – 2021 GODINE
16

14.2 14.2
13.9
14
13
12.7

12 11.4
11
10.6
9.9 10 10.1
10 9.7 9.6
9.3 9.2 9.4
9.1
8.5 8.3
7.9 7.8 8.1
8 7.8 7.7
7.4
7 6.8 6.9
6.7
6
6

2.2
2

0
1991
1992
1993
1994
1995
1996
1997
1998
1999
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
2014
2015
2016
2017
2018
2019
2020
2021
GDP
9
 RAST BDP – a KINE GODIŠNJE 2012. - 2021. GODINE
Kineski bruto domaći proizvod porastao je za 8,1 % u 2021., ubrzavši rast od 2,2 % u 2020. i
nadmašivši vladin cilj od "iznad 6 posto".

8.1
7.9 7.8
7.4
7 6.9
6.8 6.7

2.2

2012 2014 2016 2018 2020 2021

RAST GDP KINE

10
RAST BDP KINE POLUGODIŠNJE OD JANUARA 2019. DO JANUARA 2022. GODINE
Desio se pad BDP u prva 2 kvartala 2020. godine: Kineska je privreda prvi put opala u prvom
kvartalu jer je koronavirus uticao na zatvaranje fabrika i trgovačkih centara i ostavio milione bez
posla. Kina je kontrolisala pandemiju, što je pomoglo njenom brzom privrednom oporavku jer je
2020. nadmašila druge velike ekonomije.

11
 BDP per capita KINE 1990 - 2021 GODINE

12551

10500

8067

4550

1753
959
610
318
12
1990 1995 2000 2005 2010 2015 2020 2021
 BDP per capita PPP KINE

17700
16092 16410
15410
14152
13432
12926
12496
11905
11137
10181
9160
8222
7501
6750
5783
5003
4381
3495 3897
3174

2001 2003 2005 2007 2009 2011 2013 2015 2017 2019 2021

BDP po stanovniku u Kini 2021. godine bio je 17 700 američkih $, prema paritetu kupovne moći (PPP).
Kina je poredeći BDP per capita izražen prema paritetu kupovne moći u rangu srednje razvijenih država.

13
Kina je 1. država po nivou deviznih rezervi na svijetu – 3,214 triliona $.
Prema najnovijim podacima iz februara 2022.
godine nivo deviznih rezervi Kine opao je u
odnosu na januar 2022. godine kada je iznosio
3,22 milijarde $. Ali u međuvremenu, vrijednost
kineskih zlatnih rezervi porasla je na 119,64
milijardi $ sa 112,46 milijardi $ koliko su iznosile
u januaru.

14
 KINESKE REZERVE U ZLATU OD 2000. GODINE DO DANAS
Zalihe zlata u Kini u prosjeku su iznosile 1092,51 tona od 2000. do 2021. godine, dostižući rekordnih
1948,31 tona u trećem kvartalu 2019. i rekordno nisku vrijednost od 395,01 tona u drugom kvartalu
2000.

15
 DIREKTNA STRANA ULAGANJA
U 2020. godini koju je
U 2021. godini u
obilježila pandemija kovida,
visokotehnološkim
kada su globalna strana
industrijama priliv stranih
Kada su se ponovo ulaganja pala za 34,7% Kina je
ulaganja porastao je za 73,8%.
uspostavile diplomatske veze zabilježila rast od 5,7%.
SAD i Kine 1979. godine,
otvorila su se vrata za strana
ulaganja.

Ekonomski rast Kine desio se

zbog priliva stranih direktnih
investicija.

2021. godine upotreba

direktnih stranih ulaganja
porasla je za 14,9% u odnosu
na 2020. godinu.

16
STOPA NEZAPOSLENOSTI KINE 2000 – 2021
Stopa nezaposlenosti
5.1 Kine održava se na
5
nivou prirodne stope
4.5
4.6
4.5
4.6 4.6
4.5 nezaposlenosti.
4.4
4.3
4.2
Država se bori
otvaranjem novih
3.3 radnih mjesta, pa ih je
tako u ovoj godini od
januara do februara
otvorila 1,63 miliona.

A Peking je postavio
cilj da u toku 2022.
godine otvori preko 11
miliona novih radnih
mjesta.

2000 2002 2004 2006 2008 2010 2012 2014 2016 2018 2020 2021

17
 STOPE NEZAPOSLENOSTI KINE U DOBA KORONE

6
5.7
5.3 5.3 5.3 5.4 5.3
5.1 5 5.1 5.1 5.1
4.9

2019 januar 2019 april 2019 jul 2019 oktobar 2020 januar 2020 april 2020 jul 2020 oktobar 2021 januar 2021 april 2021 jul 2021 oktobar 2022 januar

U cijeloj 2021. godini otvoreno je 12,69 miliona novih radnih mjesta u gradovima i
mjestima širom zemlje.
Nezaposlenost je i u doba pandemije COVID – 19 ostala u okvirima prirodne stope
nezaposlenosti. 18
 STOPA INFLACIJE KINE U PROTEKLIH 25 GODINA

Najveće oscilacije desile su se u doba dvije velike krize 2008. i 2020. godine. Prema poslednjim
podacima stopa inflacije u Kini iznosila je 0,9 % u februaru 2022. godine, nepromijenjena u odnosu
na prethodni mjesec i u skladu s tržišnim prognozama. Stopa inflacije se održava na nivou dozvoljene
stope.

19
 Kina – izvoznik broj 1
Kina je prva država u svijetu po količini
izvoza.
1 od 4 proizvoda je iz Kine.

Najveći udio izvoza Kine čine:

1. telefoni
2. mašine i komponetne za automatsku
obradu podataka
3. kompjuteri
4. softveri
5. odjeća

Iz ovog se može vidjeti da je Kina

najznačajnija država po izvozu visoko
razvijene tehnologije.

Kineski izvoz roba i usluga u % BDP-a

iznosio je 18,50% 2021.godine.

Kina je najveći proizvođač jabuka na

svijetu.

20
 Kina – uvoznik broj 2

Kina je druga država u svijetu po

količini uvoza, 11 uzastopnih godina.

Najveći udio izvoza Kine čine:

1. mašine i transportna oprema
(38% uvoza)
2. pogonska sredstva (najviše nafta i
plin)
3. sirovi materijali (metalne rude i
otpad)
4. hemikalije kao što je plastika
5. industrijski proizvodi

Kineski uvoz roba i usluga u % BDP

– a iznosio je 17,34% 2021.godine.

21
Države od kojih Kina najviše uvozi: Države kojima Kina najviše izvozi:

Evropska unija (13%) SAD (20%)

Južna Koreja (8%) Evropska unija (15%)

Tajvan (8%) Hong Kong (3%)

Japan (8%) Japan (3%)

SAD (6%) Južna Koreja (3%)

Australija (6%) Vijetnam (3%)

Brazil (4%) Njemačka (3%)

Malezija, Vijetnam, Rusija, Saudijska Arabija Indija (3%)

(svaka po 3%)
Tajland, Singapur, Indonezija (svaka po 2%) Nizozemska(3%)

22
 kineskog stanovništva živi ispod službene
granice siromaštva (manje od 2,3 $ dnevno)
0,6% prema posljednjim podacima Svjetske banke iz
2021. godine

mladih može upisati srednju školu, dok je taj

87% procenat 1970. godine bio mnogo manji čak

KINA U %
28%

40% kineskog BDP stvaraju preduzeća u državnom

vlasništvu

945% Za 945% je porasla kineska izvozna ekonomija

u proteklih 30 godina

500% za 500% je porastao prosječni prihod u Kini za

20 godina

23
 UDIO KINESKIH KOMPANIJA U NAJVEĆIM SVJETSKIM KOMPANIJAMA RASTE
Magazin Forbes svake godine sastavlja listu od 2000 najvećih svjetskih kompanija. Prema poslednjoj listi
koja je objavljena u maju 2021. godine udio kineskih kompanija na toj listi je 14,6% odnosno 292
kineske kompanije, dok još uvijek američke kompanije imaju najveći udio i to 29,4 %. 2003. kada je lista
počela da se objavljuje na prvih deset mjesta nije bila nijedna kineska kompanija, dok 2021. godine u
prvih deset zauzima 4 mjesta. Na prvom mjestu 2021. godine nalazi se Industrijska i komercijalna banka
Kine.

Udio kineskih i američkih kompanija u "The Global 2000" kroz

godine
2003
2005
2007
2009
2011
2013
2015
2017
2019
2021
0 100 200 300 400 500 600 700 800 900

Kina i Hong Kong Amerika 24

 ODNOS PRIMARNOG, SEKUNDARNOG I TERCIJARNOG SEKTORA U KINI
2021 7.6 38.1 54.3

2020 7.7 37.8 54.5

2019 7.1 39 53.9

2018 7 39.7 53.3

2017 7.5 39.9 52.7

2016 8.1 39.6 52.4

2015 8.4 40.8 50.8

2014 8.6 43.1 48.3

2013 8.9 44.2 46.9

2012 9.1 45.4 45.5

2011 9.2 46.5 44.3

2010 9.3 46.5 44.2

25
Primarni Sekundarni Tercijarni
KINA JE TREĆA NAJJAČA VOJNA SILA
NA SVIJETU
Ekonomski razvoj Kine i njen politički uticaj prati i
jačanje vojne moći.

Prema podacima sajta Global Firepower početkom

2022. godine Kina je bila treća najjača vojna sila
poslije SAD i Rusije među 139 zemalja koje su bile na
rang - listi.
Vojna snaga svake zemlje računa se na osnovu
indeksa koji obuhvata više od 50 različitih faktora.

26
 HONG KONG

Iz godine u godinu istraživački centar

Hong Kong iako je dio NR Kine,
funkcioniše kao samostalna država.
Ima svoje zakone, valutu (Honkonški dolar
– po prometu 9. valuta na svijetu), sportske
reprezentacije ...
Princip „jedna zemlja, dva sistema“.
Rast Hong Konga i njegova otvorenost su u
velikoj mjeri učestvovale u tome da Kini
doživi najveći rast u istoriji.
. Hong Kong i Peking su u zategnutim
„Heritage Foundation“ iz Washingtona
naziva Hong Kong najslobodnijom
ekonomskom zonom na svijetu.
Kina na toj listi zauzima 100. mjesto.
Hong Kong je baza za više od 1500
multinacionalnih kompanija koji traže
jednostavan način ulaska na kinesko tržište.
60% stranih direktnih investicija pronašlo je
put preko Hong Konga.
.
odnosima.

27
 Neke činjenice o Kini

Alibaba Zagađenje Milijarderi Huawei

je najveći onlajn Loš kvalitet vazduha u Kina je 2.zemlja po je bio broj jedan
prodavac i najveći Kini rezultuje smrću 1 broju milijardera (689), proizvođač pametnih
trgovac na malo u miliona građana svake odmah iza SAD (724). telefona u 2021. godini
svijetu. godine .

28
PROBLEMI KINESKOG RASTA
Produbile su se klasne razlike.

Ekonomski uspjeh Kine nije se širio ni

ravnomjerno na populaciju niti geografski.
Nejednakosti su se produbile, naročito u
poređenju ruralnog i urbanog
stanovništva.

Trenutno se Kina prebacuje na fazu

sporijeg rasta.

Godinama se zemlja trudila da smanji

zavisnost od izvoza i preusmeri se na rast
vođen potrošnjom.

Pritisci u vidu demografskih promena i sve

starijeg stanovništva zamračuju
ekonomske izglede zemlje.

29
 PROBLEMI ZAGAĐENJA

Zbog velikog broja stanovnika i prelaska iz

ruralnih područja u velike gradove Kina se bori
sa problemom zagađenja okoline, najviše
vazduha.

Kina posiječe 20 miliona drveća godišnje kako

bi proizvela štapiće za jelo.

Olimpijske igre u Pekingu 2008. godine

označile su početak značajnih akcija kineske
vlade za poboljšanje kvaliteta vazduha.

2013. godine kineska vlada objavila je svoj "rat

zagađenju" lansiranjem nacionalnog akcionog
plana.
Mjere su imale trajni uticaj. Kvalitet vazduha
poboljšan je za 35%.

30
 BORBA PROTIV COVID – 19

Tako je na globalnom Kina je jedina zemlja od

planu, praktično započet vodećih ekonomija
nezaustavljiv proces svijeta koja je u
„tranzicije ekonomske 2020.godini ostvarila
moći“ sa SAD na Kinu. pozitivan privredni rast.

U borbi protiv pandemije Kina je uz pomoć Visoki komesar Evropske unije za

kovida, Kina se pokazala
kao dobro organizovana
i efikasna država.
Kina je prva stavila virus
pod kontrolu i prva je
pokrenula zamajac
ekonomskog razvoja.
sofisticiranog sistema
zdravstvenih kodova za
praćenje kretanja virusa i
visoke discipline građana u
poštovanju epidemioloških
mjera veoma brzo obnovila
domaću proizvodnju i
podsticala izvoz.
spoljnu politiku i bezbjednost Ž.
Borelj je rekao da „ima naznaka da
Azija od SAD preuzima ulogu centra
globalne moći“ i da se pandemija
„može posmatrati kao tačka u kojoj je
došlo do prelaska moći s Istok na
Zapad“. 31
 KINA VS SAD

Glavni problem ekonomije SAD –

snažno usporavanje produktivnosti.

Kina se približava SAD u visoko

sofisticiranim tehnologijama.

Kina polako preuzima primat po broju

patenata.

SAD pokušava da izbaci Kinu iz

globalnih lanaca distribucije
trgovinskim ratom.

Ali i ako stopa rasta Kine padne na 5 ili

6% Kina će i dalje biti najbrže rastuća
ekonomija svijeta.

32
HVALA
Teodora Bubić

33