ΟΞΕΙΑ ΚΟΙΛΙΑ

Δημήτριος Λιναρδούτσος
Χειρουργός, Ακαδημαϊκός
Υπότροφος Χειρουργικής ΕΚΠΑ
 ΟΞΕΙΑ ΚΟΙΛΙΑ
• Χαρακτηρίζεται κάθε επείγουσα ενδοκοιλιακή
κατάσταση,η οποία χρειάζεται συνεχή
παρακολούθηση ΚΑΙ από χειρουργό και πολλές
φορές χειρουργική αντιμετώπιση
 ΣΥΝΗΘΗ ΑΙΤΙΑ ΟΞΕΙΑΣ
ΚΟΙΛΙΑΣ
• Γ.Ε.Σ
ΗΠΑΡ-ΧΟΛΗΦΟΡΑ-ΣΠΛΗΝΑΣ
• Σκωλ/δα
•• Χολοκυστίτιδα
Απόφραξη εντέρου
•• Χολαγγειίτιδα
Περιεσφιγμένη κήλη
• Διάτρηση έλκους
• Ηπατικό απόστημα
• Φλεγ.παθήσεις εντέρου
•• Εμφρακτο
Μeckel D. σπληνός
•• Boarhaave.S
Κωλικός ήπατος
• Mallory-Weiss.S
•• Ηπατίτιδα
Γαστρεντερίτιδα-Γαστρίτις
• Μεσεντέρια λεμφαδενίτις
 ΣΥΝΗΘΗ ΑΙΤΙΑ ΟΞΕΙΑΣ
ΚΟΙΛΙΑΣ
• ΓΕΝΝΗΤΙΚΟ
ΟΥΡΟΠΟΙΗΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ
•• Ρήξη θυλακίου
Κωλικός
•• Ρήξη εξωμήτριου κύησης
Πυελονεφρίτιδα-κυστίτιδα
•• Συστροφή κύστης ωοθήκης
Εμφρακτο νεφρού
• Σαλπιγγίτιδα
• ΠΑΓΚΡΕΑΣ
• Ενδομητρίωση
• Παγκρεατίτιδα
 ΣΥΝΗΘΗ ΑΙΤΙΑ ΟΞΕΙΑΣ
ΚΟΙΛΙΑΣ
• ΠΕΡΙΤΟΝΑΙΟ
ΑΓΓΕΙΑ ΚΟΙΛΙΑΣ
• Ανεύρυσμα αορτής
Περιτονίτιδα
• Ισχαιμία εντέρου
ΟΠΙΣΘΟΠΕΡΙΤΟΝΑΙΚΟΣ ΧΩΡΟΣ
• Αιμορραγία
 «ΟΞΕΙΑ ΚΟΙΛΙΑ»ΕΚ
ΠΑΘΟΛΟΓΙΚΩΝ ΑΙΤΙΩΝ
•• ΕΝΔΟΚΡΙΝΙΚΕΣ-ΜΕΤΑΒΟΛΙΚΕΣ
ΦΛΕΓΜΟΝΩΔΗ ΑΙΤΙΑ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ
• Ουραιμία
•• TBC
Διαβητική οξέωση
•• Επινεφριδική
Ερπης ανεπάρκεια(οξ)
• Πορφυρία(οξ-Διαλ.)
•• Ρευματικός πυρετός
Υπερλιποπρωτειναιμία
•• Πορφύρα πυρετός
Μεσογειακός
• Λύκος οζώδης πολυαρτηρίτιδα
¨ΟΞΕΙΑ ΚΟΙΛΙΑ¨ ΕΚ ΠΑΘΟΛΟΓΙΚΩΝ
ΑΙΤΙΩΝ
ΔΙΑΦΟΡΑ
ΑΙΜΑΤΟΛΟΓΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ
-Εμφραγμα
• Δρεπανοκυτταρική κρίση
-Περικαρδίτιδα
• Οξεία λευχαιμία
-Πνευμονία,Πλευρίτιδα-εμπύημα,πνευμ.εμβ.
ΤΟΞΙΝΕΣ-ΦΑΡΜΑΚΑ
-Πνευμοθώρακας
• Δηλητηρίαση με μόλυβδο,βαρέα μέταλλα
-Σ.Σ-Ισχία
• Στερητικό σύνδρομο
Φλεγμονές κακώσεις νεοπλάσματα οπισθοπεριτοναικού
Δηλητηρίαση απο αράχνη
χώρου
 ΟΞΕΙΑ ΚΟΙΛΙΑ-ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ
ΚΑΙ ΕΚΤΙΜΗΣΗ
• Ιστορικό-γενικές πληροφορίες
• Συμπτώματα
• Αντικειμενική εξέταση
• Εργαστηριακή ευρήματα
• Απεικονιστικές εξετάσεις
• Παρακέντηση κοιλίας
• Χειρουργικές ενδείξεις
 ΙΣΤΟΡΙΚΟ-ΓΕΝΙΚΕΣ
ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ
• Ηλικία
• Οικογενειακό Ιστορικό
-Σακχ.Διαβήτης
-Δρεπανοκυτταρική αναιμία
-Σφαιροκυτταρική αναιμία
-Αιμοχρωμάτωση
-Διαλείπουσα πορφυρία
-Υπερλιπιδαιμία
 ΑΤΟΜΙΚΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ

• Παλαιά εγχείρηση,υποψία ειλεού

• Φλεμβοθρόμβωση,λήψη αντιπηκτικών,υποψία
οπισθοπεριτοναικό αιμάτωμα
• Μυελουπερπλαστικό νόσημα,υποψία ειλεού
• Εμμηνος ρήση(ρήξη θυλακίου,ρήξη εξωμήτριου
κύησης,ενδομητρίωση)
• Ταξίδια(Δυσεντερία,Σαλμονέλλωση,ελονοσία)
 ΙΣΤΟΡΙΚΟ

• Λήψη φαρμάκων
-ASA-NSAD>>>>Διάτρηση κοίλου σπλάχνου
-Αντισυλληπτικά>>>ενδοπεριτοναική
αιμορραγία,θρόμβωση μεσεντερίου φλέβας
-Ναρκωτικά>>>Στερητικό σύνδρομο
 ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ ΟΞΕΙΑΣ ΚΟΙΛΙΑΣ

• ΠΟΝΟΣ
• Ανορεξία-ναυτία-έμετος
• Διάρροια-Δυσκοιλιότητα
• Πυρετός
• Ικτερος
• Αποβολή αίματος από το Γ.Σ
• Αιματουρία
 ΠΟΝΟΣ

• Εναρξη
• Ενταση και χαρακτήρες
• Εντόπιση και αντανακλάσεις
• Εκλυτικοί-ανακουφιστικοί παράγοντες
• Διάρκεια
 ΠΟΝΟΣ-έναρξη

• Εκρηκτικός(sec)-Διάτρηση κοίλου σπλάχνου

-Εμφραγμα
-Αγγειακή βλάβη,διαχωρισμός
-Κωλικός ουροφόρων-χοληφόρων
*Ταχέως επιδεινούμενος-Οξεία παγκρεατίτιδα
-Ισχαιμικού τύπου απόφραξη εντέρ.
*Προοδευτικά επιδεινούμενος-Οξεία χολοκυστίτιδα
-Οξεία σκωληκοειδίτιδα
 ΠΟΝΟΣ-ένταση,χαρακτήρες

• Οξύς-έντονος-συνεχής>>> -Διάτρηση κοίλου σπλάχνου

-Οξεία παγκρεατίτιδα
-Ρήξη ανευρ.κοιλιακής αορτής
-Εμβολή/θρόμβωση μεσεντερ.
*Εντονος-συνεχής-χρόνιος>>>-φλεγμονή,νεόπλασμα
*Κωλικοειδής >>>......>>>> -απόφραξη εντέρου
-κωλικός ουροφόρων
χοληφόρων
 ΠΟΝΟΣ
• Επέκταση,αντανακλάσεις
• Εκλυτικοί,ανακουφιστικοί παράγοντες
-θέση ασθενούς
-αναπνευστικές κινήσεις
-Λήψη τροφής
-Αποβολή εμέτων,αερίων
ΠΟΝΟΣ-Διάρκεια
Πόνος>6 ωρών συνηγορεί για χειρουργική πάθηση
 ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΕΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΕΙΣ

• ΑΝΟΡΕΞΙΑ-ΝΑΥΤΙΑ-ΕΜΕΤΟΣ>>>...>>Επονται του
ΠΟΝΟΥ ΣΤΗΝ Ο.Κ.
• Εμετος τροφώδης χωρίς χολή>>...>>πυλωρική στένωση
• Εμετος/τοι χολώδεις.....παθήσεις ανώτερου
πεπτικού,υψηλή εντερική απόφραξη
• Εμετος/τοι κοπρανώδεις..... Παραμελημένη υψηλή
εντερική απόφραξη,χαμηλή εντερική απόφραξη(ειλεού-
παχέως)
 ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΕΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΕΙΣ

• ΙΚΤΕΡΟΣ:Πάθηση εξωηπατικών χοληφ.οδών

-Πάθηση παγκρέατος
-Σήψη(γενικευμένη περιτονίτιδα)
ΠΥΡΕΤΟΣ:-38.5 φλεγμονώδεις παθήσεις εντέρου
και χοληδόχου κύστης
-39.5 φλεγμονώδεις παθήσεις έσω γεννητικών
οργάνων της γυναίκας
>39.5 Στοιχεία σήψης,γενικευμένη
περιτονίτιδα,χολαγγειίτιδα,πυελονεφρίτιδα
 ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΕΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΕΙΣ

• ΑΠΟΒΟΛΗ ΑΙΜΑΤΟΣ ΑΠΟ ΤΟ ΣΤΟΜΑ Η ΤΟ

ΟΡΘΟ:
-Πάθηση γαστρεντερικού
-Διαταραχές πηκτικότητας
-ΑΙΜΑΤΟΥΡΙΑ
-Πάθηση ουροποιητικού
 ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΙΚΗ ΕΞΕΤΑΣΗ

• ΓΕΝΙΚΗ ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΑΣΘΕΝΟΥΣ

• Επικοινωνία-προσωπικότητα
• Γενική κατάσταση(βαρέως πάσχων;)
• Αλγεί;Ησυχος-ανήσυχος;Θέση
Ωχρός;Ικτερικός;Ιδρώτες;
• Χαρακτηριστικό προσωπείο;
• ΓΕΝΙΚΗ ΕΠΙΣΚΟΠΗΣΗ
• Κεφαλή-Τράχηλος-Θώρακας-Ακρα
 ANTIKEIMENIKH EΞΕΤΑΣΗ ΚΟΙΛΙΑΣ

• ΕΠΙΣΚΟΠΗΣΗ
Σχήμα-Συμμετρία(σκαφοειδής/μετεωρισμός/βατρ
αχοειδής/ορατός όγκος)
• Κινητικότητα κοιλιακών τοιχωμάτων
• Ουλές
• Κήλες
• Εκχυμώσεις
• Επίφλεβο/α
• Συρίγγιο/α-Χροιά δέρματος
 ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΙΚΗ ΕΞΕΤΑΣΗ ΚΟΙΛΙΑΣ

• ΑΚΡΟΑΣΗ:Μεταβολές εντερικών ήχων

-Φυσήματα(αορτή-λαγόνιες-νεφρικές και
σπλαγχικα αγγεία)
-ΕΠΙΚΡΟΥΣΗ:Αναζήτηση ελεύθερου υγρού
και αέρα
-Όρια ήπατος-σπληνός
-Διευκρίνηση σύστασης διογκώσεων
 ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΙΚΗ ΕΞΕΤΑΣΗ ΚΟΙΛΙΑΣ

• ΨΗΛΑΦΗΣΗ:Κοιλιακά τοιχώματα(σύσπαση)
-Ευαισθησία-επώδυνα σημεία
-Ενδοκοιλιακές μάζες
-Κηλικά στόμια
-Προσιτά αγγεία
-Δακτυλική/αμφίχειρη εξέταση
 OΞΕΙΑ ΚΟΙΛΙΑ-ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΗ
ΔΙΕΡΕΥΝΗΣΗ
• Γενική αίματος
• U/S,κρεατινίνη,ηλεκτρολύτες
• Ενζυμα ηπατικής-παγκρεατικής λειτουργίας
• (Ενζυμα μυοκαρδιακής βλάβης/ΗΚΓ)
• Ανάλυση πηκτικής δραστηριότητας
• Προσδιορισμός αερίων αρτηριακού αίματος και
οξεοβασικής ισορροπίας
• Γενική ούρων
 ΟΞΕΙΑ ΚΟΙΛΙΑ-ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΤΙΚΕΣ
ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ
• Ro θώρακος-κοιλίας
• ECHO
• CT
• MRI
• Σπινθηρογράφημα
• Αγγειογραφία
 ΟΞΕΙΑ ΚΟΙΛΙΑ-ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΤΙΚΕΣ
ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ
• Ro θώρακος.....παθολογικά ευρήματα
θωρακικής/κοιλιακής προέλευσης
• Ro κοιλίας.....διάκριση Α/Π ειλεού,Ανίχνευση
παθολογικών συλλογών ή ελεύθερου υγρού και
αέρα
• (Σκιαγραφικά???)
 ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ
ΥΠΟΔΙΑΦΡΑΓΜΑΤΙΚΗΣ ΦΛΕΓΜΟΝΗΣ Η
ΑΠΟΣΤΗΜΑΤΟΣ
• Υπεζωκοτική συλλογή
• Ατελεκτασία βασικών τμημάτων
• Ανύψωση/υποκινητικότητα ημιδιαφραγμάτων
 ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΕΛΕΥΘΕΡΟΥ
ΥΓΡΟΥ

• Ομοιογενής σκιά στην πύελο

• Εξαφάνιση γωνίας ηπατικής σκιάς
• Αύξηση απόστασης μεταξύ εντερικών
ελίκων
 ΕΝΔΕΙΞΗ ΣΥΛΛΟΓΗΣ Η ΔΙΑΦΥΓΗΣ

ΑΕΡΑΣ ΕΚΤΟΣ ΕΝΤΕΡΙΚΟΥ ΑΥΛΟΥ

-Μονήρης φυσσαλίδα
-Υδραερικό επίπεδο
-Διάστικτες συλλογές
 ECHO
• Eξέταση εκλογής των χοληφόρων
• Ευαισθησία>80% ειδικότητα>90% στην ανάπτυξη
συλλογών
• ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ(απλή
μέθοδος,εύχρηστη,χαμηλό κόστος,θάλαμος/ΜΕΘ)
• ΜΕΙΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ(αέρας ενδοπεριτοναικά-
ενδοαυλικά,τομές-στομίες-επιδέσεις,εμπειρία
εξεταστού,τεχνικές δυνατότητες συσκευής)
 CT/ΑΞΟΝΙΚΗ ΤΟΜΟΓΡΑΦΙΑ

• Εξέταση εκλογής για συμπαγή σπλάγχνα

• Ευαισθησία>95% ειδικότητα 98% στην ανάδειξη
συλλογών
• Αύξηση ειδικότητας με χρήση σκιαγραφικού
• Δυνατότητα παροχέτευσης συλλογής
• ΜΕΙΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ(υψηλό σχετικά
κόστος,μεταφορά ασθενούς?)
 ΣΠΙΝΘΗΡΟΓΡΑΦΗΜΑ

• In΄΄΄– Ca67

• Tc – Sulfur Coloid

• Tc – pertechnetate
 ΠΑΡΑΚΕΝΤΗΣΗ ΚΟΙΛΙΑΣ

• Λαμβάνεται υπ όψιν μόνο η θετική

• Αίμα/ούρα/χολή/πύον/εντερικό περιεχόμενο
• Δείγματα για καλλιέργεια και χρώση Gram
• Προσδιορισμός ενζύμων / Γενική
• Ενδοσκόπηση / ERCP
 ΟΞΕΙΑ ΚΟΙΛΙΑ – ΕΝΔΕΙΞΕΙΣ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗΣ
ΠΑΡΕΜΒΑΣΗΣ
Αντικειμενικά Ευρήματα
- Αληθής σύσπαση κοιλιακών τοιχωμάτων
- Αυξανόμενης έντασης ευαισθησία
- Επώδυνη κοιλιακή – Ορθική μάζα με πυρετό και υπόταση
- Αιμορραγία με καταπληξία και οξέωση
- Επώδυνη – προοδευτικά αυξανόμενη διάταση κοιλίας
- Αμφιλεγόμενα ευρήματα με
• Στοιχεία σήψης (πυρετός – λευκοκυττάρωση – καταπληξία –
οξέωση κ.α.)
• Αιμορραγία (ανεξήγητη πτώση Ht)
• Υποψία ισχαιμίας ενδοκοιλιακών οργάνων (οξέωση – πυρετός
– ταχυκαρδία)
• Αποτυχία της συντηρητικής αγωγής
 ΟΞΕΙΑ ΚΟΙΛΙΑ – ΕΝΔΕΙΞΕΙΣ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗΣ
ΠΑΡΕΜΒΑΣΗΣ
Απεικονιστικά ευρήματα
-Πνευμοπεριτόναιο
-Έξοδος σκιαγραφικού μέσου
-Συλλογή / μάζα με πυρετό
-Μεγάλη διάταση του εντέρου
-Απόφραξη μεσεντερίων αγγείων

Ενδοσκοπικά ευρήματα
-Διάτρηση
-Αιμορραγία μη ελεγχόμενη

Ευρήματα παρακέντησης
-Αίμα – πύον – χολή – ούρα – εντερικό περιεχόμενο
 ΟΞΕΙΑ ΚΟΙΛΙΑ – ΠΡΩΤΗ
ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ
• Ασφαλής μεταφορά σε Νοσοκομείο
• Καθετηριασμός φλέβας / φλεβών
• Χορήγηση κρυσταλλικών διαλυμάτων
• Τοποθέτηση ουροκαθετήρα
• Τοποθέτηση Ρινογαστρικού καθετήρα
• Φάρμακα (?)
• Παυσίπονα (?)