z

z
z
Ano ang Pahayagan?
 Ang pahayagan ay isang uri ng paglilimbag.
Ito ay naglalaman ng mga balita o tala tungkol
sa mga kaganapan na nangyayari sa lipunan.
Nagbibigay din ito ng mga impormasyon tulad
ng mga patalastas. Ito ay karaniwang
iniimprinta araw-araw at ipinagbebenta sa
murang halaga. Ito rin ay maaring
pangkalahatan o may pokus na interes. Ang
iba pang terminolohiya para sa salitang ito ay
dyaryo at peryodiko.
z
z
z

May Dalawang Uri ang

Pahayagan:
 z
TABLOID

 Ito naman ay maituturing na impormal na uri ng

pahayagan. Ito ay mas maliit at mas maunti ang
nilalaman kumpara sa broadsheet. Ang
pangunahing wika na ginagamit sa Tabloid ng
Pilipinas ay Tagalog. Sa dyaryong ito, maari kang
makabasa ng mga salitang balbal.
z Halimbawa ng Tabloid
z

BROADSHEETS

 Ang broadsheet ay pormal na uri ng pahayagan,

karaniwang nakaimprinta sa malaking papel at
nakasulat sa Ingles na wika. Malawak ang
nasasaklaw ng sirkulasyon nito. Bukod sa mga balita
sa loob ng bansa, naglalaman din ang broadsheet ng
mga internasyonal na mga kaganapan. Ang target
reader nito ay ang mga taong may mga kaya sa
buhay.
z
Halimbawa ng Broadsheets
z
TOP 9 BROADSHEET SA PILIPINAS
 z

Ano ang mga Bahagi ng Pahayagan?

Ang mga sumusunod ay ang mga
bahagi ng pahayagan o dyaryo:
Mukhaz ng Pahayagan – Ito ang pinakaunang pahina ng pahayagan.
Naglalaman ito ng pangalan ng pahayagan at headline ng mga balita.
Makikita mo rin sa pahinang ito ang petsa kung kailan nailimbag ang
dyaryo.
 Balitang pandaigdig – Mababasa naman sa bahaging ito ang mga
kaganapan sa iba’t-ibang parte ng daigdig. Naglalaman din ito ng
mga balita na may kaugnayan sa labas ng ating planeta.

 Balitang Panlalawigan – Nakapaloob naman sa bahaging ito ang

mga kaganapan sa iba’t-ibang lalawigan ng bansa.

 Editoryal o Pangulong Tudling – Ang pahinang ito ay naglalaman

ng matalinong kuro-kuro ng patnugot o mamamahayag tungkol sa
isang napapahong isyu o paksa.
 z
Balitang Komersyo – Ang bahaging ito ng pahayagan ay naglalaman ng
mga ulat na may kaugnayan sa industriya, kalakalan, at komersyo.
Mababasa din dito ang kasalukuyang estado ng palitan ng piso kontra sa
pera ng ibang bansa.

Anunsyo Klasipikado – Ang pahinang ito ay nakalaan para sa mga taong

naghahanap ng trabaho na pwedeng pag-aplayan. Dito rin mababasa ang
mga patalastas tungkol sa mga bagay na ipinagbebenta o pinapaupahan
tulad ng kotse, bahay at iba pang ari-arian.
 Obitwaryo – Ito ay parte ng pahayagan na naglalaman ng mga
anunsyo tungkol sa mga taong pumanaw na. Mababasa sa bahaging ito
ang impormasyon ng mga namayapang tao, kung saan ito nakaburol,
kailan at kung saan ito ililibing.
Lifestyle
z – Mababasa sa bahaging ito ang mga artikulong may
kaugnayan sa pamumuhay. Tulad ng tahanan, pagkain,
paghahalaman, paglalakbay at iba pang aspeto ng buhay sa lipunan.
 Isport o Palakasan – Sa bahaging ito mababasa ang iskedyul ng
mga laro. Mababasa din sa bahaging ito ang mga kaganapan at
balita tungkol sa iba’t-ibang isport sa loob at labas ng bansa.

 Libangan – Ang pahinang ito ay naglalaman ng mga balita na

naghahatid ng aliw sa mga mambabasa. Mababasa dito ang mga
balita tungkol sa mga kaganapan sa showbiz, mga tampok na
palabas sa pelikula at telebisyon, at iba pang maiuugnay sa sining.
Naglalaman din ito ng mga laro na nakakakuha ng interes ng mga
mambabasa, tulad ng sudoku at crossword puzzle. Dito rin
matatagpuan ang komiks at horoscope.
z
 Ang pahayagan ang isa sa mga pinagmumulan ng
z
mahahalagang impormasyong hinahanap ng publiko.
Kadluan ng mga isipang uhaw sa kaalaman, at dumidilig
sa tigang na paniniwala at prinsipyo.

Kabilang sa mga pahayang naghahatid ng serbisyo-publiko

sa mamamayang Pilipino ay ang People’s Journal,
Everybody’s Newspapaer; People’s Tonight; People’s Taliba,
Diyaryo ng Makabagong Pilipino; Balita; at Tempo, The
Nation’s Fastest Growing Newspaper. Ito ay ilan lamang sa
mga tabloid na naglipana sa bangketa, nag-aamot ng pansin
mula sa mga matang nagtitingin-tingin sa mga naglalakihang
ulo ng mga balita.
Isa-isang binusisi at sinuri ang bawat pahina ng limang napiling pahayagan.
z
Inihalintulad ito sa bawat isa. Ang mga ito ay mga isyung inilabas noong Enero 25,
2012, Miyerkules.

Sa limang pahayagan, karamihan sa mga balita ay ukol sa isinasagawang paglilitis

kay Chief Justice Renato Corona sa senado. Sa pahayagang Tempo, iniulat nito ang
pagkabagot ni Sen. Miriam Defensor-Santiago na noo’y kadadalo lamang sa
pagdinig. Samantala, sa pahayagang Balita, binigyang diin din ang pagdinig sa
Senado, lamang, ang inilahad nito ay ang paggamit ng Tagalog sa paglilitis na
pinagkasunduan naman ng mga senador.
 Ang pahayagang Balita at Tempo ay parehong pagmamay-ari ni Emilio Yap, isang
negosyante at nagmamay-ari din ng Manila Bulletin. Ang tatlong pahayagang ito
ay kapwa inilathala ng Manila Bulletin Publishing Corporation. Sapagkat ito ay
pahayagan mula sa iisang kumpanya lamang, aasahan mo nang halos iisa
lamang ang nilalaman ng bawat pahayagan. Lamang, ang Balita ay nasa wikang
Tagalog, at ang Tempo naman ay ang isinaling bersyon nito sa Ingles, subalit may
iba pa ring balitang hindi makikita sa Balita.
 z

Tayong mga mambabasa ay dapat marunong sumuri sa

kung ano ang maaaring idulot sa atin ng ating mga
binabasa, kung sino ang sumulat, at kung ang hatid nitong
impormasyon ay nakatotohanan at maaaring panghawakan.
 MAGING MATALINONG MAMBABASA SAPAGKAT ANG
MALI O HINDI MAKATOTOHANANG IMPORMASYON AY
MAAARING MAKALASON SA ATING ISIPAN
z
 z
 Nagsimula ang pamamahayag sa Pilipinas sa paglalathala ni Tomas
Pinpin, isang Pilipinong manlilimbag ng Sucesos Felices, isang
polyeto (newsletter) sa Maynila. Natutuhan ni Pinpin ang sining ng
paglilimbag buhat sa mga prayle at mga intsik ngunit di niya nailagay
kung kailan ang tiyak na petsa ng unang pagkakalimbag nito at kung
gaano kalimit ang paglabas niyon. Inilathala niya sa Kastila ang
pangunahing mga kuwento ukol sa mga tagumpay ng La Naval laban
sa mga Dutch sa Ternate. Nagtagal ito hanggang 1809. Isang Hojas
Volantes or “flying sheets” ang Aviso Al Publico (Notices to the
Public) na lumitaw noong Pebrero 27, 1799. Sinasabing ang sukat
nito ay gaya ng isang malaking kwaderno . Ito ay tungkol sa
kampanya laban sa mga Moslem at pagkabihag ng mga pirata sa
Sulu nang mga hukbong Kastila sa pangunguna ni Jose Gomez.
 z

 Disyembre 1, 1846 ay kinikilalang unang pahayagang pang-araw-araw

maliban lamang sa araw ng lunes ang La Esperanza sa patnugot nina Felipe
Lacorte at Evarisco Calderon. Malaking bahagi nito ay mga talakayang
pampilosopiya, panrelihiyon, at pangkasaysayan. Tumagal ito ng tatlong taon
at nagbukas upang maging pangaraw- araw na pahayagan. Ang kauna-
unahang pahayagan sa Pilipinas na lumabas ng palagian sa patnugot ni
Governador-Heneral Manuel Fernandez de Folgueras noong Agosto 8, 1811.
Siya ang naging patnugot at naglathala dito ng mga gawain ng Spanish
Cortes, pati digmaan ng Espanya at Pransya. Dahil sa higpit ng sensura ng
mga Kastila hinggil sa mga lathalaing nakasisira sa kanila, ang pahayagang
ito ay umiral lamang sa maikling panahon at pagkatapos ng labinlimang labas
ay kusa nang namatay.
z
z
z
z
z
z
z
z
MARAMING SALAMAT!!!