BAHAGI NG PANANALITA

Mga Layunin:
• Naisa-isa ang mga bahagi ng Pananalita.
• Naipaliwanag ang bawat pahagi ng
pananalita.
• Nakapaglahad ng mga kaukulang
halimbawa sa bawat bahagi ng
pananalita.
• Nakabuo ng mga pangungusap na
ginagamit ang mga bahagi ng pananalita,
gamit ang katutubong Wika.
 Sampung Bahagi ng Pananalita
• Pangngalan
• Panghalip
• Pandiwa
• Pangatnig
• Pang-ukol
• Pang-abay
• Pang-uri
• Pang-angkop
• Pantukoy
• Pangawil
Pangngalan
Pangngalan
Mga salitang pantawag sa tao,
bagay, hayop, lunan at kaganapan.
Uri ng Pangngalan
• Pantangi
–tiyak na ngalan.
• Pambalana
–di tiyak na ngalan.
 Uri ng Pambalana
• Basal –pangngalang hindi nahahawakan
ngunit nararamdaman.
• Tahas –pangngalang nakikita at
nahahawakan.
• Lansak –nagsasaad sa kaisahan sa
karamihan o kabuuan.
 Kaanyuan ng Pangngalan
• Payak
• Maylapi
• Tambalan
1. Ganap
2.Di-ganap/Malatambalan
 Kaukulan ng Pangngalan
• Palagyo –kung ang pangngalan ang
simuno.
• Palayon –ang pangngalan ang
nagiging layon ng pang-ukol.
• Paari –nagsasad ng pag-aari.
Gamit sa Pangungusap
• Simuno –ang pangngalan ang paksa
sa pangungusap.
• Panaguri –kung ang pangngalan ay
nasa bagahing panag-uri. Ang simuno at
kaganapang pansimuno ay tumutukoy sa
iisang tao,bagay,lugar, o pangyayari.
• Tuwirang Layon –kung ang
pangngalan ang tumatanggap ng kilos.
Sumasagot ito sa tanong na ano.
• Di-tuwirang Layon –kung ang
pangngalan ang pinaglalaan ng kilos.
Sumasagot ito sa tanong ng kanino.
Pantawag –Ito ay ginagamit na
panawag sa pangungusap.
Panghalip
Panghalip
Bahagi ng pananalita na
inahahalili sa pangngalan ng tao,
bagay, hayop, pook o kaganapan.
 Uri ng Panghalip
•Panao –inihalili sa ngalan ng tao.
•Pananong –ginagamit sa pagtatanong.
•Pamatlig –ginagamit sa pagtuturo ng
bagay.
•Panaklaw –sumasaklaw sa dami o
bilang.
 Kakanyahan ng Panghalip

• Isahan –kapag tumutukoy sa isang tao

o bagay.

• Maramihan –kapag ang tinutukoy

naman ay maramihan ng tao o bagay.
Kaukulan ng Panghalip
• Palagyo –ito ang simuno ng
pangungusap.
• Palayon –ito ang nagiging layon ng
pang-ukol.
• Paari –nagsasaad ng pag-aari.
Pandiwa
 Pandiwa
Bahagi ng pananlita na
nagsasaad ng kilos o gawa.
  Uri ng Pandiwa
• Pandiwang may Banghay
– ito ang mga pandiwang
nagkakaroon ng aspeto.
• Pandiwang walang Banghay
– ito ang mga pandiwang walang
aspeto.
Aspeto ng Pandiwa
• Imperpektebo –ito ay nagsasad ng
kilos na ginawawa pa lamang.
• Perpektibo –nagsasaad ng kilos na
tapos ng ginawa.
• Komtemplatibo –nagsasaad ng kilos
na gagawin pa lamang.
Pukos ng Pandiwa
• Pukos Tagaganap –ito ay nagtuturo
na ang tagaganap ang paksa sa
pangungusap. Ginagamitan ng
ponemang (um, ma, mang, nag nakapag,
maki at magpa). Sumasagot sa tanong na
“sino”.
• Pokus sa Layon –ito ay nagtuturo
na ang layon ang paksa ng pangungusap.
Ginagamitan ng ponemang ( i, in-hin, an-han,
ma, paki, ipa, at pa). Sumasagot sa tanong na
"ano?".
• Pukos sa Ganapan –ito ay
nagsasaad ng lugar na pinangyarihan ng kilos
ang paksa ng pangungusap. Gumagamit sa
ponemang (pag-an, an-han, pag-an-han,
mapag-an-han, ma-an-han, paki-an-han).
• Pukos sa Taga tangap –ito ay
nagsasaad na ang pinaglaanan ng kilos
ang pokus ng pangungusap. Gumagamit
ng ponemang (ipag, i, ipang, ma+i,
ma+i+pag, i+pagka). Sumasagot sa tanong
na "para kanino?
• Pukos sa Gamit –kapag ang gamit,
bagay o kasangkapan ay ang paksa ng
pangungusap upang maisagawa ang pandiwa.
May ponemang ( ipang at maipang).
• Pokus Sanhi –ang sanhi ng
pangyayri ang pukos ng pangungusap.
May ponemang ( ika). Sumasagot sa
tanong na “bakit”.
• Pukos sa Direksyon –ang
patutunguhan ng kilos ng pandiwa ang
paksa ng pangungsap. (an-han, in-hin).
Pangatnig
Pangatnig
Ito ay nahagi ng pananalita na nag-
ugnay sa isang salita, parirala, sugnay,
at pangungusap sa kapwa nito.
Uri ng Pangatnig
• Pamukod –ginagamit sa pagbukod o
pagtatangi, gaya ng (o, ni, maging, at man).
• Panubali –nagsasabi ito ng pag-aalinlangan,
gaya ng ( kung, kapag, pag, sakali, disin sana)
• Paninsay –kapag sinasalungat ng unang
bahagi ng pangungusap ang ikalawang bahagi
nito. Gaya ng (ngunit, datapwat, subalit,
bagaman, samantala, kahiman, kahit)
• Pananhi –nagbibigay ito ng dahilan o
katuwiran para sa pagkaganap ng kilos. Ang mga
ito ay (dahil sa, sanhi sa, sapagkat, mangyari)
• Panapos –nagsasabi ito ng nalalapit na
katapusan ng pagsasalita, gaya ng (upang, sa lahat
ng ito, sa di-kawasa, sa wakas, at sa bagay na ito)
• Panlinaw –ginagamit ito upang ipaliwanag
ang bahagi o kabuuan ng isang banggit. (kung
gayun, kaya)
• Panimbang –ginagamit sa paghahayag ng
karagdagang impormasyon at kaisipan, gaya ng (at -
saka, pati, kaya, anupa’t)
• Pamanggit –gumagaya o nagsasabi lamang ng
iba, tulad ng (daw, raw, sa ganang akin/iyo, di
umano)
• Panulad –tumutulad ng mga pangyayari o
gawa, tulad ng (kung sino…siyang, kung ano…siya
rin, kung gaano…siya rin)
Pang-ukol
 Pang-ukol
Ito ay isang salita o mga salitang
ginagamit na kasama ng isang pangngalan
o panghalip upang makabuo ng parirala at
upang iugnay ang pangngalan o panghalip
sa salitangbinigyan ng turing ng parirala.
(sa, ng , para sa, ukol kay, tungkol sa)