PANITIKAN NG PILIPINAS

Ang panitikan ay kalipunan ng mga

akdang nasusulat na makilala sa
pamamagitan ng malikhaing pagpapahayag,
aestetikong anyo, pandaigidgang kaisipan at
kawalang-maliw (Webster:1947).

A. Uri ng Panitikan
 Pasalin-dila
 Pasulat
B. Anyo ng Panitikan
 Patula
a. tulang-pandamdamin
- soneto – binubuo ng labing-apat na taludtod
- elehiya – tulang papuri sa namatay
- pastoral – tulang patungkol sa kabukiran
- oda – tulang papuri sa bayan at tao
b. tulang pasalaysay o epiko
- epiko – mahabang tula ng kabayanihan,
may pangunahing personang gumagalaw
 c. tulang pandulaan o dramatiko –
tulang nasusulat ng patula, tulang
isinasadula sa entablado

• Tuluyan
a. nobela – mahabang salaysay ng
mga kawing- kawing at masasalimuot na
pangyayari na naganap sa mahabang
saklaw ng panahon.
b. maikling kwento – may mabilis na
pagtaas ng kawilihan hanggang sa
kasukdulan na sinusundan ng wakas
 c. dula – itinatanghal sa tanghalan at
karaniwang nahahati sa mga yugto

d. alamat – kwento tungkol sa

pinagmulan ng mga bagay-bagay

e. pabula – kwentong pinagbibidahan

ng mga hayop

f. parabula – kwentong hango sa

bibliya
 g. sanaysay – sulating may kaugnayan
sa pagbibigay ng opinyon at kuru-
kuro tungkol sa paksa

h. anekdota – kwentong katawa-tawa

tungkol sa karanasan ng isang
kilalang tao o personalidad

i. mitolohiya – kwento tungkol sa mga

diyos at diyosa

j. kwentong-bayan – kwentong
pasalin- salin sa bibig ng mga taumbayan
Panahon ng Panitikan at mga Akdang
Nanaluktok sa Bawat Panahon
1. Bago dumating ang mga Kastila
 awiting-bayan
- oyayi – pagpapatulog ng bata
- tikam/tagumpay/kumintang - pakikidigma
- soliranin - paggaod
- kundiman – pag-ibig
- diona - kasal
- talindaw - pamamangka
 epiko
- Biag ni Lam-ang – Iloko
- Kumintang – Tagalog
- Hudhud/Alim – Ifugao
- Parang Sibil – Tausug
- Tulalang – Bagobo
- Tuwaang – Bagobo
- Bantugan – Maranaw
- Darangan – Muslim
- Labaw Donggon – Ilonggo
- Ibalon – Bicolano
- Lagda/Haraya/Maragtas - Bisaya
 alamat
- Pinagmulan ng Sansinukob
- Alamat ng Bulkang Mayon
- Alamat ng Bundok Kanlaon
- Bakit Maliwanag ang Araw kaysa sa
Buwan

 kwentong-bayan
- Mariang Sinukuan
- Juan Tamad
- Juan Pusong
2. Panitikan sa Panahon ng Kastila
- Doctrina Cristiana – nina Padre
Domingo Nieva at Pari Juan de
Plasencia
- Nuestra Seňora del Rosario – ni
Pari Blacas de San Jose
- Pagsusulatan ng Dalawang
Binibini na sina Urbana at Felisa – P.
Modesto de Castro
- Pasyon – nina Mariano Pilapil, P.
Gaspar Aquino de Belen, Don Luis
Guian, at P. Aniceto dela Merced
- Florante at Laura – Francisco
Balagtas
- Ang mga dula:
- karilyo – anyo ng dulang
ipinalalabas kung gabing madilim

- karagatan – nababatay sa isang

alamat tungkol sa singsing ng prinsesa
na nahulog sa gitna ng dagat

- duplo – isang paligsahan sa pagtula

na karaniwang ginaganap sa bakuran ng
namatayan na may layuning mang-
aliw
3. Panahon ng Propaganda at
Himagsikan
- Noli Me Tangere – J. Rizal
- Dasalan at Tocsohan at
Caiingat Kayo – Marcelo H. Del Pilar
- Pag-ibig sa Tinubuang Lupa –
Andres Bonifacio
- Liwanag at Dilim – Emilio
Jacinto
- Fray Botod – Graciano Lopez
Jaena
4. Panahon ng Amerikano
- Walang Sugat - Severino Reyes
- Dalagang Bukid – Hermogenes Ilagan
- Veronidia – Cirio H. Panganiban

 Panulaang Tagalog
- Mga Hamak na Dakila Lope K. Santos
- Sa Tabi ng Dagat – Ildefonso Santos
- Kayumanggi – Amado V. Hernandez
- Sa Lumang Simbahan – Florentino
Collantes
- Ang Manok Kong Bulik – Jose Corazon de
Jesus
- Ang Guro - Teodoro Gener
• Mga Nobela

- Nena at Neneng/Mag-inang Mahirap –

Valeriano Hernandez-Peňa
- Banaag at Sikat – Lope K. Santos
- Sampaguitang Walang Bango – Iňigo
Ed. Regalado
- Ang Magmamani – Teofilo Sauco
5. Panahon ng Hapon
- Lupang Tinubuan – Narciso Reyes
- Uhaw ang Tigang na Lupa –
Liwayway Arceo
- Lungsod, Nayon at Dagat-dagatan –
N.V.M. Gonzales
- Sa Pula, Sa Puti

6. Panahon ng Kasarinlan
- Kwento ni Mabuti – GEM
- Kapangyarihan – B.S. Medina, Jr.
7. Panahon ng Bagong Lipunana
- Nilinang ang kaisipang “Isang
Bansa, Isang Diwa.”

8. Panahon ng Bagong Republika

- Gawad Surian sa Gantimpalang
Collantes
- Gawad CCP
- Gawad Amado V. Hernandez
MARAMING
SALAMAT!