• TƏLƏBƏ :Qəfərov Elmar

• FAKÜLTƏ : Neft-mexanika
• İXTİSAS :Neft qaz istehsalının maşın və avadanlıqları
• KURS : Magistr I (II semestr)
• QRUP : A4111
• FƏNN : Texnoloji maşın və avadanlıqlar mühəndisliyinin
müasir problemləri
• MÜƏLLİM : Dos. Hüseynli Z.S.
• MÖVZU : Konsol tipli konstruksiyaların deformasiyasının
təhqiqi
 PLAN

• Dərin salınan çevik dayaqlarındakı mexaniki modellər

• Dəniz hidrotexniki qurğularının konstruksiyaların korroziyadan
qorunması
• Dəniz hidrotexniki qurğularının dağılma sahələri
• Dəniz korroziyasının zonaları
• İstifadə olunan ədəbiyyat siyahısı
 Dərin salınan çevik dayaqlarındakı mexaniki modellər
Qrunt bünövrəyə söykənən və ya qrunt mühitində işləyən
çevik və sərt konstruksiyaların mexanika modelləri

Statiki Dinamiki

Qurğu və ya konstruksiya ilə qarşılıqlı təsirdə

olan qrunt bünövrələrin çoxcəhətdi xassələrinin daha
dolğun şəkildə nəzərə alınması istiqamətində aparılmış
nəzəri və eksperimental tədqiqatlar olduqda müxtəlif
mexaniki modellərin yaranmasına səbəb olmuşdur.
Bununla belə, tamamilə təbiidir ki, heç bir mexaniki
model qrunt bünövrələrin bütün xassələrini eyni
zamanda özündə əks etdirmək qabiliyyətinə malik
deyildir və həm də bir göstərilməsi özlüyündə faydasız
olardı. «Abşeron» üzən qazıma qurğusu
 Sərt və çevik dayaqların
layihələnmə praktikasında ən Fuss-Vinkler
çox tətbiq olunan model

Bu modelə görə qrunt bünövrənin

çökmə deformasiyası yalnız qüvvə tətbiq
olunan nöqtədə baş verir və onun qiyməti
həmin nöqtədə təsir edən yükün intensivliyi
ilə düz mütənasibdir.
Sxematik olaraq bu model mütləq sərt
bünövrəyə bərkidilmiş və biri digərindən
asılı olmayaraq sərbəst işləyən yay sistemi
kimi təsvir oluna bilər.
Fuss Vinker modeli uzun müddət tənqidlərə məruz qalmışdır. Çatışmayan
cəhətləri:

Modelin paylayıcılıq qabiliyyətinə malik olmaması

Qruntun sərtlik əmsalının dəyişən olması

 Dəniz hidrotexniki qurğularının konstruksiyaların
korroziyadan qorunması

Qurğunun təmir dəyəei və

təmamilə sıradan çıxma
dəyərinin cəmi ilə xarakterizə
olunur ki, bu da korroziya
itkisi hesabına yaranır.
Qurğunun mühafizəsinə
dünyanın bütün ölkələrində
böyük diqqət yetirirlər. Bu
sahədə bir sıra xüsusi elm
təhqiqat müəssisələri
fəaliyyət göstərirlər. Vurulmuş ankerlə dayağın Müvəqqəti oturacağın quraşdırılması
bərkidilməsi
 Ağaclar

Ağacları çürümədən qorumaq üçün və

ağacyeyən qurdlar tərəfindən dağılmadan
qorumaq üçün tez-tez antiseptiklər tətbiq edilir.

Antiseptiklərin
xüsusiyyətləri

Ağacyeyən qurdlara qarşı yüksək

zəhərlənmə qabiliyyətinə malik
olmaları

Ətraf mühitə zərərsiz olmalarıdır.

 Metal kostruksiyaları

Dəniz hidrotexniki qurğulardan qorunması üçün

Korroziyaya davamlı ərintilərlə

Metal səthi mühafizə qatı ilə

Dəniz suyunda metal kostruksiyyasında

korroziya əmələ gəlməsinin qarşısını almaq
Korroziyaya davamlı ərintilərlə üçün əlavə ərintilər qatmaqla onun səthində
nazik pərdə yaradılır.
Metal səthinin lak və boyalarla örtülməsi
 Metal səthinin lak və boyalarla örtülməsi

Neopren üstünlükləri
Geniş yayılmış
üsullurdandır. Hal-hazırda
epoksid, daş kömür,
uretan, binil və.s əsaslı Yüksək korroziyaya qarşı davamlıdır.
qətranlar dəniz
hisdətexniki qurğuların
korroziyadan qorunması Günəş radiasiyasına və duzlu dəniz suyunun təsirinə müqavimət göstərir
üçün işlədilir.
Örtüklərdən neopren
özünü ən yaxşı
Elastikdir, mexaniki zədələnmir.
cəhətlərdən göstərmişdir.
 Metallaşdırılmış örtüklər

Metal kostrusiyalarını dəniz suyunun təsirindən qorunması üçün metallaşdırılmış örtüklərdən istifadə olunur. Buna misal
sink və aliminium qarışığı olan örtüklərdi. Bu örtüklərin səthinə astar və rəng qatlarının çəkilməsi daha məqsədəuyğundur.
 Katoddan mühafizə

Katoddan mühafizənin üstünlükləri

Etibarlılığı

İstismar xərclərinin az olması

Sxemlərinin sadəiliyi

İstifadə olunan materiallarının olmaması

 Dəniz hidrotexniki qurğularının dağılma sahələri

Hidrotexniki qurğulara dəniz mühitinin təsirləri

Mexaniki təsir Kimyəvi təsir

Fiziki təsir
 Mexaniki təsir

Qurğulara dalğaların, axnın, su axını və ya küləklə gətirilən buz, torpaq və.s yığıntıların təsiri.
 Kimyəvi təsir

Dəniz sularında həll olan kimyəvi elementlərin kostruksiyasının materialı ilə qarşılıqlı təsiri

Fiziki təsir

Konstruksiya materiallarının
məsamələrində kristal buzların
əriməsi və ya suların
buxarlanması zamanı əmələ
gəlmiş kristal duzların və
konstruksiyaların
məsamələrində daxilində suyun
donması zamanı əmələ gələn
təsirlər.
 Dəniz korroziyasının zonaları

Dəniz korroziyası bir neçə zonaya bölünür

Suüstü zona - suyun səviyyəsində 3-5 m yuxarıda olan və sistematik islanma məruz qalan zona

Dəyişən islanan zona – dərinlik boyunca bu sahə qurğunun su damcıları ilə təmasda olduğu yer
hesab edilir.

Sualtı zona – bu zona minimal səviyyədən aşağı yerləşir

Qrunt səviyyədən aşağı olan zona– bu zonada böyük oksigen azlığı nəticəsində ötürülmənin
olmaması korroziya intensivliyinin aşağı düşməsi ilə nəticələnir.
Betonun korroziyası Katod mühafizədə istifadə edilən
ölçü cihazı
 İstifadə olunan ədəbiyyat siyahısı

• https://hal.archives-ouvertes.fr/cel-01529018/document
• http://anl.az/el/a/ar_dhq_1.pdf
• http://www.genderi.org/e-c-memmedov-v-v-memmedova.html?page=47
• https://www.scribd.com/document/482420662/D-niz-Neft-qaz-qurgulari-
doc