PANAHON NG

ISINAULING
KALAYAAN
 KASAYSAYAN
Noong 1945
Natupad ang pangakong pagbabalik
ng mga Amerikano

Ika-4 ng Hulyo, 1946

Isinauli ang kalayaan
SULIRANIN NG INIWANG DIGMAAN
Ang ekonomiya ng bansa ay
humantong sa kababaan.

Mas binigyang pansin ang mga

gerilya kaysa kabuhayang pambansa.
 HUKBALAHAP
(HUKBONG BAYAN LABAN SA HAPON)

 Binubuo ng pangkat ng mga

gerilyang may pagkiling sa
komunismo.

 Isa pang pamana ng digmaan na

naging malaking sagabal sa
pambansang kaunlarang pang-
ekonomiko.
 Maraming bayan sa gitnang Luzon noong 1950 ang may
“tagong pamahalaan ng mga huk” na:
- nakapaniningil ng buwis
- nakapagpapakalat ng mga kautusan
- nakapagpapataw ng parusa laban sa
sariling paglilitis
KALAGAYAN NG
PANITIKAN
 Tila naging mapanghangad sa makukuhang gantimpala ang
mga manunulat ng panahong ito sapagkat bago pa sumulat ng
anumang akda ay inaalam muna kung aling pahayagan kaya ang
magbabayad dito ng malaking halaga.

Isa sa naging kapansin-pansing pangyayari sa

panitikang Pilipino sa panahong ito ay ang
pagsulpot ng kabataang mag-aaral sa larangan ng
panulat.
 NAGING ULIRANG MANUNULAT NA
AMERIKANO SA MAHUSAY NA
TEKNISISMO
• Ernest Hemingway
• William Saroyan
• John Steinbeck

Ang mga panunulad sa estilo ng tatlong

manunulat na Amerikanong nabanggit ang
nagbigay ng diwang mapanghimagsik at
kapangahasan sa panitikang Tagalog at Ingles.
 BAGONG
PANITIKAN SA
TAGALOG NG
Muling sumigla ang panitik ng mga Pilipino nang
panahong ito.

 Ang halos naging paksa ng mga akda:

• Kalupitan ng mga Hapones
• Ang kahirapan ng pamumuhay sa
ilalim ng pamamahala ng mga
Hapones
• Kabayanihan ng mga gerilya at iba
pa
Nabuksang muli ang mga
palimbagan ng mga pahayagan
at mga magasin tulad ng:
• Liwayway,
• Bulaklak,
• Ilang-ilang,
• Sinag tala, atbp.
 Nagkaroon ng “laman” at hindi salita’t tugma lamang ang mga tulang
tagalog.
 Nagtataglay na nang mabuti-buting tauhan, mga pangyayaring batay sa
katotohanan at mga paksaing may kahulugan ang mga maikling kuwento.
 May mga nobela ring namamalasak subalit binabasa ng mga tao bilang
libangan lamang.
 Ang pagkagiliw ng mga tao sa pakikinig sa bigkasan ng tula ay higit
kaysa rati at pinagdadayo ng pulu-pulutong na mga tao ang pakikinig sa
sinumang mambibigkas.
MGA AKLAT NA NALIMBAG SA PANAHONG ITO:

 Mga Piling Katha (1947-48) ni Alejandro Abadilla

 Mga Maikling Kwentong Tagalog (1886-1948) ni Teodoro
Agoncillo
 Ako’y Isang Tinig (1952) – Katipunan ng mga tula at
sanaysay ni Genoveva Edroza Matute
 Mga Piling Sanaysay (1952) ni Alejandro Abadilla
MGA AKLAT NA NALIMBAG SA PANAHONG ITO:
 Maikling Katha ng Dalawampong Pangunahing Autor (1962)
nina A.G. Abadilla at Ponciano B.P. Pineda
 Parnasong Tagalog (1964) Katipunan ng mga piling tula mula
kina Huseng Sisiw at Balagtas na tinipon ni A.G. Abadilla
 Sining at Pamamaraan ng Pag-aaral ng Panitikan (1965) ni
Rufino Alejandro, inihanda niya ang aklat na ito bilang panturo sa
pamumuno o pagpapahalaga sa tula, dula, maikling kwento at
nobela
MGA AKLAT NA NALIMBAG SA PANAHONG ITO:
 Manlilikha, Mga Piling Tula (1961-1967) ni Rogelio G.
Mangahas
 Mga Piling Akda ng Kadipan (Kapisanang Aklat ng Diwa at
Panitik) (1965) ni Efren Abueg
 Makata (1967) ito ang kauna-unahang tulung-tulong na
pagsasaaklat ng mga tula ng may 16 na makata sa wikang Pilipino
MGA AKLAT NA NALIMBAG SA PANAHONG ITO:

 Pitong Dula (1968) ni Dionisio Salasar

 Manunulat: Mga Piling Akdang Pilipino (1970) ni Efren
Abueg. Sa aklat na ito naipakita ni Abueg na “Posible ang
pambansang integrasyon ng mga kalinangang etniko sa ating
bayan.”
MGA AKLAT NI RIZAL
Sa panahong ito lumabas ang maraming
aklat tungkol kay Rizal. Ang batas na nag-
aatas na pandaragdag ng pag-aaral sa
buhay ni Rizal ay nakatulong nang malaki
sa sigla ng ating mga manunulat na
makasulat ng aklat tungkol kay Rizal.
KABILANG AY ANG MGA SUMUSUNOD:
Nang Musmos pa si Rizal Isinulat ni Diosdado
Ulirang Mag-aaral si Rizal Capino

Ang Buhay at mga Akda ni Rizal ni Ben C.

Ungson
Rizal, ang Bayani at Guro nina Domingo
Landicho atbp.
Gabay sa Pag-aaral ng Noli Isinulat nina Efren
Gabay sa Pag-aaral ng Fili Abueg atbp
 Muling Pagsigla ng
Panitikan sa Ingles
 MARAMING PAHAYAGANG INGLES ANG
LUMABAS TULAD NG:

a. Philippines Free Press,

b. Morning Sun nina Sergio Osmeña, Sr.,
c. Daily News nina Ramon Roses,
d. Philippines Herald ng mga Soriano,
e. Chronicle ng mga Lopez at ang
Bulletin ni Menzi.
Mga Mamahaling Aklat na Inilimbag ng mga
manunulat sa Ingles:
 Heart of the Islands (1974) ni Manuel Viray – Itoy kalipunan
ng mga tula
 Phil. Cross-Section (1950) nina Maximo Ramos at Florentino
Valeros – Ito’y kalipunan ng mga tula at tuluyan
 Prose and Poems (1952) ni Nick Joaquin
Mga Mamahaling Aklat na Inilimbag ng mga
manunulat sa Ingles:

 Phil. Writing (1953) ni T.D. Agcaoli

 Phil. Harvest (1953) nina Maximo Ramos at Florentino
Valeros
 Horizons East (1967) nina Artemio Patacsil at Silverio
Baltazar.
TIMPALAK -
PALANCA
Pinamunuan ni Ginoong Carlos Palanca Sr.
Magpahanggang ngayon ay patuloy pa rin sa
pagbibigay ng gantimpala ang timpalac na ito
bagamat ang tumatag ay yumao na.

Ang larangang pinagkakalooban dito ay ang

maikling kwento, dula at tula.
 Mga nagwagi sa Unang Taon ng
Timpalak:

• Unang gantimpala – “Kwento ni Mabuti” ni Genoveva

Edroza
• Ikalawang Gantimpala – “Mabangis na Kamay…
Maamong Kamay” ni Pedro S. Dandan
• Ikatlong Gantimpala – “Planeta, Buwan at mga Bituin” ni
Elpidio P. Kapulong
 HULYO 4, 1954 A.D.
NI DIONISIO SALAZAR

Dulang Unang Nagkamit ng Gantimpala sa Timpalac

– Palanca
Ang dulang ito ay naglalahad ng pagsasagawa ng
isang panganib at madugong misyon ng Hukbong
Mapagpalaya ng Bayan (HBN) na ibagsak ang
pamahalaang Pilipino noong Panahon ni Pangulong
Magsaysay
 ANG ALAMAT NG
PASIG
NI FERNANDO B. MONLEON
Tulang unang nagkamit ng gantimpala sa
Timpalak – Palanca noong 1963 -1964