MGA PANANALIG/

TEORYANG PAMPANITIKAN
Ang pag-alam sa mga pananalig o
teorya ng pampanitikan ay magiging
daan sa pag-unawa sa mga layunin
at pamamaraang ginamit ng may
akda sa kanyang akda. Bibigyang
diin ng kabanatang ito ang iba’t ibang
teoryang pampanitikan.
Layunin:
Inaasahan na sa pagtatapos sa pag-aaral na ito:
 
1. Nababatid ang iba’t ibang mga teorya o pananalig pampanitikan.
2. Nabibigyang-halaga ang iba’t ibang akdang pampanitikan sa
pamamagitan ng mga teorya / pananalig pampanitikan.
3. Natutukoy ang mga teorya / pananalig pampanitikan na
napapaloob sa mga akda.
4. Nagiging kasangkapan sa pagpapalaganap ng pambansang wika
5. Nakapag-uugnay ng mga kasanayan mula sa iba’t ibang larang at
disiplina tungo sa pagsusuri at pag-unawa sa iba’t ibang akdang
pampanitikan.
6. Nakapagsusuri at nakapagaanalisa ng mga akdang pampanitikang
likha ng mga manunulat na Pilipino mula sa iba’t ibang wika –
Filipino, Banyaga at Bernakular tungo sa kaisipang Filipinolohiya.
7. Nakababasa at nakauunawa ng mga kontemporaryong akdang
pampanitikan tangan ang Malaya at progresibong kaisipan.
8. Kritikal na nakapagsusuri ng mga akdang pampanitikan gamit ang
lente ng maka-Pilipinong pananaw.
Mga teorya / pananalig pampanitikan:
- Ang panitikan ay nagbabanggit sa mga kaisipan, mga
nararamdaman, mga nararanasan, mga hangarin at
kaalamang taglay ng isang tao. Sinusuri ang mga
nababanggit sa pamamagitan ng mga pananalig/ teoryang
pampanitikan.
-Ang teoryang pampanitikan ay isang pormulasyon upang
mapalawak ang mga simulain ng mga tiyak na kaisipan sa
malinaw at sistematikong paraan ng paglalarawan at
pagpapaliwanag sa mga akdang napili. Isa rin itong
sistema ng mga kaisipan at kahalagahan ng pagkatuto na
maisalarawan ang tungkulin ng panitikan, layunin ng may
-akda, at tekstong ating binabasa.
-Ang pag-alam sa mga papananalig/teoryang pampanitikan
ay magiging daan sa pag-unawa sa mga layunin at
pamamaraang ginamit ng may-akda sa kanyang akda.
Ang mga ito’y babanggitin dito at bibigyan ng maikling
 Hindi lamang natatapos sa pagsulat at pagtukoy sa iba’t ibang
klase ng akda ang pag-aaral ng panitikan, bahagi rin nito ang
matalinong pagkikritika sa akda, pagbibigay ng
pagpapakahulugan sa mga imahe o simbolo at talinghaga na
nakapaloob dito. Kinakailangan din ang pagdama sa mga
karakter na binuo at binigyang-buhay sa akda.
Kabilang din sa pag-aaral nito ang pagsusuri at pagbibigay
puna. Tumutukoy ito sa pagbanggit sa mga kagandahan o
positibong bagay na nabasa sa akda, gayon din ang mga
negatibong taglay nito. Sa malalim na pagsisid sa mga
akdang pampanitikan, malaki ang ginagampanan ng mga
teorya o pananalig pampanitikan na ginagamit dito. Ilan sa
mga ito ay ang mga sumusunod: (San Juan et. al : 2007)
 
KLASISISMO
  - Ang pananalig na
pinahihigpitan ang kaisipan kaysa
damdamin. Nasa klasisismo ang pagiging
maayos. Magalang ito sa kapangyarihan.
Napapaloob sa karanasan ng daigdig—sa
pulitika, sa relihiyon, sa kabuhayan at
moralidad na panlipunan ang
kapangyarihan nito. Ang mga tauhan ng
mga akdang klasiko’y angat sa karaniwang
buhay.
-pinangingibabaw ang isipan laban sa
damdamin.
 
HUMANISMO - pag-aaral at
 

pagsusuri ng akda sa pananaw ng

Humanismo, pinaniniwalaan na ang
tao ang sukatan ng lahat ng bagay
kaya’t kailangang maipagkaloob sa
kanya ang kalayaan sa pagpapahayag
sa saloobin sa pagpapasya.
Naniniwala ang mga humanista na
sibilisado ang mga taong nakapag-
aaral dahil kinikilala ang kultura.
IMAHISMO - Naipapahayag
 

ang kalinawan sa mga

imaheng biswal, eksaktong
paglalarawan o pagbibigay
anyo sa mga ideya
REALISMO
  - Ipinaglalaban ng teoryang
realismo ang katotohanan kaysa
kagandahan. Sinumang tao, anumang
bagay at lipunan ayon sa mga realista, ay
dapat maging makatotohanan ang
paglalarawan o paglalahad. Karaniwang
nakapokus ito sa paksang sosyo-pulitikal
kalayaan, at katarungan para sa mga naapi.
Inilalarawan nito ang buhay sa katunayan
nito at walang idealism.
-pinalulutang dito ang katotohanang
nangyayari sa tunay na buhay.
 
KULTURAL tumutukoy ito
 

sa mga kwentong base sa

isang kulturang
pinaghanguan ng
kuwento o tula.
BAYOGRAPIKAL
 
- ang teoryang ito ay patungkol sa
may-akda ng mga akdang pampanitikan, siya ang
nagsusulat o sumusulat ng mga akdang
pampanitikan na ating nababasa
magpasahanggang ngayon. Ang teoryang ito ay
tumutukoy sa bakgrawnd ng may-akda sa
kanyang sinulat na akda, makababasa tayo ng
ilang mga pangyayaring nangyari sa tunay na
buhay ng may-akda upang mas mapaganda pa
nito ang paghubog sa kanyang sinulat na akda.
Kakikitaan din ito ng pilosopiya ng may-akda sa
dahilang kababakasan ito ng kanyang pananaw
patungkol sa mga bagay na nais niyang ihatid sa
mga mambabasa.
HISTORIKAL
  - ang teoryang ito ay
patungkol sa pinagmulan at pag-unlad ng
wikang ginamit sa mga akdang
pampanitikan. Kakikitaan ang mga akda ng
mga pagbabago sa paggamit ng mga
salitang naaayon sa panahon at sa kultura
na may kinalaman sa mga pagbabagong
nagaganap sa ating bayan, kasama rito ang
mga pagbabagong nagaganap sa ating
lipunan, ekonomiya, edukasyon, agrikultura
at higit sa lahat ang ating pananampalataya
M
  ARKISMO - inuunawa ang akda batay sa

kalagayan ng mga tauhan. Hinahanapan ang

akda ng patunay ng mga naglalabasang lakas
sa pagitan ng mahina at malakas, matalino at
mangmang, duwag at matapang, mahirap at
mayaman. Dito nakapaloob ang mga tauhang
bida at kontrabida. May suliranin ang bida at
ang gumagawa nito ay ang kontrabida. Sa
teoryang ito, di padadaig ang naaping tauhan,
babalikwas ito upang magapi ang nang-aaping
lakas.
 
 
ROMANTISISMO - ang teoryang pampanitikang
 
umusbong sa Europe. Kasalungat ng romantisismo ang
klasismo sapagkat ang higit na pinahahalagahan ng
romantisismo ay ang damdamin at guniguni.
Nagpapamalas ang romantisismo ng pag-ibig sa kalikasan,
pagmamahal sa kalayaan ay sa lupang sinilangan,
paniniwala sa taglay na kabutihan ng tao, paghahangad ng
espiritwalidad at hindi mga bagay na materyal,
pagpapahalaga sa dignidad hindi sa mga karangyaan at
paimbabaw na kasiyahan at kahandaan magmahal sa
babae/lalakeng nag-aangkin ng kapuri-puri at
magagandang katangian, inspirasyon at kagandahan.
– sa teoryang ito, higit na nangingibabaw ang damdamin
ng mga tauhan kaysa sa kaisipan.
 
DEKONTRUSKYON
 
- ito ay teoryang
pampanitikan na pwede mong baguhin ang
katapusan at pwede ka ring mag dagdag ng mga
tauhan ngunit hindi mo pwedeng buhayin ang mga
namatay na sa akda!

EKSISTENSYALISMO -hinahanapan ng
katibayan ang kahalagahan ng personalidad ng
tao at binibigyan halaga ang kapangyarihan ng
kapasyahan laban sa katwiran.
.
 
Feminismo – ito ay tumutukoy sa
 

kalakasan at sa kakayahan ng
tauhang babae sa isang kuwento o
akda.
-Naglalayon itong iangat ang
pagtingin ng lipunan sa mga
kababaihan.
 
SIMBOLISMO
  - Sa masaklaw na
kahulugan, ang paglalahad ng mga bagay,
damdamin, at kaisipan sa pamamagitan ng
mga sagisag. Masasabing ito’y pagtutol sa
tahasang pagpapahayag ng realismo.
Mayaman sa mga pahiwatig ng mga
nakakubling kahulugang pangkaluluwa at
pangkaisipan ang pananalig na ito. Ang ilan
ay simbolo ng patnubay sa buhay.
Simbolismo – ito ay pamamaraan ng
paglalahad ng mga bagay, kaisipan at
damdamin sa pamamagitan ng mga
sagisag.
NATURALISMO
  - Ang pananalig na
nagsisikap na mailarawan ang kalikasan
nang buong katapatan, kaya’t malimit na
maging singkahulugan ng realism.
Layunin ng naturalismo ang siyentipikong
paglalarawan ng mga tauhang pinagagalaw
sa mga puwersang impersonal,
pangkabuhayan at panlipunan. Binibigyang-
pansin ang kapaligirang sosyal at hindi ang
indibidwal na katauhan.
EKSPRESYUNISMO
 
- ang pananalig na sa
pagpapahayag ng manunulat ng kanyang
kaisipan, lalong-lalo na ng kanyang nadarama ay
hindi nababahala sa maingat napaglalarawan ng
mga maliliwanag na pakiramdam na kanilang
ipinahihiwatig.

MODERNISMO - Makabagong pananaw na may

radikal na pagkakaiba sa mga naisulat na hindi
magiging larawan lamang ng realidad ang sining
kundi interpretasyon ng bisyon ng mundo.
Modernismo – tumutukoy ang teoryang ito sa
paghihimagsik sa isang tradisyon, relihiyon,
kaugalian o paniniwala upang magkaroon ng
puwang ang mga pagbabago.
IDEALISMO
  - Ang pinaniniwalaan ay
batay sa prinsipyong kaniyang
pangangatawanan ay ginagamit upang
harapin ang araw-araw na pagsubok at
pangyayari sa buhay.
Idealismo – paniniwala sa
pinakamahusay na dapat gawin.
 
MARAMING
 

SALAMAT SA INYONG
PAKIKINIG….